زخم واریس: عبارت است از زخم واریس یک زخم سطحی روی پوست است و زمانی که سیاهرگ نمی‌تواند خون را به عقب و به سمت قلب بازگرداند ایجاد می‌شود. زخم‌های واریس غالباً نشانه ابتلا به بیماری واریس وریدی در مراحل پیشرفته است. زخم واریس می‌تواند یک مشکل طولانی مدت برای مبتلایان باشد، اما می‌توان آن را با روش‌های درمانی مناسب به سرعت درمان کرد. با درمان رگ واریسی می‌توان از ایجاد زخم واریس پیشگیری کرد. این زخم‌ها معمولاً در اطراف قسمت پایین پا، بالای مچ پا و زیر ماهیچه ساق پا شکل می‌گیرند.
علائم:
- درد و سنگینی پا
- احساس خارش و گزگز
- تورم، سنگینی و گرفتگی پا
- مرز و شکل زخم ها غیر یکنواخت است.
- اگر زخم عفونی شود، ممکن است بد بو شده و چرک از آن تخلیه شود.
- پوست اطراف ممکن است درخشان، سفت و گرم شده و تغییر رنگ یابد.
- زخم هایسطحی قرمز رنگ که در برخی موارد با بافت های زرد رنگ پوشیده شده اند.
- پوست سفت و سخت شده به رنگ قهوه ای، بنفش یا قرمز تیره (این نشانه تجمع خون است)
- در صورتی که زخم واریس شما عفونی شده، علائم زیر را مشاهده خواهید کرد: درد تشدید شونده، تخلیه مواد سبز رنگ و ناخوشایند از محل زخم، قرمزی و تورم پوست اطراف زخم، بالا رفتن دمای بدن (تب).
علت:
- هنوز علت بروز زخم واریس به صورت کامل مشخص نشده است آنچه به نظر می‌آید مواردی که در ادامه ذکر می‌کنیم همگی از علل بروز زخم واریس هستند:
- اختلالات مادرزادی
- نداشتن تحرک کافی
- ترومبوز وریدی یا فلبیت
- عدم کارایی پمپ عضله ساق پا
- نارسایی وریدی توام با افزایش فشار وریدی می‌تواند باعث بروز زخم پا شود.
- اختلال در عملکرد دریچه‌های موجود در دیواره وریدها در نتیجه آسیب و جراحت
- رفلاکس یا برگشت خون وریدی با تجمع خون در سیستم وریدی و آسیب به سیستم مویرگی همراه خواهد بود. واکنش‌های التهابی باعث تشکیل زخم و مانع از بهبود آن می‌شوند.
- آسیب دیدگی دریچه لانه کبوتری: اگر پس از آسیب‌دیدگی‌های جزئی در پا مشکلی در گردش خون در رگ‌های پا ایجاد شود،زخم واریس یا زخم وریدی پا ممکن است به وجود آیند. در صورت بروز این مشکل، فشار داخل سیاهرگ افزایش می‌یابد. این فشار بالای مداوم می‌تواند به مرور عروق کوچک خونی در پوست را دچار آسیب کرده و آنها را شکننده کند. در نتیجه، پوست شما به راحتی شکسته و پس از ضربه یا کشش، این زخم‌ها ایجاد می‌شوند. سیاهرگ‌ها در پا لوله‌هایی هستند که خون را از سمت پا به سمت قلب حمل می‌کنند. این سیاهرگ‌ها یک دریچه یک طرفه دارند که فقط اجازه می‌دهند که خون به سمت بالا حرکت کند و از بازگشت خون به سمت پایین جلوگیری می‌کند. در برخی از افراد، این دریچه‌ها به درستی کار نمی‌کنند یا به علت ترومبوز (لختگی خون) در سیاهرگ آسیب دیده‌اند. اگر این دریچه‌ها آسیب ببینند، خون در مسیر اشتباه در رگ جریان می‌یابد که در نتیجه در هنگام ایستادن فشار زیادی را به رگ وارد می‌کند. این فشار زیاد غیرعادی باعث آسیب‌دیدگی پوست و ایجاد زخم می‌شود. زخم‌های واریسی معمولاً در زنان بیش از مردان دیده می‌شود. بیشتر افراد مبتلا به این بیماری در سنین بین ۵۰ تا ۷۰ سالگی قرار دارند. زخم‌های واریسی معمولاً در قسمت پایین پا دیده می‌شوند.
عوامل افزایش دهنده خطر:
- افزایش سن
- ترومبوز (لخته شدن خون)
- چاقی یا داشتن اضافه وزن
پیشگیری:
- سیگار نکشید
- تحرک داشته باشید
- به طور منظم ورزش کنید
- وزن ایده آل خود را حفظ کنید
- در صورت اضافه وزن و چاقی، وزن خود را کاهش دهید
- روزانه پاهای خود را برای زمان کوتاهی بالا نگه دارید به خصوص اگر زمان زیادی را بر روی پاهای خود ایستاده‌اید
- استفاده از جوراب واریسی نیز می‌تواند مفید باشد. این جوراب‌ها می‌توانند: از تجمع خون در پاها پیشگیری کنند، از ایجاد تورم پیشگیری کنند، خطر بروز زخم‌های واریسی را کاهش دهند.
تشخیص:
- متخصص واریساز شما در مورد علائم همراه با زخم‌های واریسی ایجاد شده در پاها سؤالاتی می‌پرسد. آنها تلاش می‌کنند با این سؤالات بیماری‌های زمینه‌ای یا آسیب‌دیدگی‌های قبلی که باعث ایجاد زخم‌های واریسی شده‌اند مانند آنچه در زیر به آنها اشاره شده است را مشخص کنند: دیابت، ترومبوز وریدی عمیق، جراحت یا عمل جراحی در پای مبتلا، سابقه ابتلا به زخم‌های واریسی، پزشک ممکن است دستور انجام آزمایش‌هایی مانند اولتراسوند داپلر، بیوپسی پوست و پج تست را برای تأیید تشخیص بدهد.
درمان طب نوین:
- روند درمان نیاز به صبر و حوصله دارد و در مجموع شامل بر انجام اقدامات اولیه به منظور بهبود گردش خون جهت تسهیل روند بستن زخم، پاک‌سازی زخم، درمان واریس و حتی اقدامات جراحی در موارد لزوم است. زخم‌های واریسی به منظور ترمیم و همچنین پیشگیری از عفونت، نیازمند مراقبت ویژه هستند. مهم است که هرگونه زخم واریسی ایجاد شده، سریعاً توسط پزشک مورد بررسی قرار گیرد. روش‌های درمانی ممکن است بر روی مشکلات عروقی ایجاد کننده‌ی زخم متمرکز شوند. همچنین ممکن است بافت های اطراف زخم برداشته شوند. از شما خواسته می‌شود تا:
- تست آلرژی انجام دهید.
- از محصولاتی که باعث حساسیت پوست می‌شوند دوری کنی.
- آنتی‌بیوتیک خوراکی: مصرف آنتی‌بیوتیک فقط در صورت بروز التهاب پوستی (سلولیتیس) توصیه می‌شود و نباید خودسرانه آنتی‌بیوتیک مصرف شود.
- پانسمان: معمولاً پانسمان زیر پوشش فشاری اعم از بانداژ یا جوراب واریس اعمال می‌شود. تا مانع از چسبیدن جوراب به زخم و ایجاد حس ناخوشایند شود.
- آسپرین: این دارو هم به روند بهبود زخم کمک می‌کند و اندازه زخم را در مقایسه با استفاده از درمان فشاری به‌تنهایی به میزان قابل‌ملاحظه‌ای کمتر می‌کند.
- درمان جراحی زخم واریس: در زخم‌هایی که مزمن می‌شوند گاهی نیاز به اقدامات مداخله‌ای مثل دبریدمان زخم پیش می‌آید. در فرآیند دبرید بافت‌های نکروزه یا همان مرده برداشته می‌شود. این کار با روش‌های مکانیکی یا لارو درمانی و یا درمان آنزیمی انجام می‌گیرد.
- بالا نگه داشتن پاها: قراردادن بالش زیر پا در حالت استراحت به‌نحوی‌که پاها بالاتر از سطح قلب قرار گیرد به بیماران توصیه می‌شود. این کار با کم‌کردن ورم در پاها به بهبود هر چه سریع‌تر زخم کمک می‌کند. توصیه می‌شود پاها 3 تا 4 بار در روز و هر بار 30 دقیقه بالا قرار گیرند.
- درمان فشاری: ازجوراب واریسی استفاده کنید تا از تجمع خون در پا جلوگیری شده و روند ترمیم تسریع شود. کم‌کردن ورم از اولین اقدامات در درمان زخم واریس است به این منظور از روش درمان فشاری استفاده می‌شود. درمان فشاری شامل بر بانداژ مناسب در مراحل اولیه، جوراب واریس و استفاده از پمپ‌های بادی برای بیماران بستری است. درمان فشاری علاوه بر کاهش ورم با بهبود برگشت خون به سمت قلب، درد را کم می‌کند و روند بهبودی زخم را سرعت می‌بخشد. معمولاً در مراحل حاد و اولیه توصیه به استفاده از بانداژ فشاری چندلایه و یا جوراب فشار کلاس 2 می‌شود. برای انجام صحیح بانداژ و کمک به بهبود جریان خون نیاز به راهنمایی و آموزش توسط کارشناس یا پزشک زخم وجود دارد.
درمان طب سنتی:
- زالودرمانی و حجامت اطراف موضع.
- ترکیب عسل و روغن زیتون روی موضع.
- برای درمان زخم های واریس باید برگ کلم را بر آن ضماد کرد.
- در صورت عفونی شدن زخم از دود دادن عنبرنساء و همچنین ضماد نمک دو واحد و عسل پنج واحد تا زمان بهبودی.
داروها:
- زینک اکساید
فعالیت:
- تا زمان بهبودی کامل از انجام هرگونه فعالیت بدنی شدید پرهیز کنید.
رژیم غذایی:
- از مصرف هرگونه فرآورده های کارخانه ای و همچنین لبنیات بدون مصلح پرهیز کنید.