فیبریلاسیون دهلیزی: عبارت است از یک نوع ضربان قلب کاملاً نامنظم. لغت فیبریلاسیون به معنی حالت لرزش رشته های عضلانی قلب است. آن قسمت هایی که درگیر می شوند عبارتند از عضله قلب؛ دهلیز قلب (محفظه ای از قلب که به بطن چپ، محفظه اصلی راه می یابد)؛ و سیستم هدایت الکتریکی قلب.

علائم:

• این بیماری ممکن است عوارض خطرناکی داشته باشد. پس اگر علائم فیبریلاسیون دهلیزی را در خودمان مشاهده کردیم یا احتمال می‌دهیم که به این بیماری مبتلا باشیم، حتماً باید با پزشکمان در‌میان بگذاریم. البته این بیماری همیشه علائم مشخصی ندارد و در بسیاری از موارد بدون علامت است، اما می‌تواند موارد زیر را به‌ همراه داشته باشد:
• ضعف
• گیجی
• تنگی نفس
• احساس تپش قلب
• احساس سبکی در سر
• احساس خستگی مفرط
• درد یا فشار در قفسه سینه

علت:

• پرکاری تیروئید
• نارسایی احتقانی قلب
• بیماری روماتیسمی قلب که در نتیجه تب روماتیسمی ایجاد می شود
• آترواسکلروز (تصلب شرائین) در رگ های قلبی، با یا بدون سابقه سکته قلبی.

عوامل افزایش دهنده خطر:

1. چاقی
2. استرس
3. آمبولی ریوی
4. سگار کشیدن
5. مصرف الکل
6. بیماری الکل
7. بیماری دریچه ای قلب؛ جراحی قلب اخیر
8. اختلالات الکترولیتی، به خصوص کاهش پتاسیم
9. استفاده بیش از حد از بعضی داروها، مثل هورمون های تیروئیدی، کافئین و …

پیشگیری:

1. ترک سیگار
2. ورزش منظم
3. استرس حتی المقدور به حد قابل تحمل کاهش داده شود.
4. اگر دیابت (مرض قند) دارید یا فشار خونتان بالا است، برنامه درمانی مرطوب را به دقت اجرا کنید.
5. رعایت توصیه های ارائه شده در قسمت رژیم غذایی، برای فرزندان والدینی که دچار این بیماری هستند ممکن است رژیم کم چربی بهتر باشد.

عواقب مورد انتظار:

• در حدود 50% از بیماران، می توان با کمک شوک الکتریکی، ریتم ضربان قلب را به حالت عادی در آورد. در 50% بقیه، بعضی از علائم را می توان با دارو کنترل کرد. کسانی که ریتم قلبشان به حالت عادی بر می گردد، عمر طولانی تر و قدرت و انرژی بیشتری دارند تا کسانی که ریتم قلبشان به صورت فیبریلاسیون دهلیزی باقی می ماند.

عوارض احتمالی:

1. نارسایی احتقانی قلب
2. ادم حاد ریوی (آب آوردن ریه به طور ناگهانی)
3. سایر نامنظمی های ضربان قلب که شاید باعث ایست قلبی شوند.
4. ترومبوز (لخته) یا آمبولی (لخته کننده و جابجا شده) در سرخرگ ها
5. همانطور که گفتیم یکی از خطرناک‌ترین عوارض فیبریلاسیون دهلیزی، سکته مغزی است. این بیماری ریسک سکته مغزی، عود سکته مغزی و مرگ را تا ۵ برابر افزایش می‌دهد. اگر پزشک ریسک سکته مغزی را بالا تشخیص بدهد، داروهای ضد انعقاد تجویز می‌کند تا از این عارضه پیشگیری ‌کند؛ مانند نسل جدید داروهای ضد انعقاد. حالا که می‌دانیم عدم درمان فیبریلاسیون دهلیزی ممکن است چه عوارض خطرناک و برگشت‌ناپذیری داشته باشد، نسبت به آریتمی قلبی خود حساس باشیم و با مشاهده‌ی علائم سریعاً به پزشک مراجعه ‌کنیم. امیدواریم که دهلیزهایمان هیچ‌وقت ساز مخالف نزنند.

تشخیص:

1. اولین چیزی که پزشک برای تشخیص فیبریلاسیون دهلیزی نیاز دارد، نوار قلب است. در نوار قلب فعالیت الکتریکی قلب ما با استفاده از حسگرهایی که روی قفسه سینه کار گذاشته می‌شود، ثبت می‌گردد. ممکن است پزشک برای تشخیص فیبریلاسیون دهلیزی از ما بخواهد چند روز در حین فعالیت‌های روزمره‌، فعالیت قلب‌مان ثبت شود. برای این کار از دستگاه هولتر‌ مانیتورینگ استفاده می‌شود که شبیه به دستگاه نوار قلب است و فعالیت الکتریکی قلب را به‌طور مداوم ثبت می‌کند.
2. در مرحله بعد ممکن است پزشک به بررسی‌های بیشتری برای تشخیص فیبریلاسیون دهلیزی نیاز داشته باشد. آزمایش خون جهت بررسی وضعیت کبد، کلیه و تیروئید، عکس قفسه سینه، اکوکاردیوگرافی، تست ورزش و تصویربرداری تخصصی از قلب مثل ام آر آی یا سی تی اسکن، چند نمونه از این بررسی‌ها هستند که به پزشک در تشخیص فیبریلاسیون دهلیزی کمک می‌کنند.

درمان طب نوین:

• با توجه به این که علائم فیبریلاسیون دهلیزی چقدر شدید یا خفیف هستند، پزشک می‌تواند روش‌های مختلفی را برای درمان این بیماری به‌کار گیرد. یکی از راه‌های درمان این نوع آریتمی قلبی، درمان دارویی است که پزشک با توجه به تشخیص، ممکن است این داروها را برایمان تجویز کند:
• داروهایی برای کاهش ضربان قلب (مانند بتابلوکرها)
• داروهایی برای کاهش فشار انقباض‌ها (مانند مهارکننده‌ی کانال‌های کلسیم)
• داروهایی برای پیشگیری از ایجاد شدن لخته‌ی خونی (ضدانعقادها یا ضدپلاکت‌ها)
• داروهایی برای برگرداندن ریتم قلب به حالت طبیعی (مانند مهارکننده‌ی کانال‌های سدیم)
• در بعضی موارد درمان دارویی کافی نیست. در نتیجه پزشک با شیوه‌هایی مثل شوک الکتریکی برای بازگرداندن ریتم قلب به حالت طبیعی، درمان فیبریلاسیون دهلیزی را پیش می‌برد.
• یکی دیگر از راه‌های درمان فیبریلاسیون دهلیزی سوزاندن بافت قلبی (ابلیشن) است. در این شیوه‌ی درمانی، بخش‌هایی از بافت‌های سطحی قلب سوزانده می‌شود تا عامل ایجاد مشکل از بین برود.
• افرادی که از دارو برای کاهش ضربان قلب استفاده می‌کنند، ممکن است لازم باشد از دستگاه ضربان‌ساز (پیس میکر) هم استفاده کنند. این دستگاه که حکم باتری را دارد، داخل بدن زیر پوست کار گذاشته می‌شود و زمانی که سرعت ضربان قلب کم می‌شود، امواج الکتریکی به قلب می‌فرستد.

درمان طب سنتی:

• استرس را به حداقل برسانید.
• بستری در بیمارستان (گاهی)
• از مصرف داروهای ضد گرفتگی و آبریزش بینی خودداری کنید.
• شوک الکتریکی، که شاید باعث طبیعی شدن ضربان قلب شود.
• سیگار نکشید، از داروهای روان گردان استفاده نکنید، الکل هم ننوشید.
• آزمایشات تشخیصی عبارتند از: نوار قلب و آزمایش خون برای اندازه گیری سطح خونی داروهای مورد استفاده در درمان.
• کاری کنید که اعضای خانواده و دوستانتان روش احیای قلبی، ریوی را یاد بگیرند تا در صورتی که خدای ناکرده دچار ایست قلبی شدید، بتوانند به کمکتان بشتابند.
• روش بررسی نبض خود را از لحاظ تعداد ضربان قلب، ریتم قلب (منظم یا غیر منظم) و قدرت نبض فرا بگیرید، در صورت تغییر مشخصات فوق با پزشک خود تماس حاصل نمایید.

داروها:

• کینیدین
• برتیلیوم
• دوفتیلید
• دروندارون
• دابیگاتران
• دیگوکسین
• ریواروکسابان
• داروهای قلبی، مثل دیژینال، کینیدین، مسدود کننده های کانال کلسیمی، یا بتا بلوکرها، از این داروها برای منظم کردن ضربان قلب استفاده می شود، داروهای ضد انعقادی برای جلوگیری از تشکیل لخته.

فعالیت:

• به محض بهبود علائم، فعالیت های عادی خود را از سر گیرید. انجام ورزش به طور منظم توصیه می شود.

رژیم غذایی:

• اگر چاق هستید، وزن خود را کم کنید، اما از داروهای کاهش دهنده اشتها استفاده نکنید، این داروها ممکن است خود باعث بدتر شدن اختلالات ریتم قلب شوند. برای کنترل بیماری زمینه ساز قلب ممکن است نیاز به رژیم کم نمک یا کم چربی و مکمل پتاسیم وجود داشته باشد.