سندرم له شدگی (رابدومیولیز): عبارت است از در بیمارانی که به مدت زیادی زیر آوار ساختمان ها باقی می مانند به علت فشار وارده به اندام خونرسانی به آن قطع می شود. بافت عضلانی به قطع خونرسانی بسیار حساس است. پس بعد از گذشت حدود شش ساعت از قطع خونرسانی به اندام عضلات می میرند. مردن سلول های عضلانی موجب آزاد شدن محتویات آنها به بیرون می شود. میوگلوبولین Myoglobulin  از موادی است که در نتیجه مرگ سلول های عضلانی آزاد می شود. مشکل دقیقاً از زمانی آغاز می شود که فرد مصدوم از زیر آوار خارج می شود. در این زمان جریان خون دوباره به اندام و بافت ها برقرار می شود ولی این بازگشت جریان خون نه تنها مفید نیست که موجب مشکلاتی می شود. جریان خون تازه نمی تواند سلول های مرده را زنده کند ولی در عوض میوگلوبولین های آزاد شده را با خود از محیط خارج کرده و در جریان خون به گردش می ندازد. این مواد زیادی هستند پس باید دفع شود و کلیه وظیفه دفع آنها را به عهده دارد. به علت ورود حجم وسیعی از میوگلوبولین به کلیه، این مواد در لوله های کلیه رسوب کرده و آنها را از کار می اندازند. کلیه دچار نارسایی حاد می شود. مرگ سلول های عضله که به آن رابدومیولیز Rabdomyolisis هم می گویند موجب آزاد شدن مقادیر فراوانی از فسفر، اسید لاکتیک و پتاسیم به جریان خون می شود و این مواد هم برای بیمار مشکلاتی را بوجود میاورند.

علائم:

1. اندام بیمار بعد از اینکه از زیر آوار خارج شد نبض ندارد، سرد است، حس و حرکت ندارد. کبود یا رنگ پریده است و بزودی متورم شده و تاول هایی روی آن ایجاد می شود. با شروع نارسایی کلیوی حجم ادار بیمار کاهش یافته و کارکرد کلیه دچار اختلال شدید می شود. نارسایی کلیه اگر درمان نشود می تواند در مدت کوتاهی بیمار را از پای درآورد. به عبارت دیگر علائم سندروم له شدگی عبارت است از:
2. تپش قلب
3. کاهش ادرار
4. رنگ پریدگی
5. ادرار تیره رنگ
6. ضعف عضلات
7. درد عضلات شانه
8. گیجی و عدم تعادل
9. بدن سرد خواهد شد
10. گردش خون ضعیف
11. ناتوانی حرکت دست
12. ایجاد تاول در دست
13. بروز مشکلات متابولیکی
14. خستگی و بی حوصلگی بی وقفه
15. درد کلیه و نیاز به دیالیز در شرایط حاد
16. تب به دلیل عفونت ایجاد شده از حضور میوگلوبین ها در خون
17. پس از مدت طولانی تحت فشار بودن نبض بیمار احساس نمی شود.
18. کبودی در بازو و ساعد (قسمتی از دست که مرکز آسیب دیدگی است).

علت:

• دیابت
• سوختگی
• انواع عفونت
• کم کاری تیروئید
• اختلالات متابولیکی
• داروهای تنظیم کلسترول
• دیستروفی عضلانی دوشن
• ورزش های حرفه ای سنگین
• وارد شدن ضربه یا فشار طولانی مدت به دست

عوارض احتمالی:

1. گاهی اوقات ممکن است عارضه این سندروم مرگ باشد، چرا که تنظیمات متابولیکی، عملکرد ارگان های بدن را مختل می کند. نارسایی کلیوی نیز از رایج ترین عوارض ابتلا به این بیماری است که به آن اشاره کرده ایم، افزایش پتاسیم خون که می تواند موجب مرگ شود، اختلالات کبدی، ایست قلبی، تپش قلب، ضربان قلب نامنظم و … نیز نتایج ابتلا به سندروم له شدگی یا رابدومیولیز می باشند که در صورت نادیده گرفته شدن به مرگ ختم می شوند.

تشخیص:

1. برای تشخیص، پزشک ابتدا مواردی مانند حساسیت عضلات اسکلتی بزرگ را تست می کند. به خصوص اگر درد و حساسیت به لمس در این عضلات وجود داشته باشد. علاوه بر این ممکن است آزمایش خون و ادرار نیز تجویز شود.

درمان طب نوین:

• به محض اینکه بیمار در زیر آوار دیده شد قبل از اینکه بقیه اندام ها از زیر فشار خارج شوند باید سرم درمانی برای بیمار شروع شود. تزریق مقادیر فراوان سرم به بیمار می تواند موجب افزایش حجم ادار شده و مانع از رسوب میوگلوبولین در کلیه گردد. همچنین با تزریق مانیتول به بیمار سعی می شود محیط ادار قلیایی شود. محیط قلیایی هم می تواند مانع رسوب میوگلوبولین در لوله های کلیوی شود. در اولین فرصت باید اندام مرده بیمار قطع شود تا از ادامه ورود مواد سمی از اندام به بدن بیمار جلوگیری شود.

فعالیت:

• تا زمان بهبودی کامل از انجام هرگونه فعالیت شدید بدنی پرهیز کنید.

رژیم غذایی:

• از مصرف فرآورده های کارخانه ای، لبنیات پاستوریزه، غذاهای گرم و سرد بدون مصلح غذایی پرهیز کنید.