در رفتگی انگشتان دست: عبارت است از هر انگشت سه مفصل دارد. انگشت شست دارای دو مفصل است و این مفاصل به انگشتان اجازه می دهند خم و راست شوند. وقتی دو استخوان در قسمت مفصل به علت آسیب ورزشی یا زمین خوردگی از جای خود خارج شوند در رفتگی انگشت دست رخ می‌ دهد. وقتی انگشتی در می ‌رود، استخوان ها دیگر کنار هم نیستند و با مفصل تراز ندارند. شایع‌ ترین مفصلی که بیشتر از بقیه در می رود مفصل اینترفالانژیال پرگزیمال است که همان مفصل میانی انگشت به شمار می آید.

علائم:

1. درد اطراف مفصل
2. ورم و کبودی اطراف مفصل
3. عدم توانایی حرکت دادن انگشت
4. مفصل انگشت به نظر کج یا معیوب و بد شکل می ‌آید.
5. استخوان انگشت به نظر از جای خود در رفته و رها شده می آید مثل این که به یک طرف چسبیده باشد.

علت:

• در اکثر موارد، انگشت در رفته به علت آسیب ورزشی رخ می ‌دهد مخصوصاً ورزش هایی که با توپ انجام می شوند مثل فوتبال، بسکتبال و والیبال، زمین خوردگی ها و تصادفات هم از دیگر علل بروز این مشکل هستند.
• آسیب های ورزشی: طی تحقیقی درباره آسیب های اندام های فوقانی در لیگ ملی بازیکنان فوتبال (NFL) این نتیجه به دست آمد که ۱۷ درصد دچار مشکل مفصل اینترفالانژیال پرگزیمال شدند چون وقتی سعی می کنید توپ را بگیرید یا آن را سد کنید، انگشت به راحتی خم و فشرده می ‌شود. این مشکل وقتی رخ می ‌دهد که توپ با نیرو به انگشت باز شده برخورد می ‌کند و آن را به عقب هل می دهد و در نتیجه استخوان را از مفصل دور می‌ کند.
• زمین خوردگی: وقتی دست خود را باز می کنید تا از زمین خوردن پیشگیری کنید ممکن است انگشت در برود. برخورد حاصل از زمین خوردگی سبب تبدیل انگشت به حالتی غیر نرمال و خارج شدن از مفصل می شود.
• تصادف: ضربه ای ناگهانی به انگشت مثل بسته شدن درب و گیر کردن انگشت در آن هم باعث جدا شدن استخوان از مفصل می شود.
• ژنتیک: برخی افراد با رباط های ضعیف به دنیا می آیند. رباط ‌ها بافت هایی هستند که استخوان را به مفصل وصل کرده و حمایت ساختاری فراهم می کنند.

عوامل افزایش دهنده خطر:

1. آرتریت روماتویید
2. وارد آمدن آسیب مکرر به مفصل
3. سابقه خانوادگی در رفتگی مادرزادی مفصل

پیشگیری:

• ورزش کنید.
• تغذیه مناسب داشته باشید.
• از مصرف فرآورده های کارخانه ای پرهیز کنید.
• از وارد کردن فشار بیش از حد به مفاصل خودداری کنید.

عواقب مورد انتظار:

• معمولاً با درمان زود هنگام قابل معالجه است، پس از جا انداختن در رفتگی، شاید نیاز باشد مفصل با گچ یا آویزان کردن دست از گردن به مدت 8 الی 2 هفته بی حرکت شود.

عوارض احتمالی:

• آسیب به رشته های عصبی یا رگ های خونی مهمی که از نزدیکی مفصل می گذرند، که ممکن است علائمی مثل بی حسی، سردی، و رنگ پریدگی ایجاد کنند.

تشخیص:

• رادیوگرافی: حتی اگر پزشک با نگاه و معاینه دستی مشکوک به در رفتگی انگشت دست باشد باز هم نیاز به عکس اشعه ایکس برای تشخیص هرگونه شکستگی احتمالی استخوان است.

درمان طب نوین:

• بلافاصله بعد از در رفتگی، از جا انداختن آن خودداری کنید، چرا که ممکن است باعث آسیب رساندن به نقاط دیگر شوید مثل: رگ های خونی، تاندون ها، عصب ها، رباط ها، در عوض روی انگشت آسیب ‌دیده یخ بگذارید و آن را بی ‌حرکت نگه دارید. یخ را مستقیم روی پوست نگذارید و در حوله یا پارچه بپیچید، در مواردی که جراحی نیاز است چیزی نخورید و نیاشامید و هرچه سریع تر فوریت های پزشکی دریافت کنید. در اینجا چند مورد وجود دارد که متخصص درمانی ممکن است انجام دهد:
• جا انداختن در رفتگی: برای جا انداختن استخوان در رفته، بیهوشی موضعی دریافت می کنید تا بدون درد مراحل انجام شوند. پزشک به استخوان فشار می ‌آورد تا آن را آزاد کند تا اگر تکه ای هنوز هم در مفصل گیر کرده، رها شود و سپس استخوان را به بیرون کشیده تا درست در جای اصلی خود قرار دهد. پس از جا انداختن چه بدون جراحی و چه با جراحی، معمولاً مفصل با آتل یا گچ بی حرکت می شود تا در روند بهبود خلالی وارد نشود.
• اسپلینت: به محض جا انداختن استخوان، پزشک از اسپلینت استفاده می ‌کند تا آن را ثابت نگه دارد. اسپلینت انگشت را از حرکت دادن و آسیب دوباره حفظ می کند. احتمالاً باید اسپلینت را برای چند روز تا چند هفته نگه دارید که بستگی به شدت آسیب دارد.
• بادی تیپ انگشت: علاوه بر اسپلینت یا گاهی اوقات به جای اسپلینت، پزشک از تیپ پزشکی برای به هم پیوستن انگشت آسیب دیده انگشت کناری اش استفاده می ‌کند. این روش باعث می ‌شود انگشت آسیب‌ دیده حمایت بیشتری دریافت کرده و از سفتی مفصل و از دست دادن دامنه حرکتی پیشگیری می ‌کند.
• جراحی: در بعضی موارد، احتمالاً نیازمند جراحی شوید تا استخوان مورد نظر در جای خود قرار بگیرد و هرگونه شکستگی یا رباط پاره شده ترمیم شود. جراحی عمومی وقتی استفاده می‌شود که جا انداختن کارآمد نبوده و مفصل سر جای خود قرار نمی گیرد. و یا در صورت بروز مکرر دررفتگی، ممکن است نیاز به بازسازی یا تعویض مفصل وجود داشته باشد.
• فیزیوتراپی: فیزیوتراپی و حرکت درمانی بعد از بهبود انگشت و زمانی که دیگر اسپلینت نیاز نیست پیشنهاد می ‌شود. یک فیزیوتراپیست متخصص و حرفه‌ ای، فرد را برای انجام ورزش راهنمایی می کند. فیزیوتراپیست احتمالاً گرما درمانی و ماساژ، لیزر درمانی و مگنت درمانی را پیشنهاد کند تا به کاهش سفتی و افزایش توان حرکتی مفصل کمک کند. فرد می ‌تواند با کمک فیزیوتراپی طی چند هفته بعد از آسیب به فعالیت ‌های نرمال خود از جمله ورزش برگردد، اما احتمالاً برای بهبودی کامل انگشت ممکن است تا ۶ ماه زمان نیاز باشد. در بعضی موارد مخصوصاً وقتی که در رفتگی انگشت دست با شکستگی جدی یا عدم درمان به موقع پزشکی همراه باشد، درد و سفتی طولانی مدت بوده و گاهی اوقات دائمی می شود.

درمان طب سنتی:

• درمان امکان دارد شامل جا اندازی مفصل باشد.
• کیسه یخ روی مفصل آسیب دیده بگذارید تا متورم نشود.
• فردی که آموزش ندیده نباید سعی کند مفصل جا بیاندازد.
• چند روز به انگشت فشار نیاورید و موضع را گرم نگه دارید.
• هر شب یک قاشق مرباخوری از روغن کوهان شتر را بخورید و روغن کوهان شتر را به موضع خوب ماساژ دهید.
• مالیدن روغن کوهان شتر به مدت 3 الی 4 هفته، بعد که تقویت شد شستن با آب نمک یا ضماد زرده تخم مرغ + نمک.
• پس از جا انداختن عضو، برگ های کلم را له کنید، بعد کمی روی آتش بپزید، سپس تا گرم است روی پارچه پشمی پهن کرده و روی عضو ببندید.
• زردچوبه را برشته کنید و در روغن حیوانی تفت دهید و به همراه تخم مرغ محلی ضمادی درست کنید و روی موضع به مدت 24 الی 48 ساعت قرار دهید.
• درمان کوفتگی و ضرب دیدگی: ضماد ترب مخلوط با عسل. ضماد مخلوط زردچوبه خالص با زرده تخم مرغ سالم. ضماد مخلوط پودر زمه در زرده تخم مرغ سالم. دنبه تازه با پودر زردچوبه مخلوط و کوبیده شود سپس ضماد شود. ضماد مخلوط روغن زرد گاوی با زردچوبه. ضماد کوبیده کره با زردچوبه.
• اگر عضوی در رفت، پس از آنکه به جای خود جایش دادید، دو تکه تخته باریک، یک قطعه، پوست دنبه گوسفند و مقداری خرمای سیاه را آماده کنید، سپس خرما را با کمی زردچوبه خمیر کرده و بر روی پوست دنبه پهن کنید و آن را روی موضع بیندازید و محکم ببندید و تخته ها را در جدارین عضو بگذارید و دو سه لا پارچه روی آن ببندید. روز سوم تخته ها را باز و خرماها را دور اندازید، سپس نیم مثقال مومیایی در روغن حیوانی حل کرده، به عضو بمالید و مجدداً عمل پوست دنبه و خرما را تجدید کنید. روز هفتم باز کرده با روغن کنجد یا روغن گل مالش دهید تا سه روز پس از آن ۳ روز دیگر با روغن زیتون یا روغن نارگیل و یا روغن گل و یا روغن زنبق مالش و ماساژ دهید که کاملاً نرم و قوی شود و به مرور به کار بندید.
• گاهی ممکن است عضو بدون علت یا هنگام راه رفتن پیچ بخورد (علت آن ثقالت معده است) و یا در اثر رگ به رگ شدن و در رفتن، استخوان ها داخل یک دیگر رفته و پیچ و مهره های سر زانو و یا مچ دست و پا و آرنج از جای خود حرکت کنند. در این مواقع باید با قدری روغن وازلین آرام آرام موضع در رفتگی را مالش دهید که رگ به جای خود قرار گیرد و فوری به مقدار لازم مورد سبز ساییده را با زرده تخم مرغ خمیر کرده و بر روی پارچه آب ندیده یعنی هنوز شسته نشده پهن کنید و بر دست یا هر عضو که رگ به رگ شده آرام ببندید. روز هشتم آن ها را باز کرده و روناس را نرم بسایید، با زرده تخم مرغ مخلوط کرده و روی پارچه بمالید و بر روی آن محکم ببندید. همه روزه، روزی ۱ مثقال روغن سبز را لابلای کهنه و پارچه ای که بر روی عضو بسته شده، قطره قطره بریزید که برود در داخل و روی موضع را نرم نگهدارد. بعد از روز هشتم باز کرده و قدری رب سوس را نرم بسایید و با زرده تخم مرغ خمیر کرده، روی پارچه بکشید و بر روی موضع درد ببندید و تا سه روز دیگر روی آن بسته باشد. روز چهارم که باز کردید، مقداری روغن سبز به موضع درد بمالید و یک دستمال بر روی آن ببندید که گرم بماند و به مرور به کار بگیرید تا آماده کار شود.

داروها:

1. مورفین
2. آسپرین
3. ناپروکسن
4. دیکلوفناک
5. استامینوفن
6. سلکوکسیب

فعالیت:

• پس از درمان، فعالیت های خود را تدریجاً از سر بگیرید.

رژیم غذایی:

• پیش از جا انداختن مفصل چه بدون جراحی و چه با جراحی، تنها آب بنشوید، خوردن غذاهای جامد بیهوشی عمومی را مخاطره آمیز می کند.
• خوردنی های مفید: خوراک نخود فرنگی با پنیر سویا، خوراک نخود فرنگی با شوید، خوراک باقلا، خوراک عدسی با صیفی جات، خوراک کدو حلوایی، خوراک قارچ با سس، خوراک صیفی جات، خوراک کلم قمری، خوراک گل کلم، خوراک بادمجان و عدس، بورانی گوجه بادمجان، بورانی بادمجان و ماست سویا، خوراک بادمجان و غوره، خوراک لوبیا سفید ساده، خوراک لوبیا سفید با سویا، خوراک سویا با سبزیجات، خوراک پنیر سویا، خوراک نخود با شوید، خوراک نخود با سویا، خوراک نخود با سیب زمینی، خوراک نخود با کدو بادمجان، خوراک لوبیا قرمز، خوراک مطبل، آش گندم با کرفس، آش گندم با سبزیجات، آش گندم با شلغم، آش گندم با تره، آش کدو حلوایی، آش شله قلمکار، آش غلات، آش عدس ۱، آش حبوبات و غله ۱، آش حبوبات و غله ۲، آش جو با حبوبات ۱، آش جو با حبوبات ۲، آش کلم برگ، آش گل کلم ۱، آش گل کلم ۲، آش کلم قمری با ماش، آش کلم قمری با گندم، آش کلم بروکلی ۱، آش کلم بروکلی ۲، آش شلغم ۱، آش حبوبات ۱، حلیم عدسی با سویا ۱، حلیم گندم با شیر سویا، حلیم گندم با سویا، حلیم گندم و بادمجان، حلیم گندم با مغزیجات، مرصع پلو، ساطری پلو، هویج پلو، کلم پلو با سویا، نخود فرنگی پلو ۱، گشنیز پلو با سویا، بادمجان پلو ۱، خورش فسنجان با کدو حلوایی، خورش فسنجان با سویا، خورش شهد فسنجان، خورش کرفس ۱، خورش آلو اسفناج، خورش به، خورش قیمه بادمجان، خورش بادمجان، خورش کدو بادمجان، خورش شوید باقالی، خورش بامیه با قارچ، خورش دال عدس با تمر هندی، خورش لوبیا سبز، خورش کلم بروکلی با سویا، خورش هویج و به، خورش گوجه سبز، سوپ صیفی جات ۱، سوپ صیفی جات ۲، سوپ کدو حلوایی، سوپ جو ۱، سوپ جو ۲، سوپ دال عدس، سوپ شلغم، سوپ بامیه، سوپ کلم بروکلی ۲، سوپ گل کلم، سوپ کلم برگ، سوپ کلسیم، سوپ جو با شیر سویا، کتلت اسفناج، کتلت هویج و سیب زمینی، کتلت ذرت، کتلت سویا با گندم جوانه زده، برگر کدو خورشتی، فلافل ساده، فلافل تنوری، فلافل با جعفری، سوسیس فانتزی، دلمه کلم، دلمه فلفل دلمه ای، کماچ ساده، کماچ گندم و جو، کماچ قارچ، پنیر سویا، کشک سویا، سس گل کلم، سس مایونز گیاهی، سس گندم جوانه زده، سس نخود جوانه زده، سس زیتون، سس جعفری.
• خوردنی های مضر: عدس پلو ساده.

نکته:

• اکثر در رفتگی های انگشت دست بدون هیچ گونه مشکل دائمی بهبود می یابند، اگرچه این احتمال وجود دارد که انگشت بار دیگر در آینده در برود بنابراین شیوه های پیشگیری از این مشکل بسیار مهم هستند. همیشه از تجهیزات مناسب ورزشی استفاده کنید و در صورت ممکن اسپلینت انگشت را برای پیشگیری از بروز آسیبی دیگر حین انجام ورزش به کار ببرید. ورزش ‌های دست که فیزیوتراپیست تجویز می ‌کند را برای ارتقاء دامنه حرکتی به کار ببرید. اگر حس می کنید ثبات ندارید و همچنین برای کاهش ریسک زمین خوردگی، راه نروید. به خاطر بسپارید اگر به در رفتگی انگشت دست مشکوک هستید باید هرچه سریع تر درمان انجام شود.