ضعف، بی حسی و دردپا: عبارت است از درد زمانی شروع میشود که عصبها به محرکهایی مانند فشار بالا، دمای بالا یا پایین و مواد شیمیایی آزاد شده توسط بافتهای آسیب دیده واکنش نشان بدهند. پادرد میتواند تیز و تیرکشنده، عمیق و سنگین، همراه با بیحسی یا سوزش باشد، همچنین درد پا گاهی در دیگر نقاط بدن پخش میشود. همچنین پادرد گاهی حاد است، یعنی دردی موقتی است که ناگهان شروع میشود و گاهی مزمن و مداوم است. شدت درد پا را میتوان از یک تا ده یا از خفیف تا شدید درجهبندی کرد. درد ناشی از آسیبدیدگی حین ورزش یا تصادف، معمولاً حاد و تروماتیک است. خود بیماران غالباً میتوانند علت پا درد را تعیین کنند. دیگر دلایل پادرد مانند بیماری شریانهای محیطی (PAD) معمولاً به مرور زمان پیشرفت میکند و بروز مییابد، هرچند ممکن است بیمار بتواند زمان شروع درد را مشخص کند. بعضی آسیبهای ورزشی، از قبیل آسیبهای ناشی از استرین مکرر و شکستگیهای استرسی نیز به تدریج بروز مییابد. آسیبهای تروماتیک و ناشی از سانحه نیز در صورت انجام ندادن درمان مناسب یا استراحت نکردن کافی میتواند بلند مدت یا مزمن بشود. بسیار مهم است که بدانید قبل از شروع پادرد و حین احساس درد چه کاری انجام میدادید، چون این اطلاعات کمک مؤثری به تعیین درمان مناسب میکند.
علائم:
- درد، بی حسی در پاها: علائم درد پا، بسته به دلایل و شرایط بیمار، به صورتهای مختلفی بروز میکنند. درد به وجود آمده میتواند حالات متفاوتی از جمله شدید، مبهم، سنگین، ثابت و یکنواخت یا سوزان داشته باشد. این درد میتواند دائمی یا مقطعی بوده یا با فعالیت یا استراحت بدتر یا بهتر شود. همچنین بسته به دلیل درد، ممکن است علائم دیگری نیز وجود داشته باشد. اغلب میتوان درد عضلات و مفاصل را با لمس کردن احساس کرده یا امتحان نمود، به این معنی که لمس ناحیه دردناک باعث بروز مجدد یا تشدید درد میشود. البته، درد میتواند از بخشی به بخشهای دیگر بدن منتشر شود که این میتواند باعث سردرگم شدن بیمار و پزشک شود. برای مثال، گاهی اوقات مشکلات مفصل ران ابتدا با درد زانو نمایان میشوند؛ این وضعیت خصوصاً در کودکان قابل مشاهده است و به همین دلیل هر گاه کودکی میلنگد یا از ناحیه زانو ابراز ناراحتی میکند باید مفصل رانش هم بررسی شود. در بعضی از انواع آرتریت و آسیبها، با گرم شدن مفصل در طول فعالیت، درد به تدریج فروکش میکند، البته در مواردی هم استفاده کردن از مفصل باعث بدتر شدن درد میشود. در بیماران مبتلا به لنگش با انجام تمرینات ورزشی درد بروز میکند، و همچنان که در طول زمان رگهای خونی تنگتر میشوند، مقدار فعالیت مورد نیاز برای بروز درد کمتر میشود. معمولاً، این نوع درد با استراحت از بین میرود. با پیشرفت این بیماری، کار به جایی میرسد که بیمار حتی در حالت استراحت هم از وجود درد شکایت میکند و برای بروز درد نیازی به فعالیت یا ورزش نخواهد بود. معمولاً در افرادی که به خاطر وجود یک لخته خونی دچار ایسکمی (کاهش خونرسانی به بافتها) میشوند درد، که به صورت حاد شروع شده و شدید میباشد، تمامی بخشهای پایینتر از محل انسداد شریان را درگیر میکند. این وضعیت میتواند باعث بیحسی یا فلج شود. گاهی اوقات بدن میتواند به تنهایی لخته خون را حل کند، و با جریان یافتن مجد خون، درد هم از بین میرود. اما، در اغلب موارد برای حل کردن یا برداشتن لخته جهت جلوگیری از از دست دادن پا، باید فوراً به اورژانس مراجعه کرد. افراد مبتلا به نوروپاتی معمولاً درد خود را یک احساس سوزش توصیف میکنند، در حالی که مبتلایان بهسیاتیک دردشان را شدید و مشخص (تیر کشیدن) توصیف میکنند. بیماری سیاتیک همچنین میتواند باعث تغییر حس در امتداد مسیر ریشه عصب ملتهب شود.
علت:
- بیماری شریان های محیطی (PDA): در اثر ابتلا به بیماری شریانهای محیطی (PAD) خون کافی به دستها و پاهای بیماران نمیرسد، البته معمولاً خونرسانی به پاها دچار اختلال میشود. معمولاً تنگ شدن شریانها علت بروز این بیماری است. بیماران هنگام راه رفتن در پاهایشان احساس ضعف، بیحسی یا گرفتگی میکنند؛ همچنین پاها سرد میشود و به رنگ عجیبی درمیآید. برخی بیماران میتوانند بیماریشان را با تغییر عادتها، مثلاً ترک سیگار مدیریت کنند. اگر این تغییرات کارساز نباشد، پزشک دارو برای درمان مشکل یا تسکین درد تجویز میکند. اما برخی بیماران در نهایت به جراحی نیاز پیدا میکنند.
- ترومبوز وریدهای عمقی (DVT): ترومبوز وریدهای عمقی (DVT) به لخته شدن خون در سیاهرگها اشاره دارد، خون معمولاً در سیاهرگهای ران یا پایین پا لخته میشود. ترومبوز وریدهای عمقی همواره باعث بروز علائم نمیشود، با این حال برخی بیماران با درد و ورم پا مواجه میشوند و پاهایشان سرخ و داغ میشود. اگر دچار علائم فوق شدید، بلافاصله با پزشک تماس بگیرید. ترومبوز وریدهای عمقی به عارضهای جدی به نام آمبولی ریه دامن میزند، آمبولی ریه نتیجه جدا شدن لخته خون و وارد شدن آن به ریه است. پزشکان داروهایی را برای جلوگیری از تشکیل شدن، بزرگ شدن یا جدا شدن لختههای خون تجویز میکنند.
- نوروپاتی محیطی: نوروپاتی محیطی نتیجه آسیب دیدن آن دسته از عصبهای بدن است که وظیفه انتقال پیامها بین مغز و اعضای بدن را به عهده دارند. دیابت شایعترین دلیل ابتلا به نوروپاتی محیطی است، البته عارضههای دیگر، مصرف دارو، آسیبدیدگی یا عفونت نیز میتواند علت دچار شدن به این بیماری باشد. اگر نوروپاتی محیطی به عصبهای پا آسیب بزند، پا گزگز میکند، سوزن سوزن میشود یا ضعیف و بیحس میشود. پزشک بیماری اصلی دامن زننده به نوروپاتی محیطی را درمان میکند و در صورت لزوم داروی مناسب را برای تسکین درد تجویز میکند.
- عدم تعادل الکترولیت ها: الکترولیتها موادی معدنی مانند سدیم، پتاسیم و کلسیم هستند که به عملکرد مناسب عضلهها کمک میکنند. هنگام ورزش کردن مقداری الکترولیت را همراه با عرق از دست میدهید، اگر مقدار الکترولیت دفع شده بسیار زیاد باشد، پاها میگیرد یا ضعیف و بیحس میشود. درمانهایی مانند شیمی درمانی نیز میتواند باعث به هم خوردن تعادل الکترولیتها شود. نوشیدنیهای ورزشی حاوی الکترولیت یا نوشیدن آب همراه با خوراکیهای حاوی مواد معدنی میتواند به برقرار شدن دوباره تعادل کمک کند. اگر عضلههای پای تان مدام میگیرد، بهتر است به پزشک مراجعه کنید.
- تنگی کانال نخاعی: مشکلتنگی کانال نخاعی زمانی پیش میآید که فضاهای بین مهرههای ستون فقرات تنگ شود. در این صورت عصبهای این ناحیه تحت فشار قرار میگیرد و درد، گزگز، بیحسی یا ضعف پاها شروع میشود. همچنین ممکن است بیمار دچار مشکلات تعادلی شود. در صورت بروز هر یک از علائم فوق به سرعت به پزشک مراجعه کنید. مصرف دارو درد را تسکین میدهد و فیزیوتراپی به بهبود علائم کمک میکند. اگر درمانهای غیرجراحی مؤثر نباشد، جراحی برای درمان تنگی کانال نخاعی انجام میشود.
- درد سیاتیک: سیاتیک یکی از عواملی است که موجب احساس درد در پاها میشود. درد سیاتیک پادردی است که از عصب تحت فشار قرار گرفته در پایین ستون فقرات شروع میشود. علائم سیاتیک از انقباض دردناک عضله تا درد شدید انفجاری و تیرکشندهای متغیر است که ایستادن یا حتی راه رفتن را برای بیمار سخت میکند. عوامل مختلفی مانند فتق یا سرخوردگی دیسک، سرخوردگی مهره، گرفتگی عضلههای باسن یا تنگی کانال نخاعی میتواند علت تحت فشار قرار گرفتن عصب و شروع درد سیاتیک باشد. داروهای مسکن و یا فیزیوتراپی برای تسکین درد سیاتیک تجویز میشود. جراحی برای درمان موارد جدیتر ضرورت مییابد.
- آرتریت: آرتریت عارضه شایعی است که به مفصلها آسیب میزند و باعث درد، ورم و خشکی مفاصل میشود. وقتی آرتریت مفصلهای ران، زانوها یا مچ پاها را درگیر میکند، راه رفتن یا انجام دادن کارهای روزمره برای بیمار دشوار میشود. آرتریت درمان قطعی ندارد، اما میتوان علائم را با ورزش و نگه داشتن وزن در حد سالم مدیریت کرد. گذاشتن پدهای حرارتی یا کیسه یخ روی مفصل دردناک، درد و ورم را کمتر میکند. مصرف مسکنهای بدون نسخه نیز برای تسکین درد مفید است.
- کشیدگی عضله: کشیدگی شدید عضله عموماً برای ورزشکارها رخ میدهد. درد ناشی از کشیدگی عضله شدید است و بلافاصله شروع میشود، همچنین ناحیه آسیب دیده به لمس حساس میشود. بهترین درمان برای کشیدگی عضله این است که کیسه یخ را چند بار در روز، هر بار به مدت 20 دقیقه روی موضع دردناک بگذارید. همچنین میتوانید ناحیه دردناک را ببندید، پا را بالا بگذارید و به آن استراحت بدهید، دقت کنید که باند را خیلی محکم نبندید. مصرف مسکنهای بدون نسخه نیز درد را آرام میکند.
- پیچ خوردگی: پیچ خوردگی زمانی رخ میدهد که رباط، یعنی بافت متصل کننده استخوان به استخوان، کشیده یا پاره شود. پیچ خوردگی مچ پا عارضه شایعی است. ناحیه آسیب دیده متورم و دردناک میشود و توان تحمل وزن را ندارد. بهترین راه برای درمان پیچ خوردگی روشI.C.E است،R.I.C.E سر واژه استراحت (Rest)، یخ (Ice)، بستن با باند (Compression) و بالا گذاشتن (Elevation) است، حتماً حوله نازکی را دور کیسه یخ بپیچید و آن را چند بار در روز، هر بار به مدت 20 دقیقه روی موضع دردناک بگذارید. توصیه میکنیم به پزشک مراجعه کنید تا عکس رادیوگرافی گرفته شود و اطمینان حاصل شود که استخوان نشکسته است.
- گرفتگی عضله: عضله، معمولاً عضله ساق پا، ناگهان منقبض میشود. گرفتگی عضله باعث شروع شدن دردی تیز و تیرکشنده میشود و بیمار توده عضلانی سفتی را زیر پوست احساس میکند. هرچه سن بالاتر میرود، گرفتگی عضله بیشتر رخ میدهد؛ همچنین اگر در هوای بسیار گرم بیرون باشید و آب کافی ننوشید، احتمال گرفتگی عضله بیشتر میشود. گرفتگی عضله معمولاً خود به خود برطرف میشود و نشانه ابتلا به بیماری خاصی نیست، اما اگر مرتب دچار گرفتگی عضله میشوید، بهتر است به پزشک مراجعه کنید.
- درد ساق پا: وقتی عضلهها و بافتهای دور ساق پا ملتهب میشود، لبه داخلی این استخوان درد میگیرد. درد جلوی ساق پا در میان دوندگان شایع است. صافی کف پا، سخت بودن قوس کف پا یا پوشیدن کفش نامناسب میتواند علت احساس درد در جلوی پا باشد. بهترین درمان این است که به پاها استراحت بدهید، کیسه یخ را چند بار در روز، هر بار به مدت 20 دقیقه روی پا بگذارید و در صورت لزوم مسکن مصرف کنید. البته بهتر است به پزشک مراجعه کنید تا مطمئن شوید که مشکل جدیتری وجود ندارد.
- شکستگی استرسی: اگر دردی که شبیه به درد جلوی ساق پا است، بهتر نشود، ممکن است ترک کوچکی در استخوان ساق پا وجود داشته باشد. شکستگی استرسی زمانی ایجاد میشود که بیش از حد از عضلههای دور استخوان کار بکشید و عضلههای تحلیل رفته دیگر نتواند در برابر ضربههایی که حین حرکت به استخوان وارد میشود، از آنها محافظت کند. استراحت بهترین درمان برای شکستگی فشاری است، البته 6 الی 8 هفته طول میکشد تا شکستگی جوش بخورد. پیش از آنکه دوباره ورزش را شروع کنید، از جوش خوردن کامل استخوان مطمئن شوید تا آسیب بیشتری به استخوان وارد نشود.
- تاندونیت: تاندونها نوارهای منعطفی هستند که عضلهها را به استخوانها متصل میکنند. التهاب تاندون یا تاندونیت باعث احساس دردی شدید، به ویژه هنگام حرکت دادن مفصل میشود. تاندونیت آسیبی فرسایشی است که میتواند مفصل ران، زانو یا مچ پا را درگیر کند. بهترین راه برای درمان تاندونیت نیز مانند اسپرین، استفاده از روشI.C.E است. همچنین بهتر است برای تشحیص افتراقی و اطمینان از وجود نداشتن مشکلات دیگر به پزشک مراجعه کنید. مصرف داروهای مسکن ضد التهابی مانند ایبوپروفن یا ناپروکسن نیز پیشنهاد میشود.
- واریس: اگر سیاهرگها مجبور شوند که به شدت برای برگرداندن خون به قلب کار کنند، برجسته و پیچ خورده میشوند و به رنگ آبی یا بنفش تیره در میآیند. سیاهرگ واریسی باعث سنگینی، سوزش، نبض زدن یا گرفتگی پا میشود. افزایش سن، اضافه وزن، بارداری یا ایستادن یا نشستن طولانی مدت احتمال ابتلا به واریس را افزایش میدهد. کاهش وزن، ورزش یا پوشیدن جوراب فشرده کننده واریس به رفع علائم کمک میکند؛ در غیر این صورت باید برای برخورداری از درمانهای دیگر به پزشک مراجعه کنید.
- درد سوزشی ران: مرالژی پارستتیکا نوعی مشکل عصبی است که با درد سوزشی، بیحسی یا گزگز بالای ران همراه است. بارداری، اضافه وزن، پوشیدن لباسهای تنگ یا تشکیل بافت همبند جای زخم در ناحیه کشاله ران پس از جراحی، احتمال ابتلا به این بیماری را افزایش میدهد.علائم این عارضه را میتوانید با مصرف داروهای بدون نسخه از قبیل استامینوفن یا ایبوپروفن تسکین بدهید. اگر درد سوزشی ران بیشتر از دو ماه استمرار داشته باشد، پزشک مسکنهای قویتری را تجویز میکند.
- اگر درد و بی حس پا از ضربه نباشد علت از ریزش رطوبت در پا است که رطوبت زیاد هم یا از ضعف کلیه و مثانه است یا نگه داشتن ادرار یا مصرف آب شبانگاه و دستشویی نکردن یا افزایش رطوبت و بلغم بدن.
- درد ساق پا، بیشتر معلول غلظت خون است. غلظت خون سبب می شود که عضله سفت شود. وقتی عضله سفت شد، سبب درد در ساق پا می شود.
پیشگیری:
- استعمال مواد مخدر را به حداقل برسانید.
- از نشستن در مکان های سرد پرهیز کنید.
- از مصرف غذاهایی که با طبع سرد و خشک (سودا) است پرهیز کنید.
- از زیاد نشستن و زیاد ایستادن و یا فعالیت های شدید بدنی پرهیز کنید.
- از مصرف زیاد ماست و لبنیات و همنین مصرف کردن بدون مصلح به شدت پرهیز کنید.
تشخیص:
- اگر پادردتان شدید است یا زندگی روزمرهتان را مختل کرده است، لازم است برای تشخیص عارضه و انجام درمان مناسب به پزشک مراجعه کنید. پزشک از شما میخواهد که علائمتان را شرح بدهید و سپس معاینه بالینی انجام میدهد. روشهای تصویربرداری و آزمایشهای دیگری نیز برای تشخیص پادرد کاربرد دارد که متداولترین آنها به شرح زیر است:
- رادیوگرافی:رادیوگرافی تصاویری را از ساختارهای متراکم مانند استخوان به دست میدهد.
- تصویربرداری روزنانس مغناطیسی (MRI): در تصویربرداری MRI از میدان مغناطیسی و امواج رادیویی برای تهیه تصاویری دقیق از ناحیههای مختلف بدن استفاده میشود. معمولاً زمانی دستور MRI داده میشود که تصاویری دقیق از بافتهای نرم و رباطهای دور مفصلهای پا و کمر لازم باشد.
- سونوگرافی:در سونوگرافی از امواج صوتی برای به دست آوردن تصاویری از ساختارهای بدن استفاده میشود. سونوگرافی برای تشخیص عارضههای درگیر کننده بافتهای نرم مانند التهاب تاندون آشیل مفید است.
- سی تی اسکن (توموگرافی رایانهای): تعداد بسیار زیادی تصویر رادیوگرافی با هم ترکیب میشود تا تصاویر مقطعی بسیار دقیقی از ساختارهای بدن به دست بیاید. سی تی اسکن برای بررسیهای طولانیتر بدن مناسب است و ارزانتر و غالباً سریعتر ازMRI است. در سی تی اسکن برخلاف MRI از مقدار تشعشع بسیار کمی استفاده میشود.
- سونوگرافی:ماده حاجب رنگی در سیاهرگ پا تزریق میشود، سپس رادیوگرافی برای یافتن لختههای خون انجام میشود.
- نوار عصب و عضله یا الکترومیوگرافی(EMG) : متخصص الکترود سوزنی را با هدف اندازهگیری فعالیت الکتریکی در عضلهها فرو میکند. پزشکان آسیبهای وارد به عصبهای منتهی به عضلهها را از روی نوار عصب و عضله شناسایی میکنند.
- آزمایش خون: پزشک دستور آزمایش خون را برای بررسی وجود شناساگرهای التهاب، لخته خون، کمبود مواد مغذی، ناهنجاریهای سیستم ایمنی، ابتلا به دیابت، اندازهگیری میزان کلسترول و عاملهای دیگری میدهد که میتواند علت پادرد باشد.
درمان طب نوین:
- مدت زمان پادرد و تأثیر پادرد بر زندگی روزمره به علت اصلی آن بستگی دارد. بعضی گونههای پادرد، به ویژه پادرد ناشی از استرین عضله یا آسیبهای با وخامت کمر، واکنش مناسبی به اقدامات مراقبت از خود نشان میدهد و به درمان گسترده نیاز ندارد. اما پادرد ناشی از آسیبدیدگی جدیتر یا همراه با آسیب عصبی یا بافتی به درمان مستمر یا جراحی نیاز دارد.
- چطور میتوان پادرد را تسکین داد؟ روشهای درمان پادرد به علت اصلی و شدت درد بستگی دارد. درمان با روشهای غیر جراحی محافظه کارانه مانند مصرف داروهای بدون نسخه از قبیل آسپرین، استامینوفن یا ایبوپروفن شروع میشود. داروهای بدون نسخه، در صورت مصرف شدن مطابق دستورالعمل، میتوانند برای تسکین گونههایی از پادرد مؤثر باشند.
- مدیریت پادرد با درمان دارویی:متخصص درد داروهایی را برای کنترل درد تجویز یا میزان مصرف آنها را تنظیم میکند. متخصصان مدیریت درد دانش درست مصرف کردن داروها را در اختیارتان میگذارند.
- تزریق استروئید:تزریق دگزامتازون یکی از روشهای تسکین پادرد است؛ دگزامتازون استروئیدی است که به کاهش درد و التهاب کمک میکند. تزریق استروئید درمان بسیار موثری برای بیماران مبتلا به آرتریت، روماتیسم مفصلی و آرتروز است.
- بلوک عصبی:بلوک عصبی نوعی درمان مبتنی بر تزریق است که درد ناشی از مشکلات عصبی را کاهش میدهد. بلوک عصبی برای درمان نوروپاتی محیطی، نوروپاتی محیطی دیابتی و درد نوروپاتی مفید است. متخصص ترکیبی از داروهای بیحسی موضعی را دور شاخههای عصب پیرامونی تزریق میکند تا درمان حداکثر اثر تسکین دهندگی را داشته باشد. تسکین درد ناشی از بلوک عصبهای پیرامونی، بسته به وضعیت بیمار چند هفته تا چند ماه ادامه دارد.
- تحریک نخاع:تحریک نخاع درمان کم تهاجمی مورد تأیید FDA و وزارت بهداشت است. برای تحریک نخاع لازم است که دستگاه تحریک کنندۀ عصب داخل بدن قرار داده شود. جریانهای الکتریکی کم ولتاژی در ناحیههای ستون فقرات برقرار میشود که در نهایت سیگنالهای درد ناشی از درد مزمن را کاهش میدهد. بیماران دچار درد مزمن کمر یا پا که درمانهای محافظه کارانه را حداقل شش ماه ادامه داده و نتیجه نگرفتهاند، متقاضیان ایدهآل این درمان به شمار میآیند. دستگاه آزمایشی پیش از جایگذاری دستگاه محرک دائمی امتحان میشود.
- فیزیوتراپی: اگر درد پا ناشی از آسیبدیدگی یا عارضهای باشد که باعث ضعیف شدن عضلات شده است، درمانهای فیزیوتراپی میتواند سودمند باشد. متخصص فیزیوتراپی حرکات کششی و ورزشی منحصربه فردی را برای بازیابی قدرت و دامنه حرکتی به بیمار آموزش میدهد؛ ورزش درمانی حتی برای التیام یافتن بعضی آسیب دیدگیها مفید است. متخصص فیزیوتراپی لزوم استفاده از ارتز و کفی طبی یا دیگر وسایل کمکی مانند عصا، صندلی چرخدار یا بریس پا را بررسی میکند.
- جراحی: درمان بعضی عارضههای مولد پادرد در نهایت به جراحی ختم میشود. جراحی گاهی برای درمان عارضههای زیر لازم میشود: التهاب یا پارگی تاندون آشیل؛ شکستگی استخوان؛ نوروپاتی ناشی از فشار فیزیکی؛ ساکروایلئیت یا التهاب مفصل ساکروایلیاک و آرتریت زانو.
- درمان های خانگی پادرد: پادرد ناشی از گرفتگی عضله یا آسیب جزئی را معمولاً میتوانید در خانه درمان کنید. اگر در اثر استفاده بیش از حد، خستگی یا گرفتگی عضله دچار پادرد شدید، درمانهای خانگی زیر را امتحان کنید: حتیالامکان به پای دردناک استراحت بدهید و آن را روی چند بالش بگذارید؛ مسکنهای بدون نسخه مانند آسپرین یا ایبوپروفن مصرف کنید تا در مدت زمان التیام یافتن پا کمتر دچار درد و ناراحتی شوید و جوراب واریس یا فشرده کننده بپوشید.
- سرما درمانی: کیسه یخ را حداقل چهار بار در روز روی بخش دردناک پا بگذارید؛ در چند روز نخست بروز درد میتوانید تعداد دفعات بیشتری از کیسه یخ استفاده کنید. هر بار بگذارید که یخ 20 دقیقه روی پا بماند.
- حمام آب گرم و انجام نرمش های کششی: حمام آب گرم بگیرید و بعد نرمشهای کششی عضلهها را با احتیاط انجام بدهید. اگر پایین پایتان درد میکند، سعی کنید پنجهها را هنگام نشستن یا ایستادن مرتب رو به زمین بگیرید و سپس صاف کنید. اگر بالای پایتان درد میکند، سعی کنید خم شوید و نوک انگشتان را به پنجه پا برسانید. نرمشهای کششی را میتوانید در حالت ایستاده یا نشسته روی زمین انجام بدهید. به پا فشار نیاورید و در هر حالت 5 الی 10 ثانیه بمانید. اگر دردتان بیشتر شد، انجام حرکت را متوقف کنید.
درمان طب سنتی:
- کف پاها را حنا بگذارید.
- شبی یک لیوان سرکه انگبین میل کنید.
- از درمان های طب سوزنی می توانید استفاه کنید.
- بعد از صبحانه یک لیوان شیر بادام (ترکیب آب، بادام و عسل) میل کنید.
- برای تقویت کردن پاها پیاز زیاد مصرف کنید و گه گاهی روی سر حنا ببندید.
- از اضطراب و استرس به شدت پرهیز کنید و تمرین های تن آرامی انجام دهید.
- در برنامه غذایی خود زردچوبه استفاده کنید (در صورتی که دچار غلبه صفرا نباشید).
- شبی 7 الی 14 عدد انجیر را در آب یا گلاب بخیسانید و قبل از خواب دانه دانه میل کنید.
- حجامت عام دو الی سه مرتبه و بعد حجامت ساکرال و در نهایت حجامت ساق پا یا زانو انجام دهید.
- به عنوان درمان نیز باید هر روز نیم مثقال قاریقون را بکوبید و با یک فنجان آب چغندر خام مخلوط کنید و بخورید.
- آخر شب قبل از خواب روغن کرچک به داخل ناف بچکانید (افرادی که دچار اسهال و یا بیماری های روده ای هستند استفاده نکنند).
- هفته ای پنج وعده صبحانه ارده و شیره بخورید (در صورتی که دچار گرمی شدید یک عدد خیار یا شربت آبلیمو میل کنید) و هفته ای دو مرتبه عسل یا حلیم بخورید.
- مقداری عسل را روی یک قطعه تنظیف بماليد و روی موضع گذارید و هر ۲ ساعت یک بار عوض کنید و هر روز صبح ناشتا دو قاشق سوپ خوری عسل نیز میل فرمایید.
- ۱۰۰ گرم برگ سوسنبر را در یک تشت آب جوش دم کنید و تا گرم است پاها را در آن قرار دهید و خوب مالش و ماساژ دهید. این کار را لااقل در هفته یک روز انجام دهید.
- هر شب به مدت 40 شب 21 عدد اسفند خوراکی شبانگاه با یک لیوان آب ببلعید (افرادی که دچار غلبه صفرا و حرارت کبد هستند زیر نظر متخصص طب سنتی مصرف کنند).
- اگر درد پا ناشی از ضعف بود انجیر و سنجد در طول روز بخورید. (می توانید 2 قاشق غذاخوری پودر سنجد را داخل یک لیوان شیر ولرم بریزید و با یک قاشق غذاخوری عسل، شیرین کرده و روزانه میل کنید).
- با روغن های گرم نظیر سیاهدانه، بادام تلخ، اسفند، روغن نمک و … موضع را خوب ماساژ دهید و با حوله و اتو گرم نه دارید و در ادامه بادکش گرم و خشک انجام دهید (البته توجه داشته باشید این کار زیر نظر متخصص طب سنتی انجام شود).
- درمان کسانی که پا درد و استخوان درد دارند و همیشه ضعف دارند: چوب دارچین پودر شده یک قاشق غذاخوری + هل سبز خرد شده ۱۰ عدد + زعفران یک دوم قاشق چایخوری، این مقدار برای ۴ لیوان (یک لیتر) دم کرده کافی است، روزانه میل گردد.
- کسانی که پادرد دارند، اگر داخل یک تشت آب داغ مدتی بنشینند و اگر ممکن است، مرتب آب داغ را باز کنند تا آب ظرف داغ بماند. این نشستن باعث می شود، لخته های خون که در پا و رگ های خونی جمع شده و سبب تنگ شدن رگ ها شده است، آب شود. وقتی این لخته ها آب شد و جریان خون در رگ ها روان شد، آسیب های اعضای بدن نیز ترمیم خواهد شد.
- اگر پاهای دردناک و حساسی دارید، گه گاهی پاها را در آب جوشانده برگ تیول قرار دهید و مدتی در آن نگهدارید و مدام مالش و ماساژ دهید و هنگامی که از آن آب بیرون آورید، خشک کنید و مقداری آب لیموی تازه را روی آن مالش دهید.
- سورنجان، مقل ازرق، پوست هلیله زرد، ازوای زرد حزینه و هلیله سیاه از هر کدام ۵ مثقال را نرم بسایید، بعد با کمی آب مرطوب کنید تا به صورت خمیر سفتی درآید، سپس قرص هایی به اندازه ۱ عدد نخود درست کنید و صبح، ظهر و شب و هر مرتبه دو عدد میل کنید.
- هلیله سیاه، پوست هلیله زرد، خولنجان، سورنجان، آمله مقشر، سنامکی، صبر زرد، زرمباد، گل محمدی، مخلصه، انقوزه، سکبینج، شاه تره، زیره سیاه، رازیانه و ریوند چینی از هر کدام ۱۰ گرم، همه را مخلوط کرده و نرم بسایید، بعد با کمی آب مرطوب کرده و به صورت خمیر سفتی درآورید و قرص هایی به اندازه ۱ عدد نخود بسازید و صبح، ظهر و شب و هر مرتبه دو عدد میل کنید.
- اگر به پا درد مبتلا شده اید، ضمن پرهیز کردن از خوردن قند، شکر و چای، لبنیات (به غیر از شیر تازه گاو)، سوسیس و کالباس، مواد کارخانه ای و از سرپا نشستن، همچنین نشستن زیاد در توالت و پوشیدن کفش تنگ یا پاشنه بلند پرهیز کنید و از خوراکی هایی که درد پا را تسکین می دهند بیشتر استفاده کنید مانند: آب هویج، آب زردک، آب غوره، سیر، ریحان کوهی، آب هندوانه با سکنجبین، آب هندوانه با شیرخشت، سکنجبین با گل قند، آش جو با سرکه، آب خربزه با آب انار، مرزه کوبیده با عسل، نان با دوغ و گل محمدی.
- درمان پادرد از روماتیسم: برای تسکین پا دردی که علت آن روماتیسم باشد، باید ۵ گرم آمونیاک را در ۲۰ گرم روغن گل مخلوط کنید و برآن بمالید تا تسکین یابد.
- درمان درد ساق پا: وقتی که رسوبات کلسترول شریان های پا را تنگ می کند ممکن است موجب گرفتگی عضلات و ضعف عضلات ساق پا شود و دردهای شدیدی را در عضلات ساق پا ایجاد کند. در صورت مبتلا شدن به این بیماری از خوردن تخم مرغ، مغز گردو، پنیر شور و چرب، چربی جات، روغن های جامد و گوشت قرمز پرهیز کرده و می توانید انجیر تازه را بکوبید و بعد با آرد جو خمیر کنید، سپس گرم کرده و تا گرم است روی عضلات ببندید. و انجام حجامت عام و حجامت ساق و همچنین زالو درمانی موضعی بسیار مجرب است. همچنین از داروهای صاف کنند خون استفاده کنید.
- درمان پادرد زن حامله: اگر در دوران بارداری دچار پا درد شده اید از ایستادن روی پا، بالا رفتن از پله، پوشیدن لباس و کفش تنگ پرهیز کنید و روزی سه مرتبه با روغن زیتون پاها را ماساژ دهید و بعد از ماساژ، گرم نگه دارید و از خوراکی هایی مانند: سبزیجات تازه، میوه های تازه، آب لیمو، سوپ استخوان و نمک یددار بیشتر استفاده کنید. آفتاب هم بسیار مفید است.
- درمان درد ران پا: برای تسکین درد ران پا ضمن پرهیز از خوردن شکر، چای و قند باید از دو زانو نشستن، چهار زانو نشستن، سرپا نشستن و نشستن زیاد در توالت پرهیز کنید و روزی نیم مثقال قاریقون را کوبیده و با یک فنجان آب چغندر خام مخلوط کنید و بخورید.
داروها:
- مورفین
- ایبوپروفن
- استامینوفن
- دیکلوفناک
- سلکوکسیب
- مولتی ویتامین فارماتون
فعالیت های بدنی:
- بلند شدن بر روی پنجه پا: حرکت کششی بلند شدن بر روی پنجه پا برای تقویت مچ پا مفید بوده و به قوی تر شدن عضلات اطراف زانو کمک می کند. پشت یک صندلی بایستید و یکی از پاهای خود را بالا ببرید و در زاویه ی 90 درجه نگه دارید. بر روی پنجه ی پایی که بر روی زمین قرار دارد، بلند شوید، کمی بایستید و سپس به آرامی بر روی کف پا پایین بیایید. این تمرین ورزشی را 10 تا 15 بار برای هر پا انجام دهید.
- راه رفتن بر روی انگشتان پا: این تمرین ورزشی ساده را به راحتی می توانید در خانه و در کنار کارهای دیگر انجام دهید، راه رفتن بر روی انگشتان پا به تقویت عضلات مچ پا، رباط ها و عضلات ساق پا کمک می کند. روزی دو بار حرکت کششی راه رفتن بر روی انگشتان پا را خر بار به مدت 5 تا 15 دقیقه انجام دهید.
- چرخش قوزک پا: چرخش قوزک پا باعث تقویت و انعطاف پذیری مچ پا شده و به درمان پا درد، کمر درد و درد لگن کمک می کند. بایستید یا بر روی یک صندلی بنشینید و یکی از پاها را بلند کنید، مچ پا را به آرامی به سمت بالا بکشید و 10 دور در حرکات دایره ای بچرخانید، پا را پایین آورده و پای دیگر را بالا ببرید و 10 دور در حرکات دایره ای بچرخانید.
- تمرین مقاومت: این تمرین سخت ورزشی عضلات داخلی و خارجی زانو و ران پا را تقویت کرده و به درمان زانو درد و درد لگن کمک می کند. یک نوار کشی ورزشی را از یک طرف دور مچ پا و از طرف دیگر دور پایه مبل ببندید، مچ پای آزاد را کمی خم کرده و زیر پای دیگر قرار دهید. حالا مچ پایی که زیر نوار کشی قرار دارد را به آرامی به سمت بالا حرکت دهید و نگه دارید تا احساس کشش بر روی پا را حس کنید، پس از چند ثانیه به حالت اول برگردید. این حرکت کششی را 10 الی 15 بار برای هر پا تکرار کنید.
- بازی با انگشتان پا: بایستید و کف پاها را صاف بر روی زمین بگذارید،انگشتان یکی از پاها را جمع کنید درست مثل اینکه می خواهید چیزی از روی زمین بردارید، سپس انگشتان را صاف کرده و تمرین را بر روی پای دیگر انجام دهید.
- راه رفتن بر روی توپ: تمرین راه رفتن بر روی توپ به تقویت عضلات پشت و ساق پا کمک می کند. یک توپ تنیس یا یک توپ ورزشی کوچک را انتخاب کنید، بر روی صندلی بنشینید و یکی از پاها را بر روی توپ قرار دهید و سعی کنید بر روی آن حرکت کنید، توپ را به آرامی از کف پا به سمت انگشتان و سپس انتهای پا حرکت دهید.
- اسکوات (اسکات کنار دیوار): این تمرین ورزشی به تقویت عضلات پشت پا، عضلات ران و باسن و عضلات ساق پا کمک می کند. پشت خود را به یک دیوار تکیه دهید و صاف بایستید. پا ها را به اندازه عرض شانه باز کنید و زانو ها را کمی خم کنید و لگن را به عقب بکشید تا ران ها موازی سطح زمین شوند، 5 الی 10 ثانیه نگه دارید و به آرامی به حالت استراحت برگردید. این تمرین را 10 تا 15 بار تکرار کنید.
- اسکات تک پا: این تمرین ورزشی با تقویت زانو، عضلات ساق و ران پا به درمان پا درد، زانو درد و درد لگن کمک می کند. صاف بایستید، یکی از پاها را بالا آورده و به سمت جلو بکشید، حالا بر روی زانوی پای دیگر به آرامی خم شوید به طوری که ران موازی سطح زمین قرار گیرد، به آرامی به وضعیت استراحت برگردید و این تمرین را با پای دیگر ادامه دهید. این حرکت ورزشی را 15 تا 20 بار تکرار کنید.
- کشش تاندون آشیل: تاندون آشیل رابط بین پاشنه پا با عضلات ران پا می باشد، کشش تاندون آشیل می تواند باعث تقویت مچ پا، ساق پا، زانو و لگن شده و به درمان پا درد کمک کند. رو به یک دیوار بایستید، دست ها را بالا برده و کف هر دو دست را به دیوار تکیه دهید، پایی که قصد کشش آن را دارید یک گام به عقب بگذارید و پای دیگر را جلو برده و زانو را خم کنید. پنجه پایی که قصد کشش آن را دارید را به طرف داخل بچرخانید (آنقدر که انگشتان پا رو به سمت دیوار قرار گیرند). پاشنه پای کشیده شده را بر روی زمین نگه دارید، حالا به آرامی به سمت جلو متمایل شوید تا کشش ملایمی را در پشت ساق پای خود احساس کنید. این کشش را به مدت 15 تا 30 ثانیه نگه دارید و سپس به حالت استراحت برگردید.
- خم شدن زانو از عقب: حرکت ورزشی خم شدن زانو از عقب به تقویت عضلات پشت پا و ران و لگن کمک می کند. یک نوار کشی ورزشی را از یک طرف به پایه مبل و از طرف دیگر دور مچ پا ببندید، حالا زانو را خم کرده و مچ پا را تا نزدیکی باسن بالا بیاورید، کمی مکث کنید و به حالت استراحت برگردید، این تمرین را 15 تا 20 بار برای هر پا تکرار کنید.
رژیم غذایی:
- از غذاهایی که طبیعتی گرم و تر دارند بیشتر استفاده کنید.
نکته:
- چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم: گاهی اوقات تشخیص این نکته دشوار است که چه زمانی باید برای درمان پادرد به پزشک یا اورژانس مراجعه کنید. در صورت بروز علائم زیر از پزشک وقت بگیرید: ورم هر دو پا؛ ایجاد شدن رگهای واریسی که باعث ناراحتیتان میشود؛ احساس درد هنگام راه رفتن و پادردی که بیشتر شود یا بیش از چند روز ادامه داشته باشد.
- در صورت مواجه با علائم زیر فوراً به بیمارستان مراجعه کنید: تب، ایجاد شدن زخمی عمیق روی پا، سرخ و داغ شدن پا، سرد و رنگ پریده شدن پا، به سختی نفس کشیدن و ورم کردن هر دو پا، ناتوانی در ایستادن یا انداختن وزن روی پا و شنیدن صدای از جا درآمدن یا ساییدگی هنگام آسیب دیدن پا.
- بعضی آسیبها و عارضههای جدی باعث پادرد میشوند. هرگز پادرد همراه با علائم دیگر یا پادردی را که به نظر نمیآید خود به خود از بین برود، نادیده نگیرید، در غیر این صورت ممکن است دچار عوارض خطرناکی شوید. اگر پادرد نگرانتان کرده است، به پزشک مراجعه کنید.
- چون پادرد دلایل بسیاری دارد که از استرین یا اسپرین تا عارضههای زمینهای مزمن متغیر است، تعیین علت پادرد به تشخیص دقیق متخصص نیاز دارد. متخصص درد یا پزشک علت پادرد را تشخیص میدهد و ارزیابی میکند تا بتواند بهترین روش درمان را به شما توصیه کند.
- بهترین طرح درمان به وضعیت سلامتی هر بیمار و علت پادردش بستگی دارد. متخصص درد طرح درمان منحصربه فردی را با همفکری بیمار برای وی تهیه میکند تا درد و علائم دیگرش برطرف شود و بتواند فعالیتهای معمول را ازسر بگیرد. متخصص درد اطلاعات لازم را در اختیارتان میگذارد و درباره بهترین روشهای مدیریت علائم راهنماییتان میکند.
- اگر دیابت به خوبی کنترل نشود، احتمال ابتلا به نوروپاتی دیابتی وجود دارد که به نوبه خود به عصبهای پا و کف پا آسیب میزند. آسیب عصبی باعث درد یا گزگز میشود. به علاوه دیابت گاهی موجب تنگ شدن شریانهای پا میشود، در نتیجه هنگام ورزش کردن اکسیژن کافی به پا نمیرسد و فرد دچار درد و ضعف رفتن پاها میشود.
- طرز تهیه روغن نمک: مواد لازم 5 واحد روغن کنجد یا روغن زیتون + 5 واحد آب + 2 واحد نمک (ترجیحاً نمک دریاچه ارومیه باشد چون نفوذش بیشتر است اگر نبود از نمک سنگ استفاده شود) این مواد را مخلوط کنید و بجوشانید تا آب آن تبخیر شود. آنچه باقی می ماند روغن نمک است.
- حنا گرم است و رطوبت، عمق بدن را می گیرد از این جهت به اندام انتهایی مثل دست و پا حنا می گذارند، چون ایرانی ها بیشتر صفرا بلغمی هستند یعنی گرمی بدنشان در سر و سردی بدنشان در پاهاست و برای ایجاد تعادل در بدن باید رطوبت اندام انتهایی را بگیرند و برای این کار حنا را به پاها می گذارند و لذا گفتند با حنا از بروز پا درد جلوگیری کنید چون عمدتاً پا دردها از سردی بوجود می آید.
- با پای بدون پوشش بر روی زمین راه رفتن، باعث تخلیه انرژی زائد بدن می شود، شخص سبک می شود، اما پلاستیک مانع می شود مثل فرش های پلاستیک و موکت که باعث تولید انواع بیماری های سرد مثل انواع پا دردها و دردهای استخوانی می شود خصوصاً هنگام شستن ظروف که باید خانم ها به زیر پا خیلی توجه کنند و از گرمی ها استفاده کنند مانند پوست گوسفند، نمد، پشم و غیره؛ پس، از ایستادن در روی کاشی ها باید خودداری نمود.
- چیزهایی که بلغم را زیاد می کند عبارت انداز: محیط سرد، غذای سرد، فضای شرم ناک، ترس، غم، کینه، حسد، حرص، بوی تعفن، تنهایی، بی تحرکی، دوست منفی و …
- هرجا سردی زیاد شد ایمنی کاهش پیدا می کند.
- اگر سه خلط صفرا، دم و بلغم پدید بیاد اول صفرا را درمان می کنیم بعد دم و بعد بلغم را، تا زمانی که صفرا و دم را درمان می کنیم بلغم رو به افزایش است، مثلاً خارش تن دارد و پا درد هم دارد، اگر خارش را از بین ببریم پادرد زیاد می شود؛ در اینجا برای پا درد درمان موضعی میدهیم (روغن بادام تلخ) و برای خارش، سرکنگبین توصیه می کنیم. درمان متضاد هم می توانیم بدهیم (سرکنگبین با اسفند)، سرکنگبین صفرا، سودا و دم را حل می کند، اما بلغم را زیاد می کند چون سرکه دارد؛ از آنطرف اسفند ضد بلغم و ضد سوداست (آب اسفند سرکنگبین باشد) از طرف دیگر حجامت بکنند که حجامت سه خلط صفرا، دم و سودا را حل می کند؛ بلغم را با اسفند درمان کنید.
- این درد یعنی جریان بلغم در سراسر بدن. جابه جایی بلغم همراه خودش درد می آورد، اما در بعضی از جاها رسوب می کند و می ماند و از مفاصل است، مثل مفاصل پا، دست و ستون فقرات، آنجایی که نفوذ کرد و تبلور پیدا کرد تبدیل به آرتروز می شود، قبل از آرتروز، روماتیسم است، بنابراین روماتیسم یک نوع خلط سوداست که از طریق بلغم خشک شده بوجود می آید در ابتدا مفاصل نرم است و چون نرم است تغییر شکل پیدا می کند و بعد بلور می شود این یعنی تبدیل بلغم به سودا و این مراتب دارد. در درمان باید بیمار آفتاب گیری بکند و گرمی ها و اسفند (شب یک قاشق غذاخوری با آب) استفاده کند. اوج این بیماری آرتریت و روماتوئید است که همراه با ورم بوده و پایین تر از آن آرتروز و رماتیسم و پاین تر از آن درد منتشر در سراسر بدن است.