سوزش مقعد: عبارت است از خارش و سوزش مقعد عارضه ایست که در داخل یا اطراف مقعد بروز پیدا می‌کند و مثل سایر بیماری‌های ناحیه نشیمنگاهی، برای بیماران خجالت آور است و افراد از بیان آن هراس دارند. این حالت معمولاً بسیار آزار دهنده است و شدت آن با توجه به عامل موثر در ایجاد آن متفاوت است.

علائم:

1. سوزش مقعد همچنین با احساس سوختگی و جراحت همراه است. این احساس ممکن است موقت یا ماندگار باشد و این شرایط بستگی به علت سوزش مقعد دارد. احساس سوزش در این حالت اغلب شدید است که می‌تواند به صورت دائمی یا فقط پس از کار کردن روده ایجاد شود. این شرایط باعث قرمز شدن، التهاب، جراحت، و سوختن پوست اطراف مقعد می‌شود.

علت:

• مصرف بیش از حد گرمی جات و غلبه صفرا
• بیماری های جنسی: برخی از بیماری ها و عفونت های جنسی مثل زگیل مقعد یا هرپس می تواند باعث ایجاد احساس خارش یا سوزش مقعد و بروز زخم و تاول شود.
• عدم بهداشت کانال آنال: یکی از نکات مهم، رعایت بهداشت این بخش از بدن است. ناحیه آنال کاملاً حساس است. به همین دلیل تمیز نشدن پوست اطراف مقعد بطور کامل، می‌تواند باعث تجمع انواع میکروب و باکتری‌ها در این بخش شده و در نهایت تحریکات پوستی را به دنبال داشته باشد. از سوی دیگر استفاده از مواد شوینده شیمیایی مثل صابون و همچنین دستمال مرطوب ممکن است باعث بروز حساسیت و تحریک پوست این ناحیه شود.
• بیماری های التهابی روده: ممکن است سوزش مقعد به دلیل یکی از بیماری‌های روده مثل بیماری التهابی یا سندروم روده تحریک پذیر، کولیت و غیره ایجاد شده باشد که بعد از انجام معاینات و بررسی های لازم به راحتی توسط پزشک قابل تشخیص است.
• مصرف محرک ها: بعضی از خوراکی‌ها مثل غذاهای تند، کافئین، نوشیدنی های الکلی و خوراکی های مشابه می‌توانند باعث تحریک آنال و ایجاد التهاب و سوزش در این بخش شوند. البته در این مورد احساس سوزش مقعد بصورت موقتی است.
• شقاق مقعدی: این عارضه که با نام زخم مقعد هم شناخته می‌شود معمولاً برای بیمار بسیار آزار دهنده و دردناک است. افرادی که به شقاق یا فیشر مبتلا هستند، هنگام دفع، درد و سوزش زیادی را احساس می‌کنند و علائم آنها در این زمان تشدید می‌شود.
• پروکتیت: این بیماری گوارشی در حقیقت ایجاد نوعی تورم و التهاب در بافت داخل روده است که علائمی مثل درد، سوزش و احساس دفع مدفوع بصورت مداوم را ایجاد می‌کند. علت پروکتیت بیماری‌های عفونی، رابطه مقعدی و بیماری‌های التهابی روه است.
• بواسیر یا هموروئید: هموروئید نوعی واریس است که در داخل یا اطراف ناحیه آنال ایجاد شده و به عنوان شایع ترین بیماری نشیمنگاهی شناخته می‌شود. تورم رگ های دیواره و اطراف مقعد معمولاً باعث علائمی مثل خونریزی، درد و سوزش می‌شود.

تشخیص:

1. قدم اول برای تشخیص علت، مراجعه به یک جراح عمومی یا پزشک متخصص بیماری‌های مقعدی است. معمولاً دکتر با انجام معاینات بالینی عارضه را تشخیص می‌دهد. اما اگر علت دقیق با معاینه قابل تشخیص نبود، انجام آزمایشات و روش‌های تشخیصی کولونوسکوپی، سونوگرافی، سیگموئیدوسکوپی و غیره تجویز می‌شود.

درمان طب نوین:

• بعد از بررسی زمینه ایجاد این بیماری توسط پزشک، بهترین درمان برای آن در نظر گرفته می‌شود. اما در مواقعی که احساس سوزش شدید است، می توان از روش‌های زیر برای درمان موقت سوزش مقعد کمک گرفت. بعد از اینکه این حالت کمی تسکین یافت، اقدامات لازم برای درمان بیماری زمینه ای انجام می‌شود. این روش ها شامل:
• رعایت بهداشت ناحیه مقعد:تعویض مرتب لباس زیر و شستشوی به اندازه مقعد برای بهبود علائم توصیه می‌شود.
• حمام سیتز:نشستن در لگن آبگرم چندین مرتبه در روز و به مدت 10 تا 15 دقیقه می‌تواند تأثیر زیادی در کاهش و بهبود علائم شما داشته باشد.
• مصرف آنتی بیوتیک و داروهای موضعی:اگر عفونت باعث ایجاد این حالت شده باشد، مصرف داروهای آنتی بیوتیک می‌تواند در کاهش علائم موثر باشد.
• کمپرس سرد:استفاده از یک کیسه یخ روی موضع خارش می تواند علائم شما را تا حدی کاهش دهد.
• پرهیز غذایی:پرهیز از مصرف کافئین و مواد غذایی تند می تواند به کاهش علائم شما کمک کند.
• مصرف داروهای ملین و روان کننده:یکی از موارد مهم در درمان سوزش مقعد، جلوگیری و درمان یبوست است. زیرا وقتی دچار یبوست و سختی مدفوع هستیم، فشار بیشتری به ناحیه مقعد وارد می‌شود که باعث احساس سوزش بیشتر در این ناحیه خواهد شد.

درمان طب سنتی:

• درمان به علت زمینه ای آن بستگی دارد.
• حجامت ناحیه ساکرال و ساقین انجام دهید.
• استفاده موضعی از گیاهانی مثلآلوئه ورا و دانه گشنیز به دلیل خواص ضد التهابی و آنتی اکسیدانی که دارند، به کاهش علائم شما کمک می‌کند.
• میزان مصرف گرمی ها تا زمانی است که لب ها خشک باشد و تلخی در دهان پدید بیاید و در گوارش این است که مقعد بسوزد و خونریزی گوارشی پدید بیاید. اگر به این حد رسید ماست بخورید تا برطرف شود.

داروها:

• برخی از داروها و پمادهای زیر برای کاهش علائم سوزش مقعد استفاده می‌شود که البته قبل از استفاده از آن ها بهتر است با پزشک مشورت کنید:
• پماد نیتروگلیسیرین:این دارو با کاهش انقباض مقعد، به بهبود علائم شما کمک می‌کند.
• پماد لیدوکائین:این پماد یک داروی بی حس کننده است که بطور موقت می‌تواند علائم سوزش مقعد را کنترل کند.

فعالیت:

• از انجام فعالیت های شدید بدنی پرهیز کنید.

رژیم غذایی:

• از مصرف غذاهای تند و گرم پرهیز کنید.