آبسه مغزی یا اپی دورال: عبارت است از تجمع چرک ناشی از یک عفونت باکتریال در مغز یا خارجی ترین لایه از سه لایه غشایی که مغز و نخاع را می پوشانند.

علائم:

علائم زیر به تدریج در عرض چند ساعت ظاهر می شوند. این علائم شبیه علائم تومور یا سکته مغزی هستند:

1. تب
2. تشنج
3. سردرد
4. تهوع و استفراغ
5. راه رفتن نامنظم
6. مشکل در صحبت کردن
7. منگی، گیجی یا حالت هذیانی
8. ضعف، بی حسی یا فلج در یک طرف بدن
9. درد در پشت و کمر، در صورتی که عفونت در غشای پوشاننده نخاع باشد.

علت:

منشاء اولیه عفونت باکتریایی که موجب بروز آبسه مغزی یا اپی دورال می شود را اغلب نمی توان پیدا کرد. اما سه منشاء زیر شایع ترین هستند:

• عفونتی که به دنبال شکستگی جمجمه آغاز و گسترش می یابد.
• عفونتی که از سایر بخش های بدن که دچار عفونت شدند، مثلاً ریه ها، پوست، یا دریچه های قلب، از راه خون گسترش می یابد.
• عفونتی که از جمجمه به درون گسترش می یابد، مثلاً استئومیلیت (عفونت استخوان و مغز استخوان، ماستوئیدیت (عفونت ماستوئید در پشت گوش)، یا سینوزیت (عفونت سینوس ها))

عوامل افزایش دهنده خطر:

1. صدمه به سر
2. تزریق وریدی مواد مخدر
3. بروز اخیر یک عفونت، به خصوص در اطراف بینی، چشم ها و صورت
4. وجود یک بیماری که مقاومت بدن را کاهش داده باشد، به خصوص دیابت
5. بیماری که دستگاه ایمنی اش به علت بیماری (مثلاً ایدز) یا داروها سرکوب شده است.

پیشگیری:

1. در هرگونه فعالیتی که خطر صدمه به سر وجود دارد، از کلاه ایمنی و سایر وسایل حفاظتی استفاده نمایید.
2. در صورت بروز هرگونه عفونت در بدن به پزشک مراجه کنید، به خصوص اگر عفونت در اطراف بینی یا صورت باشد (مثلاً عفونت گوش یا آبسه دندان). با مراجعه زود هنگام می توان از گسترش عفونت جلوگیری کرد.

عواقب مورد انتظار:

• با تشخیص و درمان زود هنگام معمولاً خوب می شود.

عوارض احتمالی:

1. بروز حملات تشنج، اغماء و مرگ، در صورتی که درمان انجام نشود.
2. آسیب دائمی به مغز

تشخیص:

1. اگر فرد مشکوک به آبسه مغز باشد، پزشک یک ارزیابی اولیه بر اساس علائم بیماری، سابقه پزشکی و اینکه آیا فرد اخیراً به عفونت یا بیماری‌ ضعیف کننده سیستم ایمنی‌ مبتلا شده یا نه انجام می‌دهد. برایتشخیص عفونت مغزی آزمایش‌های خون، ادرار و مدفوع انجام می‌شود. دیگر آزمایش‌های تشخیصی مورد استفاده عبارتند از:
2. ام آر آی
3. سی تی اسکن
4. کشت خلط سینه
5. عکس رادیوگرافی
6. لومبار پانکچر (اسپینال تپ)

درمان طب نوین:

• آبسه مغزییک وضعیت اورژانسی محسوب می‌شود. تورمی که در اثر آبسه به وجود می‌آید ممکن است مانع رسیدن غذا و اکسیژن به مغز شود. همچنین خطر پارگی آن نیز وجود دارد. اگر عفونت مغز درمان نشود، منجر به آسیب دائمی مغز شده و کشنده خواهد بود. روش های درمان عفونت مغزی عبارتند از: درمان دارویی و جراحی آبسه مغز است.
• درمان دارویی: اگر آبسه در قسمت‌های عمقی مغز یا کمتر از ۵/۲ سانتیمتر باشد، احتمالاً با آنتی بیوتیک درمان می‌شود. همچنین از آنتی بیوتیک برای درمان هر نوع عفونت دیگری که باعث ایجاد آبسه شده نیز استفاده می‌شود. در اکثر موارد پزشک قبل از تشخیص نهایی، درمان با آنتی بیوتیک را شروع می‌کند تا خطر ایجاد علائم دیگر را کاهش دهد. معمولاً پزشکان انواع مختلف آنتی بیوتیک که برای ازبین بردن باکتری‌های مختلف مناسب هستند را تجویز می‌کنند. ممکن است بیمار به بیش از یک نوع آنتی بیوتیک نیاز داشته باشد.
• جراحی آبسه مغزی: معمولاً اگر آبسه با آنتی بیوتیک، کوچک‌تر نشود،جراحی عفونت مغز پیشنهاد می‌شود. همچنین اگر آبسه بیش از ۵/۲ سانتیمتر باشد، جراحی برای بیمار بهتر است. برداشت آبسه با جراحی معمولاً با بازکردن جمجمه و کشیدن آب آبسه انجام می‌شود. مایع خارج شده به آزمایشگاه فرستاده می‌شود تا علت عفونت مشخص شود. آگاهی از علت عفونت باعث می‌شود پزشک مناسب‌ترین آنتی بیوتیک را برای فرد تجویز کند. اگر آنتی بیوتیک موثر نباشد، بیمار به جراحی نیاز خواهد داشت. بنابراین آگاهی از علت آبسه برای انتخاب بهترین روش درمان ضروری است. جراحی شامل تخلیه عفونت‌ها از طریق ایجاد یک سوراخ در جمجمه (مکش ساده) یا باز کردن جمجمه و برداشت کامل آبسه (کرانیوتومی) می‌باشد.

درمان طب سنتی:

• درمان این بیماری در نگاه طب سنتی یک اقدام بیمارستانی است و به هیچ عنوان شخص نباید خودسرانه از داروهای گیاهی استفاده کند.

داروها:

1. کلرامفنیکل
2. آنتی بیوتیک برای 6 الی 4 هفته جهت مبارزه با عفونت
3. داروهای ضد تشنج برای پیشیگری از بروز حملات تشنجی
4. کورتیکو استروئیدها برای کاهش تورم مغزی پس از عمل جراحی

فعالیت:

• هنگامی که در بیمارستان هستید نیاز به استراحت در تخت دارید. پس از طی دروان نقاهت 3 الی 2 هفته ای، به هر اندازه که قدرت بدنی و احساس خوب بودن به شما اجازه می دهد، فعالیت داشته باشید.

رژیم غذایی:

1. شیر بادام
2. به هنگام بستری در بیمارستان، امکان دارد تزریق مایعات داخل وریدی ضروری باشد. پس از درمان، یک رژیم عادی و متعادل داشته باشید.