عطسه: عبارت است از نوعی واکنش دفاعی بدن (رفکلس) به مواد محرک تنفسی یا التهاب مجاری تنفسی، برای دفع ترشحات در هنگام بیماری است. مکانیسم عطسه خروج سریع هوای بازدمی بر اثر انقباض عضلات تنفسی است. عمل عطسه باعث می شود تا مخاط دهان به صورت افشانه ای از ذرات آن به بیرون خارج شود.
علت:
- هرگاه گرد و غبار یا هاگ گیاهان معلق در هوا به بینی شما راه پیدا کند، واکنش طبیعی بدن در مقابل آن ایجاد عطسه است.
- همه آدم ها عطسه می کنند، اما دلایل مختلفی از علت عطسه وجود دارد، علتی تکنیکی برای عطسه کردن وجود دارد که این یک خروج غیر مستقیم و مخوف هوایی است که از ریه ها از طریق دهان و بینی خارج می شود اگر چه ممکن است شرم آور باشد ولی عطسه بسیار مفید است، هدف اولیه و اصلی عطسه این است که ذرات خارجی و یا تحریک کننده از مخاط مخاطی خارج شوند.
- واکنش به عامل تحریک کننده یا نور روشن، یکی از دلایل شایع عطسه هستند، اما علت دیگری نیز وجود دارند که شامل برخی از مردم وقتی که احساس سرما می کنند، عطسه می کنند یا بعضی ها وقتی ابروشان را بر می دارند، عطسه می کنند یا عطسه بلافاصله پس از یک وعده غذایی زیاد، سرزنش نامیده می شود. عصبانیت، مانند عطسه فتوگرافی، یک ویژگی قالب (به ارث برده) اتوزومی است. عطسه همچنین می تواند در آغاز یا اوج تحریک جنسی رخ دهد که دانشمندان بر این باورند که عطسه جنسی نشان دهنده ورود بافت نعوظ در بینی است و می تواند به تحریک واکنش نشان دهد، که احتمالاً برای افزایش جذب فرومون است.
عوامل افزایش دهنده خطر:
- بند آوردن عطسه توصیه نمی شود، زیرا می تواند به شنوایی شما آسیب برساند، منجر به عفونت گوش شود و رگ های خونی را در چشم و مغز را تخریب کند.
پیشگیری:
- زمانی که نباید عطسه کنید، ممکن است بتوانید قبل از اینکه عطسه تان بگیرد، متوقفش کنید، البته ساده ترین راه این است که از عوامل ایجاد کننده عطسه مانند گرده، پرندگان، حیوانات، نور خورشید، پر خوری، گرد و غبار و عفونت ها پرهیز کنید.
عواقب مورد انتظار:
- ممکن است بتوانید چشم هایتان را در حالی که عطسه می کنید، باز نگه دارید، اما اگر این کار را می کنید، خطر بیرون پریدن چشم هایتان از سر وجود ندارد. عطسه کردن قلب شما را متوقف نمی کند پس نگران نباشید.
عوارض احتمالی:
- با اینکه نگه داشتن عطسه چشمهایتان را از حدقه بیرون نمی اندازد، هنوز هم می توانید به خودتان آسیب برسانید، با توجه به نظریه دانشمندان نگه داشتن بینی و دهان خود را برای نگه داشتن عطسه می تواند موجب سرگیجه، پارگی زخم های گوشتی شما شود و باعث کاهش شنوایی نیز شود. فشار عطسه بر لوله و گوش میانی تأثیر می گذارد همچنین می تواند به دیافراگم شما آسیب بزند، عروق خونی چشم شما را تخریب کند و حتی رگ های خونی مغزی شما را تضعیف کند! بهتر است به خود اجازه عطسه کردن، بدهید.
ضد عطسه:
- از دور به نور نگاه کنید.
- پل بینی تان را به آرامی بکشید تا تمایل به عطسه کردن از بین برود.
- روغن خوراکی یا کره را نیم گرم و به بناگوش مالش دهید و یک قطره هم داخل گوش بچکانید.
- برای جلوگیری از عطسه زیاد اولاً از غذاهای سرخ کرده، دود، گرد و غبار و هوای کثیف پرهیزکنید.
- ثانیاً برای درمان، سر را با آب نیم گرم بشویید و روغن گل یا روغن بید را نیم گرم کرده و داخل بینی بچکانید.
- چشم، دست و پا را ببندید و به طوری که بالش درازی زیر سر گذاشته اید بخوابید و مدام روی زمین بچرخید.
- روغن زیتون 15 گرم + سیاهدانه 5 گرم، سیاهدانه را نرم بکوبید و در روغن زیتون بپزید سپس صاف کنید و در بینی بچکانید. (بسیار مجرب)
- پنج گرم ریحان کوهی را در نصف ليوان آب بجوشانید تا مقدار کمی آب آن باقی بماند، سپس یک قطعه پنبه را به آن آغشته و داخل بینی قرار دهید.
- فواید عطسه کردن: تقویت چشم، پاکسازی عروق و بافت ها، مفید برای جریان خون، رفع خستگی از تمام بدن، پاک کردن قلب، ریه وحنجره از رسوبات.
- اگر عطسه به دلیل وجود خلط زائد ایجاد شده باشد، اگر با دارویی درمان شوند، در واقع نگه داشتن، آن خلط زائد در بدن است، لذا باید برای درمان خلط اقدام نمود.
- زبان خود را روی سقف دهان خود فشار دهید و نفس خود را نگه دارید و تا ده بشمارید، سپس عمیقاً هوا را به ریه ها خود وارد کنید و این حرکت از عطسه جلوگیری می کند.
- بهترین عطسه آور ترکیبی از پودر سیاهدانه + کندش است که به نام انفیه کندش در بازار موجود است. بهتر است قبل و بعد از عطسه کردن در بینی از روغن بنفشه استفاده کنید.
- اطراف چشم، گوش، حلق و بینی را ماساژ دهید و دهان را باز کنید و به شیئی در دور دست نگاه کنید. و ریحان کوهی و انیسون را بو کنید و روغن بنفشه بادام هم داخل بینی بچکانید.
- درمان عطسه زیاد کودک: برای رفع عطسه زیاد کودکان باید گوشت راسته گوسفند را به سیخ گرفته و روی آتش كباب کنید و آبی که از آن می چکد را بگیرید و ۱ قطره در گوش او بچکانید.
- این کاملاً طبیعی است که دو یا چند بار پشت سر هم عطسه کنید و به این دلیل است که باعث می شود تا بیش از یک عطسه برای از بین بردن و حذف ذرات تحریک کننده استفاده شود اینکه شما چند مرتبه پشت هم عطسه کنید، از فرد به فرد دیگر متفاوت است و بستگی به علت عطسه دارد.
- ایجاد عطسه برای تسکین سردرد کهنه: به منظور ایجاد چند عدد عطسه برای تسکین سردرد کهنه، کندش، هیل قرابی، عاقرقرها، خردل، قسط و چوبک را به طور مساوی مخلوط و بسیار نرم بسایید و هر بار به مقدار تقربیاً یک عدس از آن را به وسیله لوله نازکی مانند نی نوشابه داخل بینی بکشید.
- اگر نمی توانید عطسه خود را متوقف کنید، باید از دستمال استفاده کنید یا حداقل از دیگران دور شوید. با توجه به نظریه دانشمندان عطسه باعث تخریب مخاط، تخریب عوامل محرک و عوامل عفونت می شود و با سرعت 30 الی 40 مایل در ساعت تا 100 مایل در ساعت آنها را به بیرون پرتاب می کند. موتد موجود در عطسه می توانند تا 20 فوت حرکت کنند و شامل 100 هزار میکروب باشند.
داروها:
- برم فنیرامین
فعالیت:
- هیچ محدودیتی ندارد.
رژیم غذایی:
- رژیم خاصی توصیه نمی شود.
- خوردنی های مفید: خوراک نخود فرنگی با کدو، خوراک باقلا، خوراک عدس و اسفناج، خوراک کدو خورشتی با قارچ، خوراک قارچ و لوبیا سبز، خوراک گل کلم، خوراک تند بامیه، آش شولی ۱، آش رب، عدس پلو ساده، لوبیا سبز پلو ۳، نخود فرنگی پلو ۱، خورش قیمه بادمجان، خورش شوید باقالی، خورش بامیه با قارچ، سوپ کدو خورشتی، سوپ قارچ ۱، سوپ گشنیز، سوپ کدو قلیانی، سوپ شهد نما، دلمه کدو خورشتی، سس معطر.
- خوردنی های مضر: کشک سویا، سس جعفری، سوسیس فانتزی، آش شله قلمکار.
نکته:
- به طور کلی گاهی عطسه کردن زیانی ندارد و در بعضی مواقع نیز مفید خواهد بود. ولی زیاد از حد آن موجب آفات و آزار خواهد شد. اگر در بینی عفونت و یا ماده غلیظ وجود داشته باشد، عطسه لازم است. در آخرین روزهای زکام که ممکن است ماده سفت شده و تبدیل به عفونت شود، لذا عطسه مؤثر و مفید خواهد بود. ولی هرگاه تعداد عطسه ها از حد تجاوز کند باید به درمان پرداخت.
- عطسه عبارت است از بازدم سریع و مقطع غیرارادی که در نتیجه تحریک مخاط بینی در اثر زکام، برونشیت، سرماخوردگی، گرد و غبار یا نگاه کردن ناگهانی در نور خورشید با تحریکات بینی حاصل می گردد. عطسه در انسان، میمون، سگ و گوسفند مشاهده می شود و در سایر حیوانات و جانوران ملاحظه نشده است.
- چرا هنگام عطسه چشم ها بسته می شوند: درست است که شما معمولاً نمیتوانید در عطسه چشم خود را باز نگه دارید ولی چرا؟ اعصاب جمجماتی، چشم و بینی را به مغز متصل میکنند، بنابراین محرک عطسه باعث میشود پلک ها به هم نزدیک شوند. با این حال، دلیلش محافظت از چشمانتان در برابر بیرون پریدن از جمجعه نیست. عطسه قدرتمند است، اما هیچ عضله ای در پشت چشم وجود ندارد که بتواند با آن قدرت آنها را نگه دارد. دانشمندان ثابت کردهاند که، ممکن است بتوانید چشم خود را در طول عطسه (اگرچه آسان نیست) باز نگه دارید و اصلاً سلامت چشمهایتان را از دست نمیدهید.