خساست (کم شدن بخشندگی): عبارت است از خساست در شیوه خرج و پس‌انداز کردن، رفتارهای فردی و اجتماعی، ناتوانی در برقراری ارتباط با دیگران، گوشه‌گیری، امتناع از حضور در جمع، توجه بیش از حد به رفتارهای دیگران و بررسی رفتارهای آنها به قصد انتقاد و … مشاهده می‌شود. آنها حتی گاهی در ابراز احساسات هم خساست می‌کنند! در واقع «سخاوت» به صورت بالقوه در این فرد وجود دارد. شاید زمان مجردی، خساست مشکلات فراوانی را برای فرد خسیس ایجاد کند که مهم‌ترین آن، جدا ماندن از جمع و تنها ماندن است. در واقع خساست اجازه نمی‌دهد اندکی از درآمد شخصی‌مان را صرف رفت و آمد یا خرید هدیه برای دیگران کنیم و در برنامه‌های دسته جمعی حاضر شویم. به این ترتیب، هر لحظه بیش از قبل از جمع فاصله می‌گیریم و در نهایت به فردی منزوی تبدیل می‌شویم. تا اینجای قضیه، فقط خودمان ضرر می‌کنیم؛ ولی بعد از ازدواج، وضعیت کاملاً فرق میکند چون پای نفر دیگری هم در میان است. از طرفی عناد دائمی آنها با جمع، باعث تنها ماندن‌شان می‌شود و همین امر باعث تشدید افسردگی خواهد شد. در واقع عقاید آنها باعث می‌شود تا همیشه تنها بمانند؛ حتی اگر به ظاهر، دیگران آنها را طرد نکنند.
علائم:
- بیش از حد چانه میزند.
- به ماشینش توجه خاصی دارد.
- به کسی کمک مالی نمی کند.
- ترجیحاً تاکسی سوار نمی شود.
- عمداً کیف پولش را فراموش میکند.
- اصرار دارد که همسرش شاغل باشد.
- لباس های کهنه و تکراری می پوشد.
- مکالمه تلفنی را به سرعت تمام می کند.
- از بن تخفیف برای پرداخت استفاده می کند.
- در کافه ها همیشه فقط چایی سفارش میدهد.
- در مورد مسائل مالی بیش زا حد صحبت می کند.
- با هدیه خریدن برای همسر و اطرافیان مشکل دارد.
- قبول می کند که شما صورت حساب را پرداخت کنید.
- اصرار دارد ملاقات در مکان های ارزان قیمت برگزار شود.
- در سفارش ها شخص می گوید من که میل ندارم، شما چطور؟
علت:
- عدم دل بستگی به دیگران.
- سخت شدن قلب به واسطه مسائل گوناگون
- انواع وسواس (وسواس در نظم، پاکیزگی و…).
- مرگ ناگهانی افرادی که خیلی به آنها وابسته ایم.
- کمبود محبت در کودکی و نوجوانی و طرد شدن از طرف خانواده
- گوشه گیری و دوری از جمع (فقدان مهارت در روابط بین فردی).
- جدی و قانونمند بودن در همه شرایط حتی در تفریح و مسافرت (رفتار خشک. تشریفاتی و انعطاف ناپذیر).
- ترس از بی پولی و تلاش برای کسب پول و حفظ آن به واسطه شرایط بد اقتصادی والدین (زندگی تحت پوشش والدین).
- معرفی کردن کودکان و نوجوانان به عنوان مقصر اصلی مشکلات خانواده (مثال: تا تو به دنیا آمدی مشکلات شروع شد، تو بدقدم بودی، تو…).
- غلبه سودا: جدا از این که مزاج سرشتی انسان ها در بخل و خساست آنها سهیم است، غلبه سودا نیز کم تأثیر نخواهد بود؛ چنان که عاملی است جهت اختلالات هورمونی در بدن که یکی از معروف ترین آنها سردی و خشکی بافت های بدن است. سردی و خشکی در غلبه سودا به حدی است که حتی افراد با طبایع «گرم و تر» را نیز تحت تأثیر قرار می دهد. ما در مثال هایمان میگوییم: «او به گرمی دست مرا فشرد» یعنی این که آن شخص حاضر است هر کاری برایم انجام دهد. حال اگر عکس این عبارت را بگوییم به این معنا است که آن فرد به دلیل خساست حاضر نیست حتی یک جرعه آب به من بدهد چه رسد به ارائه کمک.
- غلبه خشکی مزاج: به غیر از افزایش سردی در غلبه سودا، افزایش خشکی نیز چشم گیر است. خشکی یکی از عوامل کاهش قدرت بدنی (هم جسمی هم ذهنی) است. اگر شخصی از قدرت بدنی خوبی برخوردار باشد می تواند سخاوتمند باشد، زیرا بر این باور است که اگر مالی را خرج کند آن قدر قدرت دارد که آن را با تلاش و کوشش، جایگزین کند ولی افرادی که در غلبه سودا دچار خشکی مزاج می شوند به دلیل افت قدرت بدنی، بر این باور هستند که در صورت خرج کردن معلوم نیست توانایی کسب دوباره آن مال را داشته باشند یا نه.
تشخیص:
- انجام معاینات بالینی و گرفتن شرح حال از بیمار.
درمان طب سنتی:
- قبول دعوت و هدایای دیگران.
- انجام صله ارحام و دید و بازدید از دوستان.
- به جای پول نقد، از کارت اعتباری استفاده کنند، زیرا خرید برایشان راحت تر می شود.
- مصرف کلیه غذاها با طبع گرم و تر که در توصیه های غذایی مربوط به غلبه سودا آمده است.
- پرهیز از نظم افراطی و شدید (این کار نه فقط مایه آزار فرد می شود، بلکه دیگران را نیز اذیت می کند).
- دور انداختن اشیای کهنه و مستعمل و فراموش کردن عبارت «هر چیز که خوار آید یک روز به کار آید».
- از لحاظ علمی ثابت شده است که تنها داشتن پول نمی تواند رضایت و خوشبختی بیشتر را ایجاد کند بلکه خرج کردن در راه مثبت (خدمت به همنوعان) به سلامت روان و شادمانی افراد کمک می کند.
فعالیت:
- روزی نیم ساعت فعالیت مناسب بدنی داشته باشید.
رژیم غذایی:
- از مصرف فرآورده های کارخانه ای، لبنایت پاستوریزه، غذاهای گرم و سرد بدون مصلح غذایی پرهیز کنید.