عفونت سوختگی: عبارت است از زخم سوختگی در صورت وارد شدن باکتری‌ها به زخم عفونت می‌کند. اگر تاول در اثر سوختگی ایجاد شود، چنانچه تاول بترکد، ناحیه سوختگی در معرض خطر عفونی شدن خواهد بود. برای درمان بعضی زخم‌های سوختگی باید به بیمارستان مراجعه کنید، اما زخم و عفونت سوختگی جزئی را می‌توان در خانه درمان کرد. عفونت سوختگی معمولاً با داروهای مسکن و آنتی‌بیوتیک درمان می‌شود. به خاطر داشته باشید که بهترین راه برای مدیریت عفونت‌های سوختگی بیماران دچار سوختگی این است که از همان ابتدا از عفونت کردن زخم سوختگی جلوگیری کنید. بنابراین لازم است با درنظر گرفتن مراقبت‌های لازم، از بروز عفونت سوختگی پیشگیری کنید.
علائم:
- تب
- درد عضلانی
- اسهال و استفراغ
- ترشح داشتن زخم
- چرک یا ترشحات سبز رنگ
- ورم همراه با تغییررنگ مایل به بنفش
- تغییر رنگ ناحیه سوختگی یا پوست دور آن
- افزایش ضخامت سوختگی که با عمیق‌تر شدن و نفوذ بیشتر در پوست همراه باشد.
علت:
- وقتی جایی از بدن می‌سوزد، باکتری‌های موجود در ناحیه سوختگی که در اثر حرارت یا مواد شیمیایی آسیب دیده‌اند، نیز می‌میرند. با این‌وجود ناحیه‌هایی در اطراف زخم سوختگی یا پوست اطرافش هست که هنوز حاوی باکتری‌های زنده‌ای است که می‌توانند زخم سوخته را عفونی کنند. سوختگی‌های عمیق بافتی دارند که خون‌رسانی آن مختل شده است، در نتیجه سلول‌های آنتی باکتریال نمی‌تواند وارد این ناحیه شود و بنابراین باکتری‌ها می‌توانند بدون مشکل زنده بمانند. اگر باکتری‌ها به اندازه کافی خطرناک باشند، می‌توانند در بافت سالم نفوذ کنند و باعث عفونت زخم شوند که عوارض متعددی را به دنبال دارد.
پیشگیری:
- تاول های سوختگی را نکنید.
- بلافاصله بعد از سوختگی روی موضع عسل بزنید.
عوارض احتمالی:
- در صورت عدم درمان حیات بیمار به خطر می افتد.
تشخیص:
- انجام معاینات بالینی و گرفتن شرح حال از بیمار
درمان طب نوین:
- تاول را نترکانید و رویه‌های زخم را نکنید: تاول و رویه روی عفونت و زخم در حال التیام ایجاد می‌شود. از دستکاری کردن یا ترکاندن تاول‌ها خودداری کنید. پماد آنتی‌باکتریال روی تاول و رویه زخم بزنید و باند خشک دورش ببندید.
- واکسن کزاز تزریق کنید: کزاز عفونتی بسیار جدی است که باعث اسپاسم یا گرفتگی پیشرونده عضله می‌شود. کزاز در صورت درمان نشدن می‌تواند مرگبار باشد. هرچند کزاز معمولاً از طریق زخم‌های باز و سوراخ‌شده عمیق‌تر وارد بدن می‌شود، وجود هر گونه شکاف و بریدگی در پوست با خطر ابتلا به کزاز همراه است.
- پانسمان نقره: نقره از انتشار عفونت جلوگیری می‌کند، التهاب را کاهش می‌دهد و خواص آنتی‌باکتریال دارد. علاوه بر کرم حاوی نقره می‌توانید زخم را با پانسمان تهیه شده از نقره، مانند ACTICOAT نیز بپوشانید، البته پانسمان زخم باید تحت نظارت متخصص زخم انجام شود. پانسمان نقره را باید هر سه تا هفت روز یک بار عوض کرد و تمام دستورات متخصص زخم را درباره روش پانسمان و باز کردنش به دقت رعایت کنید.
- پماد سوختگی: برای درمان اکثر سوختگی‌ها ژل‌ها یا کرم‌های موضعی مستقیماً روی زخم زده می‌شود. این که از کدام دارو استفاده کنید، به نوع باکتری، قارچ یا ویروسی بستگی دارد که زخم را عفونی کرده است. از داروهای موضعی متداول می‌توان به سولفادیازین نقره (کرم سیلوادن) و کرم مفناید استات اشاره کرد. اگر به سولفونامید (sulfa) حساسیت دارید، نباید از پماد سولفادیازین نقره استفاده کنید. در این صورت می‌توانید پماد باسیتراسین زینک را جایگزین سولفادیازین نقره کنید. همچنین کرم‌ها یا پمادهای آنتی‌بیوتیک بدون نسخه مانند نئوسپورین یا باسیتراسین نیز برای درمان عفونت سوختگی مفیداند. پرستار ناحیه سوختگی را پس از استعمال این کرم‌ها با باند استریل پانسمان می‌کند.
- تجویز آنتی بیوتیک: آنتی‌بیوتیک برای درمان عفونت باکتریال به کار برده می‌شود. این داروها فرآیندهای باکتریایی خاصی را هدف می‌گیرند و می‌توانند باکتری‌ها را از بین ببرند یا از تکثیرشان جلوگیری کنند. آنتی‌بیوتیک‌ها در گروه‌های گوناگون بسیاری در دسترس‌اند. پزشک آنتی‌بیوتیک را با توجه به نوع باکتری عامل عفونت کردن زخم تجویز می‌کند. لازم است بدانید که بعضی باکتری‌ها در برابر یک آنتی‌بیوتیک خاص آسیب‌پذیراند، اما همین آنتی‌بیوتیک بر باکتری‌های دیگر اثری ندارد. اگر عفونت خفیف باشد، پزشک احتمالاً یک دوره آنتی‌بیوتیک خوراکی تجویز می‌کند. حتی اگر احساس کردید حالتان بهتر شده است، دوره درمان را کامل کنید؛ در غیر این صورت ممکن است بعضی باکتری‌ها زنده بمانند و عفونت عود کند. اگر عفونت جدی باشد، باید برای دریافت آنتی‌بیوتیک‌های قوی‌تر به بیمارستان مراجعه کنید. درمان عفونت سوختگی پوست با آنتی‌بیوتیک معمولاً به صورت زیر انجام می‌شود: در ابتدا معمولاً یک دوره هفت روزه فلوکلوکساسیلین تجویز می‌شود، اما اگر بیمار به پنی‌سیلین حساسیت داشته باشد، یک دوره اریترومایسین جایگزین فلوکلوکساسیلین می‌شود. چنانچه مشخص باشد که بیمار نمی‌تواند اریترومایسین را تحمل کند، در عوض کلاریترومایسین تجویز می‌شود؛ در ابتدا یک دوره هفت روزه تجویز می‌شود، البته اگر علائم ظرف هفت روز کاملاً برطرف نشود، توصیه می‌شود که درمان با آنتی‌بیوتیک هفت روز دیگر ادامه داده شود و معمولاً داروهای مسکن، مانند پاراستامول یا ایبوپروفن هم زمان با آنتی‌بیوتیک برای مدیریت درد تجویز می‌شود، چنانچه درد شدیدتر باشد، مسکن‌های کدئین‌دار توصیه می‌شود.
درمان طب سنتی:
- به موضع زخم عفونی، دود عنبرنسارا بدهید.
- اگر پانسمان مرطوب یا کثیف شد، عوضش کنید.
- دو واحد نمک + پنج واحد عسل طبیعی ترکیب کنید و روی زخم بمالید.
- سوختگی را با گاز بدون چسب بپوشانید. سپس ماده پانسمان را دورش بپیچید.
- اگر حوله روی زخم عفونی می‌زنید، قبل و بعد از تماس با زخم از تمیز و استریل بودن حوله مطمئن شوید. البته در عوض حوله می‌توانید از دستمال استریل یک‌بارمصرف استفاده کنید.
- عسل روی زخم بزنید: عسل با تسریع کردن فرآیند التیام زخم، کشتن باکتری‌ها و کاهش ورم موجب تسکین درد و ناراحتی بیمار می‌شود.
- زخم را تمیز نگه دارید: بسیار مهم است که زخم سوختگی را، صرف نظر از عفونی بودن یا نبودنش تمیز نگه دارید. البته اگر زخم سوختگی عفونت کند، باید دستورات پزشک طب سنتی را درباره مراقبت از زخم و تمیز نگه داشتنش به دقت رعایت کنید. این کار ممکن است مستلزم شستن زخم یا نگه داشتن آن در آب باشد یا نباشد.
- اگز زخم باز بود، موضع زخم را در آب و نمک دریا غوطه ور کنید: اگر زخم عفونی و باز باشد، زخم را دو یا سه بار در روز، هر بار به مدت ۲۰ دقیقه در آب نمک گرم غوطه‌ور کنید. همچنین می‌توانید پارچه گرم و مرطوبی را روی زخم فشار بدهید. برای تهیه محلول شستشو کافی است ۲ قاشق غذاخوری نمک دریا را با یک لیتر آب مخلوط کنید.
داروها:
- مفناید
- باسیتراسین
- ونکومایسین
- نیتروفورازون
- اریترومایسین
- فلوکلوگزاسیلین
- کلاریترومایسین
- سیلور سولفادیازین
- موکسی فلوکساسین
فعالیت:
- ممکن است لازم باشد فعالیت‌های‌تان را با توجه به شدت و محل سوختگی محدود کنید. فعالیت‌هایی انجام ندهید که باعث تحریک شدن سوختگی یا فشار آمدن به زخم می‌شود. برای مثال اگر سوختگی عفونی روی دست است، فعالیت‌هایی مانند تایپ یا گرفتن اشیاء را با آن دست انجام ندهید.
رژیم غذایی:
- از مصرف فرآورده های کارخانه ای، لبنیات تا زمان بهبودی کامل پرهیز کنید.