سینوویت (التهاب غلاف اطراف تاندون مفاصل): عبارت است از مفاصل و استخوان‌های بدن با اتصالات سینوویال (لایه ای از بافت نازک) به همدیگر متصل شده اند. سینوویال از آسیب‌های ناشی از حرکت مکرر یا شوک ناگهانی به مفاصل بدن جلوگیری میکند و باعث تغذیه سلولها و از بین بردن مواد زاید سلولی میشود. در بیماری سینوویت، غشای سینوویال یا پوشش مفصل ملتهب میشود. این صدمه که بافت نرم مفصل را هدف قرار میدهد، معمولاً بر روی زانوها، باسن، شانه ها، مچ پا و لگن تأثیر می گذارد. این صدمه میتواند همراه با درد شدید و مزمن در طولانی مدت همراه شود. بنابراین در صورت داشتن هرگونه علائم باید به متخصص، مراجعه کرد. دارو درمانی و فیزیوتراپی از درمان‌های موثر برای سینوویت میباشند. در موارد حاد و آسیب جدی جراحی لازم است. بسیار مهم است که از درد و علائم خود چشم‌پوشی نکنید، زیرا سینوویت حاد در صورت عدم درمان صحیح و به موقع میتواند به سینوویت مزمن تبدیل شود. در طی فرآیند التهاب، آنزیم‌هایی آزاد می‌شوند که ممکن است غضروف و استخوان را جذب و هضم کنند. در صورت عدم درمان، این امر ممکن است به یک مشکل مادام‌العمر همراه با تخریب مفصل منجر شود.ر
علائم:
- ایجاد توده و گره‌های سفت اطراف ناحیه مفصل.
- بعضی اوقات درد بدون تورم یا حساسیت وجود دارد.
- احساس صدای پاپ یا کلیک در مفصل با حرکت یا فشار.
- گاهی اوقات درد در قسمت پشت مفصل احساس میشود.
- افزایش درد و ناراحتی در هنگام حرکت و استفاده از مفصل.
- مشکل در حرکات مفصل آسیب دیده و محدود شدن محدوده حرکتی.
- افزایش درجه حرارت پوست، احساس گرما هنگام لمس یا قرمزی در کل منطقه.
- شروع سریع بیماری به دلیل یک اتفاق شناخته شده یا پیشرفت آرام با گذشت زمان.
- حساسيت، تورم، درد، سفتی یا پف کردن در قسمت جلویی، کناره‌ها و اطراف مفصل.
- اختلال در عملکرد مفصل و افزایش میزان فرسایش غضروف که در نهایت منجر به آرتروز میشود.
- برخی از افراد به دلیل آسیب‌دیدگی مجدد، نقرس، آرتریت روماتوئید، آرتروز و سایر بیماری‌ها ممکن است به صورت دوره‌ای به این بیماری مبتلا شوند.
علت:
- سینوویت در بسیاری از موارد مشکل اصلی محسوب نمی‌شود. این عارضه اغلب نتیجه یک مشکل دیگر یا یک بیماری ثانویه است. دامنه دلایل سینوویت میتواند از یک آسیب‌دیدگی ساده مفصلی تا چیزی به پیچیدگی سرطان باشد. یكی از عواقب یک بیماری طولانی مدت مزمن میتواند تخریب مفصل باشد که باعث ایجاد استئوآرتریت میشود. در این موارد باید با پزشک واجد شرایط مشورت کنید. دلایل سلامتی مربوط به این آسیب شامل موارد زیر است:
- ایدیوپاتیک: این بدان معنی است که علت بیماری به راحتی قابل تشخیص نیست. در آن زمان فرد ممکن است یک تورم ناچیز داشته باشد یا علائم قابل مشاهده‌ای را به خاطر نیاورد. با این حال، در نتیجه تروما و التهاب، مایع سینوویال در مفصل جمع میشود.
- آسیب دیدگی، تروما یا شکستگی مفصل: در این موارد، سینوویت در اثر استفاده بیش از حد، پیچ خوردگی یا آسیب ایجاد میشود.
- استفاده بیش از حد: در یک فرد فعال و سالم، استفاده بیش از حد ناشی از ورزش، بازی و فعالیت‌های مختلف میتواند در ایجاد این آسیب‌دیدگی نقش داشته باشد.
- پشتیبانی نامناسب: ضعف یا عدم تعادل عضلات میتواند باعث التهاب سینوویوم شود.
- آرتروز نوجوانان: نوعی از آرتروز در کودکان است و افراد زیر ۱۸ سال را تحت تأثیر قرار میدهد.
- آرتریت نقرس: در این بیماری، اسید اوریک یا بیش از حد تولید میشود یا از بین نمی‌رود. التهاب ایجاد شده ناشی از تجمع کریستال‌های اسیداوریک در مفاصل است.
- استئوآرتریت: یک اختلال سایش و پارگی است و زمانی رخ میدهد که بافت لایه‌ای و محافظی که در قسمت انتهای استخوان‌ها وجود دارد، شکسته شود. نتیجه این کار سایش استخوان در برابر استخوان است که میتواند بسیار دردناک باشد.
- آرتریت پسوریاتیک: یک بیماری مفصلی است که به طور معمول در ابتدا ظاهر میشود، و در حدود ۱۵ الی ۲۵ درصد افرادی که بیماری پوستی پسوریازیس دارند را مبتلا میکند. پسوریازیس التهاب سلول‌های پوستی است و در پوست بیمار به صورت لکه‌های قرمز همراه با فلس‌های ماهی نقره‌ای ظاهر میشود.
- آرتریت روماتوئید: سینوویت نشانه آرتریت روماتوئید است. سلول‌های موجود در غشای ملتهب مانند آهن ربا عمل می‌كنند و سلول‌های ملتهب دیگر بدن را جذب می‌كنند. این امر یک درد پیشرونده و در حال افزایش را ایجاد میکند.
- تب روماتیسمی: یک بیماری التهابی است که به عنوان عارضه‌ای از عفونت استرپتوکوک گروه A ایجاد میشود.
- لوپوس اریتماتوز سیستمیک: یک بیماری التهابی است که وقتی سیستم ایمنی بدن به طور نادرست به بافت‌های سالم بدن خود حمله میکند، رخ میدهد.
- سل: یک عفونت باکتریایی مربوط به ریه‌ها است. سل در آمریکا قابل پیشگیری و نادر است، زیرا بسیاری از افراد معمولاً از طریق واکسیناسیون در برابر این بیماری ایمن می‌شوند.
- عفونت‌های ویروسی یا باکتریایی (آبله مرغان یا سرماخوردگی): این یک بیماری کوتاه مدت یا موقتی مفصل ران است که معمولاً با این نوع عفونت مشاهده میشود. همچنین به نام سینوویتیت سمی نیز شناخته میشود و ممکن است بر یک یا هر دو مفصل ران تأثیر بگذارد و به سایر مفاصل نیز گسترش یابد. ممکن است به طور مکرر همراه با سرماخوردگی رخ دهد. اگر مشکوک به عفونت باشد، آزمایش آنالیز مایع سینوویال اغلب ضروری خواهد بود. میکروارگانیسم‌های خاصی که باید به دنبال آن‌ها باشید شامل میکروارگانیسم‌های هوازی (نیازمند اکسیژن)، بی هوازی (بدون نیاز به اکسیژن)، قارچ، باسیل‌های اسید فاست (AFB) و AFB غیر معمول هستند. پس از تعیین گونه‌های عفونی، درمان آنتی‌بیوتیکی مؤثر در اسرع وقت آغاز میشود.
- سرطان: سرطان افزایش شدید سلول‌های ناقص است که سلول‌های بدن را تقسیم و تخریب میکند.
عوامل افزایش دهنده خطر:
- آسیب به مفاصل
- انجام ورزش های پر برخورد
- مصرف بیش از حد لبنیات بدون مصلح
- مصرف فرآورده های کارخانه ای نظیر سوسیس و کالباس
پیشگیری:
- خرید کفش مخصوص دویدن با کیفیت بالا.
- یک روتین خوب برای سرد کردن داشته باشید.
- به یاد داشته باشید که تمرینات تقویتی را انجام دهید.
- غذاهای سالم بیشتری را در برنامه غذایی خود بگنجانید.
- بعد از یک استراحت طولانی مدت، حرکت را به آرامی شروع کنید.
- از تمام فعالیت‌هایی که باعث ایجاد استرس در مفصل می‌شوند، خودداری کنید.
- تنگ بودن بند کفش‌های مخصوص دویدن شما میتواند باعث التهاب تاندون پا شود.
- هنگام دویدن، سرعت و مسافت خود را به صورت تدریجی در هر جلسه افزایش دهید.
- پیاده‌روی کوتاهی داشته باشید، با قدم‌های آهسته و بلند خود را گرم کنید و قبل از دویدن یا انجام سایر فعالیت‌های بدنی شدید، بدن خود را آرام بکشید.
تشخیص:
- انجام معاینات بالینی و گرفتن شرح حال از بیمار: مشاهده گزارش مفصل آسیب دیده، دیدن اینکه آیا تورم، قرمزی، گرما و یا پف وجود دارد یا خیر و همچنین نقطه مبدا آن، سوال در مورد تاریخچه ورزشی یا سایر فعالیت‌های بدنی شما، تا بتواند یک علت، مشکل یا بیماری را تأیید یا رد کند. حرکات خمشی و کششی کامل اندام و مفاصل شما. آزمایشاتی در مورد دامنه حرکت در مفاصل شما و همچنین رفلکس‌ها و قدرت عضلات. مشاهده ایستادن، حرکت بدن و وضعیت بدن شما هنگام ایستادن و راه رفتن. معاینه دستی مفاصل، عضلات و بافت‌های اطراف برای آزمایش نواحی خاص از درد.
- توصیه برای آنالیز مایع سینوویال: در این آزمایش پزشک ماده بی‌حس کننده را به مفصل تزریق میکند و مقداری مایع (آسپیراسیون) را از طریق سوزن خارج میکند. مواد و مؤلفه‌هایی برای تعیین علت آسیب مورد بررسی قرار می‌گیرند. این آزمایش میتواند در تعیین اینکه آیا یک وضعیت احتمالی دیگر در مفصل وجود دارد که باعث درد شما میشود یا خیر، به پزشک کمک کند.
- آزمایشات پانل خون: که به تعیین شدت التهاب و وضعیت کلی سلامتی سیستم ایمنی بدن و همچنین عملکرد کلیه و کبد کمک میکند. همچنین وجود بیماری لایم نیز بوسیله یک نمونه خون قابل بررسی است. علاوه بر این، شمارش کامل خون (CBC) و میزان رسوب گلبول‌های قرمز (ESR) التهاب را و آزمایشات فاکتور روماتوئید وجود آرتریت روماتوئید را بررسی میکند.
- تشخیص تصویربرداری: که شامل اشعه X، سونوگرافی و اسکن استخوان، توموگرافی کامپیوتری(CT) یا تصویربرداری با رزونانس مغناطیسی (MRI) است. این آزمایشات برای بررسی ساختار استخوان و بافت و همچنین ترکیب آن‌ها انجام می‌شوند.
- تست تپینگ پاتلا: اگر مفصل زانو آسیب دیده باشد، می‌توانید تست تپینگ پاتلا را با فشار دادن به بالای زانو انجام دهید تا حرکت مایعات در زیر زانو اندازه‌گیری شود. این امر در تعیین ورم عضلات کمک میکند.
درمان طب نوین:
- استراحت کنید: استراحت دشوارترین مرحله درمان سینوویت برای بسیاری از افراد است، اما اهمیت زیادی دارد. در صورت امکان مفصل آسیب‌دیده را بلند کرده و بپیچید. برای زانوها و مچ پا، آستین‌های فشرده‌سازی و بانداژ میتواند مفید باشد. سعی کنید وزن زیادی را روی مفصل قرار ندهید و راه رفتن خود را به حداقل برسانید. در صورت لزوم از عصا، چسب، وج یا بریس استفاده کنید. تا زمانی که مفصل کاملاً بهبود نیافته از ورزش و سایر فعالیت‌های بدنی سخت خودداری کنید. با این کار از مشکلات بلند مدت در آینده جلوگیری خواهید کرد.
- کمپرس یخ: یخ میتواند درد و گرمای ناراحت کننده ناشی از سینوویت و همچنین تورم را کاهش دهد. تأثیر یخ در کاهش درد از طریق بی‌حس کردن پوست است و با کند کردن گردش خون به ناحیه باعث کاهش مواد التهابی موجود میشود. برای درمان سینوویت با یخ می‌توانید از یک بسته یخ استاندارد استفاده کنید یا می‌توانید یک کیسه سبزیجات منجمد یا یک کیسه ساندویچ پر از یخ را جایگزین کنید. برای کسانی که به درجه حرارت شدید حساس هستند، توصیه میشود که بسته یخی را در یک لایه نازک پارچه بپیچانید تا از پوست خود محافظت کنید. میزان مصرف توصیه شده برای یخ ۲ تا ۳ بار در روز است. مراقب باشید بیش از ۱۰ تا ۲۰ دقیقه به طور مداوم یخ را روی پوست خود نگه ندارید.
- گرم کردن موضع: گرما به برخی از بیماران سینوویت بیشتر از یخ کمک میکند. در حقیقت، بسیاری از فیزیوتراپیست‌ها در فرآیندی که به نام کرایوتراپی شناخته میشود، به طور متناوب از سرما و گرما استفاده می‌کنند. گرمای یک بسته حرارتی باعث تسکین ماهیچه‌ها و تاندون‌های اطراف مفصل میشود، از گرفتگی جلوگیری میکند و باعث تحرک بیشتر میشود. استفاده متناوب از یخ و گرما میتواند تأثیر بسیار مثبتی داشته باشد.
- فیزیوتراپی: فیزیوتراپی سینوویت تحت هدایت حرفه‌ای، استفاده از تمرینات تقویتی، انعطاف پذیری و تعادل همراه با ماساژ و موبیلیزاسیون ممکن است روند بهبودی شما را تسریع کند. هدف از انجام این فرآیند جلوگیری از آسیب بیشتر و تسکین درد سینوویت است که به شما این امکان را میدهد تا فعالیت بدنی طبیعی خود مانند دویدن را از سر بگیرید. اهداف اصلی فیزیوتراپی سینوویت افزایش انعطاف پذیری، بهبود دامنه حرکت و ایجاد قدرت هسته و تنه و همچنین ثبات است. یک برنامه کامل فیزیوتراپی سینوویت معمولی شامل چندین روش است: ماساژ بافت نرم برای کاهش درد سینوویت توسط افزایش جریان خون، الکتروتراپی (سونوگرافی یا دستگاه TENS برای کاهش التهاب سینوویت، عدم تحرک مفصل (چسب، بریس، اسپلینت یا عصا) برای افزایش دامنه‌ی حرکتی سینوویت، کرایوتراپی (یخ و گرما درمانی) برای کم کردن شدت درد و ورم مفصل بعلت سینوویت، ورزش‌هایی که باعث تقویت قدرت، انعطاف پذیری و تعادل میشود، مشاوره در مورد تربیت بدنی و اصلاح فعالیت، اصلاح بیومکانیکی و مشاوره درباره کفش، ارزیابی بیومکانیک در حال دویدن و آنالیز راه رفتن، آموزش مجدد راه رفتن یا دویدن برای کاهش نیروی ضربه، بازگشت تدریجی به فعالیت.
- جراحی: جراحی ممکن است در موارد شدید سینوویت برای از بین بردن رشد بافت استخوانی، مواد ملتهب یا تومورها مورد نیاز باشد. بسته به مفصل سینوویالی که درگیر است، این کار را می‌توان با جراحی آرتروسکوپی انجام داد که حداقل تهاجمی است. با این حال، موارد شدیدتر ممکن است نیاز به روش‌های تهاجمی‌تری داشته باشند مانند سینوکتومی که برای درمان سینوویت استفاده میشود.
درمان طب سنتی:
- ضماد دنبه و خرما به مدت 14 شب.
- ضماد پودر زردچوبه + زرده تخم مرغ محلی + آرد نخود روی موضع.
- خوردن سیاهدانه و عسل (دوسین) هر 8 ساعت یک قاشق مرباخوری.
- در صورت وجود التهاب و گرما، حجامت و زالو درمانی موضعی انجام دهید.
- با روغن های گرم نظیر سیاهدانه و بادام تلخ موضع را خوب ماساژ دهید با حوله و اتو گرم نگه دارید.
- پنیر کهنه را سابيده و به آن سرکه انگوري اضافه کرده پس روي موضع بگذاريد. روي آن نايلون کشيده و با پارچه ببنديد. زماني که ضماد خشک شد تکرار کنيد. (5 الی 7 روز)
داروها:
- مورفین
- ناپروکسن
- ایبوپروفن
- دیکلوفناک
- استامینوفن
- پیاسکلیدین
- سلکوکسیب
فعالیت های بدنی:
- تا زمان بهبودی از انجام هرگونه فعالیت بدنی پرهیز کنید.
رژیم غذایی:
- از مصرف غذاهایی با طبعیت گرم و تر و یا گرم و خشک بیشتر استفاده کنید (البته در صورتی که دچار غلبه صفرا و یا حرارت بالای کبد هستید از مصرف غذاهای با طبیعت گرم بدون مصلح پرهیز کنید).