شکستگی بینی: عبارت است از شکستگی بینی در حقیقت به شکستگی استخوان بینی (که بر روی پل بینی قرار دارد) گفته می شود. عوامل شایع شکستگی بینی شامل آسیب ورزشی، برخورد فیزیکی، افتادن و تصادف با ماشین و آسیب هایی از این دست می باشند. بینی شکسته موجب درد، تورم و کوفتگی و کبودی در اطراف بینی و ناحیه زیر چشم ها می شود. احتمال دارد بینی حالت کجی به خود گرفته و در تنفس فرد اختلال ایجاد شود. درمان شکستگی بینی معمولاً شامل جراحی برای بازسازی بینی می باشد ولی جراحی بینی در همه موارد نیاز نمی باشد.
علائم:
- خونریزی از بینی
- ترشح مخاط از بینی
- اختلال در تنفس از راه بینی
- تورم بینی و نواحی اطراف آن
- بینی کج و تغییر شکل داده شده
- درد و تورم مخصوصاً هنگام لمس بینی
- احساس انسداد در یک یا هر دو مجرای بینی
- کوفتگی و کبودی در بینی و چشم ها و نواحی اطراف
علت:
- هرگونه فعالیتی که خطر آسیب به صورت داشته باشد، خطر شکستگی بینی را بالا می برد. از جمله این فعالیت ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- موتور سواری
- دوچرخه سواری
- برخورد و دعوای فیزیکی
- بلند کردن وزنه های سنگین
- عدم بستن کمربند هنگام رانندگی
- انجام ورزش های تماسی مانند فوتبال، هاکی و…
عوامل افزایش دهنده خطر:
- هر فعالیتی که خطر صدمه به صورت را بالا می برد، خطر شکست بینی شما را نیز افزایش می دهد، این فعالیت ها شامل موارد زیر است:
- درگیری فیزیکی
- دوچرخه سواری
- رانندگی بدون بستن کمربند ایمنی.
- انجام ورزش هایی مثل فوتبال و هاکی، مخصوصاً اگربدون کلاه نقاب دار باشد.
- وزنه برداری، به ویژه اگر از کسی برای تنظیم وزنه ها روی میله کمک نمی گیرید.
پیشگیری:
- در هنگام دوچرخه سواری یا موتور سیکلت از کلاه ایمنی استفاده کنید.
- هنگام استفاده از وسیله نقلیه موتوری، کمربند ایمنی خود را ببندید و کودکان را در صندلی های ایمنی مناسب سن کودک نگه دارید.
- از وسایل ایمنی توصیه شده مانند کلاه ایمنی یا ماسک صورت در هنگام انجام ورزش های تماسی مانند هاکی، فوتبال یا سایر استفاده کنید.
عوارض احتمالی:
- انحراف تیغه بینی: شکستگی بینی می تواند موجب انحراف بینی شود. در این عارضه دیواره باریک بینی که بینی را به دو قسمت تقسیم می کند (سپتوم بینی) تغییر وضعیت می دهد. به سبب این عارضه مجرای بینی باریک می شود. داروهایی مانند آنتی هیستامین ها و اسپری های بینی می توانند عوارض انحراف بینی را کاهش دهند ولی برای اصلاح این عارضه نیاز به جراحی می باشد.
- تجمع خون: گاهی اوقات در بخش هایی از بینی شکسته لخته های خونی تشکیل شده و به این شرایط هماتوم سپتوم می گویند. هماتوم سپتوم می تواند یکی یا هر دو مجرای بینی را مسدود کند. این عارضه نیاز به جراحی دارد تا از آسیب به غضروف پیشگیری شود.
- شکستگی غضروف: در صورتی که آسیب به بینی همراه با قدرت بالایی صورت گیرد، امکان آسیب به غضروف هم وجود دارد. در صورتی که شدت آسیب زیاد باشد، جراح بینی هنگام جراحی هر دو بخش استخوان و غضروف بینی را بهبود بخشیده و بازسازی می کند.
- آسیب به گردن: بعلاوه، شکستگی بینی ناشی از حوادث سریع (مانند تصادف با وسایل نقلیه) شاید با صدمه به گردن همراه باشد. اگر ضربه به قدری شدید بوده که بینی شما شکسته، پس استخوان های گردن هم مورد آسیب دیده اند، اگر به جراحت گردن خود شک دارید، فوراً به دکتر مراجعه نمایید.
تشخیص:
- انجام معاینات بالینی و گرفتن شرح حال از بیمار: پزشک معمولاً با انجام معاینه فیزیکی می تواند شکستگی بینی را تشخیص دهد. این معاینه شامل مشاهده و لمس بینی و صورت است. اگر درد زیادی داشته باشید، پزشک ممکن است قبل از معاینه فیزیکی از بی حسی موضعی برای بی حس کردن بینی استفاده کند. ممکن است پزشک از شما بخواهد که پس از کاهش تورم بعد از دو یا سه روز دوباره مراجعه کنید تا مشاهده مصدومیت راحت تر شود.
- عکس رادیولوژی و سی تی اسکن: اگر به نظر می رسد آسیب بینی شدید باشد یا همراه با سایر آسیب های صورت باشد، پزشک ممکن است انجام اسکن اشعه ایکس یا سی تی اسکن را تجویز کند. این روش ها می توانند به تعیین میزان آسیب بینی و صورت کمک کنند.
درمان طب نوین:
- شکستگی بینی بدون هیچ مشکلی بهبود می یابد. اگر از نحوه بهبودی بینی خود ناراضی هستید یا اگر در تنفس عادی مشکل دارید، جراحی ترمیمی بینی یکی از اقدامات است.
- اگر زخم بزرگی ایجاد شده باشد: زخم معمولاً با بخیه یا نوارهای بیمارستانی در تمیز و بسته می شود.
- اگر خونریزی بینی متوقف نشود: پزشک ممکن است یک پد گاز نرم را در بینی قرار دهد. چند روز بعد پد توسط پزشک خارج می شود.
- جا اندازی استخوان بینی و آتل کردن: اگر بینی تغییر شغل داده است ممکن است پزشک در بیمارستان با استفاده از روشی به نام دستکاری بتواند بینی شما را صاف تر کند. شاید لازم باشد به خانه بروید و چند روز صبر کنید تا تورم کاهش پیدا کند، اما عمل جراحی باید طی 14 روز انجام شود. دستکاری با استفاده از بیهوشی انجام می شود به طوری که فرد در خواب است یا بینی بی حس می شود. این کار همیشه باعث نمی شود بینی شما دقیقاً مانند شکل گذشته شود، اما اغلب می تواند برای فرد مفید باشد.
- دارو درمانی: کلسیم و فسفر: مهمترین مواد معدنی استخوان کلسیم و فسفر هستند. این دو نقش عمده ای در ایجاد استحکام استخوان ایفا می کنند. جوش خوردن استخوان نیازمند مقادیر کافی از این دو ماده معدنی هستند. بدن یک فرد بالغ در حالت عادی به روزی 1000 تا 1200 میلی گرم کلسیم نیاز دارد. ولی در زمان شکستگی نیاز بدن شما به کلسیم بیشتر شده و به روزی 1500 میلی گرم می رسد. همچنین یک فرد بالغ روزانه به 700 میلی گرم فسفر نیاز دارد. روی: روی به تشکیل کال (جوشگاه شکستگی)، تولید پروتئین های استخوانی مانند کلاژن و در نهایت به جوش خوردن استخوان کمک می کند. آقایان روزانه حداقل به 11 میلی گرم و خانم ها 8 میلی گرم روی نیاز دارند. منیزیم: منیزیم یک ماده معدنی ضروری برای بسیاری از آنزیم هایی است که در متابولیسم استخوان نقش دارند. جهت متابولیسم و حمل کلسیم در بدن وجود آن لازم است. آقایان روزانه به میزان 420 و خانم ها 320 میلی گرم منیزیم نیاز دارند. ویتامین D: دریافت مقدار کافی ویتامین D کمک می کند که کلسیم و فسفر مورد نیاز برای جوش خوردن استخوان را جذب کنید. بالغین روزانه حداقل به 600 واحد ویتامین D نیاز دارند و در سنین بالای 70 سال این نیاز به حداقل 800 واحد در روز می رسد. ویتامین C: ویتامین C یک آنتی اکسیدان است که خاصیت ضد التهابی دارد و باعث کاهش ورم اطراف محل آسیب دیده می شود. همچنین وجود این ویتامین برای تولید کلاژن (نوعی پروتئین که نقش مهمی در ساختار استخوان دارد ضروری است، همچنین ویتامین C بهبودی زخم را تسریع می کند. آقایان روزانه حداقل به 90 میلی گرم و خانم ها به 75 میلی گرم ویتامین C نیاز دارند. ویتامین K: ویتامین K سلول های استئوکلاست (استخوان خوار) را مهار و سلول های استئوبلاست (استخوان ساز) را تحریک به استخوان سازی می کند. همچنین تولید پروتئین استئوکلسین (نوعی پروتئین در استخوان) وابسته به وجود این ویتامین می باشد. آقایان روزانه حداقل به 120 میکروگرم و خانم ها به 90 میکروگرم ویتامین K نیاز دارند. پروتئین: استخوان از یک داربست پروتئینی تشکیل شده که روی آن مواد معدنی حاوی کلسیم رسوب کرده است. پس پروتئین ها یکی از مواد مهم تشکیل دهنده استخوان ها هستند و بدن شما برای تسریع در جوش خوردن شکستگی به پروتئین بیشتر نیاز دارد. علت اصلی نیاز شما به پروتئین این است که پروتئین، آمینواسیدهای ضروری (آمینواسیدهایی که بدن انسان به تنهایی نمی تواند بسازد) را به بدن می رساند. بهترین منابع پروتئین عبارتند از: گوشت قرمز، گوشت مرغ، ماهی، لبنیات، غلات و حبوبات.
درمان طب سنتی:
- درمان این بیماری جا اندازی استخوان شکسته بینی زیر نظر متخصص و برای بهبودی بهتر می توانید موارد زیر را انجام دهید:
- محیط نگهداری بیمار باید گرم باشد.
- خوردن سویق سنجد یا پودر سنجد در روز.
- روغن کوهان شتر روی موضع شکستگی بمالید.
- حذف روغن نباتی و مصرف روغن زیتون یا دنبه.
- مومیایی خوراکی را به همراه شیر یا روغن محلی میل کنید.
- پای مرغ بخورید بهترین درمان برای شکستگی استخوان است.
- مصرف دوسین، هر 12 ساعت یک قاشق مرباخوری میل کنید. (صبح و شام)
- برای از بین بردن ورم و درد شکستگی، حجامت موضعی و یا زالوی موضعی و یا روغن مالی موضعی سریع ورم تسکین پیدا می کند.
- مومیایی را در روغن زیتون آب کنید و با روغن های گرم نظیر بادام تلخ، سیاهدانه، اسفند ترکیب کنید و به صورت موضعی روزی سه تا 5 بار ماساژ دهید.
- انجیر خشک + برگ چغندر + هسته سنجد را آسیاب کنید و با سویق کامل یا سویق سنجد مخلوط کنید و روزی یک تا سه قاشق غذاخوری از این ترکیب استفاده کنید.
- ضماد دوسین (ترکیب سیاهدانه و عسل)، کار گچ شکستگی را می کند. در صورت نبود سیاهدانه، می توانید از آرد نرم گندم با سفیده تخم مرغ به صورت ضماد استفاده کنید.
- مالیدن شیره پوست درخت نارون، پوست درخت را آنقدر می جوشانید که مثل شیره غلیظ و این شیره را به استخوان شکسته بمالید که سریع جوش می دهد و از روغن سیاهدانه هم قوی تر است.
- ضمادی مرکب از نمک 2 واحد + زردچوبه 2 واحد + نخود 7 واحد + روغن زیتون 4 واحد + زرده تخم مرغ به اندازه لازم (حدود 10 الی 12 عدد). اگر تخم مرغ محلی باشد قوتش بیشتر است. درست می کنیم و روی موضع شکستگی و دردها می گذاریم، به مدت 3 روز درمان می شود. و ابتدا روغن زیتون و زرده تخم مرغ را با هم مخلوط می کنید و سپس نمک را کاملاً در این محلول، حل می کنید. بعد آنقدر زردچوبه مخلوط به آرد نخود را در محلول می ریزد تا خمیر شود.
داروها:
- مورفین
- کلسیم
- ویتامین D
- مولتی ویتامین فارماتون
فعالیت های بدنی:
- تا زمان بهبودی کامل از انجام هرگونه فعالیت بدنی پرهیز کنید.
رژیم غذایی:
- خوردنی های مفید: خوراک نخود فرنگی با شوید، خوراک باقلا، خوراک عدسی با صیفی جات، خوراک کدو حلوایی، خوراک قارچ با سس، خوراک قارچ و ذرت، خوراک صیفی جات، خوراک کلم قمری، خوراک گل کلم، خوراک بادمجان و عدس، بورانی گوجه بادمجان، بورانی بادمجان و ماست سویا، خوراک بادمجان و غوره، خوراک لوبیا سفید ساده، خوراک لوبیا سفید با جعفری، خوراک لوبیا سفید با سویا، خوراک سویا با سبزیجات، خوراک سویا با رب انار، خوراک سویا با نخود، خوراک پنیر سویا، خوراک نخود با شوید، خوراک نخود با قارچ، خوراک نخود با سویا، خوراک نخود با سیب زمینی، خوراک نخود با کدو بادمجان، خوراک لوبیا قرمز، خوراک لوبیا چشم بلبلی، خوراک مطبل، آش گندم با کرفس، آش گندم با سبزیجات، آش گندم با شلغم، آش گندم با تره، آش ماش، آش کدو حلوایی، آش شله قلمکار، آش صیفی، آش غلات، آش عدس ۱، آش جو با حبوبات ۲، آش کلم برگ، آش گل کلم ۱، آش گل کلم ۲، آش کلم قمری با ماش، آش کلم بروکلی ۱، آش کلم بروکلی ۲، آش شلغم ۱، آش شلغم ۲، آش حبوبات ۱، حلیم عدسی با سویا ۱، حلیم گندم با شیر سویا، حلیم گندم با سویا، حلیم گندم با عدس، حلیم گندم و بادمجان، حلیم گندم با مغزیجات، حلیم دال عدس، صیفی پلو، آلبالو پلو، هویج پلو، کلم پلو با سویا، نخود فرنگی پلو ۱، خورش فسنجان با کدو حلوایی، خورش فسنجان با سویا، خورش شهد فسنجان، خورش فسنجان با اسفناج، خورش کرفس ۱، خورش آلو اسفناج، خورش به و آلو، خورش به، خورش قیمه بادمجان، خورش بادمجان، خورش کدو بادمجان، خورش شوید باقالی، خورش بامیه با قارچ، خورش دال عدس با تمر هندی، خورش لوبیا سبز، خورش کدو حلوایی، خورش کلم بروکلی با سویا، خورش کلم بروکلی با قارچ، خورش هویج و به، سوپ صیفی جات ۱، سوپ صیفی جات ۲، سوپ کدو حلوایی، سوپ جو ۱، سوپ جو ۲، سوپ دال عدس، سوپ شلغم، سوپ لوبیا سبز، سوپ بامیه، سوپ کلم بروکلی ۲، سوپ گل کلم، سوپ کلم برگ، سوپ کلسیم، سوپ جو با شیر سویا، کتلت اسفناج، کتلت هویج و سیب زمینی، کتلت ذرت، کتلت سویا با گندم جوانه زده، برگر کدو خورشتی، برگر لوبیا سفید، فلافل ساده، فلافل تنوری، فلافل با جعفری، سوسیس فانتزی، دلمه کلم، کماچ ساده، کماچ گندم و جو، کماچ سویا، کماچ قارچ، شیر سویا، پنیر سویا، فرنی سویا، کشک سویا، خامه سویا، سس گل کلم، سس مایونز گیاهی، سس گندم جوانه زده، سس نخود جوانه زده، سس زیتون، سس جعفری.
- خوردنی های مضر: عدس پلو ساده.
نکته:
- برای برگرداندن استخوان ها به جای اولشان چقدر فرصت داریم: عموماً اگر استخوانها تغییر جهت داده یا جابجا شده باشند برای درمان از روش جا اندازی بسته شکستگی بینی استفاده میشود. بعد از شکستگی استخوانهای بینی چند هفته برای اصلاح آسیبدیدگی فرصت هست. لبههای استخوانها به تدریج در طول یک دوره 6 هفتهای به هم جوش میخورند. اتصال استخوانی اولیه فیبری بوده، اما به تدریج سخت میشود. بهترین کار این است که استخوانهایبینی شکسته در طول دو هفته اول بعد از آسیبدیدگی اولیه جا انداخته شوند.
- نحوه ترمیم شکستگی بینی با استفاده از جا اندازی بسته: همانطور که پیشتر گفته شد، شکستگی بینی معمولاً با روش جا اندازی بسته درمان میشود. در اینجا واژه «بسته» به این موضوع اشاره دارد که در این روش برای جابجا کردن استخوانهای بینی به هیچگونه برشی نیاز نیست. روش هر جراح برای انجام جااندازی بسته کمی با روشهای جراحان دیگر متفاوت است. در اینجا، هدف اصلی جابجا کردن استخوان (های) شکسته و قرار دادن آنها در وضعیت صحیح شان است. در کل، در این روش یک وسیله کُند جراحی در درون بینی قرار داده شده و جراح با کمک آن استخوان شکسته را در وضعیت صحیح آن قرار میدهد. ترمیم شکستگی بینی تنها چند دقیقه طول میکشد. این عمل را میتوان در یک اتاق جراحی تحت بیهوشی عمومی انجام داد که این باعث میشود بیمار اصلاً چیزی را حس نکند. همچنین میتوان این درمان را در یک مطب و با استفاده از یک کرم بیحس کننده موضوعی (که با استفاده از تکههای پنبه در درون بینی مالیده میشود) به همراه تزریق داروی بیحسی انجام داد. گچ که در پایان عمل روی بینی قرار داده میشود، معمولاً حدود یک هفته روی بینی باقی میماند. نقش اصلی گچ، محافظت از بینی و جلوگیری از جابجایی استخوانهای بینی و قرار گرفتن آنها در یک وضعیت نادرست است.
- چه زمانی رینوپلاستی کارکردی یا بازساختی برای درمان شکستگی بینی مورد استفاده قرار می گیرد:برای بیمارانی که شکستگیهای کهنه دارند که کاملاً ترمیم شده و باعث بدشکلی کاملاً واضحی شده است، یا برای کسانی که پس از شکستگی بینی دچار مشکلات کارکردی پس از شکستگی شدهاند همچون انسداد بینی یا خر و پف، نیاز به انجام رینوپلاستی کارکردی یا بازساختی (رینوپلاستی) برای ترمیم این عارضه وجود دارد. رینوپلاستی اصلاح ساختار و کارکرد بینی از طریق جراحی است که به آن “عمل جراحی بینی” یا تغییر شکل بینی نیز میگویند. در موارد بروز سانحه برای بینی، از عمل جراحی میتوان برای هر یک از دو منظور شکل خارجی بینی یا آناتومی داخلی بینی یا برای هر دو منظور استفاده کرد. باریک شدن مسیرهای بینی ناشی از شکستگی سپتوم، بافت اسکار یا آسیب به غضروف میتواند باعث کیپ شدگی مستمر بینی (کیپ شدن بینی) شود که نسبت به داروها نیز عکسالعملی نشان نمیدهد. در طی رینوپلاستی بازساختی، غالباً باز کردن بینی و ترمیم غضروف ضروری است، همچنین شکل دهی مجدد به استخوانهای بینی با شکستگیهای کنترل شدهای به نام استئوتومیها.