دهیدراته شدن دیسک: عبارت است از آب زیادی در دیسک‌های ستون فقرات وجود دارد که بین مهره‌ها یا استخوان‌های ستون فقرات قرار می‌گیرند. این دیسک‌ها مانند ضربه گیر عمل می‌کنند. آنها ستون فقرات را قادر می‌سازند تا وزن را تحمل کند و انعطاف پذیری ستون فقرات را فراهم کند. محتوای آب زیاد دیسک‌ها به آنها کمک می‌کند تا این نقش‌ها را انجام دهند. هنگامی که دیسک‌ها آب خود را از دست می‌دهند (دهیدراته شدن دیسک کمر). دیگر مانند قبل کار نمی‌کنند، که می‌تواند باعث کمردرد و سایر علائم شود. دیسک‌ها به طور طبیعی با افزایش سن مقداری آب از دست می‌دهند. اما زمانی که آب کافی دریافت نمی‌کنید، چه به تنهایی و چه در غذا، کم آبی نیز رخ می‌دهد. اگر کم آبی شدید باشد، می‌تواند خطر آسیب به ستون فقرات را افزایش ‌دهد سیا وضعیت ستون فقرات موجود را تشدید کند.

علائم:

1. بی حسی در پاها
2. احساس خشکیخصوصاً صبح ها
3. احساس ضعف در بخش های تحتانی
4. محدودیت حرکات ستون فقراتخصوصاً صبح ها
5. احساس درد: نخستین نشانه کم آبی در دیسک ستون فقرات، بروز احساس درد و سفتی در ستون فقرات است. نشانه های کم آبی دیسک گردن با دیسک کمر، متمایز هستند. در صورتی که کم آبی در ناحیه دیسک گردن شکل بگیرد، فرد از احساس درد در دست، بازو و شانه رنج می برد. در ادامه برخی از نشانه های کم آبی دیسک را بیان می کنیم:

علت:

• آسیب دیدگی ورزشی
• بلند کردن اجسام سنگین
• تداخل ضربه در سانحه تصادف
• اعمال فشار فراوان به ستون فقرات
• کاهش وزن: کاهش وزن به روش اصولی به صورت پیروی از رژیم غذایی مناسب صورت می گیرد. اکثر کاهش وزن های ناگهانی از اصول مشخصی پیروی نمی کنند. لذا میزان چشمگیری از آب بدن کاهش پیدا می کند و با از دست رفتن مایعات، کم آبی دیسک شکل می گیرد.در ادامه عوامل دخیل در کم آبی دیسک را ذکر می کنیم:
• کهولت سن: یکی از عوامل دخیل در کم آبی دیسک، کهولت سن است. کهولت سن پدیده ای است که به موجب فرسایش به وجود می آید. در اصطلاح پزشکی فرسایش ناشی از پیری، دژنراسیون نام دارد.در طی افزایش سن، دیسک های بین مهره ای و ستون فقرات در معرض کم آبی قرار می گیرند. در طی این روند، سطح دیسک نازک می گردد و زمینه برای تخریب دیسک یا دژنراسیون به وجود می آید. با خشک شدن دیسک، پارگی های کوچکی در لایه بیرونی سخت دیسک به وجود می آید. با شکل گیری پارگی، ژل غلیظ موجود در دیسک به سمت لایه های بیرونی حرکت می کند. در نتیجه عارضه دیسک شکسته و سیاتیک شکل می گیرد. دیسک برجسته به ریشه های عصبی فشار وارد می کند و سبب بروز ضعف و درد در نواحی مختلف بدن می گردد. بهتر است بدانید با خشک شدن دیسک ستون فقرات گردن، عارضه دیسک گردن به وجود می آید. علاوه بر این، با کاهش میزان آب موجود در دیسک کمر، عارضه دیسک کمر به وجود می آید که اغلب با درد و احساس سفتی همراه است.
• کم آبی بدن: زمانی که بدن با کم آبی مواجه می شود، عارضه دهیدراسیون شکل می گیرد. در این شرایط تخلیه انرژی صورت می گیرد و بدن از آب مورد نیاز برای انجام امور روزانه تهی می گردد. نیاز روزانه بدن به آب تحت تأثیر عوامل مختلفی اعم از ورزش، محل زندگی، بیماری و بارداری قرار دارد. به طور مثال فردی که در یک محیط با آب و هوای گرم زندگی می کند، نسبت به فردی که در یک مکان با آب و هوای معتدل سکونت دارد، بیشتر دچار تعریق می گردد. بنابراین، وی ملزم است تا برای تأمین مایعات از دست رفته، آب بیشتری بنوشد. شکل گسترده ای از مشکلات ستون فقرات و کمر درد ها از کم آبی در بدن نشأت می گیرند. ستون فقرات در راستای کارکرد، به میزان مشخصی نیازمند آب است. کمبود آب سبب اختلال در روند حرکت ستون فقرات می گردد. میزان آب موجود در دیسک نخاعی با انجام فعالیت هایی نظیر دویدن، پرش ناگهانی و خمیدگی مکرر دستخوش تغییر قرار می گیرد.

عوارض احتمالی:

1. تورم
2. ساییدگی
3. پارگی دیسک
4. درد شدید کمر یا گردن
5. شکل گیری تغییرات دجنراتیو
6. عدم توانایی انتشار نیروهای ناشی از فشار فعالیت و وزن بدن

تشخیص:

1. انجام معاینات بالینی و گرفتن شرح حال از بیمار: نخستین اقدام متخصص ها در راستای تشخیص کم آبی دیسک، شرح حال بیمار است. در واقع پزشک از بیمار درباره محل بروز درد، حوادث احتمالی، نشانه های درد و زمان بروز درد سؤال می پرسد.سپس به معاینه محل عارضه می پردازد. در روند معاینه، پزشک معالج از بیمار خواستار انجام برخی حرکات می شود. هدف متخصص از انجام حرکات، آگاهی از دیسک هایی است که تحت تأثیر منفی قرار گرفته اند. زین پس به منظور مشاهده دقیق دیسک های گردن و ستون فقرات، انجام آزمایش های عکس برداری را توصیه می کند.
2. رادیوگرافی: ساده ترین شیوه تشخیصی برای کم آبی و اختلالات دیسک کمر به وسیله رادیو گرافی صورت می گیرد. آزمایش های انجام شده حاکی از آن دارد که نتیجه آزمایش رادیو گرافی در 46% از افرادی که فاقد علائم عصبی بودند، نشانه های غیر طبیعی را نشان داد. بدین ترتیب در رادیو گرافی احتمال خطا وجود دارد. هنگامی که درمان اولیه کم آبی دیسک پاسخگو نبود، رادیوگرافی توصیه می شود.
3. MRI: عنوان دقیق ترین شیوه تصویر برداری از ستون فقرات به MRI اختصاص دارد. در عکس برداری MRI یا سی تی اسکن قابلیت شناسایی دیسک های دژنره، مشاهده تمام ستون فقرات و تومور های دخل نخاعی فراهم می شود.

درمان طب نوین:

• در راستای درمان کم آبی دیسک، به موجب تحلیل در عضلات مهم ستون فقرات که سبب اختلال در کارکرد و کهنه شدن درد می گردد، استراحت مطلق امری ناشایست تلقی می شود.اکثر متخصصان مربوطه مدت زمان استراحت مطلق برای درمان کم آبی دیسک را به 2 الی 3 روز محدود می کنند. در دوره استراحت دارو های مسکن و ضد التهاب توسط بیمار مصرف می گردد. اولین اقدام درمانی برای کم آبی دیسک، اصلاح الگوهای حرکتی به کمر و گردن است. در خصوص دیسک کمر توصیه می شود بیمار از قرار گیری در یک موقعیت به مدت طولانی پرهیز کند. در واقع قرار گیری در وضعیت نشسته و ایستاده به صورت طولانی زمینه را برای تحریک دیسک کمر فراهم می سازد. بی شک نوع غذاهای مصرفی در کارکرد بخش های مختلف بدن اثر می گذارند. توصیه می شود بیماران مبتلا به کم آبی دیسک از مصرف موادی که سبب افزایش میزان اسیدیته بدن می شوند، پرهیز نمایند. از سری مواد افزایش دهنده اسیدیته می توان به سیگار، شکر و قهوه اشاره کرد. علاوه بر این، مصرف روزانه 8 الی 12 لیوان آب کمک شایانی به تأمین آب از دست رفته بدن می کند.
• فیزیوتراپی: استفاده از تخت دکامپرشن، یکی از اقدامات درمانی فیزیوتراپی برای کم آبی دیسک به وسیله تخت دکامپرشن صورت می گیرد.با قرار گیری بیمار بر روی تخت دکامپرشن، نوعی کشش مکانیکی ستون فقرات برای کاهش درد شکل می گیرد. در این روش، بخش های مختلف ستون فقرات در جهت های مخالف کشیده می شوند تا موقعیت دیسک های آسیب دیده در حالت اولیه باز گردد. در دکامپرشن، فشار بدن از روی دیسک برداشته می شود. بیمار با یک لباس مخصوص بر روی تخت دراز می کشد و به وسیله سیستم تراکشن رفع فشار، تحت حمایت سیستم قرار می گیرد.
• درمان دستی یا منوال: یکی از روش های فیزیوتراپی برای درمان کم آبی بدن، درمان دستی است. در این نوع درمان، ماساژ عمیق بافت صورت می گیرد. در ماساژ عمیق بافت، حرکات و ضربه هایی لمسی به دیسک های کمر و گردن وارد می شود. این حرکات لمسی به لایه های عمیق راه پیدا می کنند و سبب کاهش گرفتگی و اسپاسم عضلات می گردند.
• نیدلینگ:نیدلینگ نوعی روش درمانی پر کاربرد در فیزیوتراپی است که در کاهش درد، فشار عضلات و اسپاسم های شدید مفید واقع است. در تکنیک نیدلینگ، سوزن هایی باریک و بلند مورد استفاده قرار می گیرند. این سوزن ها با تحریک نقاط مشخصی از بدن، سبب افزایش میزان خون رسانی و اکسیژن رسانی می گردد.
• جراحی:در صورتی که پزشک معالج تشخیص به تحلیل عضلات دهد و متوجه شود کم آبی دیسک به موجب فشار بر روی نخاع شکل گرفته است، در اسرع وقت اقدام به جراحی می کند.

درمان طب سنتی:

• انجام حرکات ورزشی مناسب.
• زالو درمان اطراف موضع دیسک.
• ضماد دنبه و خرما روی موضع کمر به مدت 14 شب، از شب تا صبح.
• ماساژ با روغن بادام تلخ و گرم کردن موضح با حوله و اتو و بادکش گرم و خشک اطراف ستون فقرات.

داروها:

• امگا 3
• مورفین
• ایبوپروفن
• ویتامین E
• گلوکزامین
• دیکلوفناک
• استامینوفن
• سکلوکسیب
• سلن پلاس
• مولتی ویتامین فارماتون

فعالیت:

• تا زمان بهبودی کامل از انجام هرگونه فعالیت شدید بدنی پرهیز کنید.

رژیم غذایی:

• از مصرف فرآورده های کارخانه ای و همچنین لبنیات و غذاهای گرم و سرد بدون مصلح غذایی پرهیز کنید.

نکته:

• چگونه آب از ستون فقرات سالم حمایت می‌کند: دیسک‌های ستون فقرات حاوی ۸۵ درصد آب هستند. بیشتر این آب در مرکز نرم دیسک یا هسته پالپوزوس وجود دارد. حلقه بیرونی سخت دیسک، فیبروز حلقوی نیز حاوی آب است، اما در مقادیر کمتر. این محتوای آب در دیسک‌ها به عملکرد طبیعی ستون فقرات کمک می‌کند. دیسک‌ها مانند ضربه‌گیر عمل می‌کنند که ستون فقرات را قادر می‌سازد در برابر فشرده شدن در حین فعالیت‌هایی مانند نشستن، دویدن و راه رفتن مقاومت کند. هنگامی که نشسته یا ایستاده هستید، دیسک‌های ستون فقرات توسط وزنی (که به عنوان بار نیز شناخته می‌شود) که تحمل می‌کنند، فشرده می‌شوند. این باعث می‌شود که مقداری از آب از دیسک خارج شود. برخی تحقیقات نشان می‌دهد که دیسک‌های ستون فقرات در قسمت تحتانی ستون فقرات (کمر) حدود ۲۰ درصد آب خود را در طول فعالیت‌های روزانه از دست می‌دهند. در شب، زمانی که دراز می‌کشید، بیشتر بار روی دیسک‌ها برداشته می‌شود. هنگامی که این اتفاق می‌افتد، آب به آرامی به دیسک باز می‌گردد. با این حال، برای اینکه این اتفاق بی‌افتد، بدن باید به اندازه کافی هیدراته باشد. در نتیجه این مهم است که به طور مداوم این ساختار حیاتی را آبرسانی کنید تا بالشتک مناسبی در ستون فقراتتان فراهم شود. این وضعیت خطر کمردرد و ایجاد یک بیماری جدی‌تر ستون فقرات را کاهش می‌دهد. جریان روزانه آب به داخل و خارج از دیسک‌های ستون فقرات نیز هدف مهم دیگری دارد آن تغذیه دیسک‌ها است. دیسک مواد مغذی خود را از طریق از دست دادن و افزایش مداوم مایعات به دست می‌آورد. کم آبی این تعادل را به هم می‌زند و اجازه نمی‌دهد مواد مغذی مناسب به دیسک جریان پیدا کنند و منجر به افزایش خطر آسیب و انحطاط می‌شود.
• آیا دهیدراته شدن دیسک کمر منجر به کمر درد می‌شود؟ اگر بدن کم آب باشد نمی‌تواند آب دیسک‌های ستون فقرات را دوباره پر کند. این می‌تواند باعث فشرده ماندن دیسک‌ها شود. این امر می‌تواند باعث سخت‌تر شدن دیسک‌ها در مهار مهره‌ها شود و انعطاف‌پذیری ستون فقرات را کاهش دهد. یک مطالعه روی موش‌ها به عنوان شواهدی مبنی بر اینکه کم‌ آبی بدن می‌تواند بر ستون فقرات تأثیر بگذارد انجام شد. در موش‌هایی که کم ‌آب بودند، دیسک‌های سفت‌تری داشتند که به گفته محققان منجر به انعطاف‌پذیری کمتر ستون فقرات می‌شود. اگر محتوای آب دیسک‌ها کاهش یابد، دیسک‌ها دیگر عملکرد عادی ندارند. این کم آبی منجر به مشکلات ستون فقرات می‌شود که می‌تواند باعث کمردرد یا علائم دیگری شود. کاهش تحرک، خطر آسیب به رشته‌های کلاژنی را که مواد دیسک را تشکیل می‌دهند، افزایش می‌دهد. آسیب به دیسک‌ها می‌تواند باعث التهاب و فتق دیسک شود و منجر به فشرده شدن اعصاب نخاعی شود. کم آبی همچنین می‌تواند بر عضلات و تاندون‌هایی که ستون فقرات را حمایت می‌کنند، تأثیر بگذارد، که جزینی می‌گوید این ماهیچه‌ها به شدت وابسته به هیدراتاسیون مناسب هستند. این می تواند بر ستون فقرات تأثیر منفی بگذارد. کاهش انعطاف‌پذیری در عضلاتی که ستون فقرات ما را احاطه کرده‌اند، خطر آسیب به عناصر ستون فقرات از جمله دیسک‌ها، مفاصل فاست و کپسول‌های فاست را افزایش می‌دهد. در حالی که کم آبی شدید می‌تواند بر محتوای آب دیسک‌های ستون فقرات تأثیر بگذارد، معمولاً با افزایش سن، مقداری آب از دست می دهند. البته ستون فقرات هر کسی متفاوت است. اما در یک مطالعه، محتوای آب قسمت مرکزی دیسک از ۸۵ درصد در سن ۱۴ سالگی به ۷۵ درصد در سن ۹۱ سالگی کاهش یافت. تغییرات دیگری در دیسک‌های ستون فقرات نیز با افزایش سن رخ می‌دهد. این‌ها با هم می‌توانند منجر به بیماری دژنراتیو دیسک شوند، وضعیتی که در افراد مسن شایع است.