در هم روی و انسداد روده: عبارت است از یک نوع انسداد روده که در آن قسمتی از روده به صورت تلسکوپی درون قسمت مجاور آن فرو می رود، این بیماری در تمام سنین می تواند به وجود آید، اما در شیرخوران و کودکان 2 تا 6 ساله از همه شایع تر است، پسران بیشتر دچار آن می شوند.
علائم:
- شوک
- استفراغ
- تورم شکم
- ضعف و بی حالی
- وجود یک توده قابل لمس در شکم
- خونریزی گوارشی از پایین، این خونریزی ممکن است به شکل یک ماده قرمز تیره باشد که شبیه ژله به آن می رسد.
- درد شکمی به حال دل پیچه، شیرخواران با صدای بلند گریه می کنند، پاها را روی شکمشان می آورند، و به هنگام حمله، رنگ پریده شده، به شدت عرق می کنند.
علت:
- بنا به علت ناشناخته، یک قسمت از روده به صورت تلسکوپی درون قسمت مجاور آن فرو می رود، این امر باعث بسته شدن مسیر خونرسانی به روده شده، تولید قانقاریا و پریتونیت (التهاب پرده صفاق) می کند، این بیماری ممکن است به علت یک عفونت ویروسی به وجود بیاید، اما این مساله به اثبات نرسیده است.
عوامل افزایش دهنده خطر:
- عفونت تنفسی فوقانی اخیر
- سابقه خانوادگی درهم روی روده
- سرطان خون، لنفوم، یا فیبروز کیستیک
- عمل جراحی اخیر (در 24 الی 1 روز اخیر)
- فصول مختلف (به دلایل نامشخص)، این بیماری در اواخر بهار، اوایل تابستان و وسط زمستان شایع تر از بقیه سال است.
پیشگیری:
- اگر علائم ظاهر شدند، کودکتان را به دقت تحت نظر بگیرید، با مراجه به پزشک در همان مراحل اولیه، از بروز عوارض پیشگیری به عمل آورید، راه خاص دیگر برای پشگیری وجود ندارد.
عواقب مورد انتظار:
- گاهی بهبود خود به خودی در عرض 24 ساعت، در غیر این صورت، آن را می توان با تشخیص زود هنگام و جراحی یا درمان با باریم معالجه نمود. بدون درمان، عوارض درهم روی روده ممکن است جان بیمار را به خطر بیاندازند، این بیماری گاهی عود می کند.
عوارض احتمالی:
- کم آبی بدن و شوک
- عفونت پس از عمل جراحی
- پارکی روده و پریتونیت (التهاب پرده صفاق)
تشخیص:
- انجام معاینات بالینی و گرفتن شرح حال از بیمار: برای تشخیص انسداد لوله، ابتدا پزشک در مورد علائم سؤال میکند و شرح حال پزشکی کامل بیمار را از او میگیرد. این سؤالات میتوانند به شرح زیر باشند: شرایط پزشکی فعلی یا گذشته، استفاده از دارو، تاریخچه جراحی، سپس پزشک معاینه بدنی را برای بررسی ورم یا درد شکم انجام میدهد. آنها ممکن است برای گوش دادن به صداهای روده از استتوسکوپ استفاده کنند. صداهای موجود یا زیاد روده، انسداد روده را نشان میدهد، اگرچه معمولاً برای تأیید تشخیص به آزمایشات تصویربرداری نیاز است.
- آزمایشات تصویربرداری: آزمایشات تصویربرداری با برجسته کردن ناهنجاریهای روده مانند تجمع گاز یا بزرگ شدن روده، به یافتن دلیل این بیماری کمک میکند. گاهی اوقات، ممکن است انسداد فیزیکی وجود داشته باشد. آزمایشات استفاده شده عبارتند از:
- اشعه ایکس: اشعه ایکس شکم ممکن است برخی از انسدادها را نشان دهد، اما همیشه یک انسداد یا سایر مشکلات رودهای را نشان نمیدهد.
- توموگرافی رایانهای (سی تی اسکن): سی تی اسکن جزئیات بیشتری نسبت به تصاویر استاندارد اشعه ایکس فراهم میکند. این اسکنها احتمالاً برجستگی انسداد روده را نشان میدهند، زیرا رودهها را از زوایای مختلفی نشان داده میشوند. گاهی اوقات، فرد رنگ خاصی را میبلعد که تصویر واضح تری در روده او ایجاد شود.
- سونوگرافی: پزشکان اغلب کودکان مبتلا به انسداد روده مشکوک را با استفاده از اسکن اولتراسوند تشخیص میدهند. اسکنهای سونوگرافی به طور معمول در هنگام وجود انسداد، یک ناحیه پیچیده در روده را نشان میدهند.
- تنقیه هوا یا باریوم: این آزمایش شامل قرار دادن هوا یا باریوم مایع به روده بزرگ از طریق راست روده و سپس گرفتن اشعه ایکس شکم است. این روش میتواند ایلئوس ناشی از انسداد در بعضی از کودکان را برطرف کند.
درمان طب نوین:
- گزینههای درمانی انسداد روده شامل انتظار برای برطرف شدن عارضه، ایجاد تغییرات در رژیم غذایی یا استفاده از دارو است. گاهی اوقات هم جراحی لازم است. نوع درمان به شدت انسداد و علت اصلی آن بستگی خواهد داشت.
- مراقبت بیمارستانی: انسداد روده مربوط به جراحی غالباً طی چند روز پس از جراحی بهبود مییابد و ایلئوس فلج کننده معمولاً هنگامی که فرد تغییراتی در داروی خود ایجاد میکند، برطرف میشود. با این حال، افراد ممکن است نیاز به اقامت در بیمارستان داشته باشند تا زمانی که مسئله به طور کامل حل شود، درمان در بیمارستان میتواند شامل موارد زیر باشد: مایعات داخل وریدی برای جلوگیری از کمبود آب بدن، رفع فشار معده که از لوله ای برای مکش موادی استفاده میکند که در غیر این صورت ممکن است فرد استفراغ کند، مسکن درد، تغییرات رژیم غذایی، شرایطی مانند بیماری کرون و دیورتیکولیت میتوانند باعث انسداد روده ای جزئی شوند. برخی از مواد رودهای میتوانند از روده عبور کنند. یک پزشک ممکن است توصیه کند که افراد مبتلا به این عارضه، رژیم غذایی کم فیبر را دنبال کنند تا دفع مدفوع برایشان راحتتر شود. این مهم شامل کاهش غذاهای سبوسدار، سبزیجات خام و آجیل است.
- دارو درمانی: ایلئوس فلج کننده که ناشی از دارو است اغلب میتواند با مصرف داروی دیگری مانند متوکلوپرامید (Reglan) برای تحریک حرکت رودهها درمان شود. گزینه دیگر، قطع مصرف دارویی است که باعث ایجاد انسداد روده شده است. اما این کار را فقط با نظارت پزشک انجام دهید. همیشه توصیه نمیشود که داروهای ضد افسردگی و برخی داروهای دیگر را به طور ناگهانی متوقف کنید.
- عمل جراحی: اگر دارو یا تغییرات رژیم غذایی نتواند زخم را برطرف کند یا انسداد شدید باشد، ممکن است فرد نیاز به جراحی داشته باشد. روشهای جراحی شامل رفع انسداد یا ترمیم یا برداشتن قسمت آسیب دیده روده است. افراد مسن یا افراد مبتلا به سرطان روده بزرگ ممکن است کاندید مناسبی برای جراحی گسترده نباشند. در عوض، ممکن است با یک استنت (لوله) مجهز شوند تا روده را باز نگه دارد و اجازه دهد مواد روده به راحتی از آن عبور کنند. در برخی موارد، ممکن است لازم باشد که فرد روده را از کل بدنش را خارج کند. در این حالت جراحی استومی انجام میشود. آنها سوراخی را در شکم ایجاد میکنند که به آن استوما گفته میشود و به فرد اجازه میدهد تا مدفوع از روده به داخل کیسه برود. اگرچه استوم به مراقبت نیاز دارد، اما فرد میتواند بدون روده زندگی سالمی داشته باشد.
داروها:
- معمولاً دارویی برای این اختلال مورد نیاز نیست، مگر اینکه عفونت بروز کند، در این صورت ممکن است آنتی بیوتیک تجویز شود، برای این بیماری از درمان ها و یا داروهای خانگی، مثل مسهل ها، استفاده نکنید، این داروها ممکن است خطرناک باشند.
فعالیت:
- کودک باید تا زمانی که انسداد برطرف نشده باشد در تخت استراحت کند، پس از رفع انسداد، کودک می تواند تدریجاً فعالیت هایش را از سر گیرد.
رژیم غذایی:
- هیچگاه به کودکی که علائم انسداد روده را دارد غذا ندهید، تا زمانی که انسداد برطرف نشده باشد، باید به کودک سرم داد، پس از بهبودی، رژیم خاصی مورد نیاز نیست.
- خوردنی های مفید: خوراک نخود فرنگی با پنیر سویا، خوراک نخود فرنگی با شوید، خوراک نخود فرنگی با کدو، خوراک نخود فرنگی و ذرت، خوراک باقلا، خوراک عدسی با صیفی جات، خوراک کدو خورشتی با سویا، خوراک کدو خورشتی با قارچ، خوراک کدو خورشتی با کرفس، خوراک کدو بادمجان، خوراک کدو حلوایی، خوراک قارچ و لوبیا سبز، خوراک قارچ و فلفل دلمه ای، خوراک قارچ و سیب زمینی، لقمه قارچ و سویا، خوراک قارچ با سس، خوراک قارچ طعم دار، خوراک قارچ و ذرت، خوراک قارچ و بامیه، تاس کباب قارچ و سویا، خوراک صیفی جات، خوراک کلم قمری، خوراک گل کلم، خوراک کلم بروکلی، خوراک لوبیا سبز ۱، یتیمچه، خوراک بادمجان و عدس، بورانی گوجه بادمجان، بورانی بادمجان و ماست سویا، خوراک بادمجان و غوره، خوراک لوبیا سفید با قارچ، خوراک سویا با سبزیجات، خوراک سویا با نخود، خوراک بامیه با سویا، خوراک تند بامیه، خوراک نخود با شوید، خوراک نخود با کدو بادمجان، خوراک بورانی، خوراک لوبیا چشم بلبلی، خوراک مخلوط، خوراک مطبل، آش ماش، آش لپه ۱، آش جو با حبوبات ۱، آش جو با حبوبات ۲، آش شلغم ۲، آش اسفناج ۲، آش مرزه، حلیم عدسی با سویا ۱، لوبیا سبز پلو ۳، نخود فرنگی پلو ۱، خورش فسنجان با اسفناج، خورش قورمه سبزی با قارچ، خورش کرفس ۲، خورش آلو اسفناج، خورش به و آلو، خورش آلو و قیسی، خورش قیمه بادمجان، خورش قیمه آلو، خورش بادمجان، خورش کدو بادمجان، خورش شوید باقالی، خورش بامیه با سویا ۱، خورش بامیه با سویا ۲، خورش بامیه با دال عدس، خورش بامیه با قارچ، خورش بامیه بادمجان، خورش دال عدس با قارچ، خورش دال عدس با تمر هندی، خورش قارچ و آلو، خورش قارچ و لوبیا سفید، خورش کدو حلوایی، خورش کدو خورشتی، خورش کلم بروکلی با سویا، خورش کلم بروکلی با قارچ، خورش هویج و به، خورشت قیمه قارچ، خورش قیمه بادمجان، خورشت کنگر، سوپ صیفی جات ۱، سوپ صیفی جات ۲، سوپ کدو خورشتی، سوپ کدو حلوایی، سوپ جو ۱، سوپ جو ۲، سوپ دال عدس، سوپ اسفناج، سوپ شلغم، سوپ لوبیا سبز، سوپ قارچ ۱، سوپ قارچ ۲، سوپ بامیه، سوپ کلم قمری، سوپ کلم بروکلی ۱، سوپ کلم بروکلی ۲، سوپ گل کلم، سوپ کلم برگ، سوپ گشنیز، سوپ کدو قلیانی، سوپ بلغور و کرفس، سوپ کلسیم، سوپ جو با شیر سویا، سوپ شهد نما، سوپ زرشک با جعفری، سوپ کاهو سبز، سوپ جو و اسفناج، کتلت اسفناج، برگر کدو خورشتی، دلمه کدو خورشتی، سس مایونز گیاهی، سس گوجه فرنگی ۲، سس زیتون، سس جعفری.
- خوردنی های مضر: عدس پلو ساده.
نکته:
- هر شکم دردی را نباید بادکش کرد مثلاً در انسدادهای روده، پیچش روده یا چسبندگی رحم نباید بادکش گذاشته شود.
- انسداد روده در صورت عدم درمان میتواند به یک بیماری تهدید کننده زندگی منجر شود. موارد زیر برخی از شرایطی است که ممکن است در صورت عدم درمان رخ دهند: نکروز:آسیب سلولی است که منجر به مرگ دائمی سلولها در بافت زنده میشود که اگر انسداد خون رسانی به روده را قطع کند، این اتفاق میافتد. این میتواند منجر به سوراخ شدن روده شود. سوراخ شدن روده به معنای سوراخ یا پارگی در روده است. وقتی این اتفاق میافتد، مواد مدفوع که حاوی مقادیر زیادی باکتری هستند، میتوانند به داخل حفره شکم نشت کنند. پریتونیت: التهاب و عفونت در حفره شکم است که توسط باکتری یا قارچ ایجاد میشود. همانطور که در بالا ذکر شد، این نتیجه سوراخ شدن روده است. پریتونیت میتواند به بیماری تهدیدکننده زندگی به نام سپسیس تبدیل شود که میتواند فرد را دچار شوک یا نارسایی چند عضو کند.