حساسیت دندان: عبارت است از به طور کلی حساسیت و گزگز دندان یا حساسیت عاج به صورت درد یا ناراحتی دندان در واکنش به برخی محرک ها مثل دمای سرد، گرم، ترشی و اسید تجربه می شود. حساسیت دندان ممکن است موقتی و گذرا بوده و یا یک مشکل مزمن باشد که دائماً تجربه می شود. همچنین ممکن است در یک یا چند دندان و یا همه آنها حس کنید.

علائم:

1. کسانی که حساسیت دندان دارند در واکنش به برخی محرک ها، دندانهایشان دچار درد یا ناراحتی می شود. ممکن است این درد را در ریشه های دندان حس کنید. برخی از شایعترین محرک های حساسیت دندان که پس از آن دندانتان دچار ناراحتی یا درد خاصی می شود، عبارتند از:
2. آب سرد
3. هوای سرد
4. شیرینی جات
5. دهان شویه های الکل دار
6. غذاها و نوشیدنی های گرم
7. غذاها و نوشیدنی های سرد
8. مسواک زدن یا نخ دندان کشیدن
9. غذاها و نوشیدنی های ترش و اسیدی
10. توجه داشته باشید علائم حساسیت دندان را همیشه تجربه نمی کنید و گاهی اوقات بدون هیچ دلیل مشخصی شروع می شوند. شدت آن ممکن است خفیف تا شدید باشد.

علت:

• برخی از افراد دندانهایشان حساس تر از بقیه است چون مینای دندان آنها نازک تر است. مینا لایه بیرونی دندان هاست که بخش های حساستر داخلی را پوشانده و حفاظت می کند. در بسیاری از موارد مینا به دلایل زیر ساییده یا فرسوده می شود و این وضعیت منجر به حساسیت دندان می شود:
• بیماری لثه
• شکستگی دندان
• دندان قروچه در شبها
• استفاده از مسواک سفت
• سفت مسواک زدن دندانها
• درمان های دندانپزشکی مکرر
• زیاد خوردن غذاها یا نوشیدنی های شیرین یا اسیدی
• سفید کردن زیاد دندان ها با محصولات سفید کننده دندان
• پس روی لثه و کناره گرفتن آن از دندان، باعث می‌شود بخش هایی از پایین دندان و ریشه آن در معرض هوا و ذرات غذا و باکتری های موجود در دهان قرار بگیرند. نمایان شدن ریشه دندان نیز باعث این مشکل می شود.
• گاهی اوقات عوامل دیگری که ربطی به دهان و دندان ندارند موجب از بین رفتن مینا و درد دندان می شوند. مثلا رفلاکس معده که در آن اسید معده بالا آمده و وارد مری و حلق می شود و ممکن است به دهان برسد، به دلیل اسیدیته بالا باعث می شود مینای دندان حل شود و از بین برود. همچنین استفراغ های مکرر مانند اختلال خوردن بولیمی (پرخوری روانی) و تنبلی یا فلج معده (gastroparesis) نیز همین تأثیر را دارند.

تشخیص:

• انجام معاینات بالینی و گرفتن شرح حال از بیمار.

درمان طب نوین:

• اگر دچار گزگز و درد دندان شده‌ اید باید به دندانپزشک مراجعه کنید تا علت آن مشخص شود. بسته به شرایط دندان و علت حساسیت، ممکن است راهکارهای زیر برای درمان حساسیت دندان توصیه شود:
• خمیر دندان مخصوص دندانهای حساس:معمولاً پس از چند بار استفاده از آن، حساسیت دندان فروکش می کند. انواع مختلف خمیر دندان های مخصوص دندان های حساس وجود دارد. از دندانپزشک بپرسید کدام را توصیه می نماید.
• عصب کشی یا درمان ریشه:اگر حساسیت یا درد دندان خیلی شدید باشد ممکن است دندانپزشک عصب کشی را توصیه کند. در عصب کشی هسته مرکزی دندان که پالپ نام دارد و عصب های دندان در آن قرار دارند، تخلیه و پاکسازی می شود. این درمان بسیار موفقیت آمیز است.
• فلوراید:ممکن است دندانپزشک برای تقویت دندان و برطرف کردن حساسیت آن فلوراید درمانی را توصیه کند. فلوراید باعث استحکام بیشتر مینای دندان می شود. فلوراید ممکن است به طرق مختلف مانند خمیر دندان، ژل و تری، دهانشویه و یا به صورت خوراکی تجویز شود.
• پیوند لثه:جراحی پیوند لثه در مواقعی انجام می‌شود که بخش زیادی از بافت لثه تخریب شده و از دست رفته است و باعث نمایان شدن ریشه دندان شده است. در این روش تکه کوچکی از بافت نرم در جای دیگری از دهان برداشته می شود و به محل مورد نظر پیوند می شود. این کار باعث محافظت از ریشه های بیرون زده دندان و کاهش حساسیت دندان می شود.
• باندینگ کامپوزیت:گاهی اوقات که علت گزگز دندان نمایان شدن ریشه‌های دندان است، می‌توان با استعمال موضعی رزین کامپوزیت بر روی ریشه های حساس و بیرون زده دندان، حساسیت دندان را برطرف کرد. تونل های موجود در لایه عاج دندان (که در زیر مینا قرار دارد)، با از بین رفتن مینا بیرون میزند و چیزهایی که می خوریم از طریق این تونل ها به عصب دندان رسیده و آن را تحریک می کند و باعث حساسیت یا درد دندان می شود. با پوشاندن این بخش های بیرون زده دندان با باندینگ، جلوی این فرآیند گرفته می شود.

درمان طب سنتی:

• با نمک دریا مسواک بزنید.
• در طول روز یک عدد سیب تازه را گاز بزنید.

داروها:

• معمولاً دارویی نیاز نیست.

فعالیت:

• محدودیتی وجود ندارد.

رژیم غذایی:

• از مصرف فرآورده های کارخانه ای، لبنیات پاستوریزه پرهیز کنید.