عفونت سالمونلا: عفونت عمومی بدن در اثر میکروبی از خانواده سالمونلا، این باکتری معمولاً لوله گوارش و دستگاه لنفاوی را درگیر می سازد. عفونت نسبتاً خفیف سالمونلاً ممکن است با گاستروانتریت ساده اشتباه گرفته شود. عفونت های سالمونلا بیشتر افراد بالای 70 سال یا زیر 20 سال را مبتلا می سازد (بیشترین شیوع در شیرخواران زیر یک سال).
علائم:
- سردرد
- استفراغ (گاهی)؛ تب
- وجود خون در مدفوع (گاهی)
- اسهال، اغلب همراه با انقباضات شکمی، در موارد خفیف، اسهال ممکن است تنها در حد 3 الی 2 بار دفع مدفوع شل باشد، ولی در موارد شدید ممکن است اسهال به صورت بیرون روی هر 15 الی 10 دقیقه وجود داشته باشد.
علت:
- عفونت با باکتری سالمونلا پس از خوردن غذاهایی نظیر گوشت، مرغ، شیر تازه یا تخم مرغ خام یا آشامیدن آب آلوده به باکتری، باکتری سالمونلا در شرایط انجماد مواد غذایی نیز زنده می ماند ولی پختن کامل آن را از بین می برد. همه گیری های عفونت سالمونلا معمولاً هنگامی اتفاق می افتد که افراد زیادی از یک غذای آلوده مشترک مثلاً در طی سفرهای تفریحی، اجتماعات مردمی یا رستوران ها استفاده می کنند، این عفونت می تواند از فردی به فرد دیگر منتقل گردد.
عوامل افزایش دهنده خطر:
- بیماری گوارشی اخیر
- کم خونی یا بدخیمی
- سن خردسالی و سنین بالا
- ضعف دستگاه ایمنی در اثر بیماری یا دارو
- زندگی در شرایط پرجمعیت یا غیر بهداشتی
پیشگیری:
- تنها از شیر پاستوریزه استفاده کنید.
- از حیوانات دارای عفونت احتمالی دوری کنید.
- فرد مبتلا به این عفونت را از سایر افراد خانواده جدا نگهدارید.
- پس از هر بار رفتن به توالت و قبل از دستکاری مواد غذایی دست ها را بشوئید.
- پختن، دستکاری، ذخیره و نگه داشتن در یخچال در مورد گوشت، مرغ، تخم مرغ و … باید به طور مطلوبی انجام گیرد.
- در مورد مصرف آنتی بیوتیک جهت پیشگیری، قبل از مسافرت به مناطق محروم از آب و مواد غذایی بهداشتی، با پزشک مشورت نمایید.
عواقب مورد انتظار:
- اکثر عفونت های سامونلا خفیف بوده و با درمان در عرض 48 الی 24 ساعت بهبود می یابد. بیماران مبتلا به عفونت شدید ممکن است نیازمند بستری و جداسازی از دیگران در بیمارستان باشند. این عفونت ممکن است 3 الی 2 هفته به طول انجامد.
عوارض احتمالی:
- کم آبی بدن در اثر اسهال و استفراغ شدید. کم آبی شدید می تواند کشنده باشد به خصوص در شیرخوران و افراد بالای 60 سال عفونت سایر اعضاء نظیر کلیه ها، کیسه صفرا، طحال و ریه ها ناشی از انتشار باکتری سالمونلا از طریق جریان خون.
تشخیص:
- آزمایش خون و مدفوع: عفونت سالمونلا را می توان با آزمایش نمونه مدفوع تشخیص داد. با این حال، اکثر افراد تا زمان بازگشت نتایج آزمایش از علائم خود بهبود یافته اند. یک پزشک در مورد: علائم، سایر مسائل بهداشتی مداوم، تغییر در رژیم غذایی یا عادات تهیه غذا، تماس با حیوانات خانگی، سفر اخیر، اسهال و استفراغ معمولاً نشانه واضحی از گاستروانتریت است. آزمایش خون و مدفوع علت عفونت را تعیین می کند.
درمان طب نوین:
- علائم گاستروانتریت ناشی از سالمونلا معمولاً پس از ۴ تا ۷ روز بدون درمان ناپدید می شوند. درمان ها شامل موارد است:
- مایعات برای جلوگیری از کم آبی بدن
- داروهای ضد تحرک برای کاهش گرفتگی و توقف اسهال
- آنتی بیوتیک برای علائم شدید یا اگر باکتری وارد جریان خون شده یا احتمال دارد وارد جریان خون شود.
- پزشک همیشه برای سالمونلا آنتی بیوتیک تجویز نمی کند. دانشمندان منبع معتبری را مشخص کرده اند که استفاده بیش از حد می تواند منجر به مقاومت آنتی بیوتیکی شود و این خطر بروز مجدد عفونت را افزایش می دهد.
- از آنجایی که عفونت سالمونلا می تواند باعث کم آبی بدن شود، درمان بر جایگزینی مایعات و الکترولیت ها متمرکز است. در موارد شدید ممکن است نیاز به بستری شدن در بیمارستان و انتقال مایعات مستقیماً به داخل ورید (داخل وریدی) باشد. علاوه بر این، پزشک ممکن است توصیه کند:
- ضد اسهال داروهایی مانند لوپرامید می توانند به تسکین گرفتگی کمک کنند، اما ممکن است اسهال مرتبط با عفونت سالمونلا را نیز طولانی کنند
- اگر پزشک مشکوک باشد که باکتری سالمونلا وارد جریان خون شما شده است، یا اگر یک مورد شدید یا سیستم ایمنی ضعیف دارید، ممکن است آنتی بیوتیک برای از بین بردن باکتری تجویز کند. آنتی بیوتیک ها در موارد بدون عارضه مفید نیستند. در واقع، آنتی بیوتیک ها ممکن است دوره حمل باکتری را طولانی کنند و دیگران را آلوده کنند و خطر عود را افزایش دهند.
درمان طب سنتی:
- سیاهدانه و عسل هر 6 ساعت یک قاشق مرباخوری.
- در صورت داشتن اسهال، مایعات فراوان بخورید و یک قاشق چایخوری اسفند خوراکی را با آب ببلعید.
- از آنتی بیوتیک های خانگی مانند دارچین، شلغم، عسل، سیر، پیاز، تره فرنگی، لیمو، میخک، سرکه، زنجبیل، زردچوبه، آویشن، سیاهدانه استفاده کنید.
- داخل شلغم را خالی کنید و در فضای خالی شده عسل بریزید 3 ساعت بعد، شلغم آب انداخته و معجون حاصل يكي از بهترین و قوی ترین داروهای سرماخوردگی ست.
- بستری در بیمارستان به ندرت ضرورت می یابد. در مورد اکثر بیماران مراقبت در منزل با توصیه های لازم طبی کفایت می کند. در صورت امکان فرد بیمار را از سایرین جدا نگه دارید. از یک بالشتک گرم کننده یا کیسه آب داغ برای کاهش دردهای شکمی استفاده کنید. اگر اسهال شدید باشد ممکن است لازم باشد تا از یک توالت کنار بستر استفاده نمایید.
- هنگام داشتن عفونت از مصرف فرآورده های حیوانی (لبنیات، انواع گوشت، تخم مرغ و مرغ)، قند و شکر و هرچیزی که از این فرآورده داخل آن باشد، سوسیس و کالباس، فست فود، آب یخ، نوشابه، انواع کنسرو، شکلات، کاکائو، پرتقال، نارنگی، خیار، نسکافه، قهوه، شیرینی های قنادی، غذاهای سرخ کرده، غذاهای گوشتی و لبنی (چون این مواد در آزمایشگاه برای کشت میکروب استفاده می شود) پرهیز کنید.
- روش تهیه آنتی بیوتیک طبیعی پنج میوه: برای درمان بیماریهای عفونی می توان در منزل یک آنتی بیوتیک طبیعی تهیه کرد: دو لیوان از مخلوطِ رنده شدهِ: “سیب، به، شلغم، زردک یا هویج، کدو حلوایی ” را با یک استکان آب ۲۵ دقیقه بجوشانید سپس یک قاشق شیره انگور طبیعی اضافه و مخلوط کنید، و این خوراکی را بجای وعده ناهار و شام بخورید. چون در این خوراک هویج وجود دارد بعد از ۲۴ ساعت قابل استفاده نیست.
داروها:
- پنی سیلین
- آمپی سیلین
- آموکسی سیلین
- کوتریموکسازول
- برای موارد خفیف معمولاً دارویی نیاز نیست. برای موارد شدید بیماری و بیماران دچار سایر اختلالات طبی، داروهای ضد اسهال و آنتی بیوتیک ها برای مقابله با عفونت و مایعات وریدی برای جبران کم آبی شدید ممکن است تجویز شود.
فعالیت:
- حداقل تا 3 روز پس از برطرف شدن اسهال، تب و سایر علائم در بستر استراحت نمایید و جز برای رفتن به توالت یا حمام بستر را ترک نکنید. پس از آن فعالیت های طبیعی را به تدریج از سر بگیرید. در مدتی که در بستر قرار دارید مرتباً پاهای خود را خم و راست کنید تا از ایجاد لخته در عروق ها جلوگیری شود.
رژیم غذایی:
- تا برطرف شدن اسهال، از محلول های او.آر.اس استفاده کنید، پس از آن از یک رژیم غذایی سبک، و در عین حال پر انرژی و متعادل، استفاده نمایید. مصرف مکمل های ویتامین ها و مواد معدنی پس از بیماری طولانی مدت ممکن است سودمند باشد.