سفیدی موی سر و صورت: عبارت است از با افزایش سن موها کم‌کم رنگ‌دانه‌های خود را از دست داده و سفید می‌شوند. سفیدی موها در افرادی که پا به سن گذاشته‌اند امری کاملاً طبیعی است و دیر یا زود در همه آن‌ها پدیدار می‌شود. برای بعضی افراد ممکن است سفید شدن موها خوشایند و دلپذیر بوده و بخشی از فرآیند زندگی آن‌ها باشد. اما بعضی دیگر دوست دارند که روند سفیدی موها را به تأخیر انداخته و تا حد امکان رنگ طبیعی موهای خود را حفظ کنند. به همین دلیل به دنبال راهی برای عقب انداختن سفیدی موهای خود هستند. به جز این موارد، سفیدی زودرس موها در ایام جوانی قطعاً خوشایند نیست. حتی ممکن است در میان موهای کودکان و نوجوانان نیز موهای سفید دیده شود. در چنین مواردی افراد پیش از آنکه به سراغ روش‌های جلوگیری از سفید شدن زودرس موها بروند، باید به دنبال دلیل این موضوع بگردند.

علت:

• یبوست شدید
• غم، غصه، حسرت و …
• غلبه سردی و تری بر مزاج فرد
• امواج رادیواکتیو و موبایل و اینترنت
• غذاهای خشکی‌زا مانند کشک و پنیر و دوغ
• تخلیه‌ی جنسی زیاد خصوصاً در فصل پاییز و زمستان
• اصلی‌ترین دلیل سفیدی موها بالا رفتن سن و از دست دادن رنگ‌دانه‌های مو یا ملانوسیت است. این عامل کاملاً طبیعی است و هر فردی خواه ناخواه آن را تجربه خواهد کرد. اما شاید در اطراف خود کسانی را دیده باشید که در سنین میان‌ سالی قرار دارند و تعداد موهای سفید آن‌ها خیلی کمتر از اطرافیان هم سن و سالشان است. سن سفیدی موها تا حد زیادی به وراثت و سبک زندگی افراد بستگی دارد. اما دلایل دیگری نیز باعث سفیدی موها می‌شود.
• ژنتیک و عوامل ارثی: اگر بزرگ‌ترهای یک خانواده خیلی زودتر از دیگر افراد هم‌سن خود سفیدی موها را تجربه کرده‌اند، به احتمال زیاد این موضوع در دیگر اعضای خانواده نیز دیده خواهد شد. البته توجه کنید که وجود چنین موضوعی در یک خانواده به این معنا نیست که همه اعضای خانواده آن را تجربه خواهند کرد. ممکن است برخی عوامل ژنتیکی یا جنس موهای افراد به‌ گونه‌ای باشد که سفیدی موها در آن‌ها روندی طبیعی داشته باشد. اما این اتفاق برای بیشتر فرزندان و نوادگان خانواده رخ خواهد داد. توجه کنید که جلوگیری از سفید شدن موها در اثر عوامل ارثی و ژنتیکی یا درمان آن تا به امروز غیرممکن نشان داده است.
• اختلالات هورمونی: معمولاً اختلال در هورمون‌های بدن از دلایل اصلی بروز مشکلات پوست و مو است. علت سفیدی موها را باید در اختلالات غدد تیروئید و هیپوفیز جست ‌و جو کرد. عدم تعادل در این هورمون‌ها و کم‌کار بودن یا پرکار بودن آن‌ها می‌تواند باعث از بین رفتن رنگ‌دانه‌های مو و سفیدی آن‌ها شود.
• استرس: فشارهای عصبی، استرس‌های طولانی مدت و شوک‌های عصبی می‌تواند باعث سفیدی ناگهانی موها شود. این عوامل بر روی فولیکول‌ها و رنگ‌دانه‌های مو اثر گذاشته و آن‌ها را از حالت طبیعی خارج می‌کنند. ضمن اینکه استرس و اضطراب بیش‌ از حد و طولانی مدت باعث اختلال در خون‌رسانی به ریشه موها شده و کم‌کم آن‌ها را ضعیف می‌کند. در نتیجه موهای فرد خیلی زود سفید می‌شوند.
• سبک زندگی و رژیم غذایی: منظور از سبک زندگی بیشتر شیوهمراقبت از موها است. در صورتی که فرد موهای خود را با آب داغ یا شامپوهای نامناسب بشوید، باید منتظر بروز انواع آسیب از جمله سفیدی موها باشد. علاوه بر آن خوردن غذاهای ناسالم نظیر فست فودها، غذاهای شور و چرب و … بر سلامت موهای افراد تأثیر خواهد گذاشت. این مواد غذایی تقریباً هیچ ماده مفیدی برای بدن ندارند و مصرف آن‌ها تنها باعث ایجاد آسیب در موها، خشک شدن آن‌ها و از دست رفتن رنگ‌ دانه‌های طبیعی مو خواهد شد.
• مصرف دخانیات و یا در معرض دود دخانیات قرار گرفتن: دخانیات باعث سریع‌تر شدن روند پیری در کل اعضای بدن و به‌ خصوص پوست و موها می‌شوند. چراکه این مواد بر روی عملکرد سلول‌های مختلف بدن تاثیر گذاشته و عملکرد طبیعی آن‌ها را با مشکل مواجه می‌کند. همچنین با غلیظ کردن خون، خون‌رسانی به اعضای بدن را دشوارتر کرده و باعث از بین بردن جوانی و طراوت آن‌ها می‌شود.
• مصرف داروهای خاص: سفیدی مو ممکن است از عوارض مصرف برخی داروهای خاص باشد. معمولاً در برگه راهنمای مصرف دارو درباره عوارض آن صحبت شده است. بنابراین اگر فرد در حال مصرف داروی خاصی است که سفیدی مو از عوارض آن است، نباید نگران شود. ممکن است پس از قطع دارو سفیدی موها متوقف شده یا در مواردی از بین برود، اما در بیشتر موارد سفیدی موها حتی پس از قطع مصرف دارو نیز از بین نخواهد رفت. داروهایی نظیر کلروکین، اترتینات، هالوپریدول، والپروات، وراپامیل، فلوروبوتیروفنون، تریپارانول و بلئومایسین از معروف‌ترین داروهایی هستند که باعث سفیدی موها می‌شوند.
• برخی بیماری ها: ابتلا به برخی بیماری‌ها باعث سفید شدن موها می‌شود. در برخی موارد نیز سفید شدن موها از نشانه‌های بروز یک بیماری است. بنابراین در صورتی که موهای فرد زودتر از زمان طبیعی شروع به سفید شدن کردند، به ‌خصوص اگر چنین مشکلی در خانواده وجود نداشته باشد، باید پیگیر علت آن شد. معمولاً کم‌کاری تیروئید، کم‌خونی، بیماری‌های خود ایمنی و بیماری‌های عروق کرونر از بیماری‌های ایجادکننده سفیدی موها هستند.
• استفاده از رنگ موها: استفاده زیاد از مواد شیمیایی می‌تواند آسیب‌های زیادی به موهای فرد وارد کند.رنگ مو از جمله مواد شیمیایی است که بر روی رنگ‌دانه‌های مو تأثیر می‌گذارند. بنابراین می‌توانند با ضعیف کردن رنگ‌دانه‌ها و از بین بردن آن‌ها باعث سفیدی موها شوند. ضمن اینکه استفاده از رنگ موهای نامناسب و عدم تقویت موهای رنگ شده باعث خشکی موها می‌شود که خود یکی از عوامل اصلی سفید شدن موها در سنین جوانی است. استفاده از رنگ موهای حاوی پراکسید احتمال سفیدی موها در اثر رنگ کردن را بالاتر خواهد برد.
• مصرف کافئین و الکل: مصرف الکل و مصرف بیش از حد نوشیدنی‌ها و مواد غذایی کافئین دار نظیر چای، قهوه و کاکائو تأثیرات منفی زیادی بر سلامت پوست و مو خواهد گذاشت. این مواد می‌تواند بر رویفولیکول‌ مو اثر گذاشته و روند تولید ملانین و رنگ‌دانه‌های مو را مختل کند. در نتیجه تداوم در مصرف مواد حوای کافئین و الکل باعث از بین رفتن رنگ‌دانه‌های مو و ظهور موهای سفید می‌شود.
• افزایش وزن و چاقی: مطالعات نشان داده است که چاقی افراد و تجمع چربی در زیر پوست باعث ایجاد آسیب در سلول‌های تولیدکننده ملانین شده و روند سفیدی موها را تسریع می‌کند. البته نمی‌توان گفت که لزوماً موهای همه افراد چاق زودتر از سایر افراد سفید می‌شود. اما در صورتی که فرد دارای اضافه‌وزن زمینه‌های ژنتیکی و طبیعی سفیدی زودرس را نیز داشته باشد زودتر از هم سن و سالان خود گرد سفید پیری را تجربه خواهد کرد.
• کمبود ملانین یا تجمع ملانین: در بعضی کودکان سلول‌های تولیدکننده ملانین ضعیف هستند و نمی‌توانند ملانوسیت کافی برای حفظ رنگ مو را تولید کنند. این موضوع باعث ظاهر شدن موهای سفید در میان موهای کودک شده و حتی می‌تواند باعث سفید یا خاکستری شدن کامل موهای فرد در سنین خیلی پایین شود. همان‌قدر که کمبود ملانین باعث سفیدی موها می‌شود، زیاد بودن آن و تجمع ملانین در زیر پوست نیز به رنگ‌دانه‌های مو آسیب میزند. این موضوع می‌تواند در اثر کمبود مواد مغذی موها به‌خصوص پروتئین ایجاد شود.
• استفاده از مواد شوینده نامناسب: باید توجه داشته باشید که موهای کودکان بسیار حساس‌تر از موهای ما است. بنابراین برای شست و شوی موها و بدن آن‌ها حتماً باید از شامپوها و صابون‌های مخصوص استفاده شود که در غیر اینصورت حتی ممکن است موجبریزش مو در کودکان یا ایجاد شوره سر در آن ها شود. شامپوها و صابون‌های مخصوص کودکان حاوی مواد شیمیایی مضر برای موهای آن‌ها نیستند و به موهای کودکان آسیبی وارد نمی‌کنند.
• کمبود ویتامین ها و مواد مغذی: ید، پروتئین، مس، سلنیوم و ویتامین‌ها به‌خصوص ویتامین B12 از جمله مواد مغذی برای مو هستند که جلوی سفید شدن آن را می‌گیرند. وجود این مواد مغذی در رژیم غذایی کودک باعث تقویت موهای او و جلوگیری از بروز سفیدی زودرس موها خواهد شد. معمولاً کودکانی که رژیم‌های گیاه‌خواری دارند یا جراحی‌های سنگینی داشته‌اند، بیشتر از دیگر کودکان در معرض کمبود ویتامین‌ها و مواد مغذی و سفید شدن موها هستند.

عوامل افزایش دهنده خطر:

1. سن
2. ژنتیک
3. بی تحرکی
4. استرس و اضطراب
5. درست نجویدن غذا
6. استفاده از فرآورده های کارخانه ای
7. استفاده نکردن از شوینده های گیاهی
8. مصرف غذاهای سردی بخش مخصوصاً در شب

پیشگیری:

1. گه گاه برگ ریواس تازه را آب گرفته و شب هنگام خواب بر موها و پوست سر بمالید.
2. هر چند وقت یک بار به مدت یک هفته هر روز سر و موها را با آب جوشانده هلیله سیاه کوبیده شده بشویید.
3. خرنوب کوبیده و حنا را مساوی مخلوط کرده، با آب گرم خمیر کنید و بر سر ببندید. هم چنین باید هر روز نصف قاشق چایخوری هلیله سیاه کوبیده شده را در دهان ریخته با آب بخورید و مدت زیادی تکرار نمایید.
4. اگر دوست دارید موهای شما سفید نشود و رنگ خود را حفظ کند از ماست شیرین و تازه، سوپ سبوس برنج با ماست شیرین و تازه، آب دم کرده سبوس یا چلتوک برنج، سیر همچنین ویتامین B کمپلکس بیشتر استفاده کنید و هر روز صبح ناشتا آب چغندر خام را گرفته و با ماست شیرین و تازه مخلوط کرده، میل نمایید.

تشخیص:

1. آزمایش خون
2. معاینات بالینی و گرفتن شرح حال از بیمار

درمان طب سنتی:

• خوراک گرمی ها و کاهش سردی ها.
• مصرف گندم با پوست و سبوس برنج.
• مصرف انجیر خشک را فراموش نکنید.
• روغن آمله را هر شب به پوست سر بمالید.
• اگر مشکل معده ندارید در غذا سیر تازه بریزید.
• حجامت عام 3 مرحله، ماهی یک بار در بهار و پاییز.
• خوردن آش جو با عسل هر هفته 3 وعده همیشگی.
• روغن بنفشه زیتونی هر شب به موها و پوست سر بزنید.
• استشمام عطر گرم به طور مداوم در کل مدت شبانه روز.
• خوردن هلیله زرد با عسل هر شب یک قاشق مرباخوری تا 40 روز.
• مخلوط گل نسترن با عسل یا با شکر نیشکر (شکر طبیعی) بخورید.
• خوردن سه عدد هلیله سیاه که در روغن زیتون زده و قورت داده شود.
• شب ها به موهاتون روغن سیاهدانه + روغن کپسول ویتامین E بزنید.
• روغن آملِه به سَر بمالید، پودر آمله مخلوط با حنا، خمیر نموده و بر سر بزنید.
• انواع ویتامین ب 12 در نان جو وجود دارد که باعث می شود موهای سر سفید نشود.
• خوردن ترکیب (عسل 5 واحد + سعد 2 واحد + زعفران یک دهم واحد) موها را سیاه می کند.
• جوشانده برگ درخت انبه هم موی سفید را سیاه می کند و هم در رشد و تقویت مو موثر است.
• خوردن عسل، خرما، انجیر، اسفند، بادام درختی، زیتون، نعناع، انگور و شیره های آن، کشمش و …
• برگ انگور درخت انگور انجیر و توت در آب باران بجوشانید و روزی دوبار سر را با این ترکیب بشویید.
• هلیلۀ سیاه در عسل خیسانده شود و هر روز یک قاشق بخورید، فولیکول‌های موی سر و رنگدانه های مو باز می گردد.
• مقداری حنا را هفته ای یکبار به سر بگذارید «اگر موهاتون سفید هست برا اینکه رنگ قرمزی حنا رو نگیرد میتوانید با کمی بابونه مخلوط کنید»
• جهت پیشگیری یا درمان ابتدا باید مواردی که در علت بیان شد را برطرف کرد، سپس اقدامات دارویی را با تشخیص متخصص طب سنتی انجام داد.
• 100 گرم حنا + 30 گرم وسمه + 5 عدد قرنفل را يک ساعت روي سر مانده و بعد شسته شود. روزي 2 الی 3 بار تکرار شود. موها ابتدا شرابي سپس سياه مي‌شود.
• پودر خشک میوه آمله را با حنا بدون رنگ مخلوط و خمیر کرده و شب ها بر پوست سر بمالید. موها را قوی و تار موها را بلندتر می کند و از سفید شدن موها جلوگیری می نماید.
• بی حسی های دندان پزشکی باعث سردی تن می گردد و موهای صورت را سفید می کند، برای رفع این مشکل اگر همان لحظه نمک روی آن قرار دهید سردی را از بین می برد.
• جنسینگ سرخ 50 گرم + هلیله سیاه 150 گرم + زعفران یک مثقال همه را مخلوط و آسیاب کنید و با عسل حب هایی درست کنید و روزی یک تا دو حب به مدت یک سال استفاده کنید.
• هلیله سیاه را بکوبید تا خوب پودر شود در گلاب بخوابانید و بگذارید در آفتاب تا گلاب تبخیر شود و هلیله سیاه خشک شود کمی عسل و سبوس گندم اضافه کنید تا مثل خمیر سفت شود از این خمیرسفت، حب هایی اندازه نخود درست کنید و دو تا سه عدد بعد هر وعده غذایی میل کنید (طول درمان یک سال به بالا).
• در بعضی افراد در سنین جوانی و یا قبل از موعدی که نباید موهایشان سفید شود به علت کمبود حرارت غریزی یا کثرت رطوبت در بدن یا رقیق شدن خون یا شستشوی موها با آب بسیار گرم و … موهایشان سفید می شود. در این صورت باید مدتی طولانی از خوردن ترشی جات، لبنيات، بنفشه همچنین مصرف کافور، یاسمن، گلاب، عطریات سرد و نیز از حمام رفتن بیش از حد، گریه، غم و اندوه، ناراحتی و عصبانیت پرهیز شود.
• شب ها روغن آمله را بر سر بمالید. روغن آمله موها را بسیار قوى و تار مو را سالم و طویل مى‏کند، روغن آمله براى سیاه شدن مو به کار می‏رود و از زود سفید شدن موها جلوگیرى می نماید. و بیشتر مانع ریختن و کمک به روییدن مو می‏نماید. روش تهیه روغن آمله: آمله، مورد و ریشه کاج، از هرکدام به نسبت مساوى جوشانده آب آن را در روغن کنجد ریخته دوباره بجوشانند و بمالند.
• سیاه دانه + تخم شنبلیله آسیاب کنید، یک فنجان روغن نارگیل + نصف فنجان روغن کرچک در ظرف ریخته و روی شعله گاز قرار دهید، سیاه دانه و تخم شنبلیله پودر شده را به روغن اضافه کرده و ۲ الی ۳ دقیقه روی شعله متوسط تفت دهید و ۴ الی ۵ ساعت بماند تا روغن آن خارج شود، بعد از صافی رد کنید، روغن را در یک ظرف دربسته نگهداری کنید هفته ۲ الی ۳ بار روی پوست سرتان ماساژ دهید دو ساعت صبر کنید و بعد با شامپو بشویید، می‌تواند این روغن را شب روی پوستتان بزنید و صبح بشویید.
• اگر شما قبل از موعد موهایتان شروع به سفید شدن کرد، بابونه شیرازی، شیطرج، نخود الوند، فلفل سیاه، زنجبیل و دارچین از هر کدام ۱۰ گرم، ثعلب و دانه های مغز میوه کاج از هر کدام ۲۰ گرم، آمله مقشر ۵۰ گرم و هلیله سیاه ۱۰۰ گرم همه را مخلوط کرده و بسیار نرم بسایید بعد یک کیلو مویز بدون هسته را در هاون دستی بکوبید تا به صورت خمیر درآید. سپس داروهای ساییده شده را با ۵۰ گرم پودر نارگیل و یک کیلو عسل بدون موم خوب مخلوط کنید و در جای خنک نگهدارید. هر روز صبح، ظهر و شب هر بار به اندازه یک مغز بادام از آن را بخورید و ادامه دهید تا دارو تمام شود.

درمان پر رنگ شدن ابروها و مژه ها:

1. مصرف خوراک گرم
2. مالیدن روغن سیاهدانه
3. استفاده از سرمه بادام برای تقویت و سیاه شدن مژه ها

فعالیت:

• روزانه نیم ساعت فعالیت بدنی مناسب در حد تعریق کردن داشته باشید.

رژیم غذایی:

• از مصرف فرآورده های کارخانه ای و همچنین غذاهای سرد بدون مصلح پرهیز کنید.
• خوردنی های مفید: خوراک باقلا، خوراک کدو حلوایی، خوراک گل کلم، آش گندم با حبوبات، آش گندم با کرفس، آش گندم با تره، آش کدو حلوایی، آش کدو خورشتی، آش صیفی، آش غلات، آش خرفه ۱، آش خرفه ۲، آش عدس ۱، آش برنج، آش حبوبات و غله ۱، آش جو با حبوبات ۲، آش کلم برگ، آش کلم بروکلی ۱، آش کلم بروکلی ۲، آش شلغم ۱، آش برگ چغندر، آش حبوبات ۱، حلیم گندم با شیر سویا، حلیم گندم با عدس، حلیم گندم با مغزیجات، حلیم جو، مرصع پلو، ساطری پلو، شوید باقالی پلو، شوید پلو با لوبیا چشم بلبلی، هویج پلو، سبزی پلو، ماش پلو، قیمه پلو، کلم قمری پلو، کلم پلو، کلم پلو با سویا، دمی شیرازی، عدس پلو ساده، عدس پلو با سویا، عدس پلو با کدو حلوایی، لوبیا سبز پلو ۱، نخود فرنگی پلو ۱، نخود فرنگی پلو ۲، انار پلو، گشنیز پلو با سویا، خورش فسنجان با کدو حلوایی، خورش قیمه بادمجان، خورش شوید باقالی، خورش بامیه با قارچ، خورش کدو حلوایی، سوپ کلم بروکلی ۲، سوپ بلغور و کرفس، سوپ جو با شیر سویا، سوپ شهد نما، سوپ کاهو سبز، فلافل ساده، فلافل تنوری، فلافل با جعفری، دلمه فلفل دلمه ای، کماچ ساده، کماچ گندم و جو، سس مایونز گیاهی، سس گندم جوانه زده، سمنو با گندم و جو، سمنو با رب انار.

نکته:

• اگر روغن سیاهدانه به سر بزنیم پیاز مو را گرم می کند و مو سیاه می شود ولی این راه درستش نیست بلکه باید علت را از درون جستجو و برطرف کرد وقتی ما رنگ مو را در اختیار نداریم با رنگ ابرو می فهمیم که رنگ مو چیست؟ چون رنگ موی سر با رنگ ابرو یکی است و نازکی و کلفتی هم همینطور است.
• اگر سفیدی بروز کرد یعنی سردی بروز کرده و اگر این سفیدی در 20 سالگی بروز کرد یعنی سردی در 20 سالگی اتفاق افتاده و اگر در 60 سالگی بروز کرد یعنی دیرتر بروز کرده است و لذا اگر گرمی بدهیم دوباره مو سیاه می شود.
• چیزهایی که بلغم را زیاد می کند عبارت اند از: محیط سرد، غذای سرد، فضای شرم ناک، ترس، غم، کینه، حسد، حرص، بوی تعفن، تنهایی، بی تحرکی، دوست منفی و …
• هر جا سردی زیاد شد، ایمنی بدن کاهش پیدا می کند.
• کسی که در ناراحتی های زیاد موهایش سفید می شود چون غم زیاد دارد و غم هم سرد است و فوراً بروز می کند حالا اگر گرمی به او بدهیم دوباره رنگ مو بر می گردد.