درد به هنگام مقاربت جنسی در زنان: عبارت است از مقاربت دردناک، یا دیسپارونیا، ممکن است در رابطه جنسی زوجین مشکلاتی را ایجاد کند. علاوه بر درد جسمی حین مقاربت، احتمال اثرات عاطفی منفی نیز وجود دارد. بنابراین، در اسرع وقت این مشکل باید برطرف شود. وجود درد در رابطه جنسی باعث توقف آن می شود همچنین نوع درد و میزان آن برای هر فرد متفاوت است. این درد می تواند در ابتدای رابطه و یا در زمانی که میزان دخول عمیق تر شد اتفاق بیفتد.

علائم:

• سوزش
• درد شدید
• کاهش میزان میل جنسی
• به سختی به ارگاسم رسیدن
• احساس درد در هنگام دخول
• خارش یا سوزش و وجود ترشحات
• در برخی از شرایط خارش و درد در هنگام دفع ادرار
• درد در ناحیه تناسلی به هنگام فعالیت جنسی (نه لزوماً هنگام دخول)، درد ممکن است خفیف یا شدید، و در وضعیت های متفاوت، متغیر باشد.

علت:

• در بسیاری از موارد، اگر رطوبت واژینال کافی نباشد، مقاربت برای زن ممکن است دردناک باشد. در این صورت، اگر زن آرام‌تر شود و مدت عشق‌بازی قبل از مقاربت افزایش یابد یا زوجین از روان‌کننده جنسی استفاده کنند، این نوع درد را می‌‌‌توان برطرف کرد. در برخی موارد، اگر یکی از شرایط زیر وجود داشته باشد، مقاربت برای زن ممکن است دردناک باشد:
• ترس از حاملگی
• وجود کیست تخمدان
• التهاب مثانه یا سیستیت
• سندروم روده تحریک پذیر
• نداشتن اشتیاق به برقرار کردن رابطه جنسی
• لغزنده سازی ناکافی مجرای تناسلی یا کاندوم
• ترس از آسیب رسیدن به جنین در هنگام حاملگی
• پرده بکارت بدون سوراخ، پاره، یا ضخیم تر از حد طبیعی
• سابقه آسیب جسمی یا ضربه روحی ناشی از روابط جنسی
• عفونت‌‌‌های واژن: این بیماری‌‌‌ها شایع و شامل عفونت‌‌‌های مخمر می‌‌‌شوند.
• مشکلات تخمدان: این مشکلات ممکن است شامل کیست‌‌‌های تخمدان باشد.
• آندومتریوز: در این بیماری، بافتی مشابه پوشش رحم، خارج از رحم رشد می‌‌‌کند.
• حاملگی خارج ‌رحمی: در این حاملگی، تخمک لقاح ‌یافته خارج از رحم رشد می‌‌‌کند.
• یائسگی: در یائسگی، پوشش واژن ممکن است رطوبت طبیعی خود را از دست بدهد و خشک شود.
• مشکلات رحمی: این مشکلات ممکن است شامل فیبروئیدها باشد که باعث درد شدید حین مقاربت می‌‌‌شوند.
• بیماری التهابی لگن: در  PID، بافت‌‌‌های عمیق دچار التهاب شدیدی می‌‌‌شوند و فشار مقاربت درد عمیقی را ایجاد می‌‌‌کند.
• بیماری‌‌‌های منتقله از راه جنسی (STD) : این بیماری‌‌‌ها ممکن است شامل زگیل تناسلی، زخم تبخال یا سایر STDها باشد.
• واژینیسموس: این بیماری شایعی است، که اسپاسم غیرارادی در عضلات واژن را شامل می‌‌‌شود، که گاهی ناشی از ترس از آسیب دیدن است.
• آسیب به فرج یا واژن: این آسیب‌‌‌ها ممکن است شامل پارگی ناشی از زایمان یا برش (اپیزیوتومی) در منطقه پوست بین واژن و مقعد حین زایمان باشد.
• مشکلات مربوط به سرویکس (دهانه رحم): در این حالت، آلت تناسلی مرد می‌‌‌تواند با حداکثر نفوذ به دهانه رحم برسد. بنابراین، مشکلات مربوط به دهانه رحم (مانند عفونت) می‌‌‌تواند در هنگام نفوذ عمیق باعث درد شود.
• مشکلات روحی و روانی: در برخی مواقع علت درد در رابطه جنسی می تواند ناشی از مشکلات روانی باشد. مواردی از جمله: ترس، اضطراب، افسردگی، عدم اعتماد به نفس، وجود سابقه تجاوز جنسی و … موجب سفت شدن عضلات لگنی و درد در حین رابطه جنسی می شود.
• مقاربت زودهنگام پس از جراحی یا زایمان.

عوامل افزایش دهنده خطر:

1. یائسگی
2. نوشیدن الکل
3. حاملگی و دوره پس از زایمان
4. استرس، بیماری اخیر، خستگی، یا کار زیاد

پیشگیری:

1. اگر علائم عفونت دستگاه تناسل وجود دارد باید سریعاً برای درمان مراجعه شود.
2. مصرف ژل ها یا فوم های ضد حاملگی که باعث واکنش های آلرژیک می شوند را متوقف کنید.
3. اگر صدمات جسمی یا روحی در روابط جنسی گذشته وجود داشته است، بهتر است برای مشاوره تخصصی در رابطه با احساسات منفی مربوطه مراجعه شود.
4. موضوع باید با شوهر در میان گذاشته شود، پشتیبانی و صبر شوهر برای غلبه بر این مشکل اهمیت زیادی دارد. مسأله تحریک جنسی در این میان مهم است. در صورت لزوم از موراد لغزنده کننده غیر روغنی و غیر آلرژیک می توان استفاده کرد.

عواقب مورد انتظار:

• بعلت بستگی دارد، بیماری های طبی معمولاً قابل معالجه هستند، مشکلات روانی را نیز اغلب می توان رفع کرد، راه حل بهبود مشکلات بین فردی نیز برقراری ارتباط مناسب و صبر است.

عوارض احتمالی:

• پیدایش مشکل در روابط شخصی، ناتوانی دائمی از لذت بردن از تجربیات جنسی، و از دست دادن عزت نفس.

تشخیص:

• پزشک در ابتدا معاینات فیزیکی را انجام خواهد داد، همچنین درباره سابقه پزشکی فرد سوالاتی را از او می پرسد. پزشک در این معاینات به وسیله اسپکولوم به دنبال وجود و یا عدم وجود عفونت در ناحیه تناسلی است. اگر در حین معاینات در ناحیه لگنی دچار درد شدید حتماً به پزشک میزان درد خود را بگویید. برای تشخیص علت درد در رابطه جنسی از سونوگرافی نیز استفاده می شود.

درمان طب نوین:

• انجام تنظیمات کگل
• استفاده از لوبریکانت
• انتخاب حالت های جنسی راحت
• انجام چکاپ های منظم برای بررسی وجود عفونت
• در آخر رابطه جنسی باید موجب لذت زوجین شود، در صورتی که وجود آن باعث ایجاد احساس درد و ناراحتی شود باید به پزشک مراجعه و علت را ریشه یابی و درمان کنید.
• برخی از مقاربت‌‌‌های دردناک در زنان به درمان پزشکی نیازی ندارند. مثلاً، مقاربت دردناک بعد از بارداری با حداقل 6 هفته نداشتن مقاربت پس از زایمان برطرف می‌‌‌شود. عملکرد ملایم و صبورانه را تمرین کنید. در مواردی که خشکی واژن یا کاهش رطوبت وجود دارد، روان‌کننده‌‌‌های آبی را امتحان کنید. بعضی از روش‌‌‌های درمان مقاربت دردناک در زنان به مراقبت پزشک نیاز دارند. اگر خشکی واژن ناشی از یائسگی باشد، از متخصص مراقبت‌‌‌های بهداشتی درباره کرم‌‌‌های استروژن یا سایر داروهای تجویزی بپرسید. سایر علل مقاربت دردناک ممکن است به داروهای تجویزی نیز نیاز داشته باشند. اگر علائمی مانند خونریزی، ضایعات تناسلی، عادت های ماهیانه نامنظم، خروج ترشحات از واژن یا انقباضات عضلانی واژینال غیرارادی وجود داشته باشد، به پزشک مراجعه کنید. اگر نگرانی‌‌‌های دیگری وجود دارد که باید برطرف شود،به متخصص جنسی مراجعه کنید.

درمان طب سنتی:

• به هنگام مقاربت جنسی از لغزنده کننده مناسب استفاده شود.
• تمرینات مخصوص برای آشنا کردن جسم و ذهن با مقارت جنسی
• درمان مناسب بر حسب وجود علل جسمی یا روانی طرح ریزی می شود.
• وضعیت های مختلف باید امتحان شوند تا وضعیتی که کمترین درد را به همراه دارد مشخص شود.
• نشست در آب داغ به رفع علائم کمک می کند بهتر است این کار 3 الی 4 بار در روز، هر بار به مدت 15 الی10 دقیقه انجام شود.
• درمان مشکلات روانی بسته به نیازهای بیمار متفاوت است. روش ها شامل این موارد هستند: آموزش درباره جلوگیری از حاملگی؛ مشاوره برای کشف تعارضات روحی مخفی در ناخودآگاه؛ تمرینات تمرکز حسی و عاطفی؛ و آموزش روش های مناسب تحریک جنسی.
• در مواردی مثل وجود اسپاسم عضلات ناحیه مجرای تناسلی یا بافت جوشگاهی ناشی از ترمیم پارگی مجرای تناسلی، انجام یک عمل جراحی کوچک ممکن است به رفع علائم کمک کند.
• کسانی که در هنگام نزدیکی درد دارند این از شدت سردی و یا از شدت گرمی است اگر از سردی باشد فقط درد دارند و اگر از گرمی باشد درد با سوزش است، اگر از گرمی باشد درمانش شستشوی آب با سرکه (در یک ظرف بزرگ آب و یک لیوان سرکه نیم ساعت می نشینند 7 تا 14 روز)، حجامت و خوردن سردی ها و گرمی تناسلی با گرمی کل مزاج صورت می گیرد و در خوراکی ها دانه های باد آفرین خصوصاً نخود گرمی تناسلی می دهند.

داروها:

• امکان دارد آنتی بیوتیک ها، داروهای ضد ویروس، یا دارهای ضد قارچ برای درمان عفونت زمینه ساز تجویز شوند.

فعالیت:

• محدودیت برای آن وجود ندارد، انجام ورزش منظم اگر چه جزء روش های درمانی به شمار نمی رود، اما در ارتقای وضعی سلامت عمومی و روحیه موثر است.

رژیم غذایی:

• از مصرف فرآورده های کارخانه ای، لبنیات پاستوریزه، غذاهای گرم و سرد بدون مصلح غذایی پرهیز کنید.