جسم خارجی در چشم: عبارت است از وجود یک تکه کوچک فلز، چوب، سنگ، شن، رنگ، یا سایر اجسام خارجی در چشم.

علائم:

1. درد، تحریک پذیری، قرمزی شدید چشم
2. احساس ساییده شدن چیزی به چشم هنگام پلک زدن
3. جسم خارجی معمولاً با چشم غیر مسلح قابل دیدن است، البته گاهی جسم خارجی خیلی کوچک است و در زیر پلک گیر می افتد در این صورت تنها با معاینه چشم پزشکی می توان آن را دید.

علت:

• وجود باد، داشتن مشاغلی مثل نجاری یا سنگ خردکنی که در طی آنها قطعات ریز چوب یا سایر مواد با شتاب زیاد به اطراف پخش می شوند.

عوامل افزایش دهنده خطر:

• هوای پر از گرد و غبار، شغل ها و فعالیت هایی نظیر نجاری، تراشکاری یا آهنگری که منجر به پخش شدن ذرات ریزی نظیر چوب به داخل هوا می شود.

پیشگیری:

• اگر شغل یا تفریح مورد علاقه شما از نوعی است که احتمال آسیب به چشم وجود دارد، از وسایل محافظ کننده چشم استفاده کنید.

عواقب مورد انتظار:

• اکثر اجسام خارجی را میتوان به راحتی تحت بی حسی موضعی چشم در مطب پزشک یا درمانگاه اورژانس درآورد.

عوارض احتمالی:

• عفونت، خصوصاً اگر جسم خارجی به طور کامل برداشته نشود، آسیب شدیدتر و دائمی چشم در اثر نفوذ جسم خارجی به لایه های عمقی تر چشم.

تشخیص:

• انجام معاینات بالینی و گرفتن شرح حال از بیمار.

درمان طب سنتی:

• با چای تازه دم صاف کرده چشم را شستشو دهید.
• اگر دائم احساس می کنید که مو یا غبار یا شیء ریزی چشم شما را آزار می دهد باید هر صبح و شب هر مرتبه یک لیوان آب هویج بنوشید.
• ۱۵ گرم برگ خشک بارهنگ را در یک لیوان آب جوش حدود ۱۰ تا ۱۵ دقیقه بخیسانید بعد صاف کنید و به وسیله پنبه یا دستمال کاغذی چشم را بشویید.
• در صورتی که جسم یا شیء ریزی داخل چشم افتاده باشد بدون اینکه دست و پای خود را گم کنید، چشم را در حال بسته نگه دارید که مدام بر هم نخورد و آزاری به چشم نرساند یا آن جسم بیشتر داخل چشم فرو نرود. به هیچ عنوان دست یا دستمال آلوده و کثیف را بر چشم نمالید. در این حالت دهان را باز نگه دارید تا بلکه اشک بیشتری از چشم خارج شود. که اگر اشک زیاد از چشم ترشح کند ممکن است کمکی باشد برای خارج شدن شیء از چشم.
• برای خارج کردن آن جسم نیز پنبه ای سر یک سک کبریت یا میله ای بپیچید (بهتر است از گوش پاک کن استفاده کنید) و به آرامی آن شیء که داخل چشم است را به طرف کنار چشم هدایت و از چشم خارج کنید. در صورتی که به چشم آزار چندانی نرسانده باشد دهان را باز نگهداشته و پشت هم پلک بزنید تا اشک از چشم سرازیر شود و یا آن شیء از چشم خارج گردد. سپس قدری شیر زن در آن بچکانید و کمی صبر کنید بعد با آب نیم گرم چشم را بشویید. اما در صورتی که در خود چشم فرو رفته باشد یا زخم یا خراش ایجاد کرده باشد بدون دستکاری و اتلاف وقت، فوراً به چشم پزشک مراجعه کنید.
• از کس دیگری بخواهید شما را به مطب پزشک یا درمانگاه اورژانس برساند، خودتان سعی نکنید رانندگی کنید، چشم خود را نمالید، حتی المکان چشم خود را تا زمان معاینه بسته نگاه دارید. طی معاینه چشم ممکن است روی چشم با یک ماده بی خطر (فلورسئین) رنگ آمیزی گردد تا جسم خارجی بهتر دیده شود، بعد از رنگ آمیزی، چشم با یک عدسی با درشت نمایی بالاتر تحت معاینه قرار می گیرد. روش در آوردن جسم خارجی بر حسب اندازه و محل آن در چشم تعیین می شود. پس از در آوردن جسم خارجی، یک پوشش روی چشم گذاشته می شود تا چشم بسته بماند. پس از 2 الی 1 روز چشم باید مجدداً تحت معاینه قرار گیرد.

داروها:

• قطره چشمی حاوی آنتی بیوتیک برای پیشگیری از عفونت، امکان دارد داروهای ضد درد تجویز شوند، قطره چشمی بیحس کننده.

فعالیت:

• پس از درآوردن جسم خارجی و نهایتاً برداشتن پوشش روی چشم، فعالیت های عادی خود را تدریحاً از سر گیرید.

رژیم غذایی:

• رژیم خاصی توصیه نمی شود.