در رفتگی مچ پا: عبارت است از هرگاه استخوان قاپ یا تالوس از موقعیت اصلی خود خارج شود و دیگر با انتهای استخوانهای درشت نی و نازک نی همراستا نباشد، دررفتگی مچ پا رخ میدهد. دررفتگی مچ پا میتواند همراه با شکستگی یا بدون آن باشد، اما دررفتگی در اکثر موارد توأم با شکستگی قوزک خارجی یا داخلی است. ضمناً دررفتگی مچ پا معمولاً همزمان با آسیب دیدگیهای رباط، برای مثال پارگی یا کشیدگی رباط، رخ میدهد.
علائم:
- ورم و کبودی مفصل مچ پا
- بدشکلی آشکار مفصل مچ پا
- دشواری در حرکت دادن مچ و کف پا
- درد شدید و ناگهانی در زمان آسیب دیدگی
- ناتوانی در انداختن وزن بدن بر روی پای آسیب دیده
علت:
- شل بودن عمومی رباطها
- انقباضهای شدید عضلانی
- چرب یا تنبل بودن کبد که موجب پیچ خوردن مچ پا می شود.
- یکی از علت های در رفتگی مفاصل وجود رطوبت در آن ناحیه است.
- آسیب دیدگیهای پیشین، مانند صدمه دیدن رباط، که ناپایداری مفصل مچ پا را به دنبال داشته باشد.
- وارد شدن نیروهای شدید و ناگهانی در سوانحی مانند تصادف وسایل نقلیه یا ورزشهای تماسی پربرخورد مانند فوتبال.
- شرکت در فعالیتهای ورزشی، به ویژه فعالیتهایی که شامل دویدن یا پریدن هستند و احتمال وارد شدن ضربه و صدمه دیدن در آنها بالا است.
عوامل افزایش دهنده خطر:
- آرتریت روماتویید
- وارد آمدن آسیب مکرر به مفصل
- سابقه خانوادگی در رفتگی مادرزادی مفصل ران
پیشگیری:
- پروپریوسپشن به توانایی مغز در درک موقعیت و حرکت مفاصل بدن بدون استفاده از حس بینایی گفته میشود. به تجربه دیده شده كه بهبود اين حس، مؤثرترين راه براي جلوگيري از آسيب دیدگیهای مكرر مچ پا در ورزشكاران است. مشخص نیست که آیا آموزش پروپریوسپشن در وحله اول (برای اولین بار) نیز میتواند خطر آسیب دیدگی مچ پا را کاهش دهد یا خیر. شما میتوانید برای بهبود حس پروپریوسپشن از یک فیزیوتراپیست مشاوره بگیرید، برخی از نمونههای تمرینات بهبود پروپریوسپشن شامل موارد زیر است: حفظ تعادل روی صفحه یا تخته تعادل مچ پا، پرتاب و گرفتن توپ در حالت ایستاده روی یک پا، حفظ تعادل با چشمان بسته در حالت ایستاده روی یک پا.
- برای کاهش خطر آسیب دیدگی مچ پا میتوانید موارد زیر را انجام دهید: تمرینات تقویتی و عضله سازی برای عضلات اطراف مچ پا، پوشیدن چکمههایی که هنگام پیادهروی در زمینهای ناهموار یا راه رفتن روی تپهها، از مچ پاها به خوبی حمایت میکند.
- جلوگیری از سقوط و زمین خوردنهای احتمالی با تمیز کردن مسیرهای حرکت از یخ و برف، احتیاط شدید بسیاردر صورت استفاده از داروهایی که ایجاد خواب آلودگی میکنند، خالی و مرتب نگه داشتن راه پلهها از وسایل اضافی، اطمینان از این که فرشها سر نمیخورند یا نمیلغزند.
عواقب مورد انتظار:
- معمولاً با درمان زود هنگام قابل معالجه است، پس از جا انداختن در رفتگی، شاید نیاز باشد مفصل با گچ یا آویزان کردن دست از گردن به مدت 8 الی 2 هفته بی حرکت شود.
عوارض احتمالی:
- لخته خونی
- مشکلاتی در بهبود زخم
- سفتی مفصل مچ پا، نیاز به انجام فیزیوتراپی
- التهاب مفصل مچ پا که منجر به درد مزمن در این ناحیه میشود.
- عفونت، که ممکن است نیاز به درمان آنتی بیوتیکی و جراحی داشته باشد.
- آسیب به رگهای خونی و رشتههای عصبی در اثر در رفتگی و یا شکستگی استخوان
- شکستگی استخوانی که به خوبی و به صورت کامل بهبود پیدا نکرده، ممکن است به جراحی نیاز داشته باشد.
- درد ناشی از پلاک و پیچ ارتوپدی کار گذاشته شده در جراحی، این ابزارها ممکن است در جراحی بعدی از مچ پا خارج شوند.
تشخیص:
- انجام معاینات بالینی و گرفتن شرح حال از بیمار: پزشک بعد از گرفتن شرح حال بیمار و پرسیدن سوالاتی در مورد علائم و نشانهها، فرد را معاینه خواهد کرد. در حین معاینه پزشک روی قسمت پایینی پا و محل مچ پا فشاری وارد میکند. این کار برای بررسی شدت درد و میزان ورم صورت میگیرد. پزشک رگهای خونی پا را هم به دقت بررسی میکند تا ببیند احتمالاً جریان خون به سمت پا و مچ پا متوقف شده است یا خیر.
- عکس رادیولوژی، MRI، سی تی اسکن: برای تشخیص شکستگی استخوان زانو، پا و مچ پا عکس رادیولوژی با اشعه ایکس گرفته خواهد شد. گاهی هم نیاز به انجام سیتی اسکن و امآرآی وجود دارد. تصاویر به دست آمده با این دو روش با جزئیات و دقت بیشتر آسیب وارده را بررسی خواهد کرد.
درمان طب نوین:
- پزشکان دررفتگیهای ناگهانی مچ پا را با استفاده از تکنیکهای گوناگونی درمان میکنند که برای شماری از آنها انجام رادیوگرافی الزامی است. (سن و میزان فعالیت عاملهای تعیین کننده نوع درمان به شمار میروند). مداخله جراحی برای ورزشکاران جوان، بین 15 تا 25 سال، با در نظر داشتن احتمال بالای بروز مجدد عارضه، نشانههای هشدار دهنده و تأثیرگذاری بر فعالیتهای ورزشی و کیفیت زندگی انجام میشود. ترمیم آرتروسکوپی معمولاً برای بیماران جوانتر کاربرد دارد. چون میزان بروز این آسیب دیدگی در بین افراد 25 تا 40 سال پایینتر است، مداخلههای محافظه کارانه برای این افراد نتایج بهتری را به دست خواهد داد. احتمال دررفتگی مجدد در بیماران 40 سال به بالا حتی از گروه قبلی نیز کمتر است، هرچند در این گروه احتمال بروز ناتوانی ناشی از دررفتگی مچ پا در اثر آسیب دیدگیهای عصبی یا عروقی افزایش قابل توجهی دارد. بهرهگیری از درمانهای محافظه کارانه غیرجراحی یا پس از جراحی معمولاً توصیه میشود. مچ پای بیمار معمولاً برای مدتی در حالت چرخش داخلی بیحرکت نگه داشته میشود.
- فیزیوتراپی: متخصصین فیزیوتراپی از آموزش و مهارت لازم برای انجام مداخلههای درمانی برخوردار هستند و همانطور که در راهنمای متخصصین فیزیوتراپی آمده است، مداخلهها کاربرد هدفمند و ماهرانه از تکنیکها و روشهای فیزیوتراپی را به منظور ایجاد تغییرات منطبق با تشخیص، پیشآگهی و اهداف بیمار یا مراجع دربر میگیرد. مداخلههای متداولدرمان دررفتگی مچ پا موارد زیر را شامل میشود: تکنیک درمان با دست یا منوال تراپی(MTT) : تکنیک درمان با دست ماساژ بافت نرم و به حرکت درآوردن مفصل توسط متخصص فیزیوتراپی را با هدف تسکین درد مچ پا و کاهش تحریک تاندون یا هر گونه بافت نرم شامل میشود. بیمار به کمک این روش میتواند پس از مدتی بیحرکت بودن توانایی حرکتی خود را مجدداً بازیابد. انجام حرکتهایی که مچ پا را در موقعیت دررفتگی قرار میدهد، مجاز نیست. حرکتها و تمرینهای اصلاحی با هدف تقویت عضلههای مچ پا و افزایش پایداری انجام میشود. بازآموزی عصبی، عضلانی با هدف بازیابی پایداری، آموزش مجدد پایین تنه، افزایش پایداری مفصل و بهبود مکانیک و روش انجام حرکتهای روزانهای مانند پریدن مورد استفاده قرار میگیرد که در آنها پایین تنه به کار برده میشود. مدالیتههایی مانند اولتراسوند، تحریک الکتریکی، یخ، لیزر سرد و … درد و التهاب تاندونها و مچ پا را کاهش میدهند. برنامه تمرین در منزل شامل حرکتهای تقویتی، کششی و پایدارسازی میشود. همچنین بهترین روش انجام وظایف روزانه به بیمار آموزش داده میشود تا او هر چه سریعتر بتواند به سطح عملکرد پیشرفتهتر برسد.
- پزشکان علاوه بر فیزیوتراپی از روشهای زیر نیز بهره میگیرند: جاانداختن و بیحرکت نگه داشتن مچ پای دررفته پس از بروز آسیب، استراحت و یخ، تجویز داروهای غیراسروئیدی ضدالتهاب، تزریق استروئید برای کاهش التهاب، تجویز مسکن برای کاهش درد و ناراحتی و امکانپذیر ساختن انجام حرکتهای توصیه شده، جراحی به منظور اصلاح آسیبشناسی و علت اصلی و پیشگیری از ناپایداری و دررفتگی مکرر، در این عمل احتمالاً رباطها محکم میشوند.
- تا ۷۲ ساعت پس از آسیب دیدگی از موارد زیر خودداری کنید: گرما: به عنوان مثال، از حمام گرم، سونا، استفاده از بستههای گرمایشی اجتناب کنید. گرما جریان خون را زیاد میکند و بدین شکل باعث میشود احتمال کبودی و التهاب افزایش یابد. به همین دلیل، در صورت بروز التهاب، باید از گرما دادن به آن ناحیه خودداری کرد. با این وجود، پس از حدود ۷۲ ساعت، احتمالاً التهاب بیشتری ایجاد نخواهد شد و گرما ممکن است باعث تسکین شود. دویدن یا هر نوع تمرین دیگری که باعث آسیب بیشتر شود. ماساژ، که ممکن است خونریزی و تورم را افزایش دهد. با این حال ، بعد از ۷۲ ساعت، ماساژ ملایم ممکن است باعث تسکین شود.
درمان طب سنتی:
- درمان امکان دارد شامل جا اندازی مفصل باشد.
- چند روز به مچ پا فشار نیاورید و موضع را گرم نگه دارید.
- کیسه یخ روی مفصل آسیب دیده بگذارید تا متورم نشود.
- فردی که آموزش ندیده نباید سعی کند مفصل جا بیاندازد.
- هر شب یک قاشق مرباخوری از روغن کوهان شتر را بخورید و روغن کوهان شتر را به موضع خوب ماساژ دهید.
- مالیدن روغن کوهان شتر به مدت 3 الی 4 هفته، بعد که تقویت شد شستن با آب نمک یا ضماد زرده تخم مرغ + نمک.
- پس از جا انداختن عضو، برگ های کلم را له کنید، بعد کمی روی آتش بپزید، سپس تا گرم است روی پارچه پشمی پهن کرده و روی عضو ببندید.
- زردچوبه را برشته کنید و در روغن حیوانی تفت دهید و به همراه تخم مرغ محلی ضمادی درست کنید و روی موضع به مدت 24 الی 48 ساعت قرار دهید.
- درمان کوفتگی و ضرب دیدگی: ضماد ترب مخلوط با عسل. ضماد مخلوط زردچوبه خالص با زرده تخم مرغ سالم. ضماد مخلوط پودر زمه در زرده تخم مرغ سالم. دنبه تازه با پودر زردچوبه مخلوط و کوبیده شود سپس ضماد شود. ضماد مخلوط روغن زرد گاوی با زردچوبه. ضماد کوبیده کره با زردچوبه.
- اگر عضوی در رفت، پس از آنکه به جای خود جایش دادید، دو تکه تخته باریک، یک قطعه، پوست دنبه گوسفند و مقداری خرمای سیاه را آماده کنید، سپس خرما را با کمی زردچوبه خمیر کرده و بر روی پوست دنبه پهن کنید و آن را روی موضع بیندازید و محکم ببندید و تخته ها را در جدارین عضو بگذارید و دو سه لا پارچه روی آن ببندید. روز سوم تخته ها را باز و خرماها را دور اندازید، سپس نیم مثقال مومیایی در روغن حیوانی حل کرده، به عضو بمالید و مجدداً عمل پوست دنبه و خرما را تجدید کنید. روز هفتم باز کرده با روغن کنجد یا روغن گل مالش دهید تا سه روز پس از آن ۳ روز دیگر با روغن زیتون یا روغن نارگیل و یا روغن گل و یا روغن زنبق مالش و ماساژ دهید که کاملاً نرم و قوی شود و به مرور به کار بندید.
- گاهی ممکن است عضو بدون علت یا هنگام راه رفتن پیچ بخورد (علت آن ثقالت معده است) و یا در اثر رگ به رگ شدن و در رفتن، استخوان ها داخل یک دیگر رفته و پیچ و مهره های سر زانو و یا مچ دست و پا و آرنج از جای خود حرکت کنند. در این مواقع باید با قدری روغن وازلین آرام آرام موضع در رفتگی را مالش دهید که رگ به جای خود قرار گیرد و فوری به مقدار لازم مورد سبز ساییده را با زرده تخم مرغ خمیر کرده و بر روی پارچه آب ندیده یعنی هنوز شسته نشده پهن کنید و بر دست یا هر عضو که رگ به رگ شده آرام ببندید. روز هشتم آن ها را باز کرده و روناس را نرم بسایید، با زرده تخم مرغ مخلوط کرده و روی پارچه بمالید و بر روی آن محکم ببندید. همه روزه، روزی ۱ مثقال روغن سبز را لابلای کهنه و پارچه ای که بر روی عضو بسته شده، قطره قطره بریزید که برود در داخل و روی موضع را نرم نگهدارد. بعد از روز هشتم باز کرده و قدری رب سوس را نرم بسایید و با زرده تخم مرغ خمیر کرده، روی پارچه بکشید و بر روی موضع درد ببندید و تا سه روز دیگر روی آن بسته باشد. روز چهارم که باز کردید، مقداری روغن سبز به موضع درد بمالید و یک دستمال بر روی آن ببندید که گرم بماند و به مرور به کار بگیرید تا آماده کار شود.
داروها:
- مورفین
- آسپرین
- ناپروسکن
- دیکلوفناک
- استامینوفن
- سلکوکسیب
فعالیت:
- تمرینات ورزشی زیر معمولاً به افرادی که دچار دررفتگی مچ پا شده اند، توصیه می شود. برای شروع این حرکات، باید ابتدا با فیزیوتراپ خود مشورت کنید تا از مناسب بودن آن ها برای شما مطمئن شوید. به طور کلی، این حرکات باید روزانه ۳ مرتبه و تنها در صورتی که موجب تشدید علائم نشوند، انجام گیرند.
- به پشت بخوابید و یا بنشینید. مچ پا را خم و راست کنید. این حرکت را هر ساعت انجام دهید و هر بار ۵ مرتبه تکرار کنید.
- بنشینید در حالتی که کف پا بر روی زمین قرار گیرد. به طور متناوب لبه داخلی پا (انگشت شست) و سپس لبه خارجی پا (انگشت پا) را بالا بیاورید. سعی کنید در این حرکت زانوی شما ثابت بماند. این حرکت را در هر ساعت ۵ بار تکرار کنید.
- زمانی که قادر به تحمل وزن خود بر روی مچ پایتان بودید، برای کشش عضلات پشت ساق پا و بهبود حرکت مچ پا، حرکت زیر را انجام دهید:
- یک دیوار و یا صندلی را بگیرید، پای آسیب دیده را در عقب و به حالت کشیده قرار دهید و پای دیگر را خم کرده و در جلو قرار دهید. در حالی که پاشنه پا بر روی زمین قرار دارد، بدنتان را به جلو خم کنید تا جایی که در ساق پای عقبی، احساس کشش کنید. این حرکت را ۴ بار در روز و هر بار ۵ مرتبه تکرار کنید. در حالت راه رفتن بایستید. پای آسیب دیده در پشت شما و به حالت کشیده قرار گیرد. دست خود را به یک صندلی و یا دیوار برای حفاظت بگیرید. پای عقب را خم کنید تا در مچ پا احساس کشیدگی کنید. پاشنه پای خود را از روی زمین بلند نکنید. برای حدود ۳۰ ثانیه در این حالت بمانید. سپس استراحت کنید. این حرکت را ۴ بار در روز و هر بار ۵ مرتبه تکرار کنید.
رژیم غذایی:
- پیش از جا انداختن مفصل چه بدون جراحی و چه با جراحی، تنها آب بنشوید، خوردن غذاهای جامد بیهوشی عمومی را مخاطره آمیز می کند.
- خوردنی های مفید: خوراک نخود فرنگی با پنیر سویا، خوراک نخود فرنگی با شوید، خوراک باقلا، خوراک عدسی با صیفی جات، خوراک کدو حلوایی، خوراک قارچ با سس، خوراک صیفی جات، خوراک کلم قمری، خوراک گل کلم، خوراک بادمجان و عدس، بورانی گوجه بادمجان، بورانی بادمجان و ماست سویا، خوراک بادمجان و غوره، خوراک لوبیا سفید ساده، خوراک لوبیا سفید با سویا، خوراک سویا با سبزیجات، خوراک پنیر سویا، خوراک نخود با شوید، خوراک نخود با سویا، خوراک نخود با سیب زمینی، خوراک نخود با کدو بادمجان، خوراک لوبیا قرمز، خوراک مطبل، آش گندم با کرفس، آش گندم با سبزیجات، آش گندم با شلغم، آش گندم با تره، آش کدو حلوایی، آش شله قلمکار، آش غلات، آش عدس ۱، آش حبوبات و غله ۱، آش حبوبات و غله ۲، آش جو با حبوبات ۱، آش جو با حبوبات ۲، آش کلم برگ، آش گل کلم ۱، آش گل کلم ۲، آش کلم قمری با ماش، آش کلم قمری با گندم، آش کلم بروکلی ۱، آش کلم بروکلی ۲، آش شلغم ۱، آش حبوبات ۱، حلیم عدسی با سویا ۱، حلیم گندم با شیر سویا، حلیم گندم با سویا، حلیم گندم و بادمجان، حلیم گندم با مغزیجات، مرصع پلو، ساطری پلو، هویج پلو، کلم پلو با سویا، نخود فرنگی پلو ۱، گشنیز پلو با سویا، بادمجان پلو ۱، خورش فسنجان با کدو حلوایی، خورش فسنجان با سویا، خورش شهد فسنجان، خورش کرفس ۱، خورش آلو اسفناج، خورش به، خورش قیمه بادمجان، خورش بادمجان، خورش کدو بادمجان، خورش شوید باقالی، خورش بامیه با قارچ، خورش دال عدس با تمر هندی، خورش لوبیا سبز، خورش کلم بروکلی با سویا، خورش هویج و به، خورش گوجه سبز، سوپ صیفی جات ۱، سوپ صیفی جات ۲، سوپ کدو حلوایی، سوپ جو ۱، سوپ جو ۲، سوپ دال عدس، سوپ شلغم، سوپ بامیه، سوپ کلم بروکلی ۲، سوپ گل کلم، سوپ کلم برگ، سوپ کلسیم، سوپ جو با شیر سویا، کتلت اسفناج، کتلت هویج و سیب زمینی، کتلت ذرت، کتلت سویا با گندم جوانه زده، برگر کدو خورشتی، فلافل ساده، فلافل تنوری، فلافل با جعفری، سوسیس فانتزی، دلمه کلم، دلمه فلفل دلمه ای، کماچ ساده، کماچ گندم و جو، کماچ قارچ، پنیر سویا، کشک سویا، سس گل کلم، سس مایونز گیاهی، سس گندم جوانه زده، سس نخود جوانه زده، سس زیتون، سس جعفری.
- خوردنی های مضر: عدس پلو ساده.
نکته:
- آناتومی مچ پا: دو مفصل تشکیل دهنده مچ پا باید قوی باشند، چون وزن کل بدن را تحمل میکنند. مچ پا یکی از متحرکترین مجموعههای مفصلی بدن است که برای تحمل وزن، حرکت، انطباقپذیری و پایداری خلق شده است. مچ و کف پا راه رفتن، ایستادن، دویدن و پریدن را امکانپذیر میسازند و به منزله راه ارتباطی ما با زمین عمل میکنند. مچ پا باید توان تحمل فشار ناشی از وزن بدن را داشته باشد و از قابلیت انطباقپذیری با تغییرات محیطی و سطح زیر پا و همچنین سریع واکنش نشان دادن به چنین تغییراتی برخوردار باشد.
- سه استخوان در کنار یکدیگر مفصل مچ پا را شکل میدهند. استخوانهای درشت نی یا تیبیا و نازک نی یا فیبولا (استخوانهای بخش پایین پا) به برجستگیهایی به نام قوزک پا منتهی میشوند. قوزک برجستگی استخوانای را ایجاد میکند که از هر دو سمت مچ پا قابل مشاهده است، این برجستگیها قوزک داخلی و خارجی نامیده میشوند. مچ پا از دو مفصل تالوکرورال تحتانی و سابتالار تشکیل میشود.
- مفصل تیبیوفیبولار تحتانی بین استخوان بزرگ پایین پا، یعنی درشت نی، و استخوان کوچکتر یعنی نازک نی قرار دارد و در پایین به استخوان تالوس یا قاپ کف پا متصل میشود تا مفصل تالوکرورال به وجود بیاید. مفصل تالوکرورال، که گاهی مفصل اصلی مچ پا نامیده میشود، مسئولیت انجام حرکتهای دورسیفلکشن، حرکت رو به عقب یا بالای پا، وپلانتارفلکشن، حرکت رو به پایین پا، را به عهده دارد. مفصل بین استخوان درشت نی و قاپ پا بخش اعظم وزن بدن را تحمل میکند.
- زیر مفصل تالوکرورال مفصل سابتالار قرار دارد که بین استخوان قاپ و استخوان پاشنه یا کالکانئوس واقع است. انجام حرکتهای اینورژن،چرخش مچ پا به داخل، و اورژن، چرخش رو به بیرون، مچ پا بر عهده مفصل سابتالار است.
- غشائی فیبری به نام اینتراسئوس در امتداد میان دو استخوان درشت نی و نازک نی قرار دارد. این غشاء استخوانهای درشت نی و نازک نی را از نقطه انتهایی تا بخش پایینی پا و رو به بالا تا زانو به یکدیگر متصل میکند. مفصل تیبیوفیبولار فوقانی در بالا، نزدیک خارج زانو قرار دارد.
- هرگونه محدودیت یا اختلال در عملکرد این مفصلها به بروز علائم در مچ پا منجر میشود. تمام سطوح استخوانی مفصلها دارای غضروف مفصلی هستند که دو سر استخوان را میپوشاند. غضروف مفصلی سطح هموار و براقی دارد که لغزش آزادانه بخشهای انتهایی استخوانها بر روی یکدیگر را ممکن میسازد.
- مفصل مچ پا و مفصل سابتالار توسط بافتهای پیوندی فیبری محکم کنار یکدیگر نگه داشته میشوند. رباطها وظیفه متصل کردن استخوانها به یکدیگر را بر عهده دارند. سه رباط اصلی در بخش خارجی مچ پا وجود دارد که عبارتاند از: رباط تالوفیبولار قدامی یا قاپی، نازک نیای پیشین، رباط تالوفیبولار خلفی یا قاپی، نازک نیای پسین و رباط کالکانئوفیبولار یا پاشنهای، نازک نیای.
- اکثر بیماران عملکرد کامل خود را پس از یک دوره درمان محافظه کارانه فیزیوتراپی و تقویت و پایداری مچ پا پس از مدتی بیحرکت بودن باز مییابند. در صورت گستردهتر بودن آسیبدیدگی، برای مثال پارگی رباط، انجام عمل جراحی و فیزیوتراپی فشرده جهت بازیابی کامل عملکرد ضرورت مییابد. طبعاً چنانچه دررفتگی مچ پا همراه با شکستگی باشد یا نیاز به جراحی داشته باشد، دوران بهبود طولانیتر خواهد بود.
- در رفتگی مچ پا آسیب شدیدی است که در آن بین یک یا دو استخوان مفصل مچ پا جدایی غیر طبیعی رخ خواهد داد.
- بعد از وارد شدن آسیب به مچ پا، امکان دارد که فرد بلافاصله درد شدید، تورم و تغییر ظاهر و فرم مچ پا را تجربه کند. گاهی هم شخص قادر به قرار دادن وزن خود روی مچ پا نخواهد بود.
- پزشک بعد از معاینه و گرفتن عکس رادیولوژی قادر به تشخیص مشکل خواهد بود.
- برای درمان در رفتگی از آتل بندی، گچ گرفتگی، جا انداختن استخوان در رفته و داروهای مسکن استفاده میشود.
- بسیاری از بیماران به جراحی نیاز خواهند داشت.
- مشکل برخی از افراد با عوارض جانبی همراه خواهد بود. این عوارض شامل عفونت یا التهاب مفصلی در مچ پا است.
- در رفتگی مچ پا به دلیل جراحت و یا پارگی بافت نرم، در اثر اعمال نیروی ناگهانی به مچ پا ایجاد می شود که باعث می شود مچ پا به سمت خارج دامنه طبیعی حرکتی خم شود. وقتی چنین اتفاقی می افتد، استخوان ها از محل طبیعی خود خارج می شوند و درنتیجه ایجاد دررفتگی می کنند.نیروی لازم برای دررفتن مچ پا بسیار زیاد است، به همین دلیل این نوع جراحت در نتیجه ی تروما و آسیب به این محل ایجاد می شود. بنابراین این نوع آسیب در ورزش های تماسی مثل راگبی و هاکی و همچنین در ورزش هایی مثل فوتبال و بسکتبال که به تغییر سریع جهت نیاز دارد، بسیار رایج است.
- تفاوت شکستگی و در رفتگی مچ پا چیست: شکستگی و در رفتگی شدید مچ پا ممکن است بسیار مشابه به نظر برسن. هر دو مورد باعث درد ناگهانی، تورم و عدم توانایی در کنترل وزن بدن میشوند. شدت در رفتگی مچ پا ممکن است بسیار متفاوت باشد و همیشه به یک اندازه مچ پا را درگیر نمیکند. شکستگیها (به غیر از شکستگیهای فشاری) تقریباً همیشه به اندازهای شدید هستند که باعث ایجاد علائم زیر میشوند: شکستگیها باعث درد ناگهانی شده و ممکن است بسیار دردناک باشند. افرادی که دچار شکستگی استخوان میشوند، دیگر قادر به ادامه فعالیت خود نیستند و بعید است بتوانند به دویدن، پریدن یا راه رفتن ادامه دهند. یکی از ویژگیهای شکستگی استخوان تورم است، زیرا شکستگی باعث خونریزی میشود. استخوانها حاوی مقدار زیادی خون هستند و به همین دلیل وقتی دچار شکستگی شوند خون درون استخوان وارد بافتهای اطراف میشود. این مساله خیلی سریع اتفاق میافتد، و به همین دلیل مچ پا در اثر شکستگی به سرعت دچار تورم شده، و معمولاً طی ۳۰ دقیقه اول بعد از آسیب دیدگی مچ پا متورم به نظر خواهد رسید. کبودی به دلیل تورم ناشی از خون ایجاد میشود: ممکن است این کبود شدن بلافاصله اتفاق نیافتد، زیرا معمولاً مدتی طول میکشد تا کبودی به سطح پوست رسیده و قابل مشاهده شود. عدم توانایی در تحمل وزن: در شکستگی مچ پا تحمل و انداختن وزن بدن روی مچ پایی که دچار شکستگی شده معمولاً غیرممکن یا بسیار دردناک است. این مساله در مورد شکستگیهای فشاری استثناء است، در این نوع شکستگی اگرچه تحمل فشار وزن احتمالاً دردناک است، اما درد همچنان قابل تحمل میباشد. حساسیت به لمس در شکستگی استخوان مچ پا: در شکستگی مچ پا نقاط خاصی دچار حساسیت نسبت به لمس میشوند که پزشکان در معاینه زیر و اطراف مچ و ساق پا آنها را بررسی میکنند. بیشتر شکستگیهای مچ پا باعث ایجاد حساسیت در یکی از این مناطق میشوند که این مسئله در دررفتگیهای شدید مچ پا کمتر اتفاق میافتد، و بنابراین میتواند روش مناسبی برای این باشد که چه صدماتی به تصویربرداری با تصویراشعه ایکس احتیاج دارند. بد شکل شدن: اگر ظاهر مچ پا نه فقط به دلیل کبودی، بلکه به دلیل اینکه ظاهر پا حالتی پیچ خورده یا جا به جا شده پیدا کند، عجیب یا نادرست به نظر برسد احتمالاً مچ پا دچار شکستگی شده است. این یک مشکل بسیار جدی است، زیرا وقتی استخوانها از محل خود خارج شوند عصبها و رگهای خونی ممکن است گیر بیافتند. ارزیابی و رسیدگی فوری به وضعیت شکستگی اهمیت زیادی دارد.
- تحقیقات نشان دادهاند که اگر شخصی در هنگام ورزش یا تمرینات بدنی دچار در رفتگی یا پیچ خوردگی مچ پا بشود، احتمالاً طی یک سال آینده مجدداً دچار پیچ خوردگی در همان مچ پا خواهد شد.