سستی نبض (برادیکاردی): عبارت است از تعداد طبیعی نبض بین ۶۰ تا ۱۰۰ ضربان در دقیقه است. نبض کمتر از ۶۰ ضربان در دقیقه، کند نبضی نام دارد که به غیر از ورزشکاران در افراد دیگر غیرطبیعی می باشد. ولی در موارد استثناء در برخی افراد کند بودن نبض، مثلاً در حدود ۵۰، ممکن است برای اعمال شیمیایی بدن آنها طبیعی باشد.

علائم:

1. علائم و نشانه‌های ضربان قلب پایین زمانی به وجود می‌‌آید که خون به مقدار کافی به مغز نرسد که در چنین شرایطی بیمار با برخی علائم که به شرح زیر می‌باشند مواجه خواهد شد:
2. خستگی
3. سرگیجه
4. بی حالی
5. تپش قلب
6. تنگی نفس
7. رنگ پریدگی
8. درد قفسه سینه
9. گیجی و اختلال در تمرکز

علت:

• کم کاری تیروئید: غلبه سودا باعث کم کاری غده تیروئید، کاهش سوخت و ساز، کاهش دمای بدن و در نهایت موجب سستی نبض می گردد.
• سوء تغذیه: غلبه سودا باعث سوء تغذیه و عدم تمایل به مصرف غذاهای سالم و سرشار از مواد مغذی می شود این امر عاملی برای فقدان پروتئین ها، ویتامین ها، املاح و مواد معدنی در بدن است که یکی از عوارض آن ضعف و سستی نبض خواهد بود.
• استرس زیاد: استرس های طولانی باعث غلبه سودای مزمن و اختلالات هورمونی می شود. این اختلالات باعث می شود قطر دیواره رگ های خونی از حد طبیعی گشادتر گردد. ظرفیت رگ های بدن در مقایسه با حجم خون نباید خیلی بیشتر باشد چون گشاد شدن عروق (رگ ها) باعث افت فشار خون و سستی نیض می گردد.
• اختلالات غدد فوق کلیوی: سودای زیاد باعث نارسایی غدد فوق کلیوی و عدم ترشح هورمون های آدرنال على الخصوص کورتیزول شده و ضعف عضلات قلب؟ کاهش فشار خون و سستی نبض را در پی خواهد داشت.
• کاهش عملکرد قلب: غلبه سودا 1. باعث انسداد عروق قلب می گردد. 2. باعث افزایش ضربان قلب شده که بالا بودن ضربان قلب در درازمدت باعث تضعیف این عضله مهم می گردد. باعث اسیدی شدن خون و تخریب عضلات قلب و عدم توانایی در پمپاژ مناسب خون می گردد، این مسائل عوامل کاهش و سستی نبض می باشند.
• کاهش مایعات و املاح بدن: غلبه سودا یعنی افزایش مواد زائد در خون؛ در این موقعیت، بدن هوشمندانه درصدد دفع مواد زائد از طریق کلیه ها بر آمده که همراه مواد زائد، مقدار زیادی مایعات و املاح مفید نیز از بدن دفع می گردد که خود عامل افت فشارخون و سستی نبض است

عوامل افزایش دهنده خطر:

1. کلسترول بالا
2. سیگار کشیدن
3. فشار خون بالا
4. مصرف زیاد الکل
5. استرس روانی یااضطراب
6. مصرف مواد مخدر تفریحی

پیشگیری:

• اگرچه نمی‌توان به کنترل برخی از فاکتورهای خطر از قبیل بالارفتن سن و نقایص مادرزادی قلب پرداخت موثرترین روش برای پیشگیری از پایین بودن ضربان قلب این است که ریسک بروز بیماری قلبی را به حداقل رساند. توجه کردن به نکات زیر در پیشگیری از ضربان قلب پایین بسیار موثر است:
• کنترل استرس و یادگیری روش‌های صحیح مواجهه با تنش روزمره
• ورزش کنید و رژیم غذایی سالم داشته باشید و سعی کنید تناسب اندام خود را حفظ کنید.
• در صورتی که دچار هرگونه علامت جدیدی شده اید باید به پزشک مراجعه کنید و به طور منظم آزمایش بدهید.
• به طور منظم ورزش کنید و رژیم غذایی سالمی داشته باشید و سعی کنید هر روز از انواع میوه، سبزیجات و غلات کامل استفاده نمایید.
• اجتناب از مصرف مواد مخدر به صورت تفریحی و در صورتی که شما با چنین مشکلی مواجه هستید بهتر است تحت نظر پزشک قرار بگیرید و اعتیاد خود را ترک کنید.
• فشار خون خود را کنترل کنید و سعی کنید کلسترول خون خود را در سطح پایین نگه دارید. به اصلاح سبک زندگی خود بپردازید و داروهای تجویز شده را به طور منظم مصرف کنید.
• اجتناب از استعمال دخانیات و کاملاً ضروری است، اما در صورتی که شما برای ترک کردن سیگار مشکل دارید بهتر است به پزشک مراجعه نماید و تحت نظر او سیگار خود را ترک کنید.
• به درمان بیماری قلبی خود بپردازید و به طور کامل فرآیند درمان را درک کنید و داروهای خود را طبق دستور پزشک مصرف نمایید. در صورت بروز هرگونه علامت جدید یا بدتر شدن علائم خود باید فوراً به پزشک مراجعه کنید.

عوارض احتمالی:

1. در برخی موارد نبض پایین هیچ گونه عارضه یا علامتی را به وجود نمی‌آورد، اما گاهی اوقات با بروز برخی علائم و عوارض همراه خواهد شد که به شرح زیر می‌باشند:
2. در صورتی که قلب نتواند به طور صحیح به پمپاژ خون غنی از اکسیژن به مغز بپردازد بیمار دچار رنگ پریدگی یا آسیب دیدگی ناشی از زمین خوردن خواهد شد.
3. در صورتی که قلب نتواند به پمپاژ خون غنی از اکسیژن به سایر نقاط بدن بپردازد از اعضای مختلف بدن درگیر خواهد شد و بیمار دچار علائم متفاوتی می‌شود.
4. گردش نامناسب خون و عدم ارسال خون کافی به مغز باعث می‌شود که خون نتواند به طور صحیح بتپد و این امر باعث بیهوشی خواهد شد. در برخی موارد فرآیند تنفس قطع می‌شود. این عوارض نادر هستند و فقط در موارد شدید دیده می‌شوند.

تشخیص:

1. پزشک برای تشخیص این اختلال از شما در خصوص سابقه پزشکی تان سوال خواهد پرسید و سپس به انجام آن جسمانی می‌‌پردازد و در صورت نیاز درخواست انجام تست‌های تشخیصی را خواهد داد تا بتواند مشکل شما را به طور دقیق تشخیص دهد و با توجه به نتایج به دست آمده به طراحی یک برنامه درمانی مناسب بپردازد. برخی از روش‌های تشخیصی شایع که در این اختلال مورد استفاده قرار می‌گیرند به شرح زیر می‌باشند:
2. آزمایش خون: آزمایش خون می‌تواند اطلاعات خوبی را در ارتباط با سطح برخی از چربی‌های خاص، کلسترول، قند و پروتئین موجود در خون که نشان دهنده نبض پایین یا سایر بیماری‌های قلبی است در اختیار پزشک قرار دهد.
3. الکترومیوگرافی: الکترومیوگرافی روشی است که به ارزیابی فعالیت الکتریکی قلب می‌‌پردازد و به پزشک کمک می‌‌کند به این نتیجه برسد که آیا برخی از نقاط قلب بزرگ شده اند، دچار فعالیت بیش از حد می‌باشند یا آن که دچار آسیب دیدگی شده اند. جریان الکتریکی قلب به کمک ۱۲ تا ۱۵ عدد الکترود که روی بازو، پا و قفسه سینه قرار داده شده اند ارزیابی خواهد شد. الکترومیوگرافی فقط زمانی می‌‌تواند به تشخیص نبض پایین بپردازد که بیمار در مطب پزشک حضور دارد. ممکن است پزشک درخواست یکی از روش‌های تشخیصی زیر را بدهد: دستگاه الکترومیوگرافی قابل حمل به ارزیابی ضربان قلب بیمار خواهد پرداخت و کافی است بیمار دکمه دستگاه را فشار دهد. این دستگاه می‌تواند به مدت چند هفته و تا زمان شروع علائم بیمار به ثبت فعالیت الکتریکی قلب بپردازد. دستگاه الکترومیوگرافی‌هالتر دستگاهی است که باید بیمار به مدت ۲۴ تا ۴۸ ساعت و در این فعالیت طبیعی خود از آن استفاده نماید تا دستگاه بتواند به بررسی ضربان قلب پردازد. یک نوع دستگاه بی‌ سیم و بسیار قدرتمند وجود دارد که برای آن دسته از بیمارانی که همیشه دچار علائم و نشانه‌های حاصل از ضربان قلب پایین نمی‌‌شوند مورد استفاده قرار می‌‌گیرد، زیرا این افراد باید به مدت طولانی تحت نظر قرار داشته باشند.

درمان طب نوین:

• درمان این اختلال به علت بروز آن، وجود بیماری‌های قلبی و شدت علائم و نشانه‌های بیمار بستگی دارد.
• درمان اختلالات زمینه ای: اگر شما دچار برخی اختلالات از قبیل کم کاری غده تیروئید، عدم تعادل الکترولیت‌ها یا آپنه خواب هستید پزشک علاوه بر درمان ضربان قلب پایین باید به درمان این اختلالات می‌پردازد تا ضربان قلب شما عادی شود.
• دارودرمانی: انواع مختلفی از داروها از قبیل داروهایی که برای سایر بیماری‌های قلبی تجویز می‌شوند می‌توانند باعث بروز نبض پایین شوند. پزشک به بررسی داروهای شما خواهد پرداخت و دوز آنها را پایین می‌‌آورد و در صورت لزوم به تجویز روش‌های درمانی جایگزین خواهد پرداخت تا مشکل پایین بودن ضربان قلب را درمان کرد. برخی از داروهایی که برای درمان نبض پایین مورد استفاده قرار می‌گیرند عبارتند از بتا بلاکرها و داروهای مسکن.
• دفیبریلاتور: دفیبریلاتور دستگاهی است که به کمک باتری کار می‌کند و زیر سطح پوست قرار داده می‌شود تا به ثبت ضربان قلب بپردازد. در صورتی که هرگونه ناهنجاری در ضربان‌قلب شناسایی شود این دستگاه به ارسال یک شوک الکتریکی خواهد پرداخت تا ضربان قلب را به حالت عادی برگرداند. نسل جدید این دستگاه دارای عملکرد دوگانه است و می‌‌تواند عملکردی شبیه پیس ‌میکر را ایفا کند. در صورتی که ضربان قلب پایین باشد دستگاه پیس میکر قلب را تحریک خواهد کرد. پیس میکر یک دستگاه کوچک است که به کمک باتری کار می‌کند و می‌تواند به شناسایی ضربان غیرعادی قلب بپردازد و با تولید جریان الکتریکی قلب را تحریک کند ضربان عادی داشته باشد. پیس میکر به کمک یک عمل جراحی خفیف زیر سطح پوست و در نزدیکی استخوان ترقوه قرار داده خواهد شد و یک عدد سیم از دستگاه به سمت قلب ارسال می‌شود.

درمان طب سنتی:

• به و تخم به بخورید.
• بر مصرف سرکه و هلیم مداومت کنید.
• تقویت عضلات قلب با ورزش سبک روزانه.
• افزایش وعده های غذایی البته با حجم کمتر.
• افزایش مصرف مایعات اعم از آب یا میوه جات آب دار.
• افزایش مصرف حبوبات (نخود و لوبیا)، میوه جات و سبزیجات تازه.
• مصرف بیشتر کربوهیدرات ها (مواد غذایی نشاسته ای و شیرین).
• مصرف دمنوش (زنجبیل + به لیمو + شیرین بیان) با عسل روزانه ۲ تا ۳ لیوان.
• از داروی تقویت قلب، اندازه یک قاشق چایخوری در صبح ناشتا و یک قاشق چایخوری، موقع خواب، به مدت دو هفته میل کنید.
• مصرف نمک سنگ یا دریا به میزان نیاز بدن (اگر کنار دریا زندگی می کنید از نمک دریا وگرنه از نمک سنگ استفاده کنید که برای شما حکم دارو را دارد فقط زیاده روی نکنید).

فعالیت:

• روزی نیم ساعت فعالیت مناسب بدنی داشته باشید.

رژیم غذایی:

• از مصرف فرآورده های کارخانه ای، لبنیات پاستوریزه، غذاهای سرد بدون مصلح غذایی پرهیز کنید.