آمنوره اولیه (آمنوره اولیه): عبارت است از فقدان کامل عادت ماهانه در یک دختر جوان حداقل 16 ساله ظاهر طبیعی، یا 14 ساله که رشد طبیعی نداشته است یا خصوصیات ثانویه جنسی در وی به وجود نیامده­اند. این اختلالات نادر است، زیرا بیش از 95% از دختران اولین قاعدگی خود را تا 15 سالگی تجربه می­کنند.

انواع آمنوره:

1. آمنوره اولیه: آمنوره اولیه به معنای عدم آغاز قاعدگی تا سن ۱۵ سالگی است. اگر در طی ۵ سال پس از ظهور نخستین نشانه‌های بلوغ، اولین پریود خود را تجربه نکرده‌اید، ممکن است به این عارضه دچار شده باشید. در این صورت، لازم است برای تعیین علت بیماری یا به ‌منظور اطمینان از ساختار و عملکرد صحیح اندام‌ها، غدد و هورمون‌های مربوطه، به پزشک مراجعه کرده از ایشان سوال کنید.
2. آمنوره ثانویه: آمنوره ثانویه به معنای قطع قاعدگی برای مدت حداقل سه ماه یا بیش‌تر است. این در حالی است که پیش از پدیدار شدن این عارضه، چرخه پریود شما منظم بوده باشد. توقف قاعدگی ممکن است از بارداری،استرس یا بیماری ناشی شود.

علائم:

• فقدان عادت ماهانه پس از بلوغ، عادت ماهانه اکثر دختران تا سن 14 سالگی آغاز می شود و سن متوسط شروع عادت ماهانه 12 سال و 8 ماه است. علائم آمنوره اولیه به علت به ‌وجود آورنده آن بستگی دارد. با این حال، شایع‌ترین نشانه‌های این بیماری عبارتند از:
• آکنه
• سردرد
• درد لگن
• ریزش مو
• گرگرفتگی
• خشکی واژن
• تغییرات بینایی
• موهای زائد صورت
• ترشحات نوک سینه

علت:

• عدم آغاز قاعدگی به عوامل مختلفی بستگی دارد. با این حال، موارد زیر از شایع‌ترین دلایل شروع نشدن سیکل پریود به حساب می‌آیند:
• انسداد واژن
• به تأخیر افتادن بلوغ
• اختلالات کروموزومی
• بیماری عمومی در بدن
• کم خوابی و استراحت نکردن کافی.
• مشکلات کروموزومی یا ژنتیکی، نظیر سندروم ترنر
• کار بیش از حد توان زن که او را دچار خستگی مفرط می کند.
• اختلالات هورمونی ناشی از مشکلات هیپوتالاموس یا غده هیپوفیز
• حرص خوردن و عصبی شدن و داشتن استرس و اضطراب های روزانه.
• مشاغل حساس که زن را در معرض استرس های روزانه قرار می دهند.
• اختلالات دستگاه غدد درون ریز (تومورها، عفونت ها یا سایر مشکلات)
• استفاده از غذاهای آماده و فست فودها که نظم غدد درون ریز را مختل می کنند.
• سندرم روکی‌تانسکی یا تشکیل نشدن واژن، سرویکس و رحم به‌ صورت مادرزادی
• بسته بودن کامل پرده بکارت که به این ترتیب مانع خروج خونریزی عادت ماهانه می شود.
• ندرتاً مشکلات تغذیه ای شدید مثل بی اشتهایی روانی، یا فعالیت بدنی شدید مثلاً در ورزشکاران زن حرفه ای
• ناهنجاری های مادرزادی مثل فقدان اعضای تناسلی (مجرای تناسلی، رحم یا تخمدان ها) یا غیر طبیعی بودن ساختمان آنها
• سندروم عدم حساسیت به آندروژن (AIS) یا جهش کروموزومی روی گیرنده آندروژن و برخورداری از اندامی شبیه بیضه
• مشکلات مادرزادی و ساختاری در اندام‌های تولید مثل نظیر عدم تکامل لوله فالوپ یا عدم اتصال مناسب این ارگان‌های داخلی به یکدیگر
• اگر در زنان سردی زیاد شود ریزش در قاعدگی، زیاد و یا مدتش زیاد می شود و معمولاً در قاعدگی بیحالی، پر خوابی و خستگی اتفاق می افتد و تأخیر در قاعدگی هم از سردی است، اگر سردی بیشتر شد قاعدگی قطع می شود و گاهی هم از شدت گرمی، قطع قاعدگی پیش می آید که خارش هم دارد، اما این بسیار کم اتفاق می افتد، در درمان این هم رازیانه می دهیم.

عوامل افزایش دهنده خطر:

1. استرس
2. ورزش شدید
3. رژیم لاغری یا کاهش وزن شدید.
4. سابقه خانوادگی آغاز دیر هنگام عادت ماهانه.
5. استفاده از داروهایی مثل قرص های ضد حاملگی، داروهای ضد سرطان، بار بیتورات ها، مخدرها، داروهای کورتیزونی، کلردیازپوکساید و رزرپین.

پیشگیری:

1. تغذیه مناسب و نگهداری وزن در حد ایده آل
2. از هیچ دارویی سر خود استفاده نکنید مگر با تجویز پزشک
3. فعالیت های حرفه ای ورزشی را در صورت توصیه تا حدی کم کنید.
4. در صورت وجود هرگونه بیماری زمینه ساز، برای درمان به پزشک مراجعه کنید.

عواقب مورد انتظار:

1. آمنوره معمولاً با هورمون درمانی یا رفع علت زمینه ساز قابل معالجه است.
2. فقدان عادت ماهانه بخودی خود یک خطر برای سلامتی محسوب نمی شود، اما علت آن باید معلوم شود، اگر عامل آن یک کیست یا تومور تخمدان باشد، باید جراحی انجام شود.
3. درمان ممکن است تا سن 18 سالگی به تعویق انداخته شود مگر این که بتوان علت را مشخص کرد و بدون خطر درمان نمود. علتی که گاهی نمی توان آنهار ا درمان نمود عبارتند از اختلالات کروموزومی و ناهنجاری های دستگاه تناسلی.

عوارض احتمالی:

1. ناتوانی در حامله شدن
2. احتمال تحمل درد مداوم در ناحیه لگن
3. پریشانی روانی در رابطه با تکامل جنسی.
4. احتمال ابتلاء به بیماری های قلبی و عروقی
5. احتمال پوکی استخوان ناشی از عدم ترشح استروژن کافی
6. استرس روانی ناشی از سپری نکردن دوره های رشد و نمو مشابه با سایر همسالان
7. در موارد نادر مشکلات غدد درون ریز، ممکن است علاوه بر هورمون درمانی نیاز به جراحی وجود داشته باشد.

تشخیص:

1. تشخیص بیماری آمنوره اولیه توسط پزشک متخصص و با توجه به شرایط زیر انجام می‌گیرد:
2. عدم مشاهده ویژگی‌های ثانویه جنسی در دختران تا سن ۱۶ سالگی؛ ویژگی‌های ثانویه جنسی معمولاً در دوران بلوغ نمایان می‌شوند. از بارزترین صفات ثانویه جنسی دختران می‌توان به روییدن موهای آلت تناسلی، رشد پستان‌ها و بزرگ شدن مفصل ران اشاره کرد. پدیدار نشدن این خصوصیات تا سن ۱۶ سالگی می‌تواند علامت آمنوره اولیه باشد. عدم آغاز قاعدگی تا سن ۱۶ سالگی با وجود مشاهده خصوصیات ثانویه جنسی و رشد و نمو طبیعی اندام‌ها؛ در مواردی با وجود نمایان شدن همه ویژگی‌های ثانویه جنسی در دختران و رشد کامل اندام‌هایی نظیر پستان‌ها و مفاصل ران، ممکن است چرخه قاعدگی تا سن ۱۶ سالگی آغاز نشود. این امر می‌تواند به‌ عنوان علامت ابتلا به primary amenorrhea برداشت شود. در صورت مشاهده علائم عدم آغاز قاعدگی، پزشک معالج با انجام برخی آزمایش‌ها و اقدامات می‌تواند این بیماری را تشخیص دهد. از آن جمله می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
3. معاینه لگن
4. آزمایش آندروژن
5. سونوگرافی برای اطمینان از سلامت رحم و تخمدان‌ها
6. آزمایش ژنتیکی برای اطمینان از سلامت کامل کروموزوم‌ها
7. آزمایش خون برای بررسی میزان هورمون‌های محرک فولیکول (FSH) و لوتئین (LH) و اختلال در عملکرد غدد درون‌ ریز

درمان طب نوین:

• درمان قطعی آمنوره اولیه بیش از هر چیز به عوامل موثر در ایجاد آن بستگی دارد. در مواردی، ممکن است درمان خاصی برای مقابله با این عارضه تعیین نشود. با این حال، اصلی‌ترین روش‌های درمان عدم آغاز چرخه قاعدگی عبارتند از:
• جراحی: اگر بیماری شما از عدم تکامل اندام‌های تناسلی، مشکلات مادرزادی یا اختلالات ژنتیکی ناشی شده باشد، ممکن است پزشک انجام عمل جراحی متناسب با نوع اختلال را پیشنهاد دهد.
• مدیریت سلامت روان: در صورتی که این بیماری از استرس بالا ناشی شده باشد، احتمالاً به شما توصیه خواهد شد به روان‌ درمان‌گر مراجعه کرده و در صورت لزوم و با تجویز پزشک از داروهای مناسب استفاده کنید.
• کنترل تعادل هورمونی: اگر عدم آغاز پریود از اختلال در عملکرد تیروئید، هیپوفیز یا تخمدان و نامتعادل شدن هورمون‌ها ناشی شده باشد، پزشک متخصص داروهای هورمونی مناسبی را تجویز خواهد کرد. از این جمله، می‌توان به قرص تیروکسین اشاره کرد.
• کنترل وزن: اگر عدم آغاز چرخه قاعدگی به چاقی مرتبط باشد، پزشک احتمالاً یک برنامه کاهش وزن را به شما پیشنهاد خواهد کرد. از طرف دیگر، اگر دلیل ابتلا به این بیماری کاهش وزن شدید یا ورزش بیش از حد باشد، پزشکان شما را تشویق خواهند کرد وزن خود را افزایش داده یا از انجام تمرینات ورزشی سنگین اجتناب کنید.

درمان طب سنتی:

• خوردن رازیانه پلو.
• نخود را با کنجد بجوشانید و میل کنید.
• انجام حجامت عام و حجامت ساکرال.
• از استرس و فشارهای عصبی بپرهیزید.
• شانزده نخود اشنان کوبیده شده را میل کنید.
• بهداشت و نظافت فردی را دقیقاً رعایت کنید.
• مصرف دوسین، هر روی یک قاشق مرباخوری.
• خواب و خوراک و استراحت خود را نظم ببخشید.
• سعی کنید از غذاهای ممنوع و مضر استفاده نکنید.
• شیاف بادام تلخ با عسل قاعده آور و سقط آور است.
• یک عدد بادام تلخ را بکوبید و از جلو به خود برگیرید.
• روزانه به فعالیت های فیزیکی و ورزش سبک بپردازید.
• بادکش کشاله ران و ساق پا، 14 مرحله یک شب در میان
• ۲ مثقال گل مرزه کوبیده شده را با سرکه و نمک بخورید.
• سعی کنید به مدت دو هفته از غذاهای گیاهی استفاده کنید.
• روزی یک تا سه مرتبه دمنوش بومادران با عسل میل کنید.
• گاهی جراحی برای تصحیح ناهنجاری های دستگاه تناسلی
• برگ آفتاب گردان تازه را آب بگیرید و نصف استکان بنوشید.
• پنبه ای را در عرق بهارنارنج فرو کنید و از جلو به خود برگیرید.
• روزانه 6 لیوان آب بنوشید، نیم ساعت قبل و دو نیم ساعت بعد از غذا.
• صد گرم ریشه تازه جعفری را در یک لیتر آب بجوشانید و آبش را بنوشید.
• بذر و بیخ کرفس را پس از نیم کوب کردن بجوشانید و آب آن را بخورید.
• در صورت لزوم، یک جراحی کوچک برای ایجاد سوراخ در پرده بکارت کاملاً بسته
• شبی یک لیوان عرق رازیانه همراه با یک قاشق مرباخوری عسل به غیر زمان پریودی میل کنید.
• سعی کنید هر لقمه غذا را 50 تا 60 بار خوب بجوید و 2 لقمه قبل از سیر شدن دست از غذا بردارید.
• روان درمانی یا مشاوره، درصورتی که آمنوره در اثر استرس یا مشکلات تغذیه ای شدید به وجود آمده باشد.
• پانزده گرم تخم رازیانه را در یک لیتر آب جوش دم کنید و با هر غذای روزانه یک استکان آب آن را بنوشید.
• روزی سه بار و هر مرتبه یک قاشق غذاخوری تخم هویج را در یک فنجان آب جوش ریخته، دم کنید و بخورید.
• سعی کنید روزانه 5 تا 7 قاشق غذاخوری جوانه گندم را همراه سالاد فصل با لیموترش تازه و روغن زیتون میل کنید.
• شش مثقال برگ گزنه را در دو لیوان آب و یا ۴ مثقال ریشه گزنه را در دو لیوان آب بجوشانید و آب صاف کرده آن را مصرف کنید.
• ده گرم زعفران را پس از کوبیدن، در یک لیتر آب جوش دم کنید و هر روز صبح، ظهر و شب و هر بار یک استکان از آن را بخورید.
• بذر کرفس، بیخ کرفس، بادیان و مشک ترامشیع را به میزان مساوی جوشانده، سپس آب صاف کرده آن را با نبات شیرین کنید و بنوشید.
• برای باز شدن خون باید سه شب و هر شب گنه گنه تلخ را به اندازه ۲ نخود در یک عدد کپسول خالی پر کنید و موقع خواب بخورید.
• درمان معمولاً شامل هورمون درمانی جایگزین می شود. درمان آمنوره که ربطی به کمبود هورمون ندارد بسته به علت آن انجام می گیرد.
• کاکنج، مغز ناخنک نیم کوب شده و بادرنجبویه از هر کدام ۱ مثقال را با هم مخلوط کرده و بجوشانید و ۳ روز، صبح ناشتا آب آن را بخورید.
• پوست گنه گنه، پوست بید، خرنوب شامی و خربق را مساوی نیم کوب کرده، بجوشانید و روزی سه بار و هر مرتبه نصف استکان آب آن را بنوشید.
• ریشه شاه توت، مغز ناخنک و کاکنج از هر کدام ۳ مثقال را پس نیم کوب کردن سه قسمت کنید، سه روز صبح ناشتا، جوشانده و آبش را بنوشید.
• آب لپه پخته شده را همراه با آب شنبلیله، آب زنجبیل پخته و آب تمرهندی از هر کدام یک استکان، در طول روز بنوشید و دو روز این کار را تکرار کنید.
• در کسانی که قاعده نمی شوند فصد انتهایی پا را انجام می دهیم، در واقع خون را به طرف پایین می کشیم؛ البته حجامت ساق را قبل از فصد انجام می دهیم.
• کاکنج، مریم نخودی و گل بومادران از هر کدام ۱ مثقال بجوشانید، بعد آب آن را با شکر قرمز مخلوط کرده و روزی سه بار و هر مرتبه نصف استکان از آن را بخورید.
• اقدامات تشخیصی ممکن است شامل موارد زیر باشد: شرح حال پزشکی و شخصی و معاینه کل؛ اندازه گیری هورمون های خون به علاوه بررسی کار تیروئید و غدد فوق کلیوی.
• کاکنج، مریم نخودی و گل بومادران از هر کدام ۳ مثقال را برداشته و پس از نیم کوب کردن، سه قسمت کنید و هر روز صبح ناشتا یک قسمت از آن را بجوشانید و آبش را بخورید.
• کاکنج، ریشه شاه توت و ناخنک نیم کوب شده از هر کدام ۱ قال، همه را بجوشانید و ۳ روز، صـبح ناشتا آب آن را بخورید و اگر وسط روز حال استفراغ و دل آشوبی دست داد؛ ۱۰۰ گرم ماست را دوغ کنید و بخورید.
• برای باز کردن پریود هم از حجامت ساقین استفاده می کنیم، در واقع خون را به طرف پایین هدایت می کنیم (رحم) و برای بند آوردن خون از بادکش زیر سینه استفاده می کنیم و در واقع خون را به طرف بالا انحراف می دهیم.
• گل ریواس، گل گاوزبان، گل هماض، گل بابونه، گل بومادران، ریشه هلیمون، ریشه اریسا، مریم نخودی و ریشه شاه توت از هر کدام ۲ مثقال را پس از نیم کوب کردن، ده قسمت کرده، هر روز صبح ناشتا جوشانده و آبش را بخورید.
• مشک ترامشیع، ریشه خطمی، گل خطمی، تخم کرفس، تخم شوید، بادرنجبویه، شاه تره، پوست هلیله زرد، رازیانه و پرسیاوش از هر کدام ۲ مثقال برداشته و پس از نیم کوب کردن، سه قسمت کنید، هر روز صبح ناشتا یک قسمت از آن را بجوشانید و آبش را بخورید.
• گیاهان دارویی قاعده آور: اسطوخدوس، اکلیل کوهی، انیسون، بابونه، بومادران، پنج انگشت، جعفری، رازک، زعفران، خارمریم، کرفس، گل رنگ، دانه اسفند، پونه، تاجریزی سیاه، ترخون، زنیان، کندر، نعنای گربه ای، وانیل، هل، یونجه، آناناس، انار، پرسیاوش، خارخسک، درمنه، روناس، زیره سبز، زیره سیاه، سداب، شاهی، کنجد، مای مرز، مرزنجوش.
• کاکوتی، افسنطین، آویشن شیرازی، بابونه شیرازی، بادرنجبویه، پرسیاوش، ریشه خطمی، تخم کرفس، تخم شوید، سنامکی، گل محمدی، رازیانه و ریوند چینی از هر کدام ۲ مثقال را ده قسمت کنید، هر قسمت را یک روز صبح ناشتا بجوشانید و آبش را بخورید.
• گل ریواس، گل گاوزبان، گل هماض، گل بابونه شیرازی، سنبل الطیب، ریشه کلمبو، ریشه اریسا، گل بومادران، مریم نخودی و ریشه شاه توت از هر کدام ۴ مثقال، همه را پس از نیم کوب کردن، اول در آب سرد بشویید، بعد در پنج لیتر آب بجوشانید تا دولیتر بماند، بعد صاف کنید و ۴ روز و روزی چهار مرتبه آب آن را با نبات شیرین کرده میل کنید.
• برای باز شدن قاعدگی ماهیانه ضمن پرهیز از خوردن گشنیز باید خوراکی هایی که قاعده آور است را بیشتر استفاده کنید، مانند: زعفران، مرزه، کرفس، سیاهدانه، تخم یونجه، تخم جاروه زیره سیاه، انیسون، ترب پخته، کنجد بوداده، پسته وحشی، کرفس شلغمی، برگ و ساقه کرفس کوهی، کاکنج، آب جوشانده مریم نخودی، آب جوشانده افسنطین، آب جوشانده پرسیاوش، شنبلیله، آب جوشانده مشک ترامشیع و آب دم کرده آویشن شیرازی.
• مشک ترامشک، ریشه خطمی، گل خطمی، بادرنجبویه، پوست هلیله زرد، تخم زردک، کاکنج، تخم خطمی، تخم شوید، تخم کرفس، تخم شاهی، تخم هویج فرنگی، شاه تره، افسنطين، بومادران، درمنه ترکی، آویشن شیرازی، بانونه شیرازی، ریشه مجو، سنامکی، گل محمدی، رازیانه، سیاهدانه، ناخنک و مخلصه از هر کدام ۳ مثقال را نیم کوب کنید، بعد بیست قسمت کرده و هر قسمت آن را یک روز صب صبح، جوشانده و ناشتا آب آن را بخورید.
• بادیان و پودر شیرین بیان از هر کدام ۵ گرم، گل قافت، تخم خطمی، سنبل الطیب و گل گاوزبان از هر کدام ۱۰ گرم، مغز تخم خربزه، مغز تخم کافشه و گل بنفشه از هر کدام ۱۵ گرم و ریشه کاسنی ۲۵ گرم، همه را نیم کوب کنید و با ۲۰۰ گرم مویز قطعه قطعه شده مخلوط کرده، سپس به ۱۵ قسمت مساوی تقسیم کنید، هر قسمت از آن را یک روز صبح بجوشانید و سپس آبش را صاف و شیرین ساخته بنوشید، بعد تفاله آن را نیز مجدداً در آب جوش خیسانده و شب، باز در همان آب بجوشانید و آب آن را مصرف کنید.
• افسنطين، آمله، آويشن، انیسون، بابونه، بادرنجبویه، بومادران، رازیانه، پرسیاوشان، تاجریزی، تخم خطمی، گل خطمی، ریشه خطمی، درمنه ترکی، ریوند چینی، رناس، زنیان، سیاهدانه، کنجد، سنامکی، پودر شیرین بیان، شاه تره، تخم هویج، نخود خام، تخم شوید، تخم شاهی، کاکنج، تخم جارو، کلپوره، تخم کرفس، گل محمدی، مخلصه، مریم نخودی، مشک ترامشیع، گل نیلوفر، ناخنک، پوست هلیله زرد، گل ریواس، هماض و ریشه درخت توت از هر کدام ۳ مثقال، همه را مخلوط و نیم کوب کنید، بعد به بیست قسمت مساوی تقسیم کرده و هر روز یک قسمت آن را بجوشانید و آبش را صاف و شیرین کرده و صبح ناشتا بنوشید و تفاله آن را مجدداً بخیسانید و شب، باز هم بجوشانید و آبش را مصرف کنید.

افزودن خون قاعدگی:

• برای زیاد کردن خون قاعدگی ماهانه اکلیل کوهی را پس از نیم کوب کردن بجوشانید و صبح، ظهر و شب، هر بار مقداری از آب آن را بنوشید.

داروها:

• پروژسترون
• دیدروژسترون
• امکان دارد برای شروع خونریزی هورمون پروژسترون تجویز شود. اگر با قطع مصرف پروژسترون خونریزی آغاز شود، دستگاه تناسلی درست کار می کند و احتمال وجود بیماری غدد هیپوفیز نیز کم است. اگر با قطع مصرف پروژسترون خونریزی آغاز نشود، امکان دارد از داروهای محرک تخمدان مثل کلومیفن یا گنادوتروپین ها (هورمون های طبیعی محرک تخمدان که از هیپوفیز ترشح می شوند) برای این منظور استفاده شود.

فعالیت:

1. با رژیم های لاغری سخت گیرانه وزن خود را به سرعت پایین نیاورید.
2. محدودیتی برای آن وجود ندارد. مرتباً ورزش کنید ولی شدت آن نباید زیاد باشد.
3. اگر اضافه وزن دارید یا زیادی لاغر هستید، در رابطه با رژیم غذایی مناسب با پزشکتان یا متخصص تغذیه مشورت کنید.

رژیم غذایی:

1. روزانه سه وعده غذایی متعادل مصرف کنید.
2. در صورتی که بسیار لاغر یا چاق هستید، در مورد رژیم غذایی با پزشک مشورت کنید. با رژیم های سر خود سعی نکنید وزن خود را کاهش دهید.
3. خوردنی های مفید: خوراک نخود فرنگی با پنیر سویا، خوراک نخود فرنگی با شوید، خوراک نخود فرنگی با کدو، خوراک نخود فرنگی با رب انار، خوراک نخود فرنگی و ذرت، خوراک باقلا، خوراک کدو خورشتی با سویا، خوراک کدو خورشتی با قارچ، خوراک کدو خورشتی با کرفس، خوراک کدو بادمجان، خوراک کدو حلوایی، خوراک قارچ و لوبیا سبز، خوراک قارچ و فلفل دلمه ای، خوراک قارچ و سیب زمینی، خوراک قارچ با سس، خوراک قارچ طعم دار، خوراک قارچ و ذرت، خوراک قارچ و بامیه، تاس کباب قارچ و سویا، خوراک صیفی جات، خوراک گل کلم، خوراک کلم بروکلی، خوراک لوبیا سبز ۱، خوراک لوبیا سبز ۲، بورانی گوجه بادمجان، خوراک لوبیا سفید ساده، خوراک لوبیا سفید با جعفری، خوراک لوبیا سفید با سویا، خوراک لوبیا سفید با قارچ، خوراک سویا با سبزیجات، خوراک سویا با رب انار، خوراک سویا با نخود، تاس کباب سویا، خوراک پنیر سویا، خوراک لوبیا با قارچ، خوراک لوبیا لعاب دار، لوبیا با سویا، خوراک لوبیا ساده، خوراک بامیه با سویا، خوراک بامیه و لوبیا چشم بلبلی، خوراک تند بامیه، خوراک نخود با شوید، خوراک نخود با قارچ، خوراک نخود با سویا، خوراک نخود با سیب زمینی، خوراک نخود با کدو بادمجان، خوراک دال عدس، خوراک بورانی، خوراک کشمشی، خوراک لوبیا قرمز، خوراک لوبیا چشم بلبلی، خوراک لوبیای سویا، خوراک مخلوط، آش گندم با حبوبات، آش گندم با کرفس، آش گندم با سبزیجات، آش گندم با شلغم، آش گندم با تره، آش گندم با سویا، آش باقلا، آش ماش، آش لپه ۱، آش لپه ۲، آش کدو حلوایی، آش کدو خورشتی، آش شله قلمکار، آش صیفی، آش غلات، آش سماق، آش عدس ۲، آش برنج، آش حبوبات و غله ۱، آش حبوبات و غله ۲، آش شوید باقلی، آش جو با لوبیا سبز، آش جو با حبوبات ۱، آش جو با حبوبات ۲، آش کلم برگ، آش گل کلم ۱، آش کلم قمری با ماش، آش کلم قمری با گندم، آش کلم بروکلی ۱، آش کلم بروکلی ۲، آش شلغم ۱، آش شلغم ۲، آش انار، آش اسفناج ۱، آش اسفناج ۲، آش حبوبات ۱، آش حبوبات ۲، آش گوجه سبز، آش گوجه فرنگی ۱، آش گوجه فرنگی ۲، آش مرزه، آش زرشک، حلیم حبوبات و غلات، حلیم گندم با شیر سویا، حلیم گندم با سویا، حلیم گندم با عدس، حلیم گندم و بادمجان، حلیم گندم با مغزیجات، حلیم جو، حلیم دال عدس، مرصع پلو، صیفی پلو، ساطری پلو، شوید باقالی پلو، شوید پلو با لوبیا چشم بلبلی، دم پخت گوجه ۲، سبزی پلو، ماش پلو، پلو مخلوط، قیمه پلو، کلم قمری پلو، کلم پلو، کلم پلو با قارچ، کلم پلو با سویا، دمی شیرازی، عدس پلو ساده، عدس پلو با سویا، لوبیا قرمز پلو، لوبیا سبز پلو ۱، لوبیا سبز پلو ۲، لوبیا سبز پلو ۳، نخود فرنگی پلو ۱، نخود فرنگی پلو ۲، پلوی آلو اسفناج، انار پلو، گشنیز پلو با سویا، لبو پلو، بادمجان پلو ۱، بادمجان پلو ۲، رب پلو، بلغور پلو، خورش فسنجان با کدو حلوایی، خورش فسنجان با سویا، خورش شهد فسنجان، خورش فسنجان با اسفناج، خورش قورمه سبزی با قارچ، خورش کرفس ۱، خورش کرفس ۲، خورش آلو اسفناج، خورش به و آلو، خورش به، خورش آلو و قیسی، خورش تره سویا، خورش قیمه بادمجان، خورش قیمه آلو، خورش بادمجان، خورش کدو بادمجان، خورش شوید باقالی، خورش بامیه با سویا ۱، خورش بامیه با سویا ۲، خورش بامیه با دال عدس، خورش بامیه با قارچ، خورش دال عدس با قارچ، خورش دال عدس با تمر هندی، خورش قارچ و لوبیا سفید، خورش لوبیا سبز، خورش کدو حلوایی، خورش کدو خورشتی، خورش کلم بروکلی با سویا، خورش کلم بروکلی با قارچ، خورش هویج و به، خورش گوجه سبز، خورشت قیمه قارچ، خورش قیمه بادمجان، خورشت کنگر، سوپ صیفی جات ۱، سوپ صیفی جات ۲، سوپ کدو خورشتی، سوپ کدو حلوایی، سوپ جو ۱، سوپ جو ۲، سوپ دال عدس، سوپ اسفناج، سوپ شلغم، سوپ لوبیا سبز، سوپ قارچ ۱، سوپ قارچ ۲، سوپ بامیه، سوپ کلم بروکلی ۲، سوپ گل کلم، سوپ گشنیز، سوپ کدو قلیانی، سوپ بلغور و کرفس، سوپ کلسیم، سوپ جو با شیر سویا، سوپ شهد نما، سوپ زرشک با جعفری، سوپ جو و اسفناج، کباب تابه گیاهی، کتلت اسفناج، کتلت هویج و سیب زمینی، کتلت ذرت، کتلت سیب زمینی و حبوبات، کتلت سویا با گندم جوانه زده، برگر کدو خورشتی، برگر لوبیا سفید، فلافل ساده، فلافل تنوری، فلافل با جعفری، سوسیس فانتزی، دلمه فلفل دلمه ای، دلمه کدو خورشتی، دلمه سیب زمینی، دلمه برگ انگور، کماچ ساده، کماچ گندم و جو، کماچ سویا، کماچ قارچ، کماچ مخلوط، کشک سویا، سس گل کلم، سس مایونز گیاهی، سس گندم جوانه زده، سس نخود جوانه زده، سس گوجه فرنگی ۱، سس گوجه فرنگی ۲، سس معطر، سس مخصوص ۱، سس مخصوص ۲، سس زیتون، سس جعفری، سمنو با گندم و جو، سمنو با رب انار.

نکته:

• جوشانده ها دیر اثر می کنند، اما اثر پایداری دارند و عرقیات زودتر اثر می کنند، اما اثر ناپایدار دارند.
• رازیانه خون ریزی را بیشتر می کند و لذا در ایام پریودی نباید از رازیانه استفاده کرد.
• جایگزین حجامت عام در طبع سرد، زمانی که حجامت عام ممکن نیست (مانند دوره پریود در خانم ها) از بادکش وسیع کتف استفاده می کنیم.
• قاعدگی یا عادت ماهیانه: قاعدگی یا عادت ماهیانه یکی از نشانه های بلوغ در دختران می باشد. سنی که دختران به مرحله بلوغ جسمی می رسند، متفاوت بوده و به عوامل مختلفی بستگی دارد مانند: عوامل محیطی، عوامل ارثی، نژاد، آب و هوا و بالاخره طرز تغذیه در این موضوع دخالت دارند. به طور کلی در نقاط گرمسیر دختران زودتر از معمول بالغ می شوند. در ایران سن معمولی شروع قاعدگی در دختران به طور متوسط ما بین ۹ تا ۱۶ سالگی است. در دختر بچه ها از سن ۸ سالگی از همان زمان که غده هیپوتالاموس در مغز، تخمدان ها را به فعالیت وا میدارد، میزان هورمون استروژن شروع به افزایش می کند. تولید استروژن و سایر هورمون ها تا سن ۱۱ تا ۱۲ سالگی از تخمدان ها به حدی بالا می رود که برای حجیم شدن پستان ها و شروع قاعدگی کفایت می کند. تحقیقات نشان می دهد زنان قبل از تخمک گذاری آزمایش هوش را سریع تر ولی غلط پاسخ می دهند و حواس آنها سریع تر پرت می شود و قدرت تمرکز خوبی ندارند، اما در هفته بعد از قاعدگی همین آزمایش را کندتر ولی صحیح تر پاسخ می دهند. تغیرات روحی و عاطفی ناشی از هورمون ها فقط به نوسانات چرخه قاعدگی محدود نمی شود. پس از زایمان، پروژسترون و بقیه هورمون های جنسی شديداً أفت می کنند و در آن زمان زنان در مقابل انواع بیماری های روحی آسیب پذیر تر هستند که افسردگی یکی از آنهاست.
• علت پیدایش قاعدگی یا عادت ماهیانه: در دوران مختلف زندگی تخمدان های یک زن وظایف متعددی به عهده دارند که قابل توجه تر از همه تخمک گذاری یا تولید سلول مخصوص برای تولید مثل و ترشح هورمون های تناسلی شامل: استروژن و پروژسترون می باشند. در دخترهای جوان دستگاه تولید مثل تحت تأثیر هورمون های تناسلی رشد کرده و علایم بلوغ منجمله قاعدگی یا عادت ماهیانه در آنها ظاهر می شود. تخمک گذاری در زن به این ترتیب صورت می گیرد که پس از پایان یک دوره قاعدگی ماهیانه یکی از حباب های کوچکی که در سطح تخمدان ها وجود دارند سریعاً شروع به رشد کرده و به حالت یک طاول حجیم و متورم ایجاد می شود که به آن فولیکول می گویند. در داخل هر فولیکول یک عدد أوول يا سلول تناسلی زنانه قرار دارد. در روز ۱۴ از روز اول قاعدگی این طاول در سطح تخمدان در اثر فشار مایع فولیکولی می ترکد و تخمک موجود در آن آزاد می شود. سپس این تخمک در اثر حرکات ریشک ها یا شرابه های متعلق به شیپور فالوپ، وارد لوله رحم می شود. تخمک که به وسیله ذره بین یا میکروسکوپ قابل دیدن است در داخل لوله رحم باقی می ماند و اگر با سلول تناسلی مرد روبرو نشود بعد از ۲۴ ساعت از بین می رود. اما اگر مدت کمی قبل از تخمک گذاری و یا در همان زمان مقاربت جنسی انجام گرفته باشد، میلیون ها اسپرماتوزوئید یا سلول تناسلی مرد که به داخل مجرای تناسلی زن ریخته می شوند با حرکات سریع به فعالیت می پردازند. اسپرماتوزوئیدها یا سلول های تناسلی مرد که به وسیله میکروسکوپ قابل دیدن هستند، عبارتند از: سلول های کوچک و پرتحرکی که هر کدام تقریباً به شکل یک نوزاد قورباغه می باشند. هر یک از این سلول ها دارای یک سر نسبتاً بزرگ و یک دم باریک بوده و با جنبش های سریع می توانند به طرف حفره رحم بالا رفته و خود را به داخل رحم و نزدیک تخمدان زن برسانند، اما با این وجود فقط تعداد محدودی از اسپرماتوزوئیدها یا سلول های تناسلی مرد می توانند از سوراخ دهانه رحم عبور کرده و خود را به داخل رحم برسانند، زیرا که تعداد بسیار زیادی از آنها در مجرای تناسلی زن و یا واژن از حرکت باز می مانند و از بین می روند. اسپرماتوزوئیدها یا سلول های تناسلی مرد که خود را به داخل رحم رسانده اند، وارد لوله های رحم شده و از آنجا به طرف تخمک یا سلول تناسلی زن هجوم می برند. به این ترتیب به زودی تعداد زیادی اسپرماتوزوئید یا سلول تناسلی مرد به اطراف تخمک یا سلول تناسلی زن گرد آمده و آن را احاطه می کنند. فعالیت اسپرماتوزوئیدها برای داخل شدن به درون تخمک ادامه می یابد ولی فقط یکی از آنها موفق می شود که به درون تخمک راه یافته و آن را بارور کند. به این ترتیب با ورود اولین اسپرماتوزوئید به درون أوول یا سلول تناسلی زن، پرده محکمی در اطراف آن کشیده می شود که مانع از ورود سایر اسپرماتوزوئیدها به نزدشان شود. از ترکیب سلول تناسلی زن با سلول تناسلی مرد، سلول تخم به وجود می آید که به تدریج از آن جنین و سپس یک انسان تولید می شود و به این ترتیب که شرح داده شد حاملگی شروع می شود و تا موقع زايمان عادت ماهیانه و خونریزی از رحم قطع می شود.
• چرا قاعدگی در خانم ها ایجاد می شود: در جنس مؤنث، دوره های ماهیانه تناسلی از هنگام بلوغ شروع شده و مراحل آن به طور متناوب و تقریباً با نظم و ترتیب تا چندین سال همچنان تکرار می شود. یک دوره جنسی در خانم ها معمولاً شامل ۲۸ روز است که مدت ۳ تا ۵ و گاهی ۷ روز خونریزی از دستگاه تناسلی جزو آن می باشد. به طور قراردادی اولین روز خونریزی از دستگاه تناسلی در قاعدگی به عنوان اولین روز از یک دوره جنسی به حساب می آید. خلاصه اینکه خانم ها به طور طبیعی در هر ۲۸ روز یک مرتبه به مدت ۳ تا ۵ و گاهی ۷ روز دچار خونریزی از رحم می شوند که اصطلاحاً به آن قاعدگی می گویند. در هنگام قاعدگی سلول های بافت مخاطی از سطح داخلی رحم جدا شده و ریزش می کند که برای این کار خونریزی و ترشحات قاعدگی ایجاد می شود. در خانم ها پس از قاعدگی در یک دوره جنسی از روزهای ۷ تا ۱۴ سلول های مخاط رحم و سلول های غدهای آن شروع به تکثیر کرده و محل بافت های ریخته شده در رحم را نوسازی و ترمیم می کنند. علاوه بر آن، از روزهای ۱۵ تا ۲۸ غده های مخاط رحم متورم می شوند و مواد لزجی تراوش می کنند. در این مرحله بافت زیرین یا آستر مخاط رحم نیز ضخیم و پر خون می شود. در این مرحله اگر تخم بارور در رحم کاشته شود و به اصطلاح آبستنی رخ دهد، سلول های مخاط رحم پایدار باقی می مانند، ولی در غیر این صورت قاعدگی رخ داده و قسمت سطحی مخاط رحم همراه با ترشحات خونی از رحم جدا شده و از بدن خارج می گردد. خون قاعدگی برخلاف خون سایر قسمت های بدن لخته نمی بندد ولی گاهی اوقات ممکن است لخته های بسیار ریز در آن دیده شود. اما اگر خونریزی قاعدگی خیلی شدید شود معمولاً لخته های بزرگ نیز تشکیل می گردد. طی سالیان دراز که سن بالا می رود یک خانم به یائسگی نزدیک می شود. در سنین ۳۰ تا ۴۰ سالگی میزان هورمون استروژن در خانم ها شروع به کاهش می کند. در اوایل ۴۰ سالگی خانم ها وارد مرحله آستانه یائسگی می شوند. در این مرحله از نظم و ترتیب عادت های ماهیانه کاسته می شود و پوست خشک تر شده و موها شکننده تر و کم پشت تر می شوند. بعضی از خانم ها استثنائاً احساس کاهش میل جنسی می کنند و بسیاری از آن ها از دگرگونی و تغییر خلق وخوی و کج خلقی رنج می برند. به دنبال این مرحله به طور متوسط در سن ۵۰ یا ۵۱ سالگی مرحله یائسگی فرا می رسد و قاعدگی برای همیشه متوقف می شود.
• اختلالات قاعدگی: قاعدگی های نامنظم به دوره های قاعدگی گفته می شود که از نظر زمان بین وقوع آنها اختلاف زیادی وجود دارد. این نوع اختلال و بی نظمی در قاعدگی در دو مرحله از عمر خیلی زیاد دیده می شود؛ یکی در دخترهای جوان و آنهایی که قاعدگیشان به تازگی ایجاد شده و دیگر در سن میانسالی و در خانم هایی که در آستانه یائسگی بوده و به زودی یائسه شده و قاعدگی شان برای همیشه قطع خواهد شد. دوره های قاعدگی به طور متوسط ۲۸ روز است، اما این دوره ها در بعضی خانم ها هر ۲۴ روز و در بعضی دیگر به ندرت ممکن است به طور طبیعی و منظم تا ۳۵ روز هم دیده شود.
• علل بی نظمی قاعدگی: اختلال در نظم و تغییر در مدت دوره های قاعدگی معمولاً به علت یک عدم تعادل موقتی در میزان هورمون ها است. در دختر خانم ها در جریان بلوغ، تغییرات مقدار هورمون ها باعث می شود که دوره های قاعدگی در ماه های اولیه و برای چند نوبت بی نظم باشند. علاوه بر آن ها در خانم ها پس از زایمان و همچنین در زمان های نزدیک به یائسگی به علت تغییرات هورمونی، بی نظمی در قاعدگی شیوع می یابد. علاوه بر موارد بالا عدم تعادل هورمونی ممکن است به علت استرس، اضطراب، افسردگی و همچنین در اثر بیماری های شدید و مزمن، ورزش های سنگین و از دست دادن شدید وزن بدن باشد که هر کدام می توانند باعث نامرتب شدن قاعدگی ها شوند. قاعدگی نامنظم ممکن است علامتی از اختلال یا بیماری تخمدان ها یا بیماری رحم باشد. به طور مثال تخمدان های حاوی چند کیست (پلی کیستیک) که باعث بر هم خوردن تعادل هورمون های جنسی می شوند. و یا عارضه آندومتریوز که در آن بافت های شبیه مخاط رحم به طور نابجا در نقاط مختلف حفره لگن پیدا می شود، باعث اختلال در قاعدگی می گردند. در بعضی موارد که یک خانم نسبت به حاملگی خود بی اطلاع است، ممکن است خونریزی های نامنظمی ایجاد شود که اشتباهاً به عنوان قاعدگی تصور شود. گاهی اوقات بروز یک قاعدگی تعویقی و شدید می تواند ناشی از یک سقط جنین باشد. یک خانم اگر یک قاعدگی تعویقی که با دردهای شدید شکم همراه است داشته باشد، باید هرچه زودتر تحت توجهات خاص پزشکی قرار گیرد، زیرا این موضوع ممکن است ناشی از ایجاد یک حاملگی خارج از رحم باشد.
• دل درد و کمر درد دختران قبل از قاعدگی: دوشیزگان و دختران در اوایل و ابتداء لک دیدن و حیض شدن، به دل دردهای مختلف مبتلا می شوند، اینگونه دلدردها در (نژادها، فامیل ها، طایفه ها، فرقه ها و قبایل مختلف) یکسان نیست. مثلاً در بعضی نژادها مانند ارثی بودن به قدری سخت و شدید است که منجر به پاره شدن پرده بکارت (دخترگی) می شود، گاهی باید به وسیله عمل جراحی پرده بکارت را پاره کرد تا خون باز شود و آن دختر آسوده گردد. در بعضی نژادها به آن شدت نیست ولی بیش از حد آن بیچاره رنج می برد و ناراحت می شود، مدام ناله و آه و فریاد دارد. این چنین افراد تا آخر عمر، رحمشان ترشح دارد و رطوبات لزج و چسبیده ای نیز ترشح می کند، در بعضی از نژادها ابدأ ناراحتی ایجاد نمی شود و به طور عادی و بدون زحمت و ناراحتی رگل شده و حیض می شوند، حتی خود دختر بدون هیچ علائم و سابقه ای خون مشاهده می کند و غفلتاً متوجه می شود که قاعده زنانگی به سراغ او آمده است.
• در تعریف آمنوره اولیه باید گفت، این بیماری یک عارضه نادر است که به عدم شروع سیکل قاعدگی تا سن ۱۶ سالگی یا بیش‌تر اطلاق می‌شود. دختران معمولاً در فاصله سنین ۹ تا ۱۸ سالگی بالغ می‌شوند. با این حال، میانگین سن بلوغ در دختران ۱۲ سالگی بوده و اغلب آن‌ها در این زمان پریود شدن را برای نخستین بار تجربه می‌کنند. در حالت عادی، بلوغ دختران با پریود یا خونریزی ماهیانه همراه است. در شرایط طبیعی، قاعدگی دارای سیکل یا چرخه نسبتاً منظمی است و تقریباً هر ۲۸ روز یک‌بار برای خانم‌ها اتفاق می‌اتد و معمولاً تا آغاز سن یائسگی ادامه دارد. شروع به‌ موقع قاعدگی، به معنای عملکرد صحیح اندام‌های تولید مثلی و غدد ترشح‌ کننده هورمون است. برخی از افراد، primary amenorrhea  و نازایی را با یکدیگر مرتبط می‌دانند. این در حالی است که عدم آغاز قاعدگی، علامت ناباروری نبوده و می‌تواند از برخی مشکلات پزشکی ناشی شود. در عین حال، به خاطر داشته باشید، آمنوره اولیه درمان دارد. بنابراین، در صورت اقدام به‌ موقع اصلاً جای نگرانی نیست. اگر تا ۱۵ سالگی، سیکل قاعدگی آغاز نشود لازم است به پزشک مراجعه کنید.
• چرخه قاعدگی چگونه کار می کند: چرخه قاعدگی توسط یک سیستم هورمونی پیچیده مدیریت می‌شود. این هورمون‌ها به ‌صورت ماهیانه ترشح شده و بدن بانوان را برای بارداری آماده می‌کنند. در مرحله بعد،تخمک‌گذاری انجام می‌شود. اگر بارداری روی ندهد، چرخه مذکور با ریزش دیواره رحم و خونریزی به پایان می‌رسد. هورمون‌های مورد نیاز برای کنترل سیکل قاعدگی، از بخش‌های مختلف بدن ترشح می‌شوند. اختلال در عملکرد هر یک از این بخش‌ها می‌تواند روند پریود را با مشکل مواجه کند. در ادامه، فهرستی از مهم‌ترین قسمت‌های بدن را مشاهده می‌کنید که وظیفه ترشح هورمون‌های مربوط به قاعدگی را برعهده دارند: هیپوتالاموس که عملکرد غده هیپوفیز را کنترل می‌کند. غده هیپوفیز که از آن با عنوان غده اصلی هم یاد می‌شود و هورمون‌هایی تولید می‌کند که تخمدان‌ها را برای تخمک‌گذاری آماده می‌کنند. تخمدان‌ها که عمل تخمک‌گذاری در آن‌ها انجام می‌شود و هورمون‌های استروژن و پروژسترون را تولید می‌کنند. رحم که به هورمون‌های مترشحه پاسخ می‌دهد و دیواره خود را برای بارداری و پذیرش نطفه آماده می‌کند.