عفونت گوش خارجی: عبارت است از بعد از وارد شدن آب به کانال خارجی گوش، باکتری هایی که به طور طبیعی در گوش وجود دارند تکثیر می شوند که این امر منجر به التهاب و عفونت مجرای گوش می شود که در اصطلاح عفونت گوش خارجی نام دارد. در صورت پیشرفت عفونت، قسمت خارجی گوش نیز علاوه بر کانال گوش درگیر می شود. شاید جالب باشد بدانید که نام دیگر این بیماری، گوش شناگران می باشد، زیرا بیشتر شناگران به این عارضه مبتلا می شوند.

علائم:

1. خارش گوش
2. گاهی تب خفیف
3. ترشح چرک از گوش
4. احساس پری یا انسداد گوش
5. کاهش موقت شنوایی در گوش درگیر
6. بزرگ شدن غدد لنفاوی اطراف گوش
7. گوش دردی که با کشیدن گوش بدتر می شود.
8. وجود یک برجستگی یا جوش کوچک و دردناک در مجرای گوش

علت:

• عفونت باکتریایی یا قارچی پوست ظریفی که مجرای گوش را پوشانده است. آسیب به مجرای گوش.
• نام دیگر این بیماری، گوش شناگران می باشد، زیرا بیشتر در شناگران که گوششان مرطوب است دیده می شود. ولی شرایط دیگری مثل حمام کردن، دوش گرفتن نیز می تواند باعث ایجاد این عفونت شود. پس از ورود آب در کانال خارجی گوش، باکتریهائی که بطور نرمال در گوش ساکن می باشند، تکثیر شده و باعث ایجاد عفونت و التهاب و تحریک مجرای گوش می شوند. اگر عفونت پیشرفت کند می تواند علاوه بر کانال گوش، قسمت خارجی گوش را نیز درگیر کند.

عوامل افزایش دهنده خطر:

1. آلرژی گوش
2. رطوبت زیاد به هر علت
3. شنا در آب آلوده و کثیف
4. سابقه عفونت قبلی در گوش
5. ناکافی بودن تولید موم گوش (سیرومین)
6. دیابت شیرین یا سایر بیماری هایی که فرد را مستعد عفونت می کنند.
7. استفاده از اسپری مو یا رنگ مو که ممکن است وارد مجرای گوش شود.
8. تحریک ناشی از گوش پاک کن؛ اشیاء فلزی مثل گل سر؛ یا گوش پنبه، خصوصاً اگر به مدت طولانی در گوش باقی بمانند.
9. شنای زیادی در استخرهای کلردار، آب کلردار استخر باعث خشک شدن مجرای گوش می شود و به همین دلیل باکتری ها و قارچ ها توانایی ورود به پوشش مجرای گوش را پیدا می کنند.

پیشگیری:

• گوش خود را با هیچ شی یا ماده شیمایی تمیز نکنید. پس از رفع عفونت گوش خارجی، قطره های گوش تجویز شده را نگاه دارید. اگر مجرای گوش به هر علت خیس شده مثلاً در اثر شنا یا شستشوی سر، در هر دو گوش خود قطره بریزید.

عواقب مورد انتظار:

• معمولاً با درمان در عرض 10 الی 7 روز خوب می شود.

عوارض احتمالی:

1. درد شدید
2. بروز جوش در مجرای گوش
3. سیلولیت (عفوت بافت عمقی)
4. التهاب مزمن که درمان آن کار راحتی نیست.

تشخیص:

• تشخیص معمولاً با معاینه گوش داده می شود. البته امکان دارد مایع گوش نیز کشت داده شود.

درمان طب نوین:

• به طور کلی برایدرمان عفونت گوش خارجی باید از دارو‌های آنتی‌بیوتیک و قطره‌ گوش استفاده کرد، اما مسئله این است که ترشحات چرکی باعث مسدود شدن کانال گوش شده و اجازه عبور دارو را نمی‌دهند‌. روند درمان شامل خارج کردن ترشحات چرکی از گوش با استفاده از ساکشن یا مکش‌، جهت تمیز کردن کانال گوش است‌. بیش‌تر بیماران مبتلا به عفونت گوش خارجی با ساکشن مکرر کانال گوش و همچنین استفاده قطره‌های موضعی درمان می‌شوند‌. پس برای درمان این بیماری مگر در موارد خاص مانند عفونت گوش خارجی در فرد دیابتی‌، نیاز به مصرف آنتی بیوتیک خوراکی نیست.‌ در افراد دیابتی که مبتلا به عفونت گوش خارجی می‌باشند علائمی مانند درد گوش شدید‌‌، درد شبانه و سردرد در زمان خواب می‌تواند نشانه گسترش عفونت به درون استخوان‌های جمجمه باشد‌. به همین جهت افراد دیابتی باید کانال گوش خود را فقط با ساکشن تخلیه و تمیز کنند همچنین از شستشوی گوش خارجی جدا اجتناب کنند.
• برایدرمان عفونت گوش خارجی قطره‌هایی مانند سیپروفلوکساسین  ‌‌(Ciprofloxacin)، بتامتازون  ‌‌(Betamethasone)، کلوتریمازون (clotrimazole) توصیه می‌شود‌. به یاد داشته باشید در صورت وجود سابقه پارگی در پرده گوش نباید از قطره جنتامایسین (Gentamicin)   و کلوتریمازون (clotrimazole)  استفاده کرد‌. زیرا استفاده از این قطره‌ها‌‌، سبب آسیب رساندن به گوش داخلی می‌شود. بیماران با اسیدی کردن کانال گوش با استفاده از قطره اسید استیک 1% می‌توانند به درمان عفونت گوش خود کمک کنند. تجویز قطره‌های اسیدی  مانند الکل بوریک 2% که اثر خشک‌کنندگی دارد‌، حتماً باید توسط پزشک انجام شود و بعد از معاینه گوش جهت اطمینان از سالم بودن پرده گوش انجام شود. نحوه استفاده از قطره‌های درمانی، در این بیماری‌‌، نحوه رسیدن قطره به درون گوش بسیار اهمیت دارد‌‌. با بسته بودن کانال گوش‌‌، قطره به درون گوش راه نمی‌یابد‌. پس بهتر است که بیمار قبل از استفاده از قطره‌‌، چندین جلسه ساکشن برای تمیز کردن گوش انجام دهد تا بیماری به طور کامل بهبود یابد‌. پس از استفاده از قطره‌ها‌، بیمار باید روی گوش دیگر که قطره به درون آن ریخته نشده است، خوابیده و گوشی که درون آن قطره ریخته شده بالا باشد و حدود ۱۰ تا ۱۵ دقیقه در این حالت قرار بگیرد تا قطره به کانال گوش آمیخته شود‌. پرسش بسیاری از بیماران این است که چرا قطره درمانی در درون گوش نفوذ نمی‌کند؟ قطره‌ها قابلیت جذب شدن در گوش را ندارند و بهتر است در هر بار استفاده ۳ تا ۴ قطره در کانال گوش ریخته شود همچنین فاصله زمانی استفاده از قطره‌ها‌، باید به اندازه حداقل نیم ساعت باشد و از ریختن قطره‌ها روی هم خودداری شود.

درمان طب سنتی:

• مو را با وسمه یا حنا رنگ کنید.
• چکانیدن آب برگ مورد تازه جهت چرک گوش بسیار نافع است.
• نداشتن یبوست مزاج و عصبی نشدن و حرص نخوردن تا حد امکان.
• قطور (قطره) آب برگ بید در گوش برای پاک کردن چرک گوش بسیار مفید است.
• برای ضد عفونی کردن گوش آب پونه تازه را بگیرید و پس از صاف کردن در گوش بچکانید.
• مصرف روزانه 6 لیوان از مایعات، به ویژه آب تصفیه شده (نیم ساعت قبل و دو نیم ساعت بعد از غذا).
• در طول مدت درمان حجامت عام و حجامت پشت گوش و زالو درمانی پشت گوش را انجام دهید.
• رعایت بهداشت و نظافت فردی یکی از عوامل بسیار مهم و حیاتی برای رسیدن به نتیجه مطلوب است.
• اگر سماق را در گلاب بخیسانند و پس از چند ساعت صافش کرده در گوش بچکانند چرک گوش را برطرف خواهد کرد.
• روزاه 3 حبه سیر خام به صورت ریز خرد شود هر حبه، دو نیم ساعت بعد از غذا با یک لیوان آب میوه جات همراه با عسل میل شود.
• جهت حفظ سلامت گوش، هر پانزده روز یک بار شب ها هنگام خوابیدن دو قطره روغن بادام تلخ در گوش ها بچکانید و بخوابید.
• استفاده از غذاهای گیاهی و استفاده از میوه جات و آب میوه جات و سبزیجات طبیعی به صورت خام با عسل و یخ (به آرامی میل شود).
• پیاز را تکه تکه کنید. آن را بقدری داغ کنید که رنگ آنها زرد نشود آنگاه آنرا به صورت ضماد در آورید و به پشت گوش ببندید تا چرک را خارج نماید.
• اگر گوش عفونت کرد دود عنبرنساء را به سمت گوش خود بگیرید، می بینید که در کوتاه ترین مدت درد حاصل از عفونت گوش و درد آن از بین می رود.
• از آنتی بیوتیک های خانگی مانند دارچین، شلغم، عسل، سیر، پیاز، تره فرنگی، لیمو، میخک، سرکه، زنجبیل، زردچوبه، آویشن، سیاهدانه به صورت خوراکی استفاده کنید.
• به مدت 3 شب شبی 3 الی 5 الی 7 قطره، روغن بنفشه طبی را در گوش بچکانید و نیم ساعت صبر کنید و تا صبح بر روی همان گوش بخوابید عفونت گوش خارج می شود.
• اندازه یک عدس از داروی شافیه ۷ ماهه را در ۲ الی ۳ قطره روغن گل سرخ حل کنید و در گوشی که درد می کند، بریزید البته این کار را اول روز انجام دهید و سپس بخوابید.
• کافیست چند قطره گل همیشه بهار را در گوش بریزید یا چای این گیاه را دم کنید و بنوشید، این کار بهترین روش در تسکین فوری عفونت گوش در طب سنتی استفاده می شود.
• پوست یک حبه سیر را بکنید و مطمعن شوید که تمیز است، و آن را در سوراخ گوشتان قرار دهید، و بگذارید یک شب تا صبح داخل گوشتان بماند. همچنین می توانید روغن سیر را در گوشتان بچکانید.
• آبغوره برای درمان چرک گوش مفید است، بدین منظور باید آبغوره و سرکه را به مقدار مساوی با هم مخلوط نموده روزی 3 مرتبه، 1تا 2 قطره در گوش بچکانند ولی این عمل را نباید بیش از چند روز ادامه دهند.
• اگر چنانچه ترشحات از گوش آمد به مدت 2 تا 3 روز به هیچ عنوان حمام نروید، بعد از آن تا مدتی مراقب باشید آب داخل گوش نرود، برای این منظور از محافظت های لاستیکی گوش که در داروخانه ها به فروش می رسد استفاده نمایید.
• برای چرک و عفونت شدید گوش، سیر در روغن بادام تلخ بجوشانید و هر شب چند قطره در گوش بچکد بسیار مجرب است. و همچنین روغن مالی اطراف گوش بسمت پایین با مخلوط روغن زیتون و کنجد در تسریع درمان کمک کرده و خیلی کارا می باشد.
• پنیر کهنه ای را نرم بکوبید و نرم آسیاب کنید، سپس آن را با شیر زن قاطی کنید و روی آتش ملایم قرار دهید، سپس قطره هایی از این پنیر و شیر را داخل گوش بریزید. این دارو سخت ترین عفونت گوش و حتی گوش هایی که چرک و خون از آن خارج می شود را درمان می کند.
• به مدت 3 شب، شبی یک الی سه قطره عسل داخل گوش (چرکی) بچکانید این روش بخصوص برای زنان باردار عالی است. افرادی که دچار عفونت چرکی نیستند می بایست به مدت 7 شب روغن زیتون هر شب به داخل گوش بریزند و بعد از هفت شب می توانند عسل به داخل گوش بچکانند.
• هنگام داشتن عفونت از مصرف فرآورده های حیوانی (لبنیات، انواع گوشت، تخم مرغ و مرغ)، قند و شکر و هرچیزی که از این فرآورده داخل آن باشد، سوسیس و کالباس، فست فود، آب یخ، نوشابه، انواع کنسرو، شکلات، کاکائو، پرتقال، نارنگی، خیار، نسکافه، قهوه، شیرینی های قنادی، غذاهای سرخ کرده، غذاهای گوشتی و لبنی (چون این مواد در آزمایشگاه برای کشت میکروب استفاده می شود) پرهیز کنید.
• بهترین روش پیشگیری توجه به نوع تغذیه و همچنین داشتن اعصاب و روان آرام است، استفاده از سبزیجات و میوه جات تازه فصل، موجب می شود که بدن دچار کمبود یا اختلال در کارکرد اندام ها نشود، در صورت دچار شدن به هر نوع کسالتی، بهتر است که در خوردن غذا امساک شود و بیشتر از مایعات و سبزیجات و میوه جات به صورت تازه و خام استفاده شود.
• چکاندن «سرکه» یا «آب پیاز» در گوش عفونت و چرک آن را از بین می‌ برد. پیاز برای پاک نمودن چرک گوش و درد گوش مفید است، برای این منظور، بیمار چند قطره آب پیاز خام را در گوش بچکاند و یا فتیله ای از پنبه را به آن آغشته نموده در گوش قرار دهد و هر دو تا سه ساعت یک بار، آن را عوض کنید. و همچنین پیاز پخته نیم گرم را نیز بر روی گوش قرار دهد.
• درمان معمولاً شامل تجویز دارو و مراقبت های حمایتی برای رفع درد است. تمیز کردن مجرای گوش با ملایمت؛ به خاطر داشته باشید که حتی وجود مقداری کمی از موم طبیعی گوش از آن در برابر عفونت محافظت به عمل می آورد. واکنش کمپرس گرم روی گوش ممکن است درد را تخفیف دهد. گوش عفونی شده را خشک نگاه دارید. حفاظت از گوش و خشک نگه داشتن آن اولین قدم می باشد. از قرارگیری در محیط های مرطوب اجتناب نموده و شنا نکنید همچنین جهت جلوگیری از ورود آب به مجرای گوش، گوش را به وسیله محافظ های مخصوص بپوشانید.

داروها:

• پنی سیلین
• پلی میکسین ان اچ
• فنوکسی متیل پنی سیلین
• برای رفع درد خیف می توان از استامینوفن یا آسپرین استفاده کرد. قطره های گوش که حاوی آنتی بیوتیک و داروهای کورتیزونی است. به کمک آنها می توان التهاب را تخفیف داد و با عفونت مبارزه کرد. کرم ها یا پمادهای موضعی برای عفونت های قارچی یا باکتریایی، آنتی بیوتیک های خوراکی برای عفونت های شدید.

فعالیت:

• فعالیت عادی خود را با رو به بهبود گذاشتن علائم از سر گیرید. تا 3 هفته پس از ناپدید شدن تمام علائم، از ورود آب به گوش ها خودداری کنید. هرگونه رطوبت، حتی در اثر دوش گرفتن یا شستشوی مو، می تواند باعث عود بیماری شود.

رژیم غذایی:

• از مصرف فرآورده های کارخانه ای و همچنین لبنیات بدون مصلح پرهیز کنید.
• خوردنی های مفید: خوراک نخود فرنگی با شوید، خوراک نخود فرنگی با کدو، خوراک باقلا، خوراک عدسی با صیفی جات، خوراک کدو خورشتی با قارچ، خوراک کدو خورشتی با کرفس، خوراک کدو حلوایی، خوراک قارچ و لوبیا سبز، خوراک قارچ با سس، تاس کباب قارچ و سویا، خوراک کلم قمری، خوراک گل کلم، خوراک لوبیا سبز ۱، خوراک لوبیا سبز ۲، خوراک لوبیا سفید ساده، خوراک لوبیا سفید با سویا، خوراک سویا با سبزیجات، خوراک پنیر سویا، لوبیا با سویا، خوراک لوبیا ساده، خوراک بامیه و لوبیا چشم بلبلی، خوراک نخود با شوید، خوراک نخود با سویا، خوراک نخود با کدو بادمجان، خوراک دال عدس، خوراک بورانی، خوراک لوبیا قرمز، خوراک لوبیا چشم بلبلی، خوراک مخلوط، آش ماش، آش سماق، آش عدس ۱، آش جو با لوبیا سبز، آش جو با حبوبات ۲، آش شلغم ۱، آش شلغم ۲، آش حبوبات ۱، لوبیا سبز پلو ۳، نخود فرنگی پلو ۱، خورش قیمه بادمجان، خورش بامیه با قارچ، خورش کلم بروکلی با سویا، خورش هویج و به، سوپ صیفی جات ۱، سوپ صیفی جات ۲، سوپ کدو خورشتی، سوپ کدو حلوایی، سوپ جو ۱، سوپ جو ۲، سوپ دال عدس، سوپ اسفناج، سوپ شلغم، سوپ لوبیا سبز، سوپ قارچ ۱، سوپ قارچ ۲، سوپ بامیه، سوپ کلم بروکلی ۲، سوپ گل کلم، سوپ گشنیز، سوپ کدو قلیانی، سوپ بلغور و کرفس، سوپ جو با شیر سویا، سوپ شهد نما، سوپ زرشک با جعفری، سوپ جو و اسفناج، کتلت اسفناج، برگر کدو خورشتی، دلمه کدو خورشتی، سس گوجه فرنگی ۱، سس گوجه فرنگی ۲، سس معطر، سس مخصوص ۱، سس مخصوص ۲.
• خوردنی های مضر: عدس پلو ساده، خورش شوید باقالی.