سر شدن (سنگینی زبان): عبارت است از بی حسی یا سوزش زبان احساس بسیار عجیب و غریبی است و گاهی اوقات، ورم، خارش و ضعف زبان را به وجود می آورد. بی حسی زبان معمولاً به دلیل واکنش های آلرژیک به بعضی از مواد غذایی یا مواد شیمیایی خاص و سطح پایین کلسیم اتفاق می افتد. گاهی اوقات نیز بیماری های عفونی مثل عفونت لایم، این وضعیت را به وجود می آورد. در بعضی از موارد بی حسی زبان به دلیل مشکلات سیستم عصبی رخ می دهد.

علائم:

1. بی حسی و سر شدن به معنی از دست دادن حس در قسمتی از بدن است. بسیاری از افراد هنگام خوابیدن های طولانی، خم شدن بیش از حد بازو یا تایپ کردن زیاد روی کیبورد این احساس را دارند. اگرچه که علائم بی حسی زبان زیاد رایج نیست، اما افراد را می ترساند. علاوه بر آن بی حسی ممکن است علائمی از مشکلات ناشناخته در فرد باشد. علائم بی حسی و سر شدن زبان در افراد مختلف متفاوت است که شامل موارد زیر می باشد:
2. ورم
3. ضعف
4. درد صورت
5. احساس سوزش یا خارش
6. احساس سوزن سوزن شدن

علت:

• سر شدن عموماً نتیجه آسیب دیدگی، فشار و یا حساسیت و مشکل عصبی در فرد است. زبان از عصب ها و رگ های خونی کوچک تشکیل شده که در صورت و مغز وجود دارد. عصب ها و رگ ها شاخه بندی های مختلف دارند و به جهت های متفاوت کشیده می شوند و در همه آن ها خون جریان دارد و احساس های مختلف در طول زبان را ایجاد می کند. علاوه بر آن زبان یکی از اولین بخش های بدن است که با جهان خارج ارتباط دارد، یعنی غذا، نوشیدنی یا دیگر مواد. زبان دروازه ای برای نگهداری بدن از مواد مضر است. در نتیجه بسیار حساس است. یکی از مکانیسم های دفاعی رایج آن بی حسی و سر شدن است. علت های زیادی وجود دارد که روی بی حسی عصب ها و رگ های خونی در زبان تأثیر می گذارد که این علل شامل موارد زیر هستند:
• غلبه بلغم در زبان و مغز
• آلرژی: برخورد زبان با یک غذا یا یک ماده شیمیایی که سیستم ایمنی آن را مضر تشخیص دهد، باعث ورم سوزش و بی حسی می شود.
• اختلال در سیستم عصبی مرکزی: بی حسی زبان یا اطراف دهان اغلب می تواند نشان دهنده مشکلی در سیستم عصبی مرکزی مثل میگرن یا سکته باشد.
• عروقی: وضعیت هایی که به رگ های خونی در زبان فشار وارد می کنند عاملی برای بی حسی هستند، زیرا زبان نمی تواند جریان خون کافی مورد نیاز را دریافت کند.
• متابولیک: عملکرد نامناسب فعالیت های بدن مثلاً تنظیم گلوکز می تواند روی عصب ها تأثیر بگذارد و عاملی برای بی حسی یا سوزش زبان در دهان و دیگر بخش های بدن باشد.
• ناتعادلی مواد معدنی: مواد معدنی خاصی در بدن مثل کلسیم هستند که برای عملکرد طبیعی ضروری می باشند. کمبود این مواد معدنی عاملی برای سوزش اطراف دهان است که بی حسی و سر شدن زبان را ایجاد می کند.
• عفونت: عفونت های باکتریایی مثل بیماری لایم و عفونت های ویروسی مثل شینگل باعث التهاب و آسیب دیدگی عصب می شوند که نتیجه آن بی حسی و سر شدن و فلج صورت است. فلج صورت همچنین به زبان و نواحی دهان انتقال پیدا می کند.
• ناتعادلی ویتامین ها: ویتامین های خاصی هستند که برای عملکرد سالم عصب ضروری هستند، مثل ویتامین d و ویتامین ب 12 کمبود این ویتامین ها در طول زمان عاملی برای جراحت و آسیب دیدگی عصب است. قرار گرفتن در معرض بالای ویتامین b 6 ممکن است که عامل بی حسی باشد.
• خود ایمنی: بسیاری از بیماری های التهابی یا وضعیت های خاص در بدن باعث حمله سیستم ایمنی می شوند و روی عصب و زبان تأثیر می گذارند و در نتیجه آسیب دیدگی و بی حسی را ایجاد می کنند. وضعیت هایی مثل اسکلروزیس چندگانه ولوپوس نمونه هایی از این بیماری های خود ایمنی هستند.
• سطح پایین کلسیم و ویتامین دی: هایپوکالسمیا به سطح پایین کلسیم در خون گفته می شود که می تواند باعث سر شدن اطراف زبان یا دیگر بخش های بدن شود. این وضعیت اغلب برای افرادی اتفاق می افتد که به اندازه کافی غده های پاراتیروئید ندارند و یا کمبود ویتامین D شدید دارند.
• سکته: حملاتی مثل سکته های بسیار کوچک نشان دهنده این مشکل می باشد. هرگونه سکته می تواند به معنی مشکلات جریان خون در مغز باشد. در چنین شرایطی بی حسی اتفاق می افتد. علت آن ها جابجا شدن لخته خون است. علائم سکته شامل ضعف، بی حسی، سر شدن، فلج شدن یک طرف صورت یا بدن، مشکلات تکلم و مشکلات بینایی،سردرد شدید و ناگهانی است.
• فلج بل: فلج بل یک نوع فلج مزمن صورت است. این نوع فلج معمولاً ناگهانی اتفاق می افتد و بعد از 48 ساعت بدتر می شود. علائم آن معمولاً در دو هفته الی 6 ماه ظاهر می شوند، اما فلج دائمی در موارد بسیار نادری رخ می دهد. علائم این وضعیت هم نتیجه فلج عضلات صورت است. این نوع فلج معمولاً در یک طرف صورت رخ می دهد. علت فلج بل، التهاب یا آسیب دیدگی عصبی در صورت می باشد. این عصب عضلات صورت را کنترل می کند و هدف از درمان، کاهش التهاب و بهبود فلج صورت است. معمولاً این بیماری رایج نیست، علائم شدید آن ضعف بازو، بی حسی صورت، از دست دادن شنوایی، درد در یک طرف صورت و ضعف صورت است و در چنین شرایطی حتماً باید به پزشک مراجعه کرد.

تشخیص:

1. ام آر آی
2. آزمایش خون
3. سی تی اسکن
4. انجام معاینات بالینی و گرفتن شرح حال از بیمار

درمان طب نوین:

• بسته به علت نشانه های بی حسی زبان، پزشک ممکن است گزینه های درمانی زیر را پیشنهاد کند.
• مکمل ها: اگر علائم شما ناشی از عدم تعادل ویتامین یا مواد معدنی باشد، پزشک ممکن است مکمل هایی را برای کمک به بدن شما و اصلاح آن تجویز کند.
• داروهایی برای آرام کردن رگ های خونی: انواع مختلفی از داروها وجود دارد که می توانند با تسکین دادن (آرامش) رگ ها و تسریع گردش خون، با انقباض رگ های خونی، مقابله می کنند.
• داروهای میگرنی: اگر بی حس شدن زبان شما سیگنالی برای میگرن های قریب الوقوع باشد، پزشک می تواند دارویی را به شما ارائه دهد تا سردرد شما را تسکین دهد.
• اگر هر نشانه ای از مشکل گفتاری، افتادگی صورت یا ضعف در نقطه ای از بدن داشته باشید که در سایر قسمت های بدن نیست (مثل بازو)، بلافاصله با اورژانس تماس بگیرید. اینها می توانند نشانه ای از سکته باشند. علاوه بر این، اگر شما احساس بی حسی زبان را همراه با خس خس سینه و یا مشکل تنفسی، سختی بلع، گلو درد، گرفتگی گلو یا کهیر مشاهده کردید، نیز بلافاصله باید با اورژانس تماس بگیرید. چرا که می تواند نشانه ای از واکنش آلرژی باشد.

درمان طب سنتی:

• جویدن کندر
• خوردن عسل صبحگاهی و شبانگاه
• ماساژ ملاج سر با روغن بادام شیرین
• برای رفع این بیماری باید دارچین، زنجبیل، هلیله سیاه، شیطرج، فلفل سیاه، بابونه شیرازی و نخود الوند از هر کدام ۵ گرم، آمله مقشر، ثعلب و تخم های مغز میوه کاج از هر کدام ۱۰ گرم. همه را نرم بسایید بعد با ۲۰ گرم پودر نارگیل و یک کیلو مویز بیدانه کوبیده شده و یک کیلو عسل مخلوط کرده و هر روز صبح، ظهر و شب هر مرتبه یک قاشق شربت خوری از آن را میل کنید.

درمان سردی ناشی از بی حسی دندان:

• گذاشتن نمک بر روی موضع مربوطه. (بی حسی های دندانپزشکی باعث سردی تن می گردد و موهای صورت را سفید می کند).

داروها:

• معمولاً دارویی نیاز نیست.

فعالیت:

• محدودیتی وجود ندارد.

رژیم غذایی:

• از مصرف فرآورده های کارخانه ای، لبنیات پاستوریزه پرهیز کنید.