تنگی کانال نخاعی: عبارت است از ستون فقرات ما برای اینکه بتوانیم خم و راست شویم و در جهات مختلف حرکت کنیم، یکپارچه درست نشده است، بلکه مانند دانه‌های تسبیح تکه تکه درست شده است و سپس به هم متصل شده است. هر مهره با مهره بالایی توسط سه ساختمان به هم متصل می شود. یکی در جلو که دیسک نام دارد و دو ساختمان در عقب که فاست facet یا مفاصل مهره ها نام دارد. این ساختمان ها توسط لیگامان هایی محکم به هم متصل می شوند به طوری که ما می‌توانیم به جلو و عقب و طرفین حرکت کنیم خم شویم بدون اینکه مهره های ما جابجا شوند. بنابراین بین هر دو مهره یک سوراخ وجود دارد که سوراخ بین مهره ای نامیده می‌شود و از داخل این سوراخ یک ریشه عصبی خارج شده که به اندام‌های تحتانی می رود و باعث حرکت عضلات می شود. در عده ای از افراد جامعه این فاست ها یا مفاصل های پشت مهره بیش از حد رشد می کنند و در نتیجه جا برای ریشه عصبی تنگ می شود. به این بیماری را تنگی کانال نخاعی می گویند. تنگی کانال نخاعی یعنی سوراخ هایی که عصب از درون آنها خارج می شود به دلایل نامعلومی تنگ می شود. این تنگ شدن کانال نخاعی باعث فشار روی عصب و در نتیجه ایجاد درد و بی حسی می شود، که به قسمت تحتانی کمر، باسن و پاها کشیده می شود.

انواع تنگی کانال نخاع:

1. نوع مرکزی
2. نوع محیطی
3. نوع تنگی سوراخ بین مهره ای

هم از لحاظ بالینی و هم از لحاظ ام آر آی، هر کدام از این سه نوع تنگی علائم متفاوتی دارند. اما در بیماران پیشرفته معمولاً هر سه قسمت تنگ می‌شوند. بیماران مبتلا به تنگی کانال نخاعی مرکزی معمولاً به صورت لنگش متناوب مراجعه می کنند یعنی بیمار بعد از مدتی ایستادن یا راه رفتن دچار خستگی پاها می شود و عملاً نمی‌تواند به راه رفتن ادامه دهد و مجبور است چند دقیقه استراحت کند سپس به راه رفتن خود ادامه دهد. بیماران مبتلا به تنگی کانال نخاعی محیطی علائم درد ریشه عصبی و هم درجاتی از لنگش متناوب را نشان می دهند. بیماران مبتلا به تنگی نوع سوم یعنی تنگی سوراخ عصبی که در آنها فقط سوراخ عصبی تنگ می شود به صورت درد شدید تیر کشنده در اندام تحتانی است که علائم آنها شبیه علائم پارگی دیسک کمر است و لنگش متناوب معمولاً ندارند.

علائم:

1. درد در ناحیه کمر
2. از دست دادن احساس پا
3. خواب رفتگی اندام های تحتانی (پاها)
4. سوزن سوزن شدن اندام های تحتانی (پاها)
5. ضعف و ناتوانی و ضعیف شدن نیروی اندام های تحتانی (پاها)
6. گرفتگی یا کرامپ یا اسپاسم عضلانی اندام های تحتانی (پاها)
7. ضعف عضلات پا به طوری که فرد نمی تواند روی پنجه های پا راه برود.
8. ضعف در پاها که معمولاً فرد نمی تواند انگشتان و مچ پای خود را به طرف بالا بیاورد و روی پاشنه پا راه برود که این حالت را پای افتاده یا دراپ فوت Drop foot می گویند.
9. درد و سوزش که از باسن شروع می شود و به پشت ران و ساق با ادامه امتداد پیدا می کند. (در مسیرعصب سیاتیک) درد سیاتیک ممکن است در هر دو اندام تحتانی یا فقط در یک اندام تحتانی ایجاد شود.

علت:

• ژنتیکی: در عده ای از افراد قطر کانال نخاعی کوچکتر از افراد عادی جامعه است.
• وراثتی: کسانی که در خانواده افراد نزدیک آنها مانند پدر مادر و یا خواهر و برادر آنها دچار تنگی کانال نخاعی هستند. قاعدتاً ستون فقرات این افراد شبیه اقوام نزدیک آنهاست.
• شغل های سنگین: قاعدتاً کسانی که شغل هایی دارند که کمر آنها هنگام کار به مقدار زیاد و به تعداد زیاد حرکت می کند، مثل شغل هایی که مستلزم خم شدن به طرف چرخیدن می باشد.
• بیمارهای مادرزادی: مانند آکندروپلازی ها این افراد دچار کوتاهی دست و پا هستند و سر بزرگی دارند و مستعد تنگی کانال نخاعی هستند. زیرا کانال نخاعی آنها قطر کمی دارد. بعد از سنین30 سالگی دچار علائم تنگی کانال نخاعی می شوند.
• بیماری های روماتیسمی: مانند آرتریت روماتوئید و اسپوندیلیت آنکیلوزان باعث می‌شوند که فرد مستعدتنگی کانال نخاعی بشود. زیرا در این بیماری ها مفاصل ستون مهره ها یا فاست دچار التهاب می‌شوند و همین التهاب باعث افزایش رشد آنها می شود.
• تجمع اخلاط زائد سودا و بلغم: ایجاد تنگی کانال نخاع از نظر بو علی سینا تجمع مواد زائد در آن نقطه است، اگر یک ناحیه از ستون فقرات ضعیف شود بدن فضولات و مواد زائد را در جایی که ضعیف شده است سوق می دهد. به گفته بوعلی سینا تجمع سودا و بلغم و مواد زاعد بدن در ستون فقرات موجب تنگی ستون فقرات و برای درمان آن باید سودا و بلغم دفع و پاک سازی صورت گیرد البته روغن مالی در آن ناحیه می تواند مفید باشد.
• افزایش سن: اصولاً با افزایش سن افراد دچارتنگی کانال نخاعی می شوند. زیرا مفصل های پشت ستون مهره ها که فاست facet نامیده می‌شوند دچار ساییدگی و در نتیجه خارج شدن از شکل طبیعی و در واقع دچار بزرگ شدن فاست ها می شوند. زیرا با افزایش سن عضلات ما تحلیل می روند، لیگامان های ما شل می‌شوند و در نتیجه به فاست ها فشار بیشتری می آید و ناپایدار و لق می شوند. فاست ها برای جبران این فشار و ایجاد پایداری در ستون مهره ها و جلو گیری از لق شدن ستون فقرات مجبورند سطح تماس خود را زیاد کنند. یعنی مجبورند بزرگتر شوند تا بتوانند فشار وزن ما را تحمل کنند و همین باعث تنگی کانال نخاعی می شود.

عوامل افزایش دهنده خطر:

1. بی تحرکی
2. استعمال دخانیات
3. اعمال فشار زیاد به کمر
4. مصرف لبنیات و غذاهای صنعتی

پیشگیری:

• منظم ورزش کنید
• وزن خود را مدیریت کنید
• کاهش مصرف الکل و سیگار
• وضعیت بدنی مناسب داشته باشید

عوارض احتمالی:

1. اکثر افرادی که به تنگی کانال نخاع مبتلا می‎شوند، معمولاً بالای 50 سال سن دارند. این بیماری اگر به موقع تشخیص داده نشود، قطعاً عوارضی را برای افراد به همراه خواهد داشت. تنگی کانال نخاعی درمان نشده، ممکن است پیشرفت کند و مشکلاتی مانند موارد زیر برای فرد به همراه داشته باشد:
2. فلج اندام
3. مشکلات تعادلی
4. بی حسی و ضعف
5. بی اختیاری ادرار و مدفوع

تشخیص:

1. انجام معاینات بالینی و گرفتن شرح حال از بیمار: بهتر است با اولین تجربه درد به پزشک مراجعه کنید. پزشک به منظور شناسایی علائم بیماری یک تاریخچه کامل پزشکی، شامل هرگونه جراحت و یا عوارض قبلی شما تهیه نموده و مشخص خواهد کرد که کدام یک از عادات سبک زندگی شما سبب ساز درد شده است. سپس معاینه فیزیکی را برای تعیین منبع درد و تست هرگونه ضعف عضلانی یا بی‌حسی انجام خواهد داد.
2. MRI: نوعی آزمایش غیرتهاجمی است که با استفاده از یک میدان مغناطیسی و فرکانس امواج رادیویی، تصویر دقیقی از بافت‌های نرم ستون فقرات ارائه می‌دهد. بر خلاف تصاویر اشعه ایکس، در تصاویر ام آر آی اعصاب و دیسک‌ها به وضوح قابل مشاهده هستند. با این آزمایش، پزشک می‌تواند عکس سه بعدی ستون فقرات را به صورت برش‌های مقطعی و لایه به لایه (مانند یک قرص نان) و در صورت لزوم عکس هر برش را مشاهده کند. این عکس‌ها را می‌توان از سطح مقطع جانبی یا فوقانی ستون فقرات تهیه کرد. این کار با تزریق یک ماده حاجب (رنگی) به جریان خون (یا بدون آن) انجام می‌شود. ام آر آی علاوه بر فشردگی عصب، می‌تواند رشد غیر طبیعی استخوان، تومورهای نخاع و یا آبسه را نیز تشخیص دهد.
3. میلوگرام: عکسبرداری تخصصی با اشعه ایکس است که در آن ماده حاجب از طریق مایع نخاعی به داخل کانال نخاع تزریق می‌شود. پس از آن فلوروسکوپ اشعه ایکس، تصاویر تشکیل شده توسط رنگ را عکس برداری می‌کند. میلوگرام می‌تواند فشردگی عصب ناشی ازفتق دیسک کمر، رشد غیرطبیعی استخوان، تومورهای نخاع و آبسه ستون فقرات را نشان دهد. عکسبرداری معمولی اشعه X از ستون فقرات، تنها یک تصویر واضح از استخوان‌ها ارائه می‌دهد. اما رنگ مورد استفاده در میلوگرام، رنگ سفید را در اشعه X نمایان می‌سازد و به پزشک امکان مشاهده جزئیات نخاع و کانال نخاعی را می‌دهد. پس از این آزمایش ممکن است سی تی اسکن نیز انجام گیرد.
4. سی تی اسکن (CT): یک آزمایش غیر تهاجمی و ایمن است که با استفاده از پرتو اشعه ایکس و یک کامپیوتر تصاویر 2 بعدی از ستون فقرات ارائه می‌دهد. سی تی اسکن مانند ام آر آی به پزشک امکان می‌دهد ستون فقرات را به صورت لایه به لایه مشاهده کند و عکس هر برش از آن را نیز بررسی کند. این کار با تزریق یک ماده حاجب (رنگی) به جریان خون (یا بدون آن) انجام می‌شود. این آزمایش به ویژه برای مشاهده تغییرات موجود در ساختار استخوان‌ها مفید است.
5. سونوگرافی داپلر: نوعی آزمایش غیر تهاجمی است که از امواج صوتی منعکس شده به منظور بررسی خون هنگام عبور از رگ خونی استفاده می‌کند. این آزمایش ممکن است برای برطرف کردن عارضه عروق محیطی (منشاء علائم دردناک پا) انجام گیرد.

درمان طب نوین:

• برایدرمان تنگی کانال نخاعی اصولاً چهار راه وجود دارد یکی استفاده از داروهای ضد التهاب و دیگری انجام فیزیوتراپی و مانیپولاسیون طب سوزنی و سوم تزریق های داخل ستون مهره ها و چهارم عمل جراحی ستون مهره هاست. قاعدتاً بهترین و ماندگار ترین شیوه درمان عمل جراحی است. اما قبل از انجام عمل جراحی لازم است برای بیمار درمان های ساده تر که در بالا شرح داده شد انجام شود. در صورت عدم پاسخ به درمان های ساده تر عمل جراحی برای بیمار توصیه می شود. عده زیادی از این بیماران با درمان های غیر جراحی که در بالا شرح داده شد خصوصاً با تزریق های داخل ستون مهره ها بهبودی پیدا می‌کنند. انجام درمان های غیر جراحی در بیماران توصیه می شود که علائم عصبی ندارند. قاعدتاً اگر بیماری مشکلات کنترل در ادرار و مدفوع دارد یا پای بیمار هنگام راه رفتن روی پاشنه یا پنجه پا ضعیف باشد، از همان اول درمان جراحی توصیه می شود. زیرا بیمار زمان را از دست می‌دهد و ممکن است علائم عصبی غیر قابل جبران پیدا کند. برای تنگی کانال نخاعی چندین روش جراحی می توان پیشنهاد کرد.
• ماساژ درمانی: ماساژدادن یک اقدام درمانی بسیار مؤثر است که می‌تواند به صورت ماساژ آرام یا قوی و نیز ماساژ عمیق یا سطحی انجام شود. هنگامی که ماهیچه‌های اطراف ستون فقرات به دلیل درد و بی‌تحرکی ناشی از تنگی کانال نخاعی، دچار خشکی و گرفتگی شده باشند می‌توان با روش‌های ماساژ درمانی مشکل آنها را به صورت مؤثری رفع کرد.
• مراقبت از کمر: مهم‌ترین نکته در مورد مراقبت از کمر، قراردادن بدن خود در وضعیت صحیح و نگه داشتن ستون فقرات در یک راستا می‌باشد. قوس کمر بخش اعظم وزن بدن را تحمل می‌کند، بنابراین هم ترازی مناسب این بخش می‌تواند از آسیب به مهره‌ها، دیسک‌ها و سایر بخش‌های ستون فقرات جلوگیری کند. ممکن است شما نیاز به اصلاح حالت‌های بدن مانند ایستادن، نشستن و عادات خواب خود، همچنین نیاز به یادگیری روش‌های صحیح بلند کردن اجسام و خم شدن داشته باشید. همچنین شاید بتوانید با ترک مصرف سیگار و حفظ وزن متناسب با قد و فرم بدن خود، روند پیشرفت تنگی کانال نخاعی را کندتر سازید.
• فیزیوتراپی: هدف از انجام فیزیوتراپی کمک به بازگشت شما به سطح فعالیت کامل در سریع‌ترین زمان ممکن است. فیزیوتراپ‌ها می‌توانند وضعیت مناسب بدن و تکنیک‌های بلند کردن اجسام و راه رفتن را به شما آموزش دهند. آن‌ها در انجام حرکات مخصوص برای تقویت عضلات پشت، ساق پا و شکم، شما را همراهی می‌کنند، همچنین شما را به کشش و افزایش انعطاف پذیری ستون فقرات و پاها تشویق می‌کنند. ورزش و تمرینات تقویتی، عناصر کلیدی درمان شما هستند و باید بخشی از برنامه همیشگی زندگی شما باشند. البته هر برنامه ورزشی جدید را حتماً تحت نظر پزشک انجام دهید.
• کایروپراکتیک: یک روش درمان برای تنظیم ستون فقرات است که با اعمال فشار، استخوان‌ها را با یکدیگر همتراز و منطبق می‌کند و باعث می‌شود مفاصل به حرکت طبیعی خود بازگردند. حرکت طبیعی باعث کاهش درد، سفتی یا گرفتگی عضلانی می‌شود، همچنین عملکرد سیستم عصبی و سلامت کلی را بهبود می‌بخشد. علاوه بر این تشکیل بافت اسکار (که می‌تواند منجر به سفتی و تخریب عضلات شود) را کاهش می‌دهد.
• طب سوزنی: طب سوزنییکی از هنرهای چینی‌ها در عرصه پزشکی است که سابقه استفاده از آن به هزاران سال قبل به چین و سایر مناطق آسیای شرقی باز می‌گردد. در این روش، سوزن‌های کوچکی در محل اعصاب نخاعی و در اطراف ناحیه‌ای که علائم تنگی کانال نخاع  مشاهده شده است، در بدن فرو برده می‌شود. این کار می‌تواند باعث افزایش جریان خون در ناحیه آسیب‌دیده و تسریع در روند بهبودی علائم ناشی از تنگی کانال نخاعی شود.
• اوزون درمانی: اوزون درمانیبه عنوان یک روش درمانی بسیار ایمن و فاقد هر گونه عوارض جانبی برای درمان تنگی کانال نخاعی شناخته می‌شود. عملکرد روش اوزون درمانی به این صورت است که مقادیر مختلفی از اکسیژن خالص به داخل ستون فقرات و دقیقاً در محلی که درد ناشی از تنگی کانال نخاعی وجود دارد، تزریق می‌شود. اکسیژن تزریق شده باعث کاهش فشار وارد بر اعصاب شما و تسکین درد و التهاب می‌شود.
• رادیوفرکانسی: در این روش از دستگاه تولید کننده امواج رادیوفرکانس برای کنترل درد استفاده می‌شود. به طوری که یک جریان خفیف ازامواج رادیوفرکانس به وسیله سوزن‌های دارای روکش عایق به ناحیه ستون فقرات ارسال می‌شود تا آن دسته از اعصاب نخاعی که سیگنال‌های درد ناشی از تنگی کانال نخاع را به مغز می‌فرستند، غیر فعال سازد و به این ترتیب درد ناشی از این عارضه تسکین پیدا می‌کند.
• تی ان اس: اصطلاحتی ان اس مخفف عبارت “تحریک الکتریکی عصب از طریق پوست” می‌باشد. استفاده از دستگاه تی ان اس به عنوان بخشی از برنامه درمانی جامعی که برای تسکین درد و علائم تنگی کانال نخاعی طراحی شده است، انجام می‌گیرد. زیرا تأثیر این روش به تنهايي در تسکین درد کمر فقط به صورت کوتاه و موقتی می‌باشد. تصور می‌شود که روش تی ان اس از یکی از دو طریق زیر در کنترل درد تأثیر دارد: تحریک در سطح اعصاب حسی، این مکانیزم بر مبنای تئوری “کنترل دروازه” (Gate control) برای تسکین درد می‌باشد. این تئوری بیان می‌کند که جریان الکتریکی حاصل از دستگاه تی ان اس از طریق مسدود کردن دروازه عصبی که درد از آن عبور می‌کند، در روند ارسال سیگنال‌های درد از محل عارضه به مغز اختلال ایجاد می‌کند. تحریک در سطح موتور، هدف از این روش آن است که موجب آزاد شدن مواد مسکن طبیعی که در خود بدن ساخته می‌شود، گردد و از این طریق درد و التهاب را کاهش دهد.
• مگنت تراپی: روشمگنت تراپی در سطح گسترده‌ای در سراسر جهان مورد استفاده قرار می‌گیرد و کارآیی آن در درمان کمر دردهای ناشی از تنگی کانال نخاعی در مطالعات متعددی به اثبات رسیده است. وسایل روش مگنت تراپی به شکل ساپورت‌های مخصوص کمر عرضه می‌شود.
• تراکشن ستون فقرات: کشش ستون فقرات روشی است که برای رفع کمردرد استفاده شده و در طی آن، ستون فقرات به‌آرامی کشیده شده و فشار وارده بر روی دیسک‌ها و مفاصل آن با ایجاد فشار منفی برداشته می‌شود. در نتیجه، دیسک‌هایی که دچار فتق و بیرون‌زدگی شده‌اند به حالت اولیه بازگشته و دیگر بر روی اعصاب و دیگر ساختارهای موجود در ستون فقرات فشار وارد نمی‌کنند.
• تزریق استروئید اپیدورال: این روش با حداقل تهاجم و شامل تزریق کورتیکو استروئید و عامل ضد درد بی‌حس کننده به فضای اپیدورال ستون فقرات برای کاهش تورم و التهاب اعصاب نخاعی است. حدود 50 درصد از بیماران پس از تزریق اپیدورال، کاهش درد را احساس خواهند کرد، اما این تأثیرات موقتی خواهد بود. اگر تزریق استروئید مفید واقع شود، می‌توان آن را تا 3 بار در سال انجام داد.
• جراحی با لیزر: درمان تنگی کانال نخاعی در مراحل اولیه توسط درمان های غیرجراحی است. درمان های غیرجراحی یکی از بهترین و موثرترین روش های درمانی تنگی کانال نخاعی است زیرا اینگونه روش ها بدون هیچ خطری و با افزایش ثبات ستون فقرات و آزادسازی ناحیه ریشه های عصبی نخاع سبب از بین رفتن علائم تنگی کانال نخاعی می شود. معمولاً در مواردی که علائم بیمار هنوز حاد نیست و اعصاب کمتر تحت فشار هستند در این صورت ممکن است جراح مغز و اعصاب و ستون فقرات روش جراحی با لیزر که از خطرات کمتری برخوردار بوده را به بیمار پیشنهاد دهد. لیزر درمانی از جمله روش های کم تهاجمی و کاملاً ایمن در درمان تنگی کانال نخاعی به حساب می آید که هیچ گونه خطری برای بیمار ندارد علاوه بر بی خطر بودن این جراحی، از مزایای دیگری برخودار است که شامل بی خطر بودن جراحی به دلیل استفاده نکردن از داروی بیهوشی، بی خطر بودن جراحی به دلیل نبود هیچگونه برش در محل جراحی، سرپایی انجام گرفتن عمل جراحی تنگی کانال نخاعی با لیزر، اقامت کمتر در بیمارستان و دوره نقاهت کمتر پس از جراحی، بازگشت سریع به محیط کار و ادامه دادن به فعالیت روزمره.
• انواع عمل جراحی تنگی کانال نخاعی: یکی استفاده از آندوسکوپ است که در موارد محدود برای بیمارانی که دچارتنگی کانال نخاعی هستند می توان این عمل را انجام داد. که اصطلاحاً عمل های کم تهاجمی نامیده می‌شوند. عمل های جراحی با استفاده از لوله های مخصوصی است که مانند آنتن رادیو از قطر کم شروع شده و به تدریج قطر آنها زیاد تر ختم می شوند تا یک لوله به قطر حدود 18 میلیمتر در مقابل کانال نخاعی قرار می‌گیرد و سپس کانال نخاعی با دریل گشاد می شود. عمل جراحی بعدی عمل جراحی کلاسیک تنگی کانال نخاعی که عمل جراحی باز می باشد و بدون وسیله گذاری انجام می شود. در این نوع عمل در این نوع کانال نخاعی گشاد می شود و وسیله‌ای در ستون مهره های بیمار قرار داده نمی شود. آخرین نوع، جراحی عمل جراحی باز با وسیله گذاری است. هنگام عمل جراحی برای رفع تنگی مقداری از فاست های بیمار را بردارند و عملاً این فاست ها رشد زیاد پیدا کردند تا ستون مهره ها پایداری پیدا کند و لق نشود. بنابرین برای جلوگیری از لیز خوردگی مهره در آینده عده‌ای از جراحان از پیچ و مهره در کمر بیمار چه استفاده می‌کنند و پس از رفع فشار یا دکامپرشن ریشه‌های عصبی مهره ها را با پیچ و میله به یکدیگر وصل می‌کند و با پیوند استخوانی آنها را جوش می دهند تا از لقی آنها در آینده جلوگیری کند.

درمان طب سنتی:

• صبح ها سویق نخود مصرف شود.
• خوردن یک پر نمک دریا قبل و بعد از غذا.
• دمکرده آویشن، شاه تره، بومادران روزی ۲لیوان.
• روزی یک تا سه لیوان دمنوش خارخاسک بخورید.
• داروی ابن مسعود، مسخن، شیطرج و پماد سنام تجویز شود.
• صبحانه 5 وعده ارده شیره و 2 وعده صبحانه عسل میل شود.
• ترک سردیجات و اصلاح تغذیه و مواد کارخانه ای انجام شود.
• شربت خاکشیر ناشتا داروی ویژه رفع گرفتگی کانال نخاع است.
• بعد از 14 روز روغن مالی کردن حجامت عام به فاصله یک ماه 3 مرحله انجام شود، یک هفته بعد از حجامت عام، حجامت ساکرال 3 مرحله انجام شود.
• به گفته بوعلی سینا تجمع سودا و بلغم و مواد زائد بدن در ستون فقرات موجب تنگی ستون فقرات و برای درمان آن باید سودا و بلغم دفع و پاک سازی صورت گیرد البته روغن مالی در آن ناحیه می تواند مفید باشد.
• توجه داشته باشید که از مصرف گوجه فرنگی. ساکارز غیر طبیعی مثل شکر. شکلات. کاکائو. ژلاتین ها. آبمیوه صنعتی. قند. و نان لواش و ماشینی پرهیز نمایید چون مایع درون بافتی رو تغلیظ کرده و بلغم رو افزایش می دهد.
• ماساژ کتف تا انتهای کمر روزی دو الی سه مرتبه به مدت 14 روز با روغن سیاهدانه و بادام تلخ و سپس گرم کردن موضع با حوله و اتو، بعد از 14 روز روغن مالی، دو طرف نخاع را 7 عدد بادکش بگذارید. (14 مرحله هر 2 روز یک بار).

داروها:

• ناپرین
• موترین
• آسپیرین
• ناپروکسن
• ایبوپروفن
• استامینوفن
• دیکلوفناک
• سلکوکسیب

فعالیت های بدنی:

• این تمرینات، تقویت کننده عضلات خم کننده ستون فقرات (رو به جلو) هستند. با استفاده از دو تمرین از ورزش‌هایی که برای تقویت کمر مورد استفاده قرار می‌گرفت، می‌توانید کشش عضلات پشت کمر و سایر بافت‌های نرم نگهدارنده ستون فقرات در موقعیت خمیده به پشت را، انجام دهید. این کشش‌ها معمولا” در یک وضعیت آرام و راحت به مدت 30 ثانیه انجام می‌شود، بدون اینکه باعث تحریک درد کمر یا ساق پا گردد.
• خم کردن پشت: به راحتی در حالت طاقباز، در حالی که سرتان رو به بالا است، بر روی یک سطح نرم دراز بکشید، سپس به آرامی هر دو زانو را به سمت قفسه سینه بکشید تا زمانی که این کشش برایتان راحت باشد. پس از 30 ثانیه، به آرامی به موقعیت شروع بازگردید. این عمل را 3 الی 6 بار تکرار کنید. به عنوان یک حرکت جایگزین، سعی کنید فقط یک زانو را به سمت شانه مخالف بکشید تا زمانی که این کشش برایتان راحت باشد. پس از 30 ثانیه، به آرامی به موقعیت شروع بازگردید. این عمل را 3 الی 6 بار تکرار کنید. حالت دوم: روی یک سطح نرم بنشینید و بر روی دست‌ها و زانوهای خود خم شوید. در حالتی که بر روی پاشنه‌های خود نشسته‌اید، کمر را خم کنید و سینه خود را به سمت پایین و نزدیک به کف برسانید و بازوها را به سمت جلو بکشید. نباید روی پاشنه‌ها به سمت بالا یا پایین بجهید. پس از 30 ثانیه، به آرامی به موقعیت شروع بازگردید. این عمل را حدود 3 الی 6 بار تکرار کنید.
• استقامت عضلات شکم و عضلات مرکزی: بر روی یک سطح نرم به حالت طاقباز دراز بکشید، هر دو زانو را خم کرده‌ و پاها را صاف بر روی زمین قرار دهید. عضلات شکم را منقبض کنید. به آرامی یک پا را از روی زمین حدود 10 الی 15 سانتی‌متر بالا ببرید و تا 5 الی 10 ثانیه در آن موقعیت نگه دارید. به تدریج این زمان را تا 30 ثانیه افزایش دهید. به موقعیت شروع بازگردید. این عمل را حدود 3 الی6 بار تکرار کنید.
• کشش پشت: به راحتی بر روی یک سطح نرم در حالت طاقباز دراز بکشید. در حالی که کمر خود را کاملاً بر سطح زمین چسبانده‌اید، عضلات انتهای کمر و باسن را منقبض کنید. 5 الی10 ثانیه در این موقعیت بمانید. به آرامی یک پا را از روی زمین بلند کنید و نگه دارید. به تدریج این زمان را تا 30 ثانیه افزایش دهید. به موقعیت شروع بازگردید. این عمل را حدود 3 الی6  بار تکرار کنید.

رژیم غذایی:

• خوردنی های مفید: خوراک نخود فرنگی با پنیر سویا، خوراک نخود فرنگی با شوید، خوراک نخود فرنگی با کدو، خوراک باقلا، خوراک کدو حلوایی، خوراک قارچ با سس، خوراک قارچ و ذرت، خوراک صیفی جات، خوراک کلم قمری، خوراک گل کلم، خوراک لوبیا سبز ۱، خوراک لوبیا سبز ۲، خوراک لوبیا سفید ساده، خوراک لوبیا سفید با سویا، خوراک سویا با سبزیجات، خوراک سویا با رب انار، خوراک سویا با نخود، خوراک پنیر سویا، لوبیا با سویا، خوراک بامیه با سویا، خوراک بامیه و لوبیا چشم بلبلی، خوراک نخود با شوید، خوراک نخود با قارچ، خوراک نخود با سویا، خوراک نخود با سیب زمینی، خوراک نخود با کدو بادمجان، خوراک لوبیا قرمز، خوراک لوبیا چشم بلبلی، آش گندم با کرفس، آش گندم با سبزیجات، آش گندم با شلغم، آش گندم با تره، آش گندم با سویا، آش ماش، آش لپه ۱، آش لپه ۲، آش کدو حلوایی، آش شله قلمکار، آش غلات، آش عدس ۱، آش حبوبات و غله ۲، آش شوید باقلی، آش جو با لوبیا سبز، آش جو با حبوبات ۱، آش جو با حبوبات ۲، آش گل کلم ۱، آش گل کلم ۲، آش کلم قمری با ماش، آش کلم قمری با گندم، آش کلم بروکلی ۱، آش کلم بروکلی ۲، آش شلغم ۱، آش شلغم ۲، آش انار، آش برگ چغندر، آش حبوبات ۱، آش حبوبات ۲، آش گوجه فرنگی ۲، آش زرشک، حلیم گندم با شیر سویا، حلیم گندم با سویا، حلیم گندم با عدس، حلیم گندم با مغزیجات، حلیم جو، آلبالو پلو، کلم پلو با سویا، نخود فرنگی پلو ۱، خورش فسنجان با کدو حلوایی، خورش فسنجان با سویا، خورش شهد فسنجان، خورش کرفس ۱، خورش به و آلو، خورش به، خورش قیمه بادمجان، خورش قیمه آلو، خورش شوید باقالی، خورش بامیه با سویا ۲، خورش بامیه با قارچ، خورش دال عدس با تمر هندی، خورش لوبیا سبز، خورش کدو حلوایی، خورش کلم بروکلی با سویا، خورش هویج و به، خورش گوجه سبز، سوپ صیفی جات ۱، سوپ صیفی جات ۲، سوپ کدو حلوایی، سوپ جو ۱، سوپ جو ۲، سوپ شلغم، سوپ لوبیا سبز، سوپ بامیه، سوپ کلم بروکلی ۲، سوپ گل کلم، سوپ بلغور و کرفس، سوپ کلسیم، سوپ جو با شیر سویا، سوپ شهد نما، سوپ زرشک با جعفری، کتلت اسفناج، کتلت هویج و سیب زمینی، کتلت ذرت، کتلت سویا با گندم جوانه زده، برگر کدو خورشتی، فلافل ساده، فلافل تنوری، فلافل با جعفری، سوسیس فانتزی، دلمه فلفل دلمه ای، دلمه برگ انگور، کماچ گندم و جو، کماچ قارچ، شیر سویاکشک سویا، خامه سویا، سس گل کلم، سس مایونز گیاهی، سس گندم جوانه زده، سس نخود جوانه زده، سس گوجه فرنگی ۲، سس زیتون، سس جعفری، سمنو با گندم و جو.
• خوردنی های مضر: عدس پلو ساده.

نکته:

• بیماران مبتلا به تنگی کانال نخاعی، مدتی پس از ایستادن یا راه رفتن دچار درد شدید و افزایش یابنده در ناحیه باسن، ران و عضلات ساق پا در یک طرف یا دو طرف می شوند. تنگی کانال نخاعی می تواند منتشر باشد.
• تنگی نخاعی بیماری افراد مسن است، یعنی بیماری افرادی است که بالای60 سال دارند. به عبارت دیگر بیماری افراد بازنشسته است. این بیماری طیف های گسترده ای دارد و می‌تواند از تنگی خفیف تا تنگی های بسیار شدید باشد. این بیماری می تواند علائم مبهم مانند خواب رفتگی های جزئی اندام های تحتانی تا علائم شدید عصبی و مانند فلج شدن اندام ها و بی اختیاری ادرار و مدفوع ایجاد کند.
• بیماری تنگی کانال نخاعیچون به طور مزمن و در طی سال ها به مقدار کم و به تدریج بوجود می آید، معمولاً علائم پر سر و صدایی ندارد. ولی از آنجایی که افراد مسن لازم است یا برای سلامتی قلب و عروق پیاده روی کنند، عملاً زندگی آنها را تحت تأثیر قرار می دهد. زیرا اینگونه بیماران تمایل دارند کارهای خود را نشسته انجام دهند و تمایلی به انجام ورزش و پیاده روی و راه رفتن ندارند و همین باعث می شود که پدیده پیری در واقع در آن ها سریعتر پیشرفت کند.
• نکته مهم در زندگی با تنگی کانال نخاع این است که این بیماری چقدر کیفیت زندگی فرد را تحت تأثیر قرار می دهد، قاعدتاً اگر بیمار می‌تواند به پیاده‌روی خود بپردازد و زندگی قابل قبولی داشته باشد، درمان های غیر جراحی کافی است ولی اگر بیمار نتواند راه برود و کیفیت زندگی خوبی نداشته باشد یا هنگام راه رفتن به علت اختلال در تعادل دچار سقوط ها و زمین خوردگی های مکرر شود صلاح است مورد عمل جراحی قرار گیرد تا بتواند باقیمانده عمر خود را با کیفیت خوبی سپری کند.
• به طور کلی تنگی کانال نخاعی در نصف موارد بیماری بدی نیست و باعث فلج اندام ها یا بی اختیاری ادرار و مدفوع نمی شود. ولی در حدود25 درصد موارد تنگی کانال نخاعی باعث فلج اندام ها یا بی اختیاری ادرار و مدفوع می شود. اصولاً تنگی کانال نخاعی را توصیه می کنیم که مورد درمان صحیح قرار دهند. ولی اگر تنگی کانال نخاع درمان نشود، پس از مدتی درد بیمار و راه رفتن بیمار کاهش پیدا می کند. زیرا همانطور که می دانیم تنگی کانال نخاعی یا با علائم درد مراجعه می کنند یا با لنگش متناوب یعنی بیمار پس از مدتی ایستادن و یا پس از مدتی راه رفتن دچار خواب رفتگی و گزگز و مورمور یا عدم توانایی در راه رفتن می شود. بنابراین اکثر بیمارانی که دچار تنگی کانال نخاعی هستند عملاً در حالت نشسته زندگی می کنند. اصولاً تنگی کانال نخاعی با گذشت زمان خوب نمی‌شود. اما درد بیماران ممکن است به علت از بین رفتن ریشه های حسی عصب کاهش پیدا کند ولی ممکن است علائم عصبی بیماران پیشرفت پیدا کند. بنابراین توصیه می شود که کلیه بیمارانی که دچار تنگی کانال نخاعی هستند به پزشک مراجعه کنند تا مورد درمان صحیح قرار گیرند. خصوصاً که هر سال سن بیمار افزایش پیدا می‌کند و این بیماران معمولاً مسن هستند و ممکن است پس از مدتی زمان طلایی را از دست بدهند و عملاً عمل جراحی باعث خطرات زیاد برای آنان شود و سودی هم برای آنها نخواهد داشت.
• خطرات جراحی تنگی کانال نخاعی: با روی کار آمدن روش های جراحی کم تهاجمی تنگی کانال نخاعی خطرات این جراحی تا حد زیادی کاهش یافته و در بیشتر مواقع دیده می شود بیمار بدون هیچ خطری دوره نقاهت خود را سپری می کند، اما با این وجود دیده می شود که برخی بیماران همچنان به کمردردها و پا دردهای عجیبی مبتلا هستند. که علت اصلی اینگونه دردها خطراتی که ممکن است در حین یا قبل از جراحی بیمار را تهدید کند. از شایع ترین خطرات جراحی تنگی کانال نخاعی شامل:عفونت در محل جراحی تنگی کانال نخاعی، خوشبختانه با پیشرفتی که در زمینه جراحی ستون فقرات و تنگی کانال نخاعی شده است احتمال ایجاد عفونت بعد از جراحی بسیار کم است، اما با این وجود در جراحی های باز که برش بزرگی در ناحیه ستون فقرات ایجاد می شود و برای مدت زمان طولانی این زخم ها باز است احتمال عفونت وجود دارد. در صورتی که برای تثبیت مهره های آسیب دیده در جراحی تنگی کانال نخاعی، از پیچ و مهره هایی استفاده شود در این صورت خطر عفونت نیز بیشتر می شود. بروز لخته خونی در ناحیه کمر و پاها: یكی از مشكلات احتمالی كه ممكن است بدنبال عمل جراحی تنگی کانال نخاعی ایجاد لخته های خونی در وریدهای عمقی پا است. بروز لخته خونی به دنبال آسیب به عرق خونی در حین جراحی رخ می دهد. اما در برخی مواقع ممکن است علت بروز چنین عارضه چیز دیگری باشد و بدون وجود آسیبی در مسیر رگ ها، لخته های خونی در پاها مشاهده شود علت بروز چنین عارضه ای عموماً به دنبال بی تحریکی است. بی تحرکی بیمار بعد از عمل جراحی تنگی کانال نخاعی مهم ترین عامل بروز لخته خونی در پاها است. هر چه بیحركتی بیمار بعد از جراحی بیشتر و طولانی تر باشد این كاهش سرعت جریان خون بیشتر است. آسیب به اعصاب یا پوشش دربردارنده نخاع و اعصاب نخاعی: متاسفانه در صورتی که عمل تنگی کانال نخاعی توسط یک جراح و متخصص ستون فقرات خوب و با تجربه انجام نشود. احتمال آسیب دیدن اعصاب توسط چاقوی جراحی در زمان جراحی بالاست. التهاب عصب، داروهای بیهوشی پس از آسیب دیدگی فیزیکی عصب ها دو علل زمینه ای مهم در آسیب دیدن اعصاب می باشد. آسیب به عصب در حین عمل تنگی نخاع با علائمی از قبیل موراد زیر آشکار می شود: احساس سوزش و گزگز شدید در ناحیه ستون فقرات، بی حسی و ضعف شدید در پاها، اختلال در راه رفتن و حفظ تعادل، عدم کنترل ادرار و مدفوع، فلج شدن پاها.