سوزش چشم: عبارت است از سوزش چشم میتواند به دلایل مختلفی رخ دهد. چشمها اعضای حساسی هستند، بنابراین به راحتی میتوان آنها را تحریک کرد. در حالی که برخی از تحریکات چشم ممکن است به دلیل یک نگرانی بزرگتر برای سلامتی باشد، اما سوزش چشم همیشه جدی نیست.
علائم:
- تاری دید
- چشم درد
- احساس خارش در چشمها
- افزایش اشک یا آبریزش چشم
- چشم (ها) دچار سوزش میشود
- قرمزی چشم: قرمزی پوست اطراف چشم یا حلقه قرمز اطراف پلک
علت:
- دلایل مختلفی برای قرمزی و سوزش چشم از جمله واکنشهای آلرژیک و التهابی و عفونت وجود دارد. التهاب رگهای چشم که بین صلبیه چشم (لایه سفید خارجی کره چشم) و ملتحمه (پوشش بافت داخل پلکها) قرار دارد، شایعترین علت قرمزی و سوزش چشم است. به طور معمول، بیشتر رگها نامرئی هستند، اما در صورت تحریک یا عفونی شدن میتوانند قرمز و ملتهب شوند. در ادامه به برخی از دلایل قرمزی و سوزش چشم می پردازیم:
- عفونت چشم: عفونت چشم میتواند باعث سوزش چشم شود. ممکن است پس از لمس چشمان خود با دستهای کثیف دچار عفونت چشم شوید.
- اشیاء خارجی: ممکن است چیزی در چشمتان گیر کرده باشد که میتواند باعث تحریک آن شود. به عنوان مثال، امکان دارد یک مگس یا تکهای از غبار روی چشم چسبیده باشد.
- سندروم خشکی چشم: اگر خشکی چشم دارید، امکان دارد احساس تحریک داشته باشید. اگر چشم شما اشک کافی تولید نکند، دچار خشکی چشم خواهید شد. اما قطرههای اشک مصنوعی میتوانند کمک کننده باشند.
- محرک ها: چشمان شما ممکن است به دلیل محرکهای موجود در هوا یا وسایل در تماس با چشم مانند لباس یا ملحفه تحریک شود. محرکهای رایج عبارتند از: گرد و غبار، مواد شوینده، صابونها، ضدعفونی کنندهها، روغنها، عطرها.
- بلفاریت: بلفاریت به التهاب پلکها اشاره دارد (ورم و پف چشم) که عموماً در اثر عفونت باکتریایی یا بیماری پوستی مانند روزاسه ایجاد میشود. این عارضه میتواند باعث قرمز شدن چشمها، سوزش، تحریک و خارش شود. همچنین امکان دارد پوستههایی در امتداد مژههایتان ایجاد کند.
- آلرژی: ممکن است به موارد خاصی حساسیت یا آلرژی فصلی داشته باشید که باعث تحریک چشم میشود. آلرژی بسیار محتمل است. بیش از ۵۰ میلیون آمریکایی هر سال نوعی آلرژی را تجربه میکنند. در واقع آلرژی ششمین عامل بیماری مزمن در آن کشور است.
- سندرم بینایی کامپیوتری: نور آبی از صفحه نمایش کامپیوتر و سایر دستگاههای دیجیتال نیز میتواند چشمان را به مرور زمان تحریک کند. برای جلوگیری از این امر، پزشکان چشم توصیه میکنند که هر ۲۰ دقیقه یکبار چشم از صفحه نمایش بردارید و حداقل ۲۰ ثانیه به جسمی که ۶ متر با شما فاصله دارد نگاه کنید.
- مجرای اشک مسدود شده: اگر مجرای اشک مسدود شده باشد، میتواند باعث تحریک چشمها شود، زیرا نمیتوانند روغنها و سایر مایعاتی را که معمولاً از آنها جاری میشود را ترشح کنند.
- گل مژه: گل مژه (که به عنوان hordeolum شناخته میشود) یک توده کوچک، قرمز و دردناک است که میتواند چشم را تحریک کند. این عارضه روی مژهها یا درست زیر پلک رشد میکند که معمولاً به دلیل عفونت باکتریایی است.
- روزاسه چشمی: روزاسه چشمی یک بیماری شایع پوستی است و میتواند در چشم ایجاد شود. در نتیجه این بیماری چشمان شما ممکن است قرمز شود، بسوزد یا دچار خارش شود. در حالی که پزشکان نمیدانند چرا برخی افراد به روزاسه مبتلا میشوند، اما ژنتیک نقش پررنگی در بروز آن دارد. روزاسه همچنین ممکن است ناشی از آلودگی در محیط باشد، مانند کنههای ریز و گرد و غبار که میتوانند غدد چربی را مسدود کنند. برخی از پزشکان بر این باورند که این بیماری به دلیل شرایطی است که باعث تورم رگهای خونی میشود. برخی تحقیقات حتی یک ارتباط بالقوه بین روزاسه و باکتری هلیکوباکتر پیلوری را نشان دادهاند که باعث عفونتهای دستگاه گوارش نیز میشود.
- گلوکوم: گلوکوم به یک بیماری چشمی اشاره دارد که بر عصب بینایی چشم تأثیر میگذارد و معمولاً زمانی اتفاق میافتد که مایع در قسمت جلویی چشم جمع شود و فشار را در چشم افزایش دهد. این عامل همان چیزی است که به عصب بینایی آسیب میرساند. گلوکوم احتمال دارد بیشتر از آنچه فکر میکنید شایع باشد. در واقع، این بیماری یکی از علل اصلی نابینایی برای افراد بالای ۶۰ سال است. خوشبختانه، کوری ناشی از گلوکوم معمولاً با درمان زود هنگام قابل پیشگیری است.
- ساییدگی قرنیه: ساییدگی قرنیه ممکن است در اثر استفاده بیش از حد از لنزهای تماسی یا هر چیزی که به سطح چشم شما مالیده میشود، مانند شاخه درخت یا شن و ماسه ایجاد شود. گاهی اوقات یک تکه کوچک از چوب یا فلز در چشم فرو میرود و باعث ساییدگی مداوم خواهد شد. ساییدگی قرنیه درمان نشده میتواند منجر به عفونتهای باکتریایی و زخم قرنیه شود.
تشخیص:
- هنگام تشخیص سوزش چشم، ابتدا سوابق سلامتی گسترده بیمار و سپس یک معاینه کامل از چشمها و صورت، از جمله پلکها، قرنیه و ملتحمه چشم انجام میشود. همچنین پزشک بررسی میکند علائمی که میتواند نشانهای از بیماری جدیتر مانند تب، وجود نداشته باشند. بسیاری از مشکلات چشمی را میتوان با یک معاینه جامع چشم تشخیص داد، اما ممکن است یک نمونه مایع یا بافت برای ارسال به آزمایشگاه گرفته شود تا زیر میکروسکوپ بررسی کنند.
درمان طب نوین:
- درمان سوزش چشم بسته به علت زمینهای میتواند متفاوت باشد. به عنوان مثال، اگر شرایط باکتریایی باشد، ممکن است برای درمان سوزش چشم یک کورتیکواستروئید یا آنتی بیوتیک تجویز شود. قطره چشم، کرم یا داروهای خوراکی نیز از دیگر روشهای درمان سوزش چشم هستند. اگر یک عامل تحریک کننده، آلرژی یا سایر مشکلات سلامتی باعث ایجاد علائم شده باشد، مطمئنا باید بررسی شوند. توجه: توصیه میشود تا زمانی که مشکل به طور کامل حل نشده است و درمان سوزش چشم به پایان نرسیده از آرایش یا لنز استفاده نشود. درمان سوزش چشم به روش پزشکی عبارتند از:
- درمانهای استروئیدی: برای درمان سوزش چشم به روش پزشکی، پزشک با معاینه دقیق چشمها برخی داروها را برای کاهش التهاب توصیه خواهد کرد. اغلب کرم و قطرههای استروئیدی مورد توجه هستند.
- آنتی بیوتیکها: در صورتی که سوزش چشمها ناشی از عفونت باشد مصرف دورهای آنتی بیوتیکها میتواند موثر باشد. آنتی بیوتیکها را میتوان به صورت قرص، پماد و قطره استفاده کرد که نظر پزشک در این زمینه تعیین کننده است.
درمان طب سنتی:
- صبح ناشتا آب زردک بنوشید.
- قبل و بعد از غذا آویشن به همراه نمک بخورید.
- برای رفع ناراحتی های چشم آلو را بر چشم بکشید.
- رب غوره را بخشکانید و با آن سرمه تهیه کنید و به چشم بکشید.
- از جوشاندۀ برگ بارهنگ قطره در ساک چشم (داخل پلک پائین) بچکانید.
- در صورتی که دچار سوزش مژه چشم شده اید، شاخ و برگ و جوانه به را بسوزانید و خاکسترش را بر مژه ها ضماد کنید.
- یک تکه آهن تمیز را در آتش سرخ کنید بعد در ظرف شیر بیندازید آنگاه شیر دلمه خواهد شد. سپس آن را بر پشت چشم ضماد کنید.
داروها:
- پلی وینیل الکل
فعالیت:
- محدودیتی وجود ندارد.
رژیم غذایی:
- از مصرف فرآورده های کارخانه ای و همچنین لبنیات و غذاهای گرم و سرد بدون مصلح پرهیز کنید.
- خوردنی های مفید: خوراک نخود فرنگی با کدو، خوراک باقلا، خوراک عدس و اسفناج، خوراک کدو خورشتی با سویا، خوراک کدو خورشتی با قارچ، خوراک گل کلم، آش گوجه فرنگی ۱، عدس پلو ساده، لوبیا سبز پلو ۳، نخود فرنگی پلو ۱، خورش شوید باقالی، خورش بامیه با قارچ، سوپ گشنیز، سس معطر.
- خوردنی های مضر: خوراک لوبیا سفید ساده، خوراک نخود با شوید، خوراک لوبیا قرمز، آش گندم با کرفس، آش گندم با شلغم، آش شله قلمکار، آش حبوبات ۱، حلیم گندم با مغزیجات، خورش قورمه سبزی با سویا، خورش کرفس ۱، خورش به، خورش قیمه بادمجان، سوپ شلغم، فلافل ساده، فلافل تنوری، فلافل با جعفری، سوسیس فانتزی، کشک سویا، سس مایونز گیاهی، سس زیتون، سس جعفری.
نکته:
- راه های پیشگیری از بیماری های چشمی: اگر مایلید همیشه سلامت چشم خود را حفظ کنید به نکات زیر با دقت توجه فرمایید. ۱. به هرچه که بسیار سفید یا شفاف است نگاه نکنید. ۲. به نورهای شدید مانند نور خورشید یا نور پراژکتور و لامپ های گازی و نورهای متصاعد شده از جوشکاری ها نگاه نکنید. ۳. به برف هایی که روی آن را نور آفتاب فراگرفته است نگاه نکنید. ۴. از نگاه کردن به خطوط ریز نقشه های خیلی دقیق یا خط های بسیار ریز که احتیاج به نوردهی بیشتری دارد خودداری کنید. ۵. تلویزیون را از فاصله خیلی کم تماشا نکنید. ۶. عینک دیگران را به چشم نزنید. ۷. با دست آلوده یا دستمال و اشیاء آلوده چشم را پاک نکنید. 8. از گرد و غبار پرهیز کنید. ۹. زیاد از حد گریه نکنید. ۱۰. مقابل آتش خیلی شدید و گرم ننشینید. ۱۱. هنگام موتورسواری یا سوار شدن بر اتومبیل های بدون سقف و … مواظب باشید که سوز و باد قوی، میکروب ها و گرد و غبار با چشم برخورد نکند. ۱۲. به هیچ جسمی به مدت زیاد و به طور قائم نظر نیفکنید. ۱۳. از ورود دود به چشم دوری گزینید. ۱۴. از هوای بسیار گرم یا بسیار سرد دوری کنید. 15. از دیدن اشیاء خیلی روشن و درخشان که به چشم آزار می رساند مانند آینه ای که مقابل آفتاب گرفته شده و نور آفتاب را به چشم منتقل می کند پرهیز کنید. ۱۶. از زیاد بر پشت خوابیدن پرهیز شود. ۱۷. مواظب باشید که از خوابیدن با شکم پر یعنی فورا پس از صرف غذا و همچنین پس از خوردن غذاهای غلیظ و دیر هضم و پس از مصرف خوراکی هایی که طبیعت آن خیلی گرم است مانند سیر و پیاز و … پرهیز کنید. چون موجب زیان رساندن به چشم می گردد. ۱۸. بیش از اندازه نمک یا غذاهای شور مصرف نکنید. ۱۹. از پرخوری در شب یا هنگام بیدار شدن در نیمه شب پرهیز کنید. ۲۰. از بی خوابی های زیاد و بیدار ماندن بیش از حد بپرهیزید. ۲۱. اگر شکم هر روز کار نمی کند یا یبوست و خشکی مزاج دارید آن را برطرف سازید. ۲۲. به اشیایی که به سرعت می چرخند یا به سرعت از جلوی چشم عبور می کنند نگاه نکنید.
- اعمالی که برای سلامت چشم مفید است: ۱. هرچند روز یک بار صورت را در آب صاف و پاک فرو برید و چشم را در آن باز نگه دارید. ۲. گاهی سرمه و توتیا را با آب بادیان و آب مرزنجوش مخلوط کنید و در چشم بکشید. ۳. به علت اینکه چشم از اعضای مرطوب است و اکثراً رطوبت و سردی باعث ضعف آن مى شود، لذا بایستی گاهی از سرمه خشک و جلا دهنده چشم استفاده کرد تا چشم سالم بماند. ۴. در هر ماه دو تا سه مرتبه چشم را با آب خضض بشویید. ۵. رعایت حفظ محیط چشم، یعنی مزاج چشم را به حالت طبیعی نگهداشتن. برای این کار اگر مزاج چشم خشک باشد گاهی روغن بادام شیرین یا روغن بنفشه یا روغن بنفشه بادام یا روغن کدو در بینی بچکانید. همچنین می توانید در چشم سرمه مناسبی نیز به کار برید.