خنازیر: عبارت است از خنازیر از بیرون گلو، زیر چانه و نزدیک گردن می روید. ابتدا بسیار کوچک است ولی به تدریج بزرگ می شود به طوری که مانند گوشت اضافه خودنمایی می کند و گاهی هم آویزان می شود.

علائم:

1. سل غدد لنفاوی گردن یا همان خنازیر، اغلب باعث تورم و زخم در کنار گردن می شود. این بیماری معمولاً با یک گره لنفاوی متورم کوچک که ممکن است قابل لمس نباشد شروع شده و سپس، ضایعه شروع به بزرگتر شدن می کند. حتی ممکن است پس از چند هفته چرک یا مایع دیگر از آن تخلیه شود. علاوه بر این علایم، فرد مبتلا به خناریز ممکن است دچار مشکلات دیگری مانند تب، ضعف عمومی بدن، کاهش وزن بی دلیل و عرق شبانه شوند.

علت:

• غلبه خون و حرارت جگر است.
• باکتری مایکوباکتریوم توبرکلوزیس (Mycobacterium tuberculosis)، شایع ترین علت بیماری سل غدد لنفاوی گردن در بزرگسالان است. با این حال، مایکوباکتریوم اویوم(Mycobacterium avium intracellulare)  نیز، در موارد نادر می تواند علت بیماری خنازیر باشد. در کودکان، باکتری  non tuberculosis علل شایع تر این بیماری است. این باکتری عمدتاً با قرار دادن چیزهای آلوده وارد بدن شده و ایجاد بیماری می کند. لازم به ذکر است که، افرادی که دچار ضعف سیستم ایمنی بدن هستند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به این بیماری هستند. همچنین، کسانی که به علت آسیب سیستم ایمنی بدن در اثر بیماری (مانند بیماری ایدز)، توان مقابله با باکتری ها را ندارند، در معرض خطر جدی هستند.

تشخیص:

1. سونوگرافی
2. نمونه برداری
3. آزمایش خون
4. انجام معاینات بالینی و گرفتن شرح حال از بیمار.

درمان طب نوین:

• در طب جدید خنازیر را با محلول ریوانل می شویند و برای ضد عفونی کردن آن از محلول پرمنگنات استفاده می کنند. برای از بین بردن عفونت، آمپول پنی سیلین تزریق می کنند و برای جلوگیری از ضعف، مصرف ویتامین A را توصیه می کنند.

درمان طب سنتی:

• انداختن زالو اطراف خنازیر هم مفید می باشد.
• برای کمک به درمان از خوراکی های زیر بیشتر استفاده کنید.
• گل خطمی را بکوبید، بعد با آب گرم خمیر و روی آن ضماد کنید.
• یک ورقه نازک سرب را به اندازه خنازیر ببرید و روی آن پهن کنید و آن را ببندید.
• سفید آب قلع را نرم بسایید و هر ۸ ساعت یک بار از خارج روی آن ضماد کنید.
• گل محمدی را نرم بسایید و با روغن زيتون خمیر کنید و از خارج روی آن ضماد کنید.
• اسفرزه را با شیر مادری که طفل او دختر است، خمیر و از خارج روی آن ضماد کنید.
• ریشه نی و ریشه شاه توت سیاه را بسوزانید بعد نرم بسایید و از خارج روی آن بمالید.
• ضمناً از حرص و جوش، ناراحتی، عصبانیت، غم و غصه و صحبت کردن زیاد نیز پرهیز کنید.
• رگ قیفال را بزنید تا مقدار یک درم خون از آن خارج شود. این عمل باعث می شود که خنازیر بهبود یابد.
• ابتدا حرارت خون را برطرف کرده و حجامت کنید و اگر مایل به درمان هستید باید از خوراکی های زیر پرهیز کنید.
• دهان باز، دهان بسته و فلفل سیاه را به نسبت مساوی، نرم بسایید و بعد با گلاب خمیر کنید و از خارج روی آن ضماد گذارید.
• اول بدن را از سودا و بلغم پاکسازی کنید، مقدار مصرف غذای روزانه را کم کرده و از خشم، غضب و صحبت با صدای بلند خودداری شود.
• شاه تره تازه را بکوبید و آب آن را گرفته و بنوشید و تفاله های آن را از خارج روی موضع ضماد گذارید، روزی سه مرتبه این کار را تکرار کنید.
• نی های ضخیم (چوب لویی) که با آن حصير می بافند را بسوزانید، بعد نرم بکوبید، سپس در عرق تمشک خمیر کنید و از خارج روی آن ببندید.
• 10 گرم تربد (نسوت)، 10 گرم زنجبیل و 30 گرم شکر سرخ را در 2 لیوان آب انگور اضافه کنید. روزانه از این نسخه به میزان یک قاشق غذاخوری میل نمایید.
• پشگل بز را نرم بکوبید و بر خنازیر ضماد کنید و روی آن را ببندید و روزی سه بار عوض کنید. ضمناً هر مرتبه که روی آن را باز می کنید به آن دود عنبرنسارا بدهید.
• آش آلو، آش تمرهندی، آش آب غوره، غذاهای رقیق و لطیف، آب خیسانده عناب، آب هویج (صبح ناشتا)، شاه توت، عدس، کاهو، آب جوشانده ریشه کاسنی، آب جوشانده برگ کرفس، آب جوشانده بیخ بنفشه.
• اگر ضماد منفجر کننده لازم باشد، باید تخم کتان، تخم شنبلیله، تخم مرو و ریشه اریسا را نرم بکوبید و با آرد جو و آرد گندم و قدری فضله کبوتر مخلوط کنید و بپزید و روزی سه مرتبه روی آن ضماد گذارید.
• انجره، خردل، کف دریا، مقل ازرق، زرآوند و اوشق را به نسبت مساوی نرم بکوبید، بعد در روغن زیتون کهنه حل کرده، سپس تربد ساییده شده و موم سفید بر آن افزوده و کمی گرم کنید تا موم در آنها حل و مخلوط شود. روزی سه مرتبه روی دمل گذارید.
• گوجه فرنگی، انواع فلفل، ادویه جات، ارده و شیره، شربت های غلیظ، سرکه و ترشیجات، غذاهای سرخ کرده، کته برنج، لعاب برنج، فالوده شیرازی، فرنی، نخود، لپه، خرما، بادمجان، کفال ماهی، سگ ماهی، مشروبات الکلی، غذاهای چرب و سنگین.
• 5 گرم خردل، 20 گرم گزنه، 5 گرم گوگرد، 5 گرم زرآوند، 5 گرم صمغ مقل، 5 گرم اندران، 100 گرم روغن زیتون و 20 گرم موم عسل را مخلوط نموده، روزی سه بار و به مقدار یک قاشق غذاخوری از آن بخورید. این نسخه برای درمان بیماری خنازیر (ورم سلعه) بسیار موثر است.
• به عنوان درمان گل پنیرک، گل خطمی سفید، گل بنفشه، قرقات، تخم کاسنی، تخم خرفه، عناب قطعه قطعه شده، خاکشیر، شکر سرخ، شاه تره، خارخاسک، تاجریزی و پولک های داخل فلوس از هر کدام ۱۰ مثقال را مخلوط و به ۱۰ قسمت مساوی تقسیم کنید. هر قسمت را شب در آب جوش بخیسانید و صبح در همان آب بجوشانید. آب آن را صاف و شیرین کرده، بنوشید. تفاله آن را مجدد بخیسانید و شب در همان آب بجوشانید، مقداری از آن را بنوشید. مقداری از آن را هم با کمی آب رقیق کرده و تنقیه کنید.

درمان خنازیر از بلغم:

• گل محمدی را نرم بسایید بعد با روغن زیتون خمیر و بر موضع ضماد کنید.
• یک قطعه ورقه سرب نازک را روی موضع پهن کرده و با دستمالی ببندید. پس از دو روز آن را باز کنید.
• فلفل سفید، فلفل سیاه، دهان باز و دهان بسته را مخلوط کنید و نرم بسایید بعد با گلاب خمیر کنید و روی موضع ضماد گذارید.
• برای درمان آن زفت را آب کنید و بعد کمی فلفل سیاه ساییده شده را به آن اضافه و به صورت خمیر بر موضع ضماد کنید و ببندید.
• اگر خنازیر در اثر غلبه بلغم و رطوبت ایجاد شده باشد ابتدا بلغم و رطوبت را برطرف کنید. هم چنین از غذاهایی استفاده کنید که از لحاظ گرمی در درجه دوم و سوم به حساب می آیند. ضمناً خوردن پاچه گوسفند، گوشت جوجه خروس، ریواس کوهی و برنج با شوید به صورت پخته نیز مؤثر خواهد بود.

فعالیت:

• تا زمان بهبودی کامل از انجام هرگونه فعالیت شدید بدنی پرهیز کنید.

رژیم غذایی:

• از مصرف فرآورده های کارخانه ای، لبنیات پاستوریزه، غذاهای گرم و سرد بدون مصلح غذایی پرهیز کنید.