بیماری سلیاک: عبارت است از یک بیماری آلرژیک در روده کوچک، که توسط گلوتن (یک نوع پرتئین که در اغلب غلات وجود دارد) ایجاد می شود، در این بیماری، روده کوچک نمی تواند مواد مغذی را به خوبی جذب کند، اغلب موارد بیماری سلیاک، ارثی هستند، بیماری سلیاک مسری یا سرطانی نیست، این بیماری معمولاً به هنگام دوران شیرخوارگی یا اوایل کودکی (دو هفتگی تا یک سالگی) آغاز می شود. امکان دارد علائم هنگامی ظاهر شوند که کودک اول بار شروع به خوردن غذاهای حاوی گلوتن می کند، در بزرگسالان، علائم ممکن است به تدریج و در عرض چند ماه یا حتی چند سال پدیدار شوند.

علائم:

1. گیجی
2. تورم پاها
3. زخم دهانی
4. بی اشتهایی
5. پوکی استخوان
6. تورم شکم، درد شکم
7. دیر خوب شدن زخم ها
8. خستگی مبهم، از نفس افتادن زودهنگام
9. مدفوع شل، کم رنگ، حجیم و بدبو، دفع گاز زیاد
10. قوس برداشتن مختصر پاها (پا پرانتزی) در کودکان
11. ظاهر عمومی نشان دهنده نرسیدن مواد مغذی به حد کافی
12. کم خونی یاکمبود ویتامین، همراه با خستگی، رنگ پریدگی، بثورات پوستی، یا درد استخوان
13. کاهش وزن یا آهسته شدن روند وزن گرفتن یک شیرخوار بعد از اضافه کردن غلات به رژیم غذایی.

علت:

• بیماری سلیاک یک بیماری مادرزادی است که به علت عدم تحمل به گلوتن ایجاد می شود، گلوتن پروتئینی است که در اغلب غلات وجود دارد که در روده تجمع پیدا می کند.

عوامل افزایش دهنده خطر:

1. حاملگی
2. سایر آلرژی ها
3. سابقه خانوادگی بیماری سلیاک

پیشگیری:

• در حال حاضر نمی توان از آن پیشگیری به عمل آورد

عواقب مورد انتظار:

• با رعایت یک رژیم سفت و سخت فاقد گلوتن، می توان انتظار یک زندگی طبیعی را در اغلب بیماران داشت، روند بهبود در عرض 3 الی 2 هفته آغاز می شود.

عوارض احتمالی:

• در موراد نادر، حذف گلوتن از رژیم غذایی با بهبودی سریع همراه نخواهد بود.

تشخیص:

1. اگر بیش از دو هفته است که دچار مشکل گوارشی مثل اسهال یا یبوست شده اید، حتماً به پزشک مراجعه کنید تا بطور دقیق مشکلتان بررسی شود. اگر پزشک بعد از معاینه شما به سلیاک مشکوک شود، برای تشخیص دقیق تر از این روش ها کمک می‌گیرد:
2. نمونه برداری از روده:در این روش پزشک متخصص از روده کوچک نمونه برداری می‌کند تا شدت آسیب به آن مشخص شود.
3. تست خون:انجام تست خون برای اندازه گیری آنتی بادی های ضد اندومایزیا و ضد گلیادین انجام می‌شود و دارای انواع مختلف است. معمولاً بعد از مثبت شدن آزمایش خون، پزشک نمونه برداری از روده را برای تشخیص قطعی بیماری انجام می‌دهد.

درمان طب نوین:

• رعایت رژیم غذایی فاقد گلوتن: افرادی که به سلیاک مبتلا هستند، در تمام طول عمر این بیماری را همراه خود خواهند داشت. تنها راه اساسی که برای درمان این عارضه وجود دارد، رعایت رژیم غذایی فاقد گلوتن است. این افراد باید از مصرف غذاها و داروهای حاوی گلوتن برای همیشه پرهیز کنند. همچنین داشتن آگاهی و اطلاعات کافی بیمار در مورد مواد غذایی حاوی پروتئین گلوتن برای پیشگیری از بروز این حساسیت امری ضروری است. حتی اگر بیماری سلیاک با علائمی همراه نباشد، ایجاد آسیب در سلول‌های روده اتفاق خواهد افتاد. بنابراین برای پیشگیری از عوارض گاهاً خطرناک این بیماری، باید حتماً رژیم غذایی رعایت شود.

داروها:

1. آهن و اسیدفولیک برای کم خونی
2. کلسیم و مکمل های ویتامینی در صورت کمبود
3. امکان دارد داروهای کورتیزونی خوراکی برای کاهش پاسخ التهابی بدن در موارد حمله شدید بیماری تجویز شوند.

فعالیت:

• هیچ محدودیتی برای آن وجود ندارد.

رژیم غذایی:

• رژیم غذایی فاقد گلوتن، حذف کامل گلوتن از رژیم غذایی دشوار است، بنابراین در مدتی که با رژیم جدید به تدریج خو می گیرید صبر پیشه کنید، برنامه ریزی رژیم غذایی با کمک متخصص تغذیه انجام می پذیرد.
• خوردنی های مفید: خوراک نخود فرنگی با پنیر سویا، خوراک نخود فرنگی با شوید، خوراک نخود فرنگی با کدو، خوراک نخود فرنگی با رب انار، خوراک نخود فرنگی و ذرت، خوراک باقلا، خوراک عدس و اسفناج، خوراک عدسی با کشمش، خوراک عدسی ساده، خوراک عدسی با قارچ، خوراک عدسی با صیفی جات، خوراک کدو خورشتی با سویا، خوراک کدو بادمجان، خوراک کدو حلوایی، خوراک قارچ و لوبیا سبز، لقمه قارچ و سویا، خوراک قارچ با سس، تاس کباب قارچ و سویا، خوراک کلم برگ با عدس، خوراک کلم قمری، خوراک گل کلم، خوراک کلم بروکلی، خوراک لوبیا سبز ۱، خوراک لوبیا سبز ۲، یتیمچه، خوراک لوبیا سفید ساده، خوراک لوبیا سفید با جعفری، خوراک لوبیا سفید با سویا، خوراک لوبیا سفید با قارچ، خوراک سویا با سبزیجات، خوراک سویا و عدس، خوراک سویا با رب انار، خوراک سویا با نخود، تاس کباب سویا، خوراک پنیر سویا، خوراک بامیه با سویا، خوراک بامیه و لوبیا چشم بلبلی، خوراک تند بامیه، خوراک نخود با شوید، خوراک نخود با قارچ، خوراک نخود با سویا، خوراک نخود با سیب زمینی، خوراک نخود با کدو بادمجان، خوراک دال عدس، خوراک بورانی، خوراک کشمشی، خوراک لوبیا قرمز، خوراک لوبیا چشم بلبلی، خوراک لوبیای سویا، خوراک مخلوط، آش گندم با سبزیجات، آش گندم با تره، آش ماش، آش لپه ۱، آش لپه ۲، آش کدو حلوایی، آش شله قلمکار، آش صیفی، آش عدس ۲، آش برنج، آش حبوبات و غله ۱، آش شوید باقلی، آش گل کلم ۱، آش کلم قمری با ماش، آش کلم قمری با عدس، آش کلم بروکلی ۲، آش شلغم ۱، آش شلغم ۲، آش انار، آش اسفناج ۱، آش اسفناج ۲، آش حبوبات ۱، آش حبوبات ۲، آش گوجه فرنگی ۱، آش گوجه فرنگی ۲، آش شولی ۱، آش رب، آش زرشک، حلیم عدسی با سویا ۲، مرصع پلو، صیفی پلو، آلبالو پلو، ساطری پلو، شوید باقالی پلو، شوید پلو با لوبیا چشم بلبلی، دم پخت گوجه ۱، دم پخت گوجه ۲، هویج پلو، سبزی پلو، ماش پلو، پلو مخلوط، لپه پلو، قیمه پلو، کلم قمری پلو، کلم پلو، کلم پلو با قارچ، کلم پلو با سویا، دمی شیرازی، عدس پلو ساده، عدس پلو با سویا، عدس پلو با کدو حلوایی، عدس پلو با قارچ، لوبیا قرمز پلو، لوبیا سبز پلو ۱، لوبیا سبز پلو ۲، لوبیا سبز پلو ۳، نخود فرنگی پلو ۱، نخود فرنگی پلو ۲، پلوی آلو اسفناج، انار پلو، گشنیز پلو با سویا، لبو پلو، بادمجان پلو ۱، بادمجان پلو ۲، رب پلو، بلغور پلو، خورش فسنجان با سویا، خورش فسنجان با اسفناج، خورش قیمه، خورش قورمه سبزی با سویا، خورش کرفس ۱، خورش به و آلو، خورش به، خورش آلو و قیسی، خورش تره سویا، خورش قیمه بادمجان، خورش قیمه آلو، خورش کدو بادمجان، خورش شوید باقالی، خورش بامیه با سویا ۱، خورش بامیه با سویا ۲، خورش بامیه با دال عدس، خورش بامیه با قارچ، خورش بامیه بادمجان، خورش دال عدس با قارچ، خورش دال عدس با تمر هندی، خورش قارچ و آلو، خورش قارچ و لوبیا سفید، خورش لوبیا سبز، خورش کدو حلوایی، خورش کدو خورشتی، خورش کلم بروکلی با سویا، خورش کلم بروکلی با قارچ، خورش هویج و به، خورشت قیمه قارچ، خورش قیمه بادمجان، خورشت کنگر، سوپ صیفی جات ۲، سوپ کدو خورشتی، سوپ کدو حلوایی، سوپ دال عدس، سوپ شلغم، سوپ لوبیا سبز، سوپ قارچ ۲، سوپ بامیه، سوپ کلم بروکلی ۲، سوپ کلم برگ، سوپ کلسیم، سوپ شهد نما، سوپ زرشک با جعفری، کتلت عدس ۱، کتلت اسفناج، کتلت هویج و سیب زمینی، کتلت ذرت، کتلت سیب زمینی و حبوبات، کتلت سویا با گندم جوانه زده، برگر کدو خورشتی، برگر لوبیا چشم بلبلی، پن کیک سیب زمینی، فلافل ساده، فلافل تنوری، فلافل با جعفری، دلمه کلم، دلمه فلفل دلمه ای، دلمه کدو خورشتی، دلمه سیب زمینی، دلمه برگ انگور، کوفته سبزیجات، شیر سویا، ماست سویا، پنیر سویا، فرنی سویا، کشک سویا، خامه سویا، سس گل کلم، سس مایونز گیاهی، سس زیتون، سس جعفری.
• خوردنی های مضر: سس معطر، سمنو با گندم و جو، سمنو با رب انار، کماچ گندم و جو.