لکوپلاکی: عبارت است یک ناحیه ضخیم شدگی بر روی پوشش ظریف داخل دهان یا زبان، این بیماری مسری نیست ولی ممکن است پیش سرطانی باشد. این عارضه می تواند مخاط داخل گونه؛ کف دهان؛ زبان؛ کام و سقف دهان را درگیر سازد. لکوپلاکی در هر سنی ممکن است بروز کند ولی در بزرگسالان بالای 60 سال شایع تر است.
علائم:
- بافتی مسطح یا نامنظم.
- در مراحل اولیه علامت ندارد.
- حساسیت به غذاهای تند و داغ
- وجود ضخامت و یا سختی در برخی نواحی.
- تکه های سفید یا خاکستری که نمی توان آن ها را از بین برد.
- همراه با ضایعات قرمز و کمی برآمده که می تواند نشان از تغییرات پیش سرطانی باشد.
- وجود لکه سفید رنگ کوچک در داخل دهان، این لکه در لمس ثابت، زبر و سفت احساس می شود.
علت:
- در برخی موارد علت نامشخص است؛ علل سایر موارد عبارتند از: کمبود ویتامین های A یا B، کمبود هورمون های زنانه یا مردانه، سیفیلیس، تحریک مزمن دهان، این تحریک ممکن است ناشی از دندان های ناهموار، دندان مصنوعی نامناسب، غذاهای داغ یا تند، مصرف بیش از حد الکل یا نیکوتین باشد.
عوامل افزایش دهنده خطر:
- مصرف محصولات تنباکو نظیر سیگار، تنباکوی جویدنی، انفیه، پیپ یا سیگار برگ، دندان مصنوعی، آسیب مزمن و مکرر به ناحیه دهان (گاز گرفتن داخل گونه یا لب)، مصرف الکل.
پیشگیری:
- از مصرف سیگار خودداری کنید در صورت داشتن دندان مصنوعی یا استعمال دخانیات به طور منظم دهان خود را معاینه کنید. در صورت بروز ضایعات مشکوک مصرف غذاهای داغ یا پر ادویه را کاهش دهید.
عواقب مورد انتظار:
- گاهی با حذف عامل تحریک (نظیر تنباکو) یا با جراحی قابل علاج است.
عوارض احتمالی:
- این ضایعه بدون درمان ممکن است سرطانی شود (حدوداً در 5% بیماران)، پس از درمان ضایعات جدیدی ممکن است بروز کند.
تشخیص:
- لکوپلاکیا اغلب با معاینه های تکه های ایجاد شده در دهان، توجه به برطرف شدن تکه های سفید دهانی، بررسی سابقه پزشکی و فاکتورهای خطر بیمار همچنین کنار گذاشتن سایر علل احتمالی مشخص می شود. اگر شما به لکوپلاکی دچار باشید، پزشک احتمالاً علائم اولیه سرطان را بررسی خواهد کرد:
- بیوپسی: در این روش سلول هایی از سطح ضایعات با استفاده از برسی کوچک برداشته می شود. این روش غیر تهاجمی است، اما همیشه منجر به تشخیص قطعی نمی شود.
- بیوپسی جراحی: در این روش به شیوه جراحی بافتی از تکه لکوپلاکی برداشته می شود یا در صورتی که کوچک باشد کل ضایعه برداشته می شود. این روش بیوپسی جامع تر می باشد و می تواند به تشخیص قطعی منجر شود. اگر بیوپسی برای سرطان مثبت باشد پزشک کل ضایعه را برخواهد داشت که در این صورت ممکن است به درمان بیشتری نیاز نداشته باشید. اگر ضایعه بزرگ باشد ممکن است به جراح دهان یا حلق و گوش و بینی ارجاع داده شوید.
درمان طب نوین:
- اگر ضایعه به موقع مشخص شده و کوچک باشد اغلبدرمان لکوپلاکی موفقیت آمیز خواهد بود. انجام چکاپ های منظم بسیار اهمیت دارد. اگر متوجه نواحی غیر نرمال در دهان خود شدید به پزشک مراجعه کنید. اغلب افراد با حذف منبع تحریک، برای مثال قطع مصرف تنباکو یا الکل بهبود می یابند. وقتی این راهکارها موثر نباشد و یا اگر ضایعات علائمی مبنی بر سرطان را نشان دهند در آن صورت برنامه درمان لکوپلاکیا می تواند شامل موارد زیر باشد:
- برداشت تکه های لکوپلاکی: این تکه ها می تواند با استفاده از لیزر یا پروب به شدت سردی که سلول های سرطانی را منجمد و تخریب می کند و یا با استفاده از چاقوی جراحی برداشته شود. وقتی شما به لکوپلاکی دچار شدید احتمال عود این شرایط وجود دارد بنابراین چکاپ منظم بسیار ضروری می باشد.
- درمان لکوپلاکی مویی: معمولاًلکوپلاکی مویی نیازی به درمان ندارد. این بیماری اغلب منجر به ایجاد علائم نمی شود. لکوپلاکی مویی احتمالاً منجر به سرطان دهان نیز نمی گردد. اگر پزشک برای این بیماری درمانی را در نظر گیرد، احتمالاً درمان لکوپلاکی مویی شامل موارد زیر خواهد بود:
- داروها: ممکن است داروهایی استفاده کنید که تأثیر سیستمیک داشته باشد، برای مثال داروهای ضدویروس می تواند در مهار کردن ویروس اپشتین بار که سببلکوپلاکی مویی می شود موثر باشد. درمان های موضعی نیز ممکن است مورد توجه قرار گیرند.
- ویزیت های پیگیری: وقتی درمان متوقف شود، تکه های سفید لکوپلاکی مویی می تواند عود کند. پزشک ممکن است به شما توصیه کند تا مرتب تحت معاینه قرار بگیرید به آن ترتیب تغییرات احتمالی در دهان تان مانیتور خواهد شد یا این که درمان مستمری به شما توصیه می شود که از عود ضایعات جلوگیری کند.
داروها:
- برای درد خفیف ممکن است مصرف داروهای بدون نسخه نظیر استامینوفن کافی باشد. انواع موضعی یا خوراکی ویتامین، A ممکن است تجیوز شود.
فعالیت:
- محدودیتی وجود ندارد.
رژیم غذایی:
- استفاده از غذاهای نرم یا مایعات برای 24 ساعت؛ پس از آن رژیم خاصی نیاز نیست.