راشیتیسم (نرمی استخوان): عبارت است از راشيتيسم يا ريکتز عارضه‌اي در کودکان است که طي آن استخوان‌ها به دليل کمبود ويتامين D و مواد معدني براي تقويت کردن آن‌ها، به طور غير طبيعي نرم مي‌شوند. اين عارضه در بزرگسالان تحت عنوان استئومالاسي يا نرمي استخوان شناخته مي‌شود.

علائم:

1. علائم بيماري نرمي استخوان ممکن است خيلي مبهم باشد، مثلاً فرد به ‌طورکلي حال خوبي ندارد و احساس بدن درد مي‌کند. ممکن است فرد بيمار دچار استخوان درد گسترده در اندام‌هاي مختلف خود به ويژه در ناحيه لگن و پايين کمر شود. ممکن است استخوان‌ها به طور غير طبيعي نرم و حساس شوند و با يک فشار معمولي خم شوند. در مراحل پيشرفته، فرد بيمار دچار ضعف عضلاني مخصوصاً در قسمت ران پا مي‌شود، به طوري که وقتي نشسته است به راحتي نمي‌تواند برخيزد و يا نمي‌تواند از پله‌ها بالا برود.
2. اگر نرمي استخوان منجر به افت ميزان کلسيم خون شود، علائم آن مي‌تواند به صورت سوزن سوزني شدن انگشتان و لب‌ها و گرفتگي عضلات دست و پا بروز کند.
3. در کودکان راشيتيسم مي‌تواند باعث بروز عوارض زير شود: کماني شکل شدن پاها، پيش آمدن قفسه سينه، نرم بودن استخوان جمجمه، انحناي ستون مهره‌ها، کوتاهي قامت، همچنين ممکن است کودکان دچار درد استخوان و ضعف عضلات باشند که باعث مي‌شود ديرتر شروع به راه رفتن کنند يا تغييري (مانند لنگيدن يا خراميدن) در شيوه راه رفتن آن‌ها به وجود بيايد. اين حالت راه رفتن را اصطلاحاً “راه رفتن اردکي” مي‌گويند. همچنين به دليل آنکه استخوان‌هاي کودک نرم و شکننده است، احتمال شکستگي استخوان‌ها در اين کودکان بيشتر است و ممکن است کودک بدون هيچ‌گونه آسيب‌ديدگي قابل ملاحظه‌اي، دچار شکستگي استخوان شود.

علت:

• غلبه سردی (بلغم) در پاها و مفاصل.
• کمبود ویتامین D: شايع‌ترين علت بروز راشيتيسم و نرمي استخوان، کمبود ويتامين D در طي يک دوره زماني طولاني مي‌باشد. فرآيند توليد ويتامين D در بدن، اصولاً به وسيله نور آفتاب تنظيم مي‌شود. ويتامين D هنگامي ساخته مي‌شود که پوست در معرض نور آفتاب قرار بگيرد، اما در برخي از کشورها نور آفتاب فقط در فاصله ماه‌هاي فروردين تا مهر از شدت کافي براي القاي توليد ويتامين D برخوردار است. بنابراين احتمال بروز کمبود ويتامين D در مردم ساکن اين کشورها بيشتر است و اگر به ميزان کافي آفتاب نگيرند، يا بدن خود را در حد زيادي بپوشانند و يا وقتي بيرون مي‌روند مقدار زيادي کرم ضد آفتاب روي پوست خود بزنند، خطر ابتلا به نرمي استخوان شديداً آن‌ها را تهديد خواهد کرد. همچنين پوست بدن افرادي که رنگ پوست تيره دارند، مانند مردم کشورهاي آسيا، آفريقا و آمريکاي جنوبي و مرکزي، از قابليت کمتري جهت بهره‌برداري از فوايد نور آفتاب برخوردار است. بخش کوچکتري از ويتامين D از طريق مواد غذايي براي بدن تأمين مي‌شود. غذاهاي غني از ويتامين D شامل ماهي (مانند ماهي سالمون)، غلات صبحانه، کره گياهي و تخم‌مرغ مي‌باشد. افراد گياه خوار و افرادي که رژيم غذايي فاقد محصولات حيواني دارند، بيشتر در معرض کمبود ويتامين D و ابتلا به راشيتيسم يا نرمي استخوان هستند. يک دليل ديگر براي کمبود ويتامين D مي‌تواند ناتواني بدن در جذب مقدار کافي از عناصر غذايي (سوء جذب) به خاطر عوارضي از قبيل بيماري کولياک، جراحي معده يا روده‌ها، بيماري کرون (التهاب روده) و يا التهاب مزمن لوزالمعده باشد. افراد مبتلا به بيماري‌هاي مزمن کليوي يا بيماري‌هاي کبد مانند سيروز، نيز بيشتر در معرض ابتلا به کمبود ويتامين D هستند. نوزادان براي داشتن ويتامين D کافي، به مادر خود وابسته هستند. کمبود ويتامين D در مادران باردار يا شيرده، مي‌تواند منجر به بروز راشيتيسم در کودکان شود.
• کمبود فسفات و کلسيم: راشيتيسم و نرمي استخوان ممکن است به خاطر کمبود فسفات و کلسيم هم به وجود بيايد، هرچند که نقش این عامل، خيلي کمتر از کمبود ويتامين D است. برخي بيماري‌هاي نادر و خاص که بعضي از آن‌ها هم ارثي هستند، باعث مي‌شوند که کليه‌ها نتوانند فسفات را بازيافت کنند و در نتيجه، فرد مبتلا به آن بيماري دچار کمبود فسفات نيز خواهد شد. کمبود شديد کلسيم در رژيم غذايي هم مي‌تواند باعث ايجاد راشيتيسم يا نرمي استخوان شود، هرچند که اين عامل خيلي به ندرت ديده شده است.
• اختلال کلیه: نرمی استخوان ناشی از اختلالات کلیه مانند مورد قبلی، راشیتیسم ناشی از کلیه‌ها هم به‌خاطر اختلالی در کارکرد این عضو از بدن ایجاد می‌شود. اشخاصی که به بیماری های کلیوی دچار هستند، معمولاً در تنظیم الکترولیت بدن دچار مشکل هستند. الکترولیت‌ها در واقع همان نمک و مایعاتی هستند که دربدن وجود دارند و دربیماران کلیوی این مواد از طریق ادرار از دست می‌روند و دفع می‌شوند. درواقع، بدن در مدیریت صحیح مقدار کلسیم و فسفات دچار اختلال می‌شود و به‌خاطر عدم مصرف مواد غذایی مناسب علائمی چون نرم شدن استخوان‌ها را از خود نشان می‌دهد. برای بیماران این‌چنینی، مصرفمکمل های غذایی و درمان مشکلات اساسی کلیوی لازم است.

عوامل افزایش دهنده خطر:

1. افرادي که پوست تيره دارند.
2. نوزادانی که مادران‌شان دچار کمبود ویتامین D بودند
3. زایمان زودرس (کمبود سطح ویتامین D، کلسیم و فسفر)
4. افرادي که زياده از حد از کرم‌هاي ضد آفتاب استفاده مي‌کنند.
5. بیماری‌های کلیوی که مانع از جذب ویتامین D و فسفر می‌شوند.
6. افرادي که بدن خود را با پوشيدن لباس‌هاي زياد، به طور کامل مي‌پوشانند.
7. افراد گياهخوار و کساني که در رژيم غذايي خود از محصولات حيواني استفاده نمي‌کنند.
8. قرار نگرفتن در معرض نور کافی خورشید (به‌ویژه در عرض‌های جغرافیایی مرتفع و پست)
9. افرادي که زياد در فضاهاي سرپوشيده مي‌مانند، مانند افراد مسن که در خانه سالمندان زندگي مي‌کنند.
10. بیماری های متابولیکی (مربوط بهسوخت و‌ ساز بدن (ارثی) برای مثال بیماری هیپوفسفاتمی مرتب با X.

پیشگیری:

• براي جلوگيري از بروز راشيتيسم و نرمي استخوان، داشتن يک برنامه غذايي سالم و مقوي اهميت بسيار زيادي دارد. کلسيم به مقدار زيادي در شير گاو و محصولات لبني وجود دارد. ماهي‌هاي روغن‌دار مانند ساردين، خال خالي و سالمون نيز منابع غذايي سرشار از ويتامين D هستند.
• بهترین راه پیشگیری از کمبود ویتامین D قرار گرفتن به میزان کافی در معرض نور آفتاب به همراه مصرف ویتامین D به مقدار مناسب می باشد. میزان نیاز روزانه به ویتامین D حدود 400 واحد در روز است که این مقدار برای آن ها که در معرض کمتری از نور آفتاب قرار دارند، حدود 1000 واحد می باشد. بیمارانی که با داروهای ضد تشنج به خصوص فنی توئین درمان می شوند، برای جلوگیری از نرمی استخوان لازم است هر ماه 50 هزار واحد ویتامین D مصرف کنند. آنچه در بالا عنوان شد، اقدامات لازم برای پیشگیری بود.
• جهت پیشگیری از راشیتیسم یا نرمی استخوان کودکان باید از سیب درختی، پرتقال، توت فرنگی، هلو، آلو و انگور بیشتر استفاده شود. همچنین از آفتاب مستقیم نیز استفاده شود. و می توانید آنان را به خوردن آب انگور عادت دهید و رژیم انگور را در آنها اجرا کنید. همچنین هر روز همراه با شیر یا غذای عادی آنها، یک تا سه قاشق آب پرتقال به آنها بخورانید و اگر بزرگ هستند بیشتر بدهید.

عوارض احتمالی:

1. اگر راشيتيسم به موقع تشخيص داده نشود و قبل از متوقف شدن رشد استخوان‌ها، براي درمان آن اقدامي صورت نگيرد، ممکن است کودک براي هميشه به ناهنجاري استخواني دچار شود که غالباً به شکل خميدگي و کماني شکل شدن پاها ديده مي‌شود. در بزرگسالان، عدم درمان نرمي استخوان مي‌تواند باعث افزايش خطر شکستگي استخوان‌ها و کاهش شديد کلسيم استخوان، به ويژه در سنين سالمندي شود.

تشخیص:

1. تصاویر اشعه ایکس: عکس برداری اشعه ایکس، تصاویر مشخصی از استخوان‌ها ارائه می‌نماید. تصاویر اشعه ایکس از کودکان مبتلا به نرمی استخوان، شکستگی هایی را نشان می‌دهد که وجود دارند و یا بهبود یافته اند. این تصاویر همچنین قادر به نمایش کاهش تراکم استخوان و همچنین ایجاد کمان یا بدشکلی های دیگری در دستان یا پاها، و یا مشکلاتی حول صفحات رشد خواهند بود.
2. آزمایش خون: سطح کلسیم خون باید ثابت باشد. اگر مصرف کلسیم به اندازه کافی نباشد، بدن کلسیم مورد نیاز خود را از استخوان هایمان استخراج خواهد نمود. این مساله استخوان را ضعیف و شکننده خواهد نمود. سطح کلسیم و فسفر نرمال خون، نشانی از نرمی استخوان نیست. سطح پایین فسفر و کلسیم خون نشان از نرمی استخوان شدید یا نوعی راشیتیسم ژنتیکی دارد. پزشک همچنین ممکن است برای تعیین سطح هورمون هایی بخصوص که فعالیت های استخوانی را کنترل می‌نماید، خون فرزندتان را مورد آزمایش قرار دهد.

درمان طب نوین:

• از آنجا که اغلب موارد اين بيماري به دليل کمبود ويتامين D به وجود مي‌آيد، براي درمان آن هم از تجويز ويتامين D استفاده مي‌شود. اين دارو مي‌تواند به صورت قرص يا شربت مصرف شود. اما اگر بيمار به کمبود بسيار شديد ويتامين D مبتلا باشد و يا علائم شديد اين کمبود را نشان مي‌دهد، بايد دوز‌هاي بالاتري از ويتامين D را مصرف کند. اين دارو ممکن است به صورت خوراکي هرچند هفته يک بار مصرف شود و يا هر چند ماه يک بار به درون ماهيچه تزريق شود. براي افرادي که مشکل جذب ويتامين D از غذا را دارند نيز مي‌توان از روش تزريق در ماهيچه استفاده کرد.

درمان طب سنتی:

• 7 الی 14 عدد انجیر شبانگاه بخورید.
• به طور روزانه سویق سنجد یا پودر سنجد بخورید.
• مصرف خوراک های گرم مثل انجیر، بادام درختی و …
• مصرف خوراک های گرم مثل انجیر، بادام درختی و …
• مالین روغن بادام تلخ به پاها هر شب به مدت 4 تا 6 ماه
• بدن را در مقابل آفتاب قرار دهید، البته پشت به آفتاب بنشینید.
• شب ها یک قاشق مرباخوری اسفند با آب ببلعید به مدت 40 شب.
• هفته ای سه مرته عصاره پای مرغ در غذا بریزید یا سوپ پای مرغ بخورید.
• ناشتا و شب قبل از خواب، دو قاشق غذاخوری سویق سنجد را خشک بخورید و آن را در غذا هم بریزید.
• داروی «استخوانساز» استفاده کنید. این دارو از هسته سنجد برگ چغندر و باقلا ترکیب یافته است.
• هفته ای سه مرتبه آبگوشت در ظرف سنگی درست کنید و میل کنید البته توجه داشته باشید که حتماً در گوشت آبگوشت استخوان باشد.
• اگر در دیابت، استخوان هم جمع شد یعنی استخوان سودایی شده است و این هم دیابت سرد است. در درمان این بیماری، باید از روغن مالی و خوراک گرمی استفاده کرد.
• انجیر خشک + برگ چغندر + هسته سنجد را آسیاب کنید و با سویق کامل یا سویق سنجد مخلوط کنید و روزی یک تا سه قاشق غذاخوری از این ترکیب استفاده کنید.
• اگر دچار نرمی استخوان یا راشیتیسم شده اید ضمن استفاده زیاد از آفتاب مستقیم، خوراکی هایی که استخوان ها را محکم می کنند بیشتر مصرف کنید. مانند: ترب، تربچه، پسته وحشی، روغن ماهی، آب یونجه، عرق يونجه، پرتقال، گوجه فرنگی و تخم شنبلیله.
• برای درمان آن نیز ۱۰ گرم، آب آهک طبی را در یک لیتر آب مخلوط کنید، بعد کمی آب لیمو اضافه کرده و روزی یک فنجان بنوشید. روش تهیه آهک تصفیه شده: (آهک را در آب بریزید و بگذارید مدتی بماند، بعد ظرف محتوی آهک و آب را ملایم از جا بردارید و کم کم آب روی آن را خالی کنید، مجدداً آب تازه اضافه کرده و بهم بزنید و کنار بگذارید و پس از مدتی باز آب آن را خالی کنید، این عمل را پنج بار تکرار کنید، آهک پاک شده مانده را خشک کرده و نگه دارید).

محکم کردن استخوان کودکان:

• یونجه را بپزید و به او بدهید و یا عرق یونجه را به کودک بخورانید.
• هر روز به طور مرتب کمی آب دم کرده برگ درخت گردو را به او بخورانید.
• آب پرتقال، آب انگور زود رسیده، آب شلغم خام، مغز گردو و همچنین آفتاب برای محکم کردن استخوان کودکان بسیار مفید هستند. ضمناً می توانید قبل از هر غذای روزانه یک فنجان آب جوشانده جو به کودک بخورانید.

محکم کردن استخوان کهنسالان:

• هر روز مقداری آب لیمو را با آب هویج مخلوط کنید و بنوشید.
• هر روز قبل از غروب آفتاب یک یا دو عدد خیار که از صبح تا عصر در مزرعه آفتاب خورده باشد را از بوته بچینید و بخورید.
• اگر میل دارید استخوان های تان محکم شوند، باید هر روز مقداری یونجه را بپزید و بخورید و یا روزی سه فنجان عرق یونجه بنوشید.
• افراد پیر و کهنسال برای محكم کردن استخوان های خود از آب شلغم خام، آب پرتقال، انگور زرد و رسیده و مغز گردو بیشتر استفاده کنند.
• صد گرم جو پوست کنده را در پنج لیتر آب سرد بجوشانید و آن را دم جوش از آتش بردارید، آب آن را دور بریزید و مجدداً یک لیتر آب بریزید و ۱۵ دقیقه ملایم بجوشانید، بعداً آب آن را صاف کنید و جوها را دور بریزید، آن آب صاف کرده را چند ساعت کنار بگذارید، بعد آهسته صاف کنید تا لرد آن جدا شود و سه بار صاف کردن را تکرار کنید. سپس در جای خنک قرار داده و روزی یک لیوان از آن را بنوشید.

داروها:

• کلسیم دی
• ویتامین D
• کلسیم کربنات
• کلسیم گلوکونات
• مولتی ویتامین فارماتون

فعالیت های بدنی:

• روزانه به مدت 30 دقیقه فعالیت بدنی مناسب نظیر پیاده روی تند داشته باشید.

رژیم غذایی:

• خوردنی های مفید: خوراک نخود فرنگی با پنیر سویا، خوراک نخود فرنگی با شوید، خوراک نخود فرنگی با کدو، خوراک نخود فرنگی با رب انار، خوراک نخود فرنگی و ذرت، خوراک باقلا، خوراک عدس و اسفناج، خوراک عدسی با کشمش، خوراک عدسی ساده، خوراک عدسی با قارچ، خوراک عدسی با صیفی جات، خوراک کدو خورشتی با سویا، خوراک کدو خورشتی با قارچ، خوراک کدو خورشتی با کرفس، خوراک کدو بادمجان، خوراک کدو حلوایی، خوراک قارچ و لوبیا سبز، خوراک قارچ و فلفل دلمه ای، خوراک قارچ و سیب زمینی، لقمه قارچ و سویا، خوراک قارچ با سس، خوراک قارچ و ذرت، خوراک قارچ و بامیه، تاس کباب قارچ و سویا، خوراک صیفی جات، خوراک کلم برگ با عدس، خوراک کلم قمری، خوراک گل کلم، خوراک کلم بروکلی، خوراک لوبیا سبز ۱، خوراک لوبیا سبز ۲، یتیمچه، خوراک بادمجان و عدس، بورانی گوجه بادمجان، بورانی بادمجان و ماست سویا، خوراک بادمجان و غوره، خوراک لوبیا سفید ساده، خوراک لوبیا سفید با جعفری، خوراک لوبیا سفید با سویا، خوراک لوبیا سفید با قارچ، خوراک سویا با سبزیجات، خوراک سویا و عدس، خوراک سویا با رب انار، خوراک سویا با نخود، تاس کباب سویا، خوراک پنیر سویا، خوراک لوبیا با قارچ، خوراک لوبیا لعاب دار، لوبیا با سویا، خوراک لوبیا ساده، خوراک بامیه با سویا، خوراک بامیه و لوبیا چشم بلبلی، خوراک تند بامیه، خوراک نخود با شوید، خوراک نخود با قارچ، خوراک نخود با سویا، خوراک نخود با سیب زمینی، خوراک نخود با کدو بادمجان، خوراک دال عدس، خوراک بورانی، خوراک کشمشی، خوراک لوبیا قرمز، خوراک لوبیا چشم بلبلی، خوراک لوبیای سویا، خوراک مخلوط، خوراک مطبل، آش گندم با حبوبات، آش گندم با کرفس، آش گندم با سبزیجات، آش گندم با شلغم، آش گندم با تره، آش گندم با سویا، آش باقلا، آش ماش، آش لپه ۱، آش لپه ۲، آش کدو حلوایی، آش کدو خورشتی، آش شله قلمکار، آش صیفی، آش غلات، آش خرفه ۱، آش خرفه ۲، آش زردآلو، آش سماق، آش عدس 1، آش عدس ۲، آش برنج، آش حبوبات و غله ۱، آش حبوبات و غله ۲، آش شوید باقلی، آش جو با لوبیا سبز، آش جو با حبوبات ۱، آش جو با حبوبات ۲، آش کلم برگ، آش گل کلم ۱، آش گل کلم ۲، آش کلم قمری با ماش، آش کلم قمری با گندم، آش کلم قمری با عدس، آش کلم بروکلی ۱، آش کلم بروکلی ۲، آش شلغم ۱، آش شلغم ۲، آش انار، آش اسفناج ۱، آش اسفناج ۲، آش برگ چغندر، آش حبوبات ۱، آش حبوبات ۲، آش گوجه سبز، آش گوجه فرنگی ۱، آش گوجه فرنگی ۲، آش مرزه، آش شولی ۱، آش شولی ۲، آش رب، آش زرشک، حلیم عدسی با سویا ۱، حلیم عدسی با سویا ۲، حلیم حبوبات و غلات، حلیم گندم با شیر سویا، حلیم گندم با سویا، حلیم گندم با عدس، حلیم گندم و بادمجان، حلیم گندم با مغزیجات، حلیم جو، حلیم دال عدس، مرصع پلو، صیفی پلو، آلبالو پلو، ساطری پلو، شوید باقالی پلو، شوید پلو با لوبیا چشم بلبلی، دم پخت گوجه ۱، دم پخت گوجه ۲، هویج پلو، سبزی پلو، ماش پلو، پلو مخلوط، لپه پلو، قیمه پلو، کلم قمری پلو، کلم پلو، کلم پلو با قارچ، کلم پلو با سویا، دمی شیرازی، عدس پلو ساده، عدس پلو با سویا، عدس پلو با کدو حلوایی، عدس پلو با قارچ، لوبیا قرمز پلو، لوبیا سبز پلو ۱، لوبیا سبز پلو ۲، لوبیا سبز پلو ۳، نخود فرنگی پلو ۱، نخود فرنگی پلو ۲، پلوی آلو اسفناج، انار پلو، گشنیز پلو با سویا، لبو پلو، بادمجان پلو ۱، بادمجان پلو ۲، رب پلو، بلغور پلو، خورش فسنجان با کدو حلوایی، خورش فسنجان با سویا، خورش شهد فسنجان، خورش فسنجان با اسفناج، خورش قیمه، خورش قورمه سبزی با سویا، خورش قورمه سبزی با قارچ، خورش کرفس ۱، خورش کرفس ۲، خورش آلو اسفناج، خورش به و آلو، خورش به، خورش آلو و قیسی، خورش تره سویا، خورش قیمه بادمجان، خورش قیمه آلو، خورش بادمجان، خورش کدو بادمجان، خورش شوید باقالی، خورش بامیه با سویا ۱، خورش بامیه با سویا ۲، خورش بامیه با دال عدس، خورش بامیه با قارچ، خورش بامیه بادمجان، خورش دال عدس با قارچ، خورش دال عدس با تمر هندی، خورش قارچ و آلو، خورش قارچ و لوبیا سفید، خورش لوبیا سبز، خورش کدو حلوایی، خورش کدو خورشتی، خورش کلم بروکلی با سویا، خورش هویج و به، خورش گوجه سبز، خورشت قیمه قارچ، خورش قیمه بادمجان، خورشت کنگر، سوپ صیفی جات ۱، سوپ صیفی جات ۲، سوپ کدو خورشتی، سوپ کدو حلوایی، سوپ جو ۱، سوپ جو ۲، سوپ دال عدس، سوپ اسفناج، سوپ شلغم، سوپ لوبیا سبز، سوپ قارچ ۱، سوپ قارچ ۲، سوپ بامیه، سوپ کلم قمری، سوپ کلم بروکلی ۱، سوپ کلم بروکلی ۲، سوپ گل کلم، سوپ کلم برگ، سوپ گشنیز، سوپ کدو قلیانی، سوپ بلغور و کرفس، سوپ کلسیم، سوپ جو با شیر سویا، سوپ شهد نما، سوپ زرشک با جعفری، سوپ کاهو سبز، سوپ جو و اسفناج، کباب تابه گیاهی، کتلت عدس ۱، کتلت عدس ۲، کتلت اسفناج، کتلت هویج و سیب زمینی، کتلت ذرت، کتلت سیب زمینی و حبوبات، کتلت سویا با گندم جوانه زده، برگر کدو خورشتی، برگر لوبیا سفید، برگر لوبیا چشم بلبلی، پن کیک سیب زمینی، فلافل ساده، فلافل تنوری، فلافل با جعفری، سوسیس فانتزی، دلمه کلم، دلمه فلفل دلمه ای، دلمه کدو خورشتی، دلمه سیب زمینی، دلمه برگ انگور، کوفته سبزیجات، کماچ ساده، کماچ گندم و جو، کماچ سویا، کماچ قارچ، کماچ مخلوط، شیر سویا، ماست سویا، پنیر سویا، فرنی سویا، کشک سویا، خامه سویا، سس گل کلم، سس مایونز گیاهی، سس گندم جوانه زده، سس نخود جوانه زده، سس زیتون، سس جعفری، سمنو با گندم و جو، سمنو با رب انار.

نکته:

• استخوان‌هاي ما براي آنکه بتوانند در تمام طول عمرمان قوي و محکم بمانند، به طور مداوم در حال تخريب و بازسازي شدن هستند. به طوري که کل اسکلت بدن ما تقريباً هر هشت سال يک بار به طور کامل نوسازي شده است. برخي از مواد معدني مانند کلسيم و فسفات، قسمت مهمي از ساختار استخوان را تشکيل مي‌دهند و باعث استحکام آن مي‌شوند. اين فرآيند (که تحت عنوان معدني شدن ناميده مي‌شود) به کمک ويتامين D انجام مي‌گيرد. همچنين ويتامين D به بدن کمک مي‌کند تا مقدار کلسيم کافي از مواد غذايي جذب کند تا بتواند مصالح و زير واحد‌هاي لازم براي ساختن استخوان‌ها را تأمين کند. بنابراين اگر کسي دچار کمبود کلسيم يا ويتامين D شود، اين کمبود باعث نرم شدن استخوان‌هايش خواهد شد. در بزرگسالان اين عارضه با عنوان استئومالاسي يا نرمي استخوان شناخته مي‌شود. در حالي که در کودکان از همين عارضه با عنوان راشيتيسم يا ريکتز نام مي‌برند. با افزايش رشد استخوان‌ها، کودکان مبتلا به راشيتيسم به علت نرم بودن استخوان‌ها دچار بدشکلي و ناهنجاري استخوان و یا عارضه پای ضربدری مي‌شوند.
• آيا راشيتيسم و نرمي استخوان يک بيماري ارثي است؟ به طور معمول، اين بيماري‌ها ارثي نيست، اما راشيتيسم ممکن است در خانواده‌هايي که مشکل فعال‌سازي ويتامين D دارند (راشيتيسم وابسته به ويتامين D نوع 1)، به نسل‌هاي بعدي هم منتقل شود. نوع بسيار نادر ديگري از راشيتيسم ارثي هم وجود دارد که با عنوان راشيتيسم ناشي از مقاومت ارثي به ويتامين D شناخته مي‌شود (در گذشته اين بيماري، راشيتيسم وابسته به ويتامين D نوع 2 نام داشت). در اين بيماري، بدن مشکلي دارد که نمي‌تواند به عمل ويتامين D پاسخ بدهد. البته اين يک بيماري بسيار نادر است و تنها در 50 خانواده در سراسر جهان ديده شده است. يک بيماري ارثي بسيار نادر ديگر، راشيتيسم هيپوفسفاتميک وابسته به X است که افراد مبتلا به آن، مقدار فسفات بسيار کمي دارند.
• افرادی که در خواب به صورت جمع می خواند این ها هم سودای هستند.