سوزاک (گنوره): عبارت است از یک بیماری عفونی در دستگاه تناسلی که از راه آمیزش منتقل می شود، در مردان، این عفونت در پیشابراه رخ می دهد، در زنان، در پیشابراه (مجرایی که ادرار را از مثانه به بیرون هدایت می کند) و نیز دستگاه تولید مثل، و در هر دو جنس ممکن است راست روده، گلو، مفاصل، یا چشم ها نیز درگیر شوند. این عفونت در تمام سنین رخ می دهد (حتی کودکان کم سن و سال که مورد تجاوز قرار می گیرند). حداکثر شیوع این عفونت بین 30 الی 20 سالگی است. دوره کمون بیماری (از زمان ورود میکروب تا برو علائم) 10 الی 2 روز است.
علائم:
- علائم معمولاً ظرف دو تا 14 روز بعد از ابتلا به بیماری ظاهر می‌شود. با این حال، بعضی از افراد مبتلا به این بیماری هرگز دچار علائم قابل توجه نمی‌شوند. لازم به ذکر است فرد مبتلا به سوزاک که هیچ علامتی ندارد باز هم ناقل بیماری است. اگر علائم در فرد ظاهر نشود، احتمال انتقال بیماری به دیگران بیشتر می‌شود.
علائم در مردان:
- ممکن است مردان تا چند هفته علامت نداشته باشند. بعضی از مردان هرگز دچار علامت نمی‌شوند. معمولاً عفونت یک هفته بعد از انتقال شروع به بروز علائم می‌کند. در اغلب موارد، اولین علامت قابل توجه در مردان احساس درد یا سوزش هنگام ادرار است. هرچه بیماری پیشرفته‌تر شود، شاهد علائم زیر خواهیم بود:
- تکرر ادرار
- گلودرد مداوم
- التهاب یا قرمزی آلت تناسلی
- احساس درد یا التهاب بیضه ها
- ترشح (یا قطرات) چرک مانند از آلت تناسلی (سفید، زرد، بژ یا سبز رنگ)
- تا چند هفته بعد از درمان علائم، عفونت در بدن باقی می ماند. در موارد نادر، بیماری پس از درمان هنوز به بدن (به خصوص مجرای ادرار و بیضه) آسیب وارد می‌کند. همچنین ممکن است درد به مقعد برسد.
علائم در زنان:
- علائم سوزاک در بسیاری از زنان بارز نیست. علائم درصورت بروز، خفیف یا شبیه به سایر عفونت ها است، بنابراین تشخیص آن دشوارتر خواهد شد. این بیماری می تواند بسیار شبیه به قارچ واژن یا عفونت باکتریایی باشد. ازجمله علائم سوزاک در زنان می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- تب
- گلودرد
- تکرر ادرار
- درد شدید زیر شکم
- احساس درد هنگام دخول
- احساس درد یا سوزش هنگام ادرار
- ترشحات واژن (آبکی، مثل خامه یا کمی سبز)
علت:
- عفونت ناشی از باکتری های گنوکک که در بافت نرم و مرطوب به خوبی رشد می کنند. باکتری ها معمولاً از راه آمیزش انتقال می یابند، اما در بعض از موارد منشاء عفونت مشخص نیست. در صورت مقاربت های غیر طبیعی، ممکن است راست روده یا دهان نیز دچار عفونت شوند. این بیماری یکی از امراض مصری به شمار می رود.
عوامل افزایش دهنده خطر:
- خود فروشی
- داشتن شرکای جنسی متعدد
- سوء استفاده جنسی از کودکان
- عبور نوزاد از کانال زایمانی مادری که دچار عفونت است.
پیشگیری:
- از بی بند و باری جنسی خودداری کنید. از کاندوم استفاد کنید. موارد این عفونت باید گزارش شود تا از گسترش آن جلوگیری شود، این عفونت گاهی همزمان با سیفلیس و عفونت کلامیدیایی رخ می دهد. توجه داشته باشید که همکاری مناسب اهمیت زیادی دارد و مطمعن باشید که هویت محرمانه خواهد ماند.
عواقب مورد انتظار:
- با درمان معمولاً در 2 الی 1 هفته خوب می شود.
عوارض احتمالی:
- اندوکاردیت
- ناباروری در زنان.
- آرتریت عفونی (عفونت مفصل)
- مسمومیت خون (پتی سمی گنوککی)
- بیماری التهابی لگن (منظور عفونت احشای تناسلی در زنان)
- در صورت عدم درمان، گاهی در مردان ناتوانی جنسی رخ می دهد.
- عفونت گنوککی چشم، این عفونت می تواند باعث نابینایی در کودکان شود.
تشخیص:
- نمونه برداری از ترشحات: متخصصان بهداشت می‌توانند به طرق مختلف سوزاک را تشخیص دهند. آن ها می‌توانند با استفاده از سواب از ترشحات ناحیه دچار علامت (آلت تناسلی مردان، آلت تناسلی زنان، مقعد یا حلق) نمونه بگیرند و در ظرف شیشه‌ای بگذارند.
- آزمایش خون، نمونه برداری از مایع مفصل: اگر پزشک به عفونت خون یا مفصل مشکوک باشد، از شما خون می‌گیرد یا برای گرفتن مایع مفصل دچار علامت به شما سوزن می‌زند. سپس ماده خاصی به نمونه می‌زند و آن را زیرمیکروسکوپ بررسی می‌کند. اگر سلول‌ها به مواد واکنش نشان دهند، احتمالاً مبتلا به سوزاک هستید. این روش نسبتاً سریع و آسان است، اما قطعیت کامل ایجاد نمی‌کند. متخصص آزمایشگاه نیز می‌تواند این تست را انجام دهد.
- نمونه برداری: روش دوم شامل گرفتن نمونه و قرار دادن آن در ظرف مخصوص می‌شود. نمونه تحت شرایط مطلوب رشد تا چند روز در ظرف باقی می‌ماند. اگر فرد مبتلا به سوزاک باشد، مجموعه‌ای از باکتری سوزاک تشکیل می‌شود.
- نتیجه اولیه ظرف ۲۴ ساعت آماده خواهد شد. ارائه نتیجه نهایی تا سه روز طول می‌کشد.
درمان طب نوین:
- تجویز دارو: آنتی بیوتیک‌های مدرن در درمان اکثر بیماری‌هایی چون سوزاک موثر عمل می‌کنند. و هیچ روش خانگی یا بدون نسخه برای درمان این بیماری وجود ندارد. اگر مشکوک به سوزاک هستید، باید به متخصص عفونی مراجعه کنید. معمولاً سوزاک با یک بار تزریق سفتریاکسون به عضله سرینی یا یک دوز از قرص آزیترومایسین درمان می‌شود. بعد از مصرف آنتی بیوتیک، ظرف چند روز از شر علائم خلاص می‌شوید. ظهور انواع سوزاک که نسبت به آنتی‌بیوتیک مقاوم است باعث بروز چالش شده است. در این موارد به درمان طولانی‌تر، هفت روز مصرف قرص آنتی بیوتیک یا استفاده از دو آنتی بیوتیک مختلف، معمولاً به مدت هفت روز نیاز است. این نوع از آنتی بیوتیک‌ها معمولاً روزی یک یا دوبار استفاده می‌شود. آزیترومایسین و داکسی‌سایکلین دو آنتی‌بیوتیک رایج برای درمان سوزاک اند. دانشمندان در تلاش هستند تا برای پیشگیری از بروز سوزاک واکسن تولید کنند.
درمان طب سنتی:
- خوردن سیر.
- به چشمان خود دست نزنید.
- در غذاها از کرفس و جعفری استفاده کنید.
- استفاده کردن از دوسین (سیاهدانه + عسل) روزی دو قاشق.
- دستان خود را مرتباً بشویید، خصوصاً پس از ادرار و اجابت مزاج.
- روزی یک الی دو بار دود گل ماهور + عنبر نصارا را به موضع عفونت بدهید.
- هر صبح و شب ۱ مثقال كبابه چینی را بجوشانید و آب صاف کرده آن را بنوشید.
- برگ شاهدانه را روزی چند مرتبه مانند چای دم کنید و آب صاف کرده آن را بنوشید.
- لعاب اسپرزه، لعاب به دانه، لعاب تخم خطمی، شیره چهار تخمه، شربت بنفشه و ماءالشعير ميل کنید.
- همه روزه باید به وسیله خوردن آب لیمو و آب غوره که بول را زیاد می کنند، مجرا را شستشو دهید.
- به هنگام درمان از ملحفه و روانداز مجزا یا در صورت لزوم، از قاشق و چنگال مجزا استفاده شود.
- هر روز ۳۰ گرم برگ و ریشه توت فرنگی را در یک لیتر آب بجوشانید و آب صاف کرده آن را بنوشید.
- تئوبرومین، دیورتین و بنزوات دوسود از هر کدام ۱۵ سانتی را در کپسول ریخته و روزی ۳ کپسول میل کنید.
- یک قاشق غذاخوری رزماری خشک شده را به یک فنجان آب اضافه کنید و سپس آن را دو بار در روز مصرف کنید.
- رزرسین و سولفات دوزنگ از هر کدام ۱ گرم را با ۴۰۰ گرم آب جوشیده شده مخلوط کرده و با آن مجرا را شستشو دهید.
- به مدت ۴۰ روز، روزی ۱ عدد کاج خرد کرده را با ۲۰ گرم دم گیلاس مخلوط کنید، بجوشانید و آب صاف کرده آن را بنوشید.
- مقدار ۵۰ سانتی بورومورد و ۵۰ سانتی کامفر (کافور) را در دو کپسول قرار داده و شبی یک کپسول آن را هنگام خواب میل کنید.
- عرق خرفه، گلاب، شیره چهار تخمه، آب جوشانده گل خطمی و ریشه شیرین بیان را با هم مخلوط کرده و روزی سه مرتبه میل کنید.
- به مدت ۴۰ روز؛ صبح، ظهر و شب، هر مرتبه ۱ مثقال شوره قلم کوبیده شده را با مقداری ماست مخلوط کرده و قبل از هر غذا بخورید.
- هر روز گل خطمی سفید، گل بفنشه، عناب نیم کوب شده، خارخاسک و تاجریزی را به مقدار مساوی بجوشانید و آب صاف کرده آن را بنوشید.
- آرژیرل را با ۲۵% سانتی بر دو کاکائو مخلوط کرده و قلم هایی که به نازکی سوزن خیاطی باشد، درست کنید و آرام آرام در داخل مجرای بول بگذارید.
- سولفات دوزنگ ۲ گرم، استات دو پلمب ۲ گرم، لدانم ۳۰ قطره، آب جوشیده ۶۰۰ گرم، همه را مخلوط کرده و روزی ۳ تا ۵ مرتبه مجرا را با آن شستشو دهید.
- در صورت مبتلا شدن باید از خوردن غذاهای بودار، سرخ کرده ها، شیرینی های قنادی، تخم مرغ، بادنجان، انگور، خرما، پسته و مارچوبه، ادویه جات و نارگیل پرهیز کنید.
- روزانه پیاز بخورید و یک پیاز را ریز ریز کنید تا به صورت خمیر درآید و آن را به صورت موضعی اعمال کنید، این لوسیون می تواند برای درمان تمام مناطق آسیب دیده استفاده شود.
- عدس را بجوشانید و آب آن را با آب مغز خیار و آب جوشانده جو (ماءالشعیر) مخلوط کرده و کمی قره قروت (غارا) در آن حل کنید. صبح، ظهر و شب، هر مرتبه یک فنجان بنوشید.
- آرژیرل ۱ گرم، استات دوپلمپ ۱ گرم، روغن وازلین ۱۰ گرم، همه را مخلوط کرده و هر صبح، ظهر و شب و هر بار کمی از آن را مانند مغزی مداد، باریک کنید و داخل مجرای ادرار قرار دهید.
- مغز هسته آلبالو، مغز تخم خیار، مغز تخم هندوانه و شیرخشت همه را با هم به نسبت مساوی بسایید و خمیر کنید و هر صبح و شب به شکل یک سوزن، باریک درست کرده و در مجرای ادرار داخل کنید.
- پولک های مغز فلوس، برگ خرفه، برگ های تازه گل خطمی، گل های خطمی تازه، تمرهندی و جو مقشر شده را بجوشانید، بعد با شربت نیلوفر مخلوط کنید و روزی سه مرتبه و هر بار مقداری از آن را میل کنید.
- سه قاشق سوپ خوری تخم کتان را در یک لیتر آب بجوشانید و آب آن را بنوشید. روزی سه بار و هر مرتبه یک قاشق مرباخوری برگ یا میوه گلپر را در یک استکان آب جوش دم کنید و آب صاف کرده آن را بنوشید.
- هر روز ۴ عدد حب بلودومتیل میل کنید. طرز ساختن حب بلودومتیل از این قرار است: بلودومتیل ۵ سانتی، اوروتروپین ۲۵ سانتی، سالل ۳۰ سانتی و بنزوات دوسود ۳۰ سانتی، (مقدار فوق برای ساختن یک حب می باشد).
- برای تهیه یک حب، سالل ۳۰% سانتی، بنزوات دوسود ۲۰% سانتی، اورا تروپین ۲۵% سانتی و بلودومتیل ۵% سانتی. بدین طریق ۳۰ حب تهیه کرده و روزی ۵ حب به مرور و به فاصله های مساوی میل کنید. جهت سوزاک بسیار مؤثر است.
- بم دوکوپاهو ۲۰% سانتی، پـودر کوبب ۲۵%، نیترات دو پتاس ۲۰% و اسانس سانتال ۱۰ قطره برای یک حب تهیه کنید. این مقدار برای ساختن یک حب است برای هر تعداد حب که لازم دارید، مواد آن را تهیه و بسازید و روزی ۳ حب را میل کنید، جهت سوزاک بسیار نافع است.
- حب کوپاهو بسیار در مرض سوزاک مؤثر و نافع است. طرز ساختن آن بدین قسم است: بم دوکو پاهو ۲۰ سانتی، پودر کویب ۲ سانتی، نیترات دوپتاس ۲۰ سانتی و اسانس سانتال ۳ قطره، (برای یک حب یا یک کپسول). مواد لازم برای ۲۴ حب پاکپسول را تهیه و بسازید و روزی ۳ کپسول میل کنید.
- تاجریزی، مخلصه، شاه تره، کوکنار، کاكنج، کبابه چینی، تخم گشنیز، تخم خرفه، تخم كاهو، تخم کاسنی، تخم خشخاش، بالنگو، گل پنیرک و گل بنفشه از هر کدام ۱۰ گرم، همه را نرم بسایید و روزی ۸ قاشق چایخوری از آن را تدریجاً با آب سرد و شکر مخلوط کنید و بخورید و یا به صورت خشک در دهان بریزید و با آب میل کنید.
- مقداری سرکه سیب را با روغن نارگیل مخلوط کنید و آنها را کاملاً هم بزنید، این مخلوط را به مناطق آسیب دیده بزنید و سپس بانداژ ببندید، این مخلوط نیز می تواند در داخل یک تامپون جذب مورد استفاده قرار گیرد. علائه بر این، می توانید حدود یک قاشق غذاخوری سرکه سیب را به وان حمام خود اضافه کنید تا از این عفونت خلاص شوید.
- پس از هر مرتبه دفع ادرار و پس از شستشوی مجرای ادرار داخل مجرا را با محلول پرمنگنات دوپتاس و به وسیله آبدوزک شستشو دهید و از خوراکی هایی که برای سوزاک مفید و درمان کننده هستند، بیشتر استفاده کنید، مانند: غذاهای رقیق، آش تمرهندی رقیق، خوراکی هایی که طبیعت خنک دارند، آش بلغور، آش آلوچه براقانی، آلبالو، شربت آلبالو، آب دم کرده آلبالو، آب دم کرده تمر كجرات، لعاب اسپرزه، عرق بید، دوغ، آب لیمو، کاهو، گیلاس، خاکشیر، قدومه، مامیران و گلپر.
داروها:
- آنتی بیوتیک ها برای مبارزه با عفونت، برای تخفیف ناراحتی و درد می توان از استامینوفن یا آسپرین استفاده کرد، اما این داروها جای آنتی بیوتیک را نمی گیرند، درمان های خانگی یا سنتی نیز تأثیری ندارند.
- سفکسیم
- سفوتاکسیم
- افلوکساسین
- آمپی سیلین
- سفوروکسیم
- سفپودوکسیم
- اریترومایسین
- اسپیرامایسین
- سفتی زوکسیم
- آموکسی سیلین
- اسپکتینومایسین
فعالیت:
- محدودیتی برای آن وجود ندارد، تنها باید از مقاربت تا زمانی که در کشت مشخص شود که عفونت معالجه شده است خودداری شود، توجه داشته باشید که گاهی ممکن است درمان با شکست مواجه شود یا مقاومت به آنتی بیوتیک ها به وجود آید.
رژیم غذایی:
- از مصرف فرآورده های کارخانه ای و همچنین لبنیات بدون مصلح پرهیز کنید.
- خوردنی های مفید: خوراک نخود فرنگی با کدو، خوراک نخود فرنگی و ذرت، خوراک باقلا، خوراک عدس و اسفناج، خوراک کدو خورشتی با سویا، خوراک کدو خورشتی با قارچ، خوراک کدو بادمجان، خوراک قارچ و لوبیا سبز، خوراک قارچ و سیب زمینی، خوراک قارچ طعم دار، خوراک گل کلم، خوراک لوبیا سفید با جعفری، خوراک تند بامیه، خوراک بورانی، خوراک مخلوط، آش گوجه فرنگی ۱، آش شولی ۱، دم پخت گوجه ۲، پلو مخلوط، عدس پلو ساده، لوبیا سبز پلو ۳، نخود فرنگی پلو ۱، خورش قیمه بادمجان، خورش شوید باقالی، خورش بامیه با قارچ، خورش قارچ و لوبیا سفید، سوپ کدو خورشتی، سوپ قارچ ۱، سوپ کلم قمری، سوپ گشنیز، سوپ کدو قلیانی، سوپ شهد نما، سوپ زرشک با جعفری، سوپ کاهو سبز، دلمه کدو خورشتی، سس معطر.
- خوردنی های مضر: آش گندم با کرفس، آش شله قلمکار، آش حبوبات ۱، خورش کرفس ۱، کتلت سویا با گندم جوانه زده، فلافل ساده، فلافل تنوری، فلافل با جعفری، سوسیس فانتزی، کماچ قارچ، شیر سویا، کشک سویا، خامه سویا.
نکته:
- اگر خدای ناکرده به هر دلیل به این بیماری مبتلا شدید از مقاربت و انزال منی به کلی صرف نظر کرده و تا مدت زیادی پس از بهبودی نیز پرهیز را ادامه دهید و حتى مصرف دارو را تا مدتی پس از بهبودی تکرار کنید، تا هیچ میکروبی باقی نماند.