لرزش بدن (رعشه): شامل حرکات اضافی بدن می باشد، این حرکات به دلیل انقباض و انبساط متناوب عضلات پدید می آید. لرزش، شایع ترین حرکات غیر ارادی بدن است و ممکن است در دست ها، بازو، چشم، صورت، سر، طناب های صوتی، تنه و ساق پا دیده شود، ولی بسیاری از موارد لرزش، در دست ها دیده می شود. بعضی از انواع رعشه ارثی است، رعشه ممکن است در هر سنی بروز نماید، ولی در افراد میانسال و سالمندان شایع تر است. لرش دست ها هنگام عصبانیت، اضطراب، خستگی بیش از حد، ورزش های پر استرس و کار زیاد شایع است. لرزش به دو نوع فیزیولوژیک و پاتولوژیک (بیماری) تقسیم می شود: 1) لرزش فیزیولوژیک: این نوع لرزش، در حالی که فرد دست ها را در جلوی بدن به صورت افقی قرار دهد، رخ می دهد و در موارد استرس، هیجان، اضطراب و خستگی تشدید می شود. 2) لرزش پاتولوژیک: سه نوع لرزش پاتولوژیک وجود دارد: الف- لرزش در حال استراحت: این لرزش معمولاً در یک یا هر دو دست دیده می شود و شباهت به پول شمردن دارد، یعنی انگشت شست بیمار پیاپی به کف دست نزدیک و دور می گردد و بقیه انگشتان خم و راست می شوند. این لرزش از ویژگی های بیماری پارکینسون است. ب- لرزش فعال: این لرزش، بیماری وقتی دست های خود را در جلوی بدن به صورت افقی نگه می دارد، به خوبی نمایان می گردد، این نوع لرزش در موارد زیر دیده می شود: پر کاری تیروئید، اضطراب، گرسنگی، کاهش قند خون، عوارض داروهایی نظیر گشاد کننده برونش ها و داروهای ضد افسردگی و مصرف مواد مخدر. ج- لرزش در طی انجام کار: این لرزش به هنگام تصمیم گیری برای انجام یک کار و در طول انجام کار مشاهده می گردد و پس از پایان کار از بین می رود، در این حالت، بیمار هنگام استراحت هیچ لرزشی ندارد، ولی اگر از او بخواهیم با قلم شروع به نوشتن کند و یا لیوان چای و یا قاشق غذا را به دهان نزدیک کند، دچار لرزش شدید خواهد شد. گاهی این لرزش آنقدر شدید است که بیمار از صندلی یا تخت خود پرت می گردد، این لرزش به دلیل آسیب مخچه و بیماری های درگیر کننده مخچه نظیر ام اس دیده می شود.
علائم:
- رعشه به شکل تکان منظم دست ها، بازوان، سر، ساق پا یا تنه دیده می شود.
- گاهی صدای بیمار همراه لرزش است و در نوشتن، نقاشی کردن، نگه داشتن اشیاء و کنترل آن ها مثل نگه داشتن چنگال دچار مشکل می شود.
علت:
- سوء تغذیه، ضعف
- مشکالت غدد مثل پر کاری تیروئید
- کمبود منیزیم و تیامین (ویتامین B1)
- مصرف بی رویه الکل، بی خوابی و شب زنده داری.
- گزش بعضی انواع عنکبوت مثل عنکبوت پشت قرمز استرالیا
- هوای سرد یا ترس که باعث بهم خوردن دندان ها می شود.
- آلودگی هوا، مسمومیت با فلزات سنگین از جمله سرب و کبالت
- سرد شدن مغز و تضعیف سیستم عصبی بدن به وسیله سردی می باشد.
- در شیرخوران مبتلا به فنیل کتونوری و نارسایی کبد لرزش دیده می شود.
- مصرف مواد مخدر، ترکیبات آمفتامین، داروهای روان گردان و استفاده بی رویه از داروهای اعصاب.
- بیماری هایی که سبب لرزش می شوند، عبارتند از: پارکینسون، ام اس و بیماری های مزمن کلیوی.
- اختلال در بخش هایی از مغز که کنترل عضلات سراسر بدن و یا مناطق خاصی از بدن مانند دست ها را بر عهده دارند.
- لرزش دست می تواند جنبه ارثی داشته باشد که این نوع لرزش در سنین پایین تر شروع شده و هنگام خستگی و استرس بیشتر می شود و با دارو درمانی مناسب قابل کنترل است.
- در بیمارانی که مدتی از بیماری آنها گذشته باشد یا کسانی که بیش از حد به شهوت رانی بپردازند و کسانیکه بیشتر اوقات یا دایماً با شکم پر شهوترانی می کنند و در افرادی که می ترسند و دایماً تحت استرس و هیجانات روحی بوده یا خجالتی هستند لرزش بدن یا رعشه به وجود می آید. لازم به ذکر است که رعشه ای که در سنین کهنسالی به وجود می آید و در طرف چپ بدن می باشد غیر از رعشه معمول بوده و تاکنون دانشمندان راه درمانی برای آن نیافته اند.
پیشگیری:
- در مواردی که لرزش دست در سنین پایین تر شروع شود یا با علائم دیگری همراه باشد، یا در طول زمان بیشتر گردد، باید جدی گرفته شود.
درمان طب سنتی:
- خوراک گرمی ها مصرف شود.
- مالیدن حنا بر روی سر انجام شود.
- 21 عدد مویز صبح ناشتا میل شود.
- خرما 5 عدد در طول روز میل شود.
- خوردن انار شیرین یا آب انار شیرین.
- داروی تقویت عصب، سلق میل شود.
- هر 4 ساعت یک بار دوسین مصرف شود.
- داروی جامع با جوشانده مرزنجوش شبها میل شود.
- دم کرده دارچین + بادرنجبویه یک لیوان میل شود.
- پیاز، کدو تنبل، کدو سبز، سبزی خرفه مصرف شود.
- خوردن 7 عدد آلو بخارا و آب زرشک طبیعی و تازه.
- روغن مالی ملاج سر با روغن گرم شب هنگام خواب انجام شود.
- بادام درختی 14 عدد در طول روز دانه دانه جویده شود میل شود.
- عطر گل محمدی هنگام خواب بالای لب جایگاه سبیل انجام شود.
- روغن بنفشه پایه کنجد و قطره جامع مرزنجوش در بینی استفاده شود.
- صبح 7 عدد زیتون و شب 7 عدد انجیر داخل آب خیس بخورد میل شود.
- ارده و شیره انگور صبحانه هفته ای 5 وعده و 2 وعده صبحانه عسل میل شود.
- لازم است بدانید که بـرگ کلم، چغندر پخته و نوشابه کومبوچا برای درمان رعشه مفید است.
- اگر رعشه از وجود ضعف عمومی ایجاد شده باشد می بایست بدن را تقویت کنید و همچنین می توانید از ماءالاصول استفاده کنید.
- اسطوخودوس + سنبل الطیب + گل گازوبان + گل زعفران به یک نسبت مخلوط و دم شود شب موقع خواب یک لیوان میل شود.
- مـصرف ايارج فقرا، آب دم کرده اسطوخدوس هندی همچنین شستشوی عضو با محلول گوگرد و یا با صابون گوگرد یا استحمام در آب چشمه های گوگرددار به درمان رعشه کمک خواهد کرد.
- اگر رعشه ناشی از مشکلات عصبی بوده و به دنبال ناراحتی های روحی ایجاد شده باشد، باید به دلجویی و تسكين آلام بیمار کوشید و از داروهای تقویت اعصاب یا تقویت روحی استفاده کرد.
- اگر بیماری در اثر شهوترانی زیاد به وجود آمده باشد باید جماع را قطع کرد. خانم ها نیز باید از نزدیکی دوری کنند. چه مرد و چه زن باید خود را تقویت کرده یا از داروهای تقویت جنسی استفاده کنند.
- درمان اساسی این بیماری ها، گرم کردن مغز انسان و تقویت سیستم عصبی است. بنابراین هر خوراکی و کاری که موجب گرم شدن مغز انسان و تقویت سیستم عصبی شود، در درمان این بیماری مؤثر است.
- همان طور که شرح دادیم رعشه علت های گوناگون دارد و در صورتی که به علت یک بیماری به وجود آمده باشد، پس از اینکه بیماری بهبود یافت، احتمالأ لرزش هم کاهش می یابد یا به طور کلی برطرف خواهد شد.
- پنجاه گرم اگیر ترکی را بسیار نرم بکوبید بعد با مقداری عسل مخلوط کرده، و در جایی نسبتاً گـرم نگهدارید و پس از مدتی ماندن، مصرف آن را شروع کنید. هر صبح، ظهر و شب بعد از غذا یک قاشق شربت خوری میل شود.
- می توانید هر روز اسطوخدوس، بادرنجبویه، مرزنجوش، مریم گلی، اگیر ترکی از هر کدام ۵ گرم را با ۱ گـرم افتیمون شامی مخلوط و در یک لیتر آب بجوشانید تا آب آن به نصف رسد، سپس آب آن را صاف و شیرین کرده و آن مقدار را در سه نوبت صبح و ظهر و شب بنوشید.
- بذر یونجه را بسیار نرم بسایید بعد در آب بجوشانید، پس از ۱۰ تا ۲۰ دقیقه جوشیدن، که به اندازه نصف آب باقی ماند روغن زيتون را با آن مخلوط کرده و مجدداً روی حرارتی ملایم بجوشانید تا جایی که آب آن تمام شده و روغن بماند. آن روغن را هر صبح، ظهر و شب بر موضع بمالید. در صورتی که آفتاب وجود داشته باشد در آفتاب بنشینید تا موضع بسیار گرم شود و خوب عرق کنید. در صورتی که آفتاب نبود می توانید کنار بخاری آن موضع را گرم کنید.
- رعشه در مزاج های سرد: کسانی که دایماً آب سرد (آب یخ) و یا نوشیدنی های یخ کرده یا ناشتا آب سرد می نوشند و یا آب درمانی می کنند (که در آن رژیم، آب زیاد مصرف شود) مبتلا بـه رعشه یا لرزش اندام می گردند. لذا لازم است همراه با مالیدن يونجه کوبیده شده به موضع، عود هندی ۱۰ گرم، انیسون، رازیانه و مصطکی رومی از هر کدام ۲۰ گرم، همه را مخلوط کرده، و بسیار نرم بسایید بعد با ۵۰۰ گرم عسل مخلوط کرده هر صبح، ظهر و شب هر مرتبه یک قاشق شربت خوری از آن را میل کنید.
درمان لرزش های عصبی:
- اصلاح تغذیه و ترک مواد کارخانه ای و سردیجات انجام شود.
- گل بنفشه یک مثقال + شیرین بیان یک مثقال + بادرنجبویه دو مثقال + گل گاوزبان یک مثقال + افتیمون یک مثقال، بهتر است افتیمون را کوبیده، به جوشانده های فوق اضافه نمایند. مصلح و ضد افتیمون گل بنفشه با کتیرا است، مشابه آن لاجورد و حجر ارمنی است.
درمان لرزش پا:
- اگر پاهایتان دچار لرزش شده است، هر روز جگر خام را بدون گرم کردن یا نمک زدن بجوید و بخورید.
رژیم غذایی:
- از مصرف فرآورده های کارخانه ای، لبنیات پاستوریزه، غذاهای گرم و سرد بدون مصلح غذایی پرهیز کنید.
- خوردنی های مفید: مرصع پلو، شیر سویا، خامه سویا، خورش فسنجان با کدو حلوایی، انار پلو، خورش شهد فسنجان، حلیم گندم با مغزیجات، حلیم گندم با شیر سویا، عدس پلو با کدو حلوایی، سبزی پلو، آش انار، رب پلو، آش کلم برگ، فرنی سویا، هویج پلو، کلم پلو با سویا، کماچ ساده، ساطری پلو، دم پخت گوجه ۲، لبو پلو، آش خرفه ۱، بلغور پلو، گشنیز پلو با سویا، آش گندم با تره، نخود فرنگی پلو ۲، نخود فرنگی پلو ۱، عدس پلو ساده، خوراک گل کلم، خورش قیمه بادمجان، خورش بامیه با قارچ، خوراک باقلا، خورش شوید باقالی.