زخم آلت تناسلی: عبارت است از زخم یک برجستگی یا جراحت دردناک است. زخم ها می توانند در هر قسمت از پوست از جمله بر روی آلت تناسلی ظاهر شوند. زخم های آلت تناسلی اغلب ناشی از عفونت مقاربتی یا یک بیماری پوستی هستند. برخی از زخم های آلت تناسلی به خودی خود از بین می روند، اما بسیاری از آن ها برای جلوگیری از بدتر شدن علائم، عوارض و انتقال به دیگران به درمان نیاز دارند.
علائم:
- تورم ناحیه تناسلی
- خارش ناحیه تناسلی
- زخم شدن ناحیه تناسلی
- خروج ترشحات غیرطبیعی
- درد و سوزش ناحیه تناسلی
- تغییر رنگ پوست ناحیه تناسلی
- تخریب بافتهای ناحیه تناسلی
- احساس درد در هنگام روابط جنسی
- تاولی که به راحتی خونریزی میکند
- احساس درد و سوزش در هنگام دفع ادرار
- دیدن تخم یا حشرات کوچک که در موهای ناحیه تناسلی حرکت میکنند.
علت:
- تبخال تناسلی: تبخال تناسلی نوعی عفونت مقاربتی است که هنگام فعالیت جنسی از یک فرد به فرد دیگر منتقل می شود. در ایالات متحده از هر 6 نفر بیش از 1 فرد 14 تا 49 ساله دارای تبخال تناسلی هستند. تبخال تناسلی در اثر ویروس تبخال ایجاد شده و علائم آن می تواند شامل زخم های دردناک، خارش دار، پر از مایعات و زخم های تاولی بر روی آلت تناسلی و سایر قسمت های دستگاه تناسلی باشد. ترکیدن این تاول ها باعث باقی ماندن جای زخم خواهد شد.
- زگیل تناسلی: زگیل های تناسلی نوع دیگری از عفونت های مقاربتی هستند که در اثر ویروس پاپیلومای انسانی ایجاد می شوند. این زگیل ها بر روی آلت تناسلی به صورت زائده یا برآمدگی های کوچک پوستی شبیه به گل کلم ظاهر می شوند. زگیل های تناسلی می توانند باعث خارش و ناراحتی شوند.
- سفلیس: سفلیس یک عفونت شدید باکتریایی و نوع دیگری از عفونت های مقاربتی است. سفلیس در مراحل اولیه عفونت معمولاً باعث ایجاد زخم خشک، بدون درد و قرمز بر روی آلت تناسلی می شود. این زخم به مدت 3 تا 6 هفته باقی خواهد ماند. سفلیس در صورت عدم درمان می تواند منجر به مشکلات زیر شود: مشکلات قلبی عروقی، زوال عقل، کاهش شنوایی یا بینایی، افزایش خطر ابتلا به عفونت HIV، مننژیت، عوارض بارداری، زایمان و مشکلات مربوط به جنین، سکته.
- اسکابیز: اسکابیز یک بیماری مسری پوستی است که می تواند بسیاری از قسمت های بدن از جمله آلت تناسلی را تحت تأثیر قرار دهد. اسکابیز با ورود کنه ای به نام Sarcoptes scabiei به زیر پوست ایجاد می شود. تماس جنسی خطر ایجاد زخم در آلت تناسلی را افزایش خواهد داد. اسکابیز باعث ایجاد تاول و زخم هایی ریز بر روی پوست می شود که به خصوص در شب بسیار خارش دارند. این زخم ها معمولاً بصورت خطوط نازک و نامنظمی ظاهر می شوند که مسیر کنه در زیر پوست را نشان می دهد. شخصی که قبلاً هرگز دچار اسکابیز نشده است، احتمالاً 4 تا 6 هفته پس از آلودگی علائمی نخواهد داشت. علائم در دومین یا موارد بعدی آلودگی معمولاً طی 1 تا 4 روز ظاهر می شوند.
- زگیل آبکی: زگیل آبکی یک عفونت ویروسی پوستی است. این عفونت می تواند از طریق تماس مستقیم با دیگران یا به اشتراک گذاشتن حوله یا وسایل شخصی به افراد دیگر منتقل شود. تماس جنسی می تواند باعث گسترش ویروس به آلت تناسلی شود. علائم شامل زخم های گرد، خارش دار، برافروخته، به رنگ صورتی یا گوشتی بر روی آلت تناسلی است. این زخم ها می توانند به تنهایی یا بصورت خوشه ای ظاهر شوند. بسیاری از موارد بدون درمان طی 12 تا 18 ماه از بین خواهند رفت. افراد در صورت وجود زخم ها می توانند این زگیل های آبکی را به دیگران منتقل کنند.
- شانکروئید: شانکروئید یک عفونت باکتریایی است و عامل آن باکتری هموفیلوس دوکرئی می باشد. این بیماری از طریق رابطه جنسی بدون محفاظت از یک شخص به شخص دیگر گسترش می یابد. این عفونت باعث ایجاد زخم های کوچک، قرمز و برافروخته بر روی آلت تناسلی می شود. این زخم ها خارش دار و دردناک هستند و زمانی که باز شوند از آن ها خون یا مایعات دیگری خارج خواهد شد. علائم دیگر شامل درد هنگام فعالیت جنسی یا ادرار کردن و تورم در کشاله ران است.
- گرانولوما اینگوئینال: گرانولوما اینگوئینال نوعی عفونت مقاربتی باکتریایی است که باعث شکل گیری زخم بر روی دستگاه تناسلی و مقعد می شود. این بیماری در ایالات متحده نادر بوده، اما در برخی از مناطق در حال توسعه شایع است. این عفونت در ابتدا باعث ایجاد برجستگی های کوچک و بدون درد می شود. این زخم ها با گذشت زمان و به تدریج به زخم هایی عمیق تبدیل شده و خونریزی می کنند.
- پسوریازیس: پسوریازیس یک بیماری خود ایمنی پوستی است که باعث ایجاد لکه های قرمز و خشک بر روی پوست می شود. پسوریازیس بر روی آلت و دستگاه تناسلی می تواند باعث بروز مشکلات زیر شود: جوش های کوچک قرمز با ردهای نقره ای، خشکی و ترک خوردگی پوست که می تواند خونریزی کند، خارش، درد و ناراحتی، علائم در افراد مختلف متفاوت است. در برخی تنها چند لکه ظاهر می شود در حالی که در برخی دیگر جوش ها بسیار گسترده خواهند بود.
- درماتیت آتوپیک یا اگزما: درماتیت آتوپیک یا اگزما نوعی بیماری مزمن پوستی است و می تواند بر بسیاری از قسمت های بدن از جمله آلت تناسلی تأثیر بگذارد. اگزما باعث ایجاد برآمدگی های قرمز و پوسته پوسته می شود که خارش دارند. احتمال دارد این برجستگی ها قبل از تشکیل یک زخم تاولی بترکند. اگزما در افراد دارای نوعی ژن که بر توانایی پوست آن ها در محافظت در برابر تحریک کننده ها و آلرژن ها تأثیر می گذارد ایجاد خواهد شد. جوش های اگزما در آلت تناسلی بر اثر تماس با محصولات پاک کننده معطر، مواد شوینده لباس و یا کشیده شدن لباس بر روی پوست ایجاد می شوند.
- لیکن پلان: لیکن پلان یکی دیگر از انواع بیماری های خود ایمنی پوستی است. این بیماری باعث ایجاد جوش های ریز خارش دار شده و از دیگر مشخصه های آن برجستگی های مسطح و کبود است. این زخم ها بر روی آلت تناسلی، داخل بازوها، مچ دست، مچ پا یا سایر قسمت های بدن ایجاد می شوند. این زخم ها گاهی باعث تشکیل تاول هایی می شوند که پوسته پوسته شده و از آن ها مایعاتی خارج می شود. گاهی احتمال دارد در دهان نیز زخم هایی سفید و دردناک شبیه به توری ایجاد شود.
- زخم های دیابتی: زخم های دیابتی به طور معمول بر روی پاها ظاهر می شوند. با این حال حداقل در یکی از موارد، ایجاد زخم های آلت تناسلی در نتیجه دیابت گزارش شده است. در این موارد درمان شامل استفاده از کرم ضد قارچ و دارو برای کنترل میزان قند خون خواهد بود. علائم شایع تر دیابت شامل موارد زیر است: زخم های پوستی که به آرامی بهبود می یابند، عفونت های مکرر پوستی، افزایش تشنگی و ادرار، گرسنگی شدید، خستگی و بدخلقی، تاری دید.
- سرطان آلت تناسلی: سرطان آلت تناسلی نوعی سرطان نادر است و اولین نشانه آن تغییر در پوست آلت تناسلی است: یک توده یا زخم خشک کوچک که احتمال دارد خونریزی کند، تغییر در رنگ پوست، ضخیم شدن پوست، جوش های کوچک زیر پوست ختنه گاه، ترشحات بد بو یا خونریزی در زیر پوست ختنه گاه، زائده های مسطح.
پیشگیری:
- تنها راه مطمئن برای جلوگیری از شانکروئید، اجتناب از هرگونه تماس و فعالیت جنسی می باشد. با این حال، امتناع از رابطه به طور کلی برای اکثر افراد ممکن نمی باشد. روش های دیگر برای کاهش احتمال ابتلا به شانکروئید عبارتند از:
- کاهش تعداد شرکای جنسی
- به طور منظم برای STI آزمایش دهید
- استفاده از محافظ در طول رابطه جنسی
- گفتگو با شریک جنسی خود در مورد آزمایش بیماری های مقاربتی
- بررسی ناحیه تناسلی به طور مرتب، برای چک کردن وجود تودههای غیرطبیعی، زخمها یا غدد لنفاوی متورم
- از مصرف الکل اجتناب کنید یا آن را محدود کنید و استفاده از مواد مخدر را برای تفریح متوقف کنید، زیرا ممکن است در براورد سالمتی شما تأثیر بگذارد.
- از شریک جنسی خود در مورد زخم ها یا برجستگی های غیرعادی در ناحیه تناسلی خود بپرسید
- در مورد درد غیرقابل وصف کشاله ران با پزشک صحبت کنید.
تشخیص:
- انجام معاینه جسمانی و بررسی سابقه پزشکی بیمار: در مرحله اول، زخم تناسلی بر اساس انجام معاینه جسمانی کامل و بررسی سابقه پزشکی بیمار تشخیص داده میشود. ممکن است پزشک از بیمار در خصوص روابط جنسی او، داروهایی که مصرف میکند، سابقه خانوادگی ابتلا به ضایعات و اختلالات پوستی و وجود هرگونه عفونت احتمالی سوال بپرسد. هرگونه زخمی که روی پوست به وجود میآید باید با دقت ارزیابی شود تا بتوان در مراحل اولیه به درمان آن پرداخت زیرا ممکن است پس از مدتی این ضایعات ناپدید شوند و امکان تشخیص علت بروز آنها نیز از بین برود.
- انجام آزمایش خون:پزشک برای تشخیص هرپس تناسلی، سفلیس و ایدز درخواست انجام آزمایش کامل خون را خواهد داد.
- نمونه برداری از زخم ناحیه تناسلی: در این روش پزشک قسمتی از زخم و بافت اطراف آن را برمیدارد سپس برای انجام بررسی و آزمایشات لازم به آزمایشگاه ارسال میکند. متخصص آزمایشگاه نمونه دریافت شده را زیر میکروسکوپ بررسی مینماید تا بتواند پس از ارزیابیهای کامل و بررسی یافتههای به دست آمده و وصل کردن نتایج حاصل از مطالعات انجام شده روی بافت مورد نظر به تشخیص قطعی و نهایی برسد.
درمان طب نوین:
- درمان به علت زمینه ای آن بستگی دارد.
- درمان تبخال تناسلی: درمانی برای تبخال وجود ندارد، اما داروهای ضد ویروسی می توانند به پیشگیری یا جلوگیری از شیوع آن کمک کنند. لازم است افراد تا زمان از بین رفتن زخم ها از فعالیت جنسی خودداری کنند. افراد همچنین باید از لمس زخم ها خودداری کنند چراکه این کار می تواند باعث گسترش ویروس به نواحی دیگر شود.
- درمان زگیل تناسلی: در صورتی که زگیل تناسلی باعث ایجاد درد و ناراحتی نشود نیازی به درمان نخواهد داشت. زگیل ها در هر 1 نفر از 3 فرد مبتلا به این بیماری طی 2 سال به خودی خود از بین خواهند رفت. پزشک می تواند برای از بین بردن زگیل ها آن ها را منجمد کند، عمل لیزر انجام دهد و یا یک داروی موضعی تجویز کند. این درمان ها ویروس ایجاد کننده زگیل را از بین نمی برد در نتیجه احتمال دارد این زگیل ها در آینده مجدداً بازگردند. افراد با از بین رفتن زگیل باید حداقل تا گذشت 2 هفته از برقراری رابطه جنسی خودداری کنند. بعد از این مدت همچنان احتمال انتقال ویروس به دیگران وجود دارد بنابراین استفاده از محافظ هنگام رابطه جنسی بسیار مهم است.
- درمان سفلیس: اگر فردی به سفلیس مشکوک باشد باید برای جلوگیری از پیشرفت عفونت و ایجاد عوارض شدید و پایدار در اسرع وقت به دنبال مراقبت های پزشکی باشد. تزریق پنی سیلین اصلی ترین درمان سفلیس است.
- درمان اسکابیز: کرم ها و لوسیون های تجویزی اولین مرحله درمان برای این زخم ها هستند. پزشک در صورتی که این موارد عمل نکنند احتمالاً داروهای خوراکی تجویز خواهد کرد. کمپرس های سرد و آنتی هیستامین ها می توانند تا زمانی که داروی ضد عفونی کننده تأثیر بگذارد خارش را تسکین دهند.
- درمان زگیل آبکی: پزشکان برای از بین بردن زخم ها و جلوگیری از انتقال عفونت به دیگران موارد زیر را توصیه می کنند: کرم های موضعی یا لوسیون ها، جراحی برداشتن ضایعات با استفاده از کورت که یک ابزار قلابی کوچک است، کرایوتراپی، جراحی لیزر.
- درمان شانکروئید: اصلی ترین درمان برای شانکروئید همانند سایر عفونت های باکتریایی داروهای آنتی بیوتیک است. با استفاده از این روش می توان عفونت را درمان و از شیوع آن به دیگران جلوگیری کرد. شانکروئید یک عامل خطر برای ابتلا به عفونت HIV است.
- درمان گرانولوما اینگوئینال: آنتی بیوتیک ها عفونت را درمان کرده و خطر ایجاد زخم را کاهش می دهند.
- درمان پسوریازیس: درمانی برای پسوریازیس وجود ندارد و هدف تنها کنترل علائم است. درمان های پزشکی شامل موارد زیر است: کرم ها و پمادهای موضعی، داروهای خوراکی، داروهای تزریقی، درمان با نور UV، تغییر سبک زندگی و استفاده از داروهای خانگی می تواند ناراحتی را از بین ببرد. این روش ها می تواند شامل کمپرس سرد، استفاده از لوسیون های مرطوب کننده و مدیریت استرس باشد.
- درمان آتوپیک یا اگزما: اگزمای خفیف احتمالاً به درمان های خانگی زیر پاسخ خواهد داد: کمپرس های خنک، حمام های جو دوسر گرم، پوشیدن لباس های گشاد و نخی، استفاده از مرطوب کننده یا لوسیون های غیر عطری، پزشک در صورتی که این روش ها نتیجه ندهند داروهای خوراکی یا تزریقی یا کرم های موضعی تجویز خواهد کرد.
- درمان لیکن پلان: درمان موارد خفیف لیکن پلان شامل حمام جو دوسر، کمپرس سرد و استفاده از کرم های بدون نسخه هیدروکورتیزون است. در صورتی که این گزینه ها مؤثر نباشند پزشک دارو تجویز خواهد کرد.
- درمان زخم های دیابتی: درمان دیابت در افراد مختلف متفاوت است. گزینه های درمانی شامل دارو، رژیم متعادل، فعالیت بدنی و سایر تغییرات سبک زندگی خواهد بود.
- درمان سرطان آلت تناسلی: جلوگیری از پیشرفت سرطان آلت تناسلی نیازمند درمان سریع است. پزشک احتمالاً یکی از گزینه های زیر را توصیه خواهد کرد: جراحی برداشتن پوست ختنه گاه یا بافت سرطانی، شیمی درمانی، پرتو درمانی.
درمان طب سنتی:
- چشمیزک را نرم بکوبید و بر آن بپاشید.
- برای درمان زخم آلت باید شبت سوخته و کوبیده را بر آن بپاشید.
- انار ترش را در آب کم بجوشانید، بعد بکوبید و به طور نیم گرم بر جراحت بگذارید.
- ضمناً در این مورد باید مایعات را بیشتر مصرف کرده و از داروهای مدر نیز استفاده کنید.
- آب تخم ترشک، آب شوید تازه، آب زیره و شیره تخم کافشه را مخلوط کنید و به جای آب، دایم بنوشید.
- مقداری گل بابونه، گل بنفشه و اکلیل کوهی را بجوشانید و با آب صاف کرده آن همیشه شستشو کنید.
- زخم های دستگاه تناسلی زود عفونی شده و ناسور می شوند، لذا در بهبودی و تمیز نگه داشتن آنها بایستی کوشید.
- اگر زخم ها مزمن باشند، باید کندر، کاغذ آبی رنگ سوخته و میوه سرو سوخته را مخلوط کرده و به صورت مرحم بر آن ضماد کنید.
- اگر زخم و قرحه تازه باشد؛ صبر زرد، مردار سنگ، اقلیمای شسته، کات کبود، کدوی سوخته، مس سوخته، شادنج سنگی و گلنار، همه را درهم بسیار نرم بسایید و بر محل زخم بمالید یا بپاشید یا ضماد گذارید.
- برای درمان ترک یا شقاق آلت تناسلی باید حنا، کتیرا، مردارسنگ، موم و روغن گل را مخلوط کنید و بر موضع بمالید. ضمناً داروهایی که برای درمان شقاق مقعد مورد مصرف قرار می گیرد در این مورد نیز مؤثر خواهند بود.
- زخم ها را اول با آب جوشانده ای از مخلوط مریم گلی، بومادران و ریشه و برگ شیرین بیان بشویید، بعد صبر زرد 5/2 گرم، کندر، تخم مرو، خون سیاوشان، مردار سنگ، اکلیل کوهی، گل بابونه و گل بنفشه از هر کدام ۵ گرم، همه را نرم بسایید و بر موضع بمالید.
- برای درمان آن، مغز تخم کدو، مغز تخم هندوانه، مغز تخم خیار و مغز تخم خربزه را مخلوط بکوبید سپس با شیره تخم خرفه، شربت بنفشه و لعاب اسپرزه مخلوط کرده و هر روز صبح ناشتا میل فرمایید.
درمان زخم آلت تناسلی که تازه زخم شده باشد:
- اسپرزه را مدتی بخیسانید و لعاب آن را با روغن بادام و روغن بنفشه مخلوط کنید و بمالید.
- مغز ناخنک، مرزنجوش یزدی، پودینه، آویشن شیرازی و زنیان را مخلوط کرده، بجوشانید و با آب صاف کرده آن آلت تناسلی را شستشو دهید و نیز می توانید تفاله آن را بکوبید و بر زخم ضماد کنید.
- زخم های دستگاه تناسلی زود عفونی شده و ناسور می شوند. لذا بایستی در بهبودی و تمیز نگه داشتن آنها کوشید. اگر زخم و قرحه تازه باشد باید صبرزرد، مردارسنگ، اقلیمای شسته، کات کبود، کدوی سوخته، مس سوخته، شادنج سنگی و گلنارفارسی را درهم بکوبید و بر محل زخم ضماد گذارید. همچنین می توانید به صورت پاشیدنی یا مالیدنی نیز استفاده کنید.
درمان زخم آلت تناسلی که مزمن باشد:
- اگر زخم های آلت تناسلی مزمن هستند؛ کاغذ آبی رنگ را بسوزانید و سوخته آن را با میوه سرو سوخته و کندر نرم بسایید و به صورت مرحم به کار ببرید.
- صبر زرد ۵ گرم، تخم مرو، خون سیاوشان، کندر و مردارسنگ از هر کدام ۱۰ گرم، همه را نرم بسایید، بعد با روغن زیتون مخلوط کنید و بر موضع بمالید.
درمان زخم آلت تناسلی که عفونی باشد:
- اگر زخم آلت تناسلی عفونی شده است، گل بابونه، گل بنفشه و اکلیل کوهی را بپزید و بر آن ضماد گذارید و برای شستشو نیز از همان آب جوشانده استفاده کنید. ضمناً قبل از ضماد کردن داروی فوق، اگر با آب جوشانده گل بومادران یا آب جوشانده مریم گلی یا آب جوشانده ریشه و برگ شیرین بیان موضع را بشویید و بعد ضماد را انجام دهید بهتر است.
داروها:
- متناسب با شرایط و حالات بیمار دارو تجویز می شود.
فعالیت:
- تا زمان بهبودی کامل از انجام هرگونه فعالیت شدید بدنی پرهیز کنید.
رژیم غذایی:
- از مصرف فرآورده های کارخانه ای، لبنیات پاستوریزه و همچنین غذاهای سرخ کردنی پرهیز کنید.