سندرم شوک سمی: عبارت است از نوعی مسمومیت خونی در اثر سموم آزاد شده از باکتری های استافیلوکوکی. شوک سمی قاعدگی، دستگاه تولید مثل زنانه و دستگاه تنفسی را درگیر می کند. شوک سمی غیر قاعدگی می تواند تمام سنین و هر دو جنس را (تا 15% موارد در مردان رخ می دهد) مبتلا کند.
علائم:
- سردرد
- گلودرد
- نبض تند
- فشار خون پایین
- تشنگی بیش از حد
- استفراغ و اسهال آبکی
- بثور شبیه آفتاب سوختگی
- احساس مرگ قریب الوقوع
- خستگی و ضعف بیش از حد
- تغییرات ذهنی از جمله منگی
- تب شدید و ناگهانی در شخص که قبلاً سالم بوده است.
علت:
- برخی گونه های باکتری های استافیلوکوکی سمومی تولید می کنند که وارد جریان خون شده، علائمی ناگهانی ایجاد می کنند. خطرناک ترین موارد از استافیلوکوک های واقع در مهبل زنانی منشاء می گردند که از تامپون استفاده می کنند. سندرم شوک سمی می تواند ناشی از زخم ها یا عفونت های گلو، پوست، ریه ها یا استخوان نیز باشد.
عوامل افزایش دهنده خطر:
- زنان پس از زایمان
- عفونت های استافیلوکوکی
- بیماران پس از جراحی به ویژه جراحی بینی
- استفاده مداوم یا طولانی از تامپون ها (به ویژه انواع فوق جاذب) در دوره های قاعدگی
پیشگیری:
- برای زخم های عفونی فوراً از پزشک کمک بخواهید.
- از تامپون های فوق جاذب استفاده نکنید، از انواع نخی استفاده کنید.
- تامپون ها را مرتب عوض کنید و در شب نوارهای بهداشتی را جایگزین آنها کنید.
- اگر شما دچار عفونت پوستی به ویژه نزدیک آلت تناسلی هستید، از تامپون استفاده نکنید.
- قبل از گذاشتن تامپون، دست ها را به دقت بشویید. استافیلوکوک ها معمولاً در دست وجود دارند.
عواقب مورد انتظار:
- بیشتر بیماران با تشخیص زود هنگام و درمان فوری در بیمارستان بهبود می یابند ولی برخی موارد کشنده هستند. کف دست و پا غالباً در حین بهبودی پوسته می دهد.
عوارض احتمالی:
- زخم تنفسی
- شوک شدید
- نارسایی کلیه
- عود شوک سمی
- نارسایی احتقانی قلب
- ریختن مو و ناخن ها
- در موارد شدید، مرگ و میر ممکن است 15% باشد.
تشخیص:
- پزشک ممکن است با معاینه جسمی و دیدن نشانه ها، سندروم شوک سمی را در شما تشخیص دهد. تشخیص می تواند از طریق موارد زیر انجام شود:
- بررسی نمونه های باکتری عامل TSS
- آزمایش خون برای بررسی عملکرد کبد و کلیه
- گرفتن سواب از سلول های دهانه رحم، واژن یا گلو
- آزمایش خون یا آزمایش ادرار برای بررسی باکتری ها
- مطالعه انعقادی برای ارزیابی توانایی لخته شدن خون
- آزمایش شمارش کامل خون (CBC) برای شمارش گلبول های سفید یا کاهش پلاکت ها
درمان طب نوین:
- TSS یک وضعیت اورژانسی است. بسیاری از افراد با این شرایط باید برای چندین روز در بخش مراقبت های ویژه بستری شوند تا پزشکان بتوانند از نزدیک آنها را زیر نظر داشته باشند. پزشک احتمالاً هیدراتاسیون داخل وریدی (IV) آب، ااکترولیت و گلوکز (کریستالوئیدها) را تجویز می کند. این کار به مقابله با عفونت باکتریایی و کم آبی بدن کمک می کند. این به شما کمک می کند که در ابتدا TSS را کنترل کنید. پس از آن پزشک احتمالاً آنتی بیوتیک هایی را تجویز می کند که برای مورد خاص شما مناسب هستند. آنتی بیوتیک ها برای درمان عفونت GAS یا TSS برای دوره ۷ تا ۱۴ روزه تجویز می شوند. دیگر روش های درمان عبارتند از:
- دارو برای تثبیت فشارخون
- جراحی دبدیدمان (حذف بافت عمیق عفونی)
- تزریق گاما گلوبولین برای سرکوب التهاب و تقویت سیستم ایمنی بدن
- دیگر روش های درمان سندروم شوک سمی بسته به علت زمینه ای متفاوت است. این روش ها عبارتند از:
- اگر اسفنج یا تامپون واژینال منجر به شوک سمی شود، پزشک در صورت نیاز این جسم خارجی را از بدن شما بیرون می آورد.
- اگر یک جراحت یا بخیه منجر به سندروم شوک سمی شود، پزشک ممکن است برای پاکسازی هر نوع عفونت، خون یا ترشحات را از زخم بیرون بکشد.
درمان طب سنتی:
- بستری فوری در بیمارستان برای دریافت مایعات داخل وریدی تا آنتی بیوتیک ها تجویز شوند و کاهش مایعات و الکترولیت ها و کم آبی تصحیح شود و نیز مشکلات کلیوی یا قلبی حل شوند و در صورت نیاز حمایت تنفسی مکانیک به عمل آید. تامپون ها، دیافراگم ها یا سایر اجسام خارجی فوراً برداشته می شوند.
داروها:
- آنتی بیوتیک ها، معمولاً داخل وریدی، برای عفونت مایعات و الکترولیت های داخلی وریدی.
فعالیت:
- به محض بهبود علائم، فعالیت های طبیعی خود را از سر بگیرید.
رژیم غذایی:
- بعد از بهبودی رژیم غذایی خاصی ندارد. معمولاً در حین بستری، تغذیه داخل وریدی لازم است.