شکستگی گردن: عبارت است از ستون مهره ای گردنی شامل هفت مهره است. شکستگی هر کدام از این مهره ها را شکستگی گردن می گویند. شکستگی گردن معمولاً بر اثر ضربات بسیار شدید اتفاق میافتد. این چنین ضرباتی معمولاً در تصادفات رانندگی یا سقوط از ارتفاع دیده می شود. در حین فعالیت های ورزشی هم ممکن است فرد دچار شکستگی مهره های گردنی شود. مثلاً افتادن یک ژیمناست از روی حلقه در حین پشتک زدن یا به زمین خوردن یک سوارکار از اسب یا برخورد سر یک شناگر هنگام شیرجه زدن به کف استخر کم عمق همگی می توانند موجب شکستگی مهره گردنی شوند. خطرناک ترین عارضه شکستگی مهره های گردن آسیب نخاع است. نخاع از داخل ستون مهره گردنی عبور می کند و شکستگی مهره می تواند به نخاع گردنی آسیب وارد کند. این آسیب می تواند موجب فلج هر چهار دست و پا و حتی مرگ شود.

انواع شکستگی مهره گردن:

1. شکستگی مهره اول:این نوع از شکستگی که جفرسون نام دارد، مهره اول به ۳ الی ۴ قطعه تقسیم می شود. ممکن است شدت آسیب در حدی باشد که مهره دوم را نیز درگیر کند.
2. شکستگی مهره دوم:این نوع از شکستگی که هنگمن و زائده بین دندانه ای است. بیشتر در کودکان دیده می شود.
3. شکستگی مهره های ۶ و ۷: این شکستگی که قطره ای نام دارد. شکستگی های مثلثی و بزرگی که مهره های آخر یعنی همان ۶ و ۷ را درگیر می کند. این شکستگی جز شدیدترین عارضه شکستگی گردن آسیب به نخاع است که در درجات مختلف می تواند منجر به اختلال در ریشه عصب، پارگی یا کوفتگی شود.

علائم:

1. دوبینی
2. درد شدید
3. مشکل در بلع
4. تورم و کبودی
5. اختلال در حواس
6. از بین رفتن هوشیاری
7. ضعف ماهیچه های بدن
8. ضعف عضلانی یا فلج پاها
9. احساس گرما و سرخی بدن
10. کاهش احساس در دست و پا
11. مشکل در حرکت دادن گردن

علت:

• فعالیت های ورزشی: فعالیت‌های ورزشی گاهی اوقات باعث قرار گرفتن بدن در حالت‌های نامناسب می‌شوند و ممکن فشار زیادی را به گردن وارد کنند. در برخی از موارد نیز ممکن است در حین فعالیت ضربه‌ای به گردن وارد شود یا سقوط اتفاق بیفتد. از جمله این موارد می‌توان پشتک زدن در ژیمناستیک، افتادن از روی اسب در حین سوارکاری، افتادن از روی حلقه یا میله در حین حرکات ورزشی، اسکی و … اشاره کرد.
• سقوط از بلندی: سقوط از ارتفاع یکی دیگر از دلایلی است که ممکن است باعث شکستگی مهره‌های گردن شود. در این حالت سر فرد با سرعت زیاد به زمین برخورد می‌کند که باعث ضربه به گردن و شکستگی مهره‌ها می‌شود.

عوامل افزایش دهنده خطر:

1. تومور
2. آرتروز
3. قاعدگی نامنظم
4. یائسگی در زنان
5. آرتریت روماتوئید
6. فتق بین مهره ای
7. ضعف سیستم ایمنی
8. افرادی که به بیماری پوکی استخوان یا ضعف استخوانی مبتلا هستند.

پیشگیری:

• هیچوقت در استخرهای کم عمق شیرجه نزنید.
• همیشه در اتومبیل از کمربند ایمنی استفاده کنید.
• در حین ورزش های پرتحرک از وسایل و تجهیزات مناسب استفاده کنید.

عوارض احتمالی:

1. مرگ
2. قطع نخاع
3. آسیب عصبی

تشخیص:

1. در صورت مشاهده علائم شکستگی مهره های گردن باید گردن خود را ثابت و بی حرکت نگه دارید تا به پزشک مراجعه کنند. زیرا حرکت اضافه ممکن است منجر به آسیب و قطع نخاع شود. پزشک متخصص ستون فقرات سؤالاتی را درباره‌ی چگونگی وقوع حادثه و وارد شدن آسیب، علائم و نشانه‌های بیمار و احساس درد در ناحیه‌های مختلف گردن بیمار خواهد پرسید. او همچنین بیمار را برای بررسی مشکلاتی در عضلات، رفلکس‌ها و حس‌ها معاینه خواهد کرد.
2. آزمایشات عصبی
3. عکس رادیولوژی از ستون فقرات
4. تصویربرداری MRI برای تشخیص میزان آسیب به نخاع گردن
5. آزمایش پرتو X و CT Scan برای تشخیص نوع و شدت آسیب مهره گردن

درمان طب نوین:

• اقدامات اورژانسی: در هر بیماری که دچار آسیب شدید بدنی بدنبال ضربه های ذکر شده گردیده است قبل از هر گونه حرکت دادن بیمار، باید گردن بیحرکت شود. این امر بخصوص در مورد بیماران بیهوش شده باید رعایت شود. در هر کدام از این بیماران ممکن است شکستگی گردن وجود داشته باشد. در صورت وجود شکستگی هرگونه حرکت در گردن ممکن است موجب آسیب های جبران ناپذیر به نخاع شود. پرسنل اورژانس به محض مواجهه با چنین بیماری ابتدا گردنبند مخصوصی را به دور گردن بیمار می بندند و سپس وی را به آمبولانس منتقل می کنند. تا وقتی بیمار در بیمارستان از ناحیه گردن عکس بگیرد و پزشک از سلامت ستون مهره گردنی مطمئن نشود این گردنبند به گردن بیمار بسته باقی میماند. پزشک ارتوپد برای تشخیص این شکستگی ها از رادیوگرافی معمولی و سی تی اسکن استفاده میکند و برای بررسی آسیب احتمالی نخاع ممکن است از ام آر آی استفاده کند.
• استفاده از بریس یا آتل: شکستگی های خفیف با استفاده از آتل یا بریس گردن قابل درمان است. بریس گردن را برای مدت طولانی می تواند ثابت نگه دارد و موجب بهبود آن شود. مدت زمان استفاده از بریس یا آتل در افراد مختلف متفاوت است و براساس میزان شکستگی می تواند بین ۶ تا ۸ هفته متغیر خواهد بود. ممکن است جلیقه Halo نیز به بهبود فرد کمک کند. این جلیقه از جنس پلاستیک یا گچ ساخته و توسط میله هایی عمودی به حلقه فلزی دور سر اتصال می یابد.در صورتی که شکستگی شدت پیدا کند پزشک متخصص می تواند برای درمان از تراکشن استفاده نماید. این روش به این صورت است که کشش ستون فقرات به روش دستی یا مکانیکی انجام می شود.
• عمل جراحی: زمانی که آسیب دیدگی شدید باشد از عمل جراحی برای برداشتن فشار، ترمیم مهره یا تعویض دیسک استفاده می شود. برای این کار فرد تحت بیهوشی عمومی قرار می گیرد و با ایجاد برشی در جلو یا پشت گردن می توان به مهره ها دسترسی پیدا کرد.دوران نقاهت این جراحی در همه افراد یکسان نبوده و به عوامل مختلفی مانند سن و سلامت جسمانی فرد وابسته می باشد. فرد آسیب دیده برای برگشت به حالت عادی نیاز به تمرینات فیزیوتراپی دارد.

درمان طب سنتی:

• سریعاً بیمار را به بیمارستان منتقل کنید و بعد از اقدامات بیمارستانی برای تسریع بهبودی اقدامات زیر را انجام دهید:
• محیط نگهداری بیمار باید گرم باشد.
• خوردن سویق سنجد یا پودر سنجد در روز.
• روغن کوهان شتر روی موضع شکستگی بمالید.
• حذف روغن نباتی و مصرف روغن زیتون یا دنبه.
• مومیایی خوراکی را به همراه شیر یا روغن محلی میل کنید.
• پای مرغ بخورید بهترین درمان برای شکستگی استخوان است.
• مصرف دوسین، هر 12 ساعت یک قاشق مرباخوری میل کنید. (صبح و شام)
• مومیایی را در روغن زیتون آب کنید و با روغن های گرم نظیر بادام تلخ، سیاهدانه، اسفند ترکیب کنید و به صورت موضعی روزی سه تا 5 بار ماساژ دهید.
• انجیر خشک + برگ چغندر + هسته سنجد را آسیاب کنید و با سویق کامل یا سویق سنجد مخلوط کنید و روزی یک تا سه قاشق غذاخوری از این ترکیب استفاده کنید.
• برای از بین بردن ورم و درد شکستگی، حجامت موضعی و یا زالوی موضعی و یا روغن مالی موضعی سریع ورم تسکین پیدا می کند.
• ضماد دوسین (ترکیب سیاهدانه و عسل)، کار گچ شکستگی را می کند. در صورت نبود سیاهدانه، می توانید از آرد نرم گندم با سفیده تخم مرغ به صورت ضماد استفاده کنید.
• مالیدن شیره پوست درخت نارون، پوست درخت را آنقدر می جوشانید که مثل شیره غلیظ و این شیره را به استخوان شکسته بمالید که سریع جوش می دهد و از روغن سیاهدانه هم قوی تر است.
• ضمادی مرکب از نمک 2 واحد + زردچوبه 2 واحد + نخود 7 واحد + روغن زیتون 4 واحد + زرده تخم مرغ به اندازه لازم (حدود 10 الی 12 عدد). اگر تخم مرغ محلی باشد قوتش بیشتر است. درست می کنیم و روی موضع شکستگی و دردها می گذاریم، به مدت 3 روز درمان می شود. و ابتدا روغن زیتون و زرده تخم مرغ را با هم مخلوط می کنید و سپس نمک را کاملاً در این محلول، حل می کنید. بعد آنقدر زردچوبه مخلوط به آرد نخود را در محلول می ریزد تا خمیر شود.

داروها:

• کلسیم
• مورفین
• ویتامین D
• مولتی ویتامین فارماتون

فعالیت های بدنی:

• تا زمان بهبودی کامل از انجام هرگونه فعالیت بدنی پرهیز کنید.

رژیم غذایی:

• خوردنی های مفید: خوراک نخود فرنگی با شوید، خوراک باقلا، خوراک عدسی با صیفی جات، خوراک کدو حلوایی، خوراک قارچ با سس، خوراک قارچ و ذرت، خوراک صیفی جات، خوراک کلم قمری، خوراک گل کلم، خوراک بادمجان و عدس، بورانی گوجه بادمجان، بورانی بادمجان و ماست سویا، خوراک بادمجان و غوره، خوراک لوبیا سفید ساده، خوراک لوبیا سفید با جعفری، خوراک لوبیا سفید با سویا، خوراک سویا با سبزیجات، خوراک سویا با رب انار، خوراک سویا با نخود، خوراک پنیر سویا، خوراک نخود با شوید، خوراک نخود با قارچ، خوراک نخود با سویا، خوراک نخود با سیب زمینی، خوراک نخود با کدو بادمجان، خوراک لوبیا قرمز، خوراک لوبیا چشم بلبلی، خوراک مطبل، آش گندم با کرفس، آش گندم با سبزیجات، آش گندم با شلغم، آش گندم با تره، آش ماش، آش کدو حلوایی، آش شله قلمکار، آش صیفی، آش غلات، آش عدس ۱، آش جو با حبوبات ۲، آش کلم برگ، آش گل کلم ۱، آش گل کلم ۲، آش کلم قمری با ماش، آش کلم بروکلی ۱، آش کلم بروکلی ۲، آش شلغم ۱، آش شلغم ۲، آش حبوبات ۱، حلیم عدسی با سویا ۱، حلیم گندم با شیر سویا، حلیم گندم با سویا، حلیم گندم با عدس، حلیم گندم و بادمجان، حلیم گندم با مغزیجات، حلیم دال عدس، صیفی پلو، آلبالو پلو، هویج پلو، کلم پلو با سویا، نخود فرنگی پلو ۱، خورش فسنجان با کدو حلوایی، خورش فسنجان با سویا، خورش شهد فسنجان، خورش فسنجان با اسفناج، خورش کرفس ۱، خورش آلو اسفناج، خورش به و آلو، خورش به، خورش قیمه بادمجان، خورش بادمجان، خورش کدو بادمجان، خورش شوید باقالی، خورش بامیه با قارچ، خورش دال عدس با تمر هندی، خورش لوبیا سبز، خورش کدو حلوایی، خورش کلم بروکلی با سویا، خورش کلم بروکلی با قارچ، خورش هویج و به، سوپ صیفی جات ۱، سوپ صیفی جات ۲، سوپ کدو حلوایی، سوپ جو ۱، سوپ جو ۲، سوپ دال عدس، سوپ شلغم، سوپ لوبیا سبز، سوپ بامیه، سوپ کلم بروکلی ۲، سوپ گل کلم، سوپ کلم برگ، سوپ کلسیم، سوپ جو با شیر سویا، کتلت اسفناج، کتلت هویج و سیب زمینی، کتلت ذرت، کتلت سویا با گندم جوانه زده، برگر کدو خورشتی، برگر لوبیا سفید، فلافل ساده، فلافل تنوری، فلافل با جعفری، سوسیس فانتزی، دلمه کلم، کماچ ساده، کماچ گندم و جو، کماچ سویا، کماچ قارچ، شیر سویا، پنیر سویا، فرنی سویا، کشک سویا، خامه سویا، سس گل کلم، سس مایونز گیاهی، سس گندم جوانه زده، سس نخود جوانه زده، سس زیتون، سس جعفری.
• خوردنی های مضر: عدس پلو ساده.