تنگی واژن: عبارت است از تنگی واژن یکی از مشکلات جدی در روابط زناشویی است که طلاق های زیادی به این دلیل صورت گرفته است. در حالی که این بیماری مثل هر بیماری دیگری کاملاً قابل درمان است و می تواند زندگی عادی را به زوجین برگرداند. واژن موقع دخول گشاد می شود. اما گشادی آن بعد از پایان رابطه جنسی به دلیل حالت کشسانی و ارتجاعی واژن دوباره به حالت اول بر می گردد. زنانی هستند که موقع نزدیکی دچار احساس درد می شوند و یا نمی توانند به هیچ وجه اجازه دخول آلت به واژن را بدهند. همچنین بعضی از زنها با معاینه پزشک و وارد شدن اسپکولوم به واژن در معاینات لگنی مشکل دارند. این دو دسته از خانم ها به اشتباه تصور می کنند واژن تنگی دارند و بخاطر همین تصور اشتباه، معمولاً به دنبال راهی برای درمان تنگی واژن و عدم دخول نیستند. در حقیقت تنگی واژن باعث عدم دخول نمی شود. بلکه این دسته از زنان دچار بیماری به نام واژینیسموس هستند. در واقع یکی از علل قفل شدن واژن حین رابطه جنسی، انقباضات عضلات واژن در این افراد است که بسیار شدیدتر از حالت معمول می باشد. شدت انقباضات به حدی است که آلت مردانه نمی تواند دخول را انجام دهد. درجات تنگی واژن در بین خانم های مختلف متفاوت است. واژینیسموس ممکن است خفیف تا شدید باشد. در خفیف ترین حالت، نزدیکی با درد زیادی همراه است و در شدیدترین درجات زن نمی تواند اجازه دخول آلت، معاینه لگنی و یا حتی لمس واژن را بدهد.
انواع تنگی دهانه واژن:
- واژینیسموس اولیه:در این نوع تنگی دهانه واژن، فرد در اولین رابطه جنسی خود متوجه این مشکل شده و موقع نزدیکی درد شدیدی در شکم احساس می کند. ممکن است درد به حدی باشد که دخول انجام نشود.
- واژینیسموس ثانویه:واژینیسموس ثانویه در زنانی رخ می دهد که قبلا هیچ مشکلی برای دخول نداشته و مقاربت بدون درد را تجربه کرده اند. اما به دلیل بروز برخی مشکلات روحی و جسمی، دچار واژینیسموس می شوند و مثل گذشته نمی توانند رابطه جنسی داشته باشند. در هر دو مورد، بعد از پایان تلاش برای دخول، تمام علائم واژینیسموس برطرف می شوند و واژن به حالت عادی بر می گردد.
علائم:
- علایم واژینیسموس در همه زنان یکسان نیست و بسته به درجات آن متفاوت است. مشاهده یک یا چند علامت زیر می تواند نشان دهنده تنگی واژن باشد:
- التهاب واژن
- سوزش واژن
- مقاربت دردناک
- درد موقع معاینات لگنی
- قرمز شدن دهانه واژن و حساسیت آن به لمس
- درد موقع گذاشتن تامپون یا وارد شدن انگشت به واژن
- در حالت های شدیدواژینیسموس و اصرار بیش از حد برای دخول، ممکن است پارگی در دهانه واژن ایجاد شود. در صورت مشاهده علایم تنگی دهانه واژن باید به متخصص زنان مراجعه کنید.
علت:
- واژن یک زن به دلیل نوسانات هورمونی در طول زندگی به طور طبیعی تغییر می کند. این تغییرات شامل چرخه های ماهانه قاعدگی او و سپس از بین رفتن این چرخه ها با رسیدن به سن یائسگی می شود. هنگامی که یک زن در سن باروری خود است، هورمون های او در مقاطع مختلف چرخه او دچار نوسان می شود. با شروع اولین روز قاعدگی یک زن، سطح هورمون استروژن و پروژسترون پایین است. با پیشرفت چرخه، او به تخمک گذاری نزدیک می شود و سطح هورمون ها افزایش می یابد. افزایش سطح استروژن و پروژسترون ممکن است باعث شود واژن در این مدت روان تر و کشسانتر شود. پس از تخمک گذاری، هورمون ها دوباره افت می کنند و ممکن است خشکی واژن در رابطه را کمتر شود، که منجر به احساس تنگی می شود. در دوران یائسگی، سطح استروژن کاهش می یابد و بافت واژن نازک می شود. این تغییرات ممکن است بر احساس واژن زن نسبت به او تأثیر بگذارد و او را به این باور برساند که واژن او بسیار تنگ است. علل تنگی واژن در زنان مختلف متفاوت است، اما عمده ترین دلایل شامل موارد زیر است:
- ترس از بارداری
- زایمان سخت قبلی
- تجربه تجاوز یا رابطه جنسی خشن
- پرده بکارت ضخیم و غیر قابل انعطاف
- عدم پیش نوازی و روانکاری واژن قبل از دخول
- باورهای غلط درباره رابطه جنسی، ترس از مقاربت و تربیت جنسی غلط و سختگیرانه
- آسیب دیدن کف لگن در اثر برخی از جراحی های زنانه مثل هیسترکتومی (برداشتن رحم و تخمدان)
- به علاوه بیماری هایی مثل عفونت واژن یا ناحیه لگنی، آندومتریوز، چسبندگیهای داخل لگن، کیست تخمدان و غیره نیز می تواند باعث درد موقع نزدیکی و علت عدم دخول در واژن باشد.
- سندروم درد مزمن لگن: این بیماری درد مداوم مرتبط با لگن است و علت مشخصی ندارد. درد مزمن لگن بیش از شش ماه طول می کشد و محرک های خاصی مانند لمس یا روابط صمیمی باعث ایجاد شعله می شود.
- اپیزیتومی: در هنگام زایمان، کانال زایمان ممکن است آنقدر بزرگ نباشد که بتواند کودک را به صورت واژینال به دنیا آورد. متخصص زنان و زایمان در دهانه واژن یک برش کوچک ایجاد می کند. این برش ممکن است منجر به ایجاد بافت اسکار یا تغییر شکل واژن شود و در نتیجه تنگی واژن ایجاد شود.
- جراحی تغییر جنسیت: این نوع جراحی مردان را به زنان (MTF) یا زنان را به مردان (FTM) تغییر می دهد. در مورد MTF، واژن جدیدی با پوست آلت تناسلی ایجاد می شود. پس از آن، واژن جدید به درمان لگن نیاز دارد تا بافت واژن را گسترش داده و کشانده تا فعالیت جنسی و پیشگیری از برخی بیماری ها پیشگیری شود.
- جراحی ترمیمی واژن: ایجاد واژن جدید یا مصنوعی پس از واژینکتومی (برداشتن واژن) است. نام دیگر جراحی ترمیمی واژن، واژینوپلاستی است. هیپرپلازی مادرزادی آدرنال (CAH) این یک بیماری نادر است که از ایجاد برخی هورمون ها مانند آندروژن ها جلوگیری می کند. این باعث می شود هورمون های دیگر جبران بیش از حد کرده و مشکلاتی را در تشکیلات دستگاه تناسلی ایجاد کنند.
- زایمان و دوران شیردهی: سطح استروژن پس از زایمان به طور چشمگیری کاهش می یابد. استروژن همچنین می تواند در تولید شیر تداخل ایجاد کند، بنابراین سطح این هورمون در هنگام شیردهی بیشتر کاهش می یابد. این کمبود استروژن می تواند باعث نازک شدن پوست واژن و کشش کمتر شود. واژن نیز خشک تر شده و احساس چربی کمتر از حالت عادی می کند. این علائم موقتی هستند و باید پس از بازگشت به سطح طبیعی هورمون فرد از بین بروند.
- پرتودرمانی لگن: این یک درمان استاندارد است که زنان هنگام ابتلا به سرطان دریافت می کنند. پرتودرمانی هدفمند سلول های سرطانی جدید را از بین می برد و از تشکیل آنها جلوگیری می کند. PRT انواع سرطان را درمان می کند، از سرطان سینه گرفته تا سرطان آندومتر و رحم. در حالی که PRT بخشی جدایی ناپذیر از سرطان باقی مانده است، یکی از عوارض جانبی آن تنگی واژن است. تشعشع شکل واژن را تغییر می دهد و فعالیت جنسی را دردناک می کند.
- واژینیسموس: واژینیسموس نوعی سفت شدن غیر ارادی ماهیچه های لگن در پیش بینی نفوذ به واژن است. این باعث می شود هر زمان که جسمی وارد واژن می شود، دچار سفتی و درد همراه شود. علائم واژینیسموس ممکن است در طول رابطه جنسی، معاینه لگن یا قرار دادن تامپون آشکار شود. برخی از علائم بالقوه عبارتند از: تنگی واژن ناگهانی، اسپاسم عضلانی در واژن، سوزش یا سوزش در واژن، واژینیسموس یک بیماری قابل درمان است که ممکن است به ترکیبی از درمان های پزشکی، فیزیکی و روانی نیاز داشته باشد.
- یائسگی: در دوران یائسگی، سطح استروژن کاهش می یابد. این می تواند باعث آتروفی واژن شود، که در آن مخاط واژن نازک تر، خشک تر و کشش کمتری پیدا می کند. برخی از افراد ممکن است طیف گسترده ای از اثرات مرتبط با یائسگی را تجربه کنند. پزشکان از این بیماری به عنوان سندرم ادراری تناسلی یائسگی (GSM) یاد می کنند. برخی از علائم و نشانه های GSM عبارتند از: سوزش و خارش واژن، عفونت های واژن و عفونت های مجاری ادراری بیشتر است، تکرر ادرار، کاهش روانکاری در طول رابطه جنسی، و در نتیجه رابطه جنسی دردناک یا واژینیسموس، خونریزی بعد از رابطه جنسی، به دلیل بافت های فرج و واژن شکننده تر و مستعد پاره شدن است.
تشخیص:
- انجام معاینات بالینی و گرفتن شرح حال از بیمار
درمان طب نوین:
- بسته به علت ایجاد تنگی واژن و شدت تنگی دهانه واژن روش های مختلفی برای درمان آن وجود دارد. روش های زیر برای درمان تنگی واژن خفیف به بیمار توصیه می شود:
- روانکاوی واژن: قبل از دخول به اندازه کافی پیش نوازی داشته باشید. همچنین می توانید از ژل های لوبریکانت طبیعی بر پایه آب برای روانکاری و مرطوب کردن واژن استفاده کنید. این روش برای زنان مبتلا به خشکی وآتروفی واژن در یائسگی و یا بعد از زایمان و در دوران شیردهی بسیار موثر است.
- تمرینات کگل و استفاده از دیلاتور: انجام ورزشکگل برای درمان واژینیسموس می تواند با تقویت عضلات کف لگن به درمان تنگی واژن با درجات خفیف کمک کند. همراه با انجام این تمرینات بهتر است خانم ها از سایزهای کوچک تا بزرگ دیلاتور نیز استفاده کنند. دیلاتورها تقلیدی از آلت مردانه هستند و برای گشاد کردن واژن استفاده می شوند. ابتدا از سایز کوچک شروع کرده و بعد سراغ سایزهای بزرگتر دیلاتور بروید. این روش بسیار زمانبر است و شش ماه تا دو سال درمان واژینیسموس با این روش طول می کشد.
- نشستن در آب ولرم: پیش از رابطه جنسی، به مدت 20 دقیقه در آب ولرم بنشینید. زیرا نشستن در آب ولرم باعث ریلکس شدن عضلات ناحیه لگن و کاهش شدت انقباضات عضلانی موقع دخول می شود.
- پوزیشن مناسب برای واژینیسموس: موقع نزدیکی، از پوزیشن هایی استفاده کنید که کنترل میزان دخول بیشتر بر عهده خانم باشد.
- تزریق بوتاکس به واژن: در این روش به عضلات واژن بوتاکس تزریق می شود. بوتاکس کمک می کند موقع نزدیکی ماهیچه هایی که باعث انقباض شدید می شدند، در حالت استراحت قرار بگیرند. بعد از مدتی (2 تا 4 ماه) بوتاکس جذب می شود. شاید تصور کنید مجدداً نیاز به تزریق دارید، اما طی این مدت واژینیسموس از بین رفته و تنگی واژن درمان شده است. اگر همچنان علائم تنگی واژن را دارید، می توانید تزریق بوتاکس را تجدید کنید و یا از روش های بهتر مثل RF استفاده کنید.
- درمان تنگی واژن با آر اف: در این روش از دستگاه آراف واژینال برای کاهش دردهای مقاربتی و لگنی و نیز جوانسازی عضلات کف لگن و واژن استفاده می شود. آر اف از انقباض غیر ارادی عضلات واژن جلوگیری کرده و شخص از همان جلسه اول RF می تواند بهبودی هنگام رابطه را متوجه شود. دستگاه آر اف واژن می تواند حتی شدیدترین درجات تنگی واژن را نیز کاملاً درمان کند. آر اف واژینال یک روش درمان سرپایی، کم تهاجم و سریع برای درمان تنگی دهانه واژن است. درمان با این روش از مزایای زیر برخوردار است: درمان قطعی و دائمی، بدون درد، بدون دوره نقاهت، بدون عارضه، بدون خونریزی و ایجاد برش، بدون نیاز به مراقبت های بعد از آر اف، استفاده از این روش هیچ محدودیت سنی نداشته و به تنهایی و بدون نیاز به درمان های دیگر می تواند تنگی واژن را برطرف کند.
- افزایش رطوبت واژن: هنگامی که به خودتان ماساژ واژینال می دهید، ممکن است مرطوب کننده طبیعی ایجاد شود. با این حال، می توانید مرطوب کننده واژن را از طریق هورمون درمانی، مرطوب کننده واژن و رژیم غذایی افزایش دهید. استفاده از مرطوب کننده طبیعی با مواد ارگانیک مانند آلوئه ورا و ویتامین E باعث آبرسانی و شادابی عضلات تنگ واژن می شود.
افزایش رطوبت تنگی واژن اغلب منجر به افزایش خشکی واژن می شود، بنابراین استفاده از مرطوب کننده مخصوص واژن می تواند به افزایش آب رسانی کمک کند. مطمئن شوید که از مرطوب کننده طبیعی و متعادل با pH استفاده می کنید، زیرا واژن شما یک منطقه بسیار حساس است که سزاوار بهترین ها است. - هورمون درمانی: این هورمون های طبیعی بدن را جایگزین هورمون های از دست رفته می کند. یکی از هورمون های مهم زن استروژن است. سطح استروژن به طور طبیعی با افزایش سن کاهش می یابد، اما عدم تعادل می تواند باعث آتروفی واژن شود. درمان با استروژن بحث برانگیز است اما می تواند به بهبود رطوبت و کاهش درد مزمن لگن کمک کند.
استروژن واقعاً (مانند فوق العاده) برای سلامت بافت ها مهم است و یکی از بهترین درمان ها برای خشکی و تنگی واژن است. شما باید با پزشک خود در مورد مناسب بودن استروژن برای شما صحبت کنید. درمان با دوز پایین استروژن داخل واژن شامل استفاده از دوز کمی استروژن به طور مستقیم در واژن است. افراد می توانند استروژن را به شکل کرم های واژن، حلقه های واژن یا قرص های واژن استفاده کنند. - دیلاتور یا گشاد کننده واژن: گشاد کننده های واژن یکی از رایج ترین و موثرترین روش های درمان تنگی واژن است. هنگامی که مجرای تولد یک زن باریک یا کوتاه می شود، گشاد کننده های واژن ابزار مناسبی برای بازگشت آن به اندازه و شکل معمول خود، یا حداقل اندازه و شکل عملکردی هستند. این ابزارهای کوچک شگفت انگیز با کشیدن بافت اسکار (فیبروز) که در واژن ایجاد شده است کار می کنند. آنها همچنین می توانند ماهیچه ها و رباط ها را شل کنند. برای استفاده از این نوع ابزار ابتدا با مشاوره جنسی مشورت کنید. اتساع واژن یک گزینه فوق العاده برای پیشگیری و درمان تنگی واژن است. درمان اتساع واژن با هدف کشش ملایم دیواره های واژن در مدت زمان طولانی، معمولاً هفته ها یا حتی ماه ها انجام می شود. درمان اتساع واژن شامل استفاده از گشادکننده های تخصصی است که دستگاه هایی به شکل لوله هستند که برای نفوذ و گشاد شدن تدریجی واژن طراحی شده اند. برای شروع یک گشاد کننده کوچک به اندازه تامپون انتخاب کنید و به اندازه های بزرگتر برسید، ایده این است که به طور مداوم با نفوذ راحت تر شده و به باز ماندن واژن کمک کنید. همچنین می توان از گشاد کننده های واژن با یک روان کننده طبیعی استفاده کرد تا روند نفوذ را حتی روان تر کند. گشاد کننده های سیلیکونی گزینه خوبی است. سیلیکون یک ماده نرم شبیه به بافت پوست انسان است که می تواند هنگام انجام درمان اتساع واژن راحتی را افزایش دهد. دیلاتورها از پلاستیک صاف یا سیلیکون ساخته شده اند و به شکل استوانه هستند. آنها در طول و عرض های مختلف، دارای شکل زیبایی هستند و دسته ای آسان برای استفاده از آنها برای درمان اتساعی تا حد امکان راحت و طبیعی است.
درمان طب سنتی:
- از اضطراب و استرس دوری کنید.
- معاشقه قبل از رابطه جنسی برقرار کنید.
- دمنوش بومادران و بابونه شیرازی به جای چایی استفاده شود.
- با روغن زیتون داخل واژن و اطراف واژن را خوب چرب کنید.
- شبی یک لیوان عرق رازیانه به همراه یک قاشق غذاخوری عسل در ایام پاکی به مدت 120 روز بخورید. (افرادی که دچار افت فشار خون هستند استفاده نکنند).
داروها:
- استروژن کونژوگه
فعالیت:
- روزی نیم ساعت فعالیت مناسب بدنی داشته باشید.
رژیم غذایی:
- وقتی از رژیم غذایی سالم غنی از ویتامین ها و مواد معدنی استفاده می کنید، مرطوب کننده طبیعی بدن خود را افزایش می دهید. برخی از بهترین غذاها برای افزایش سلامت واژن عبارتند از آووکادو، قره قاط، سیب زمینی شیرین و سبزیجات برگ دار. خوردن یک رژیم غذایی سالم نه تنها سلامت واژن و تنگی واژن را بهبود می بخشد، بلکه به شما کمک می کند احساس جوانی و انرژی بیشتری داشته باشید.
نکته:
- بافت واژن چگونه است: بافت واژن یک بافت ارتجاعی است که در حالت عادی طول آن 7 تا 10 سانتی متر بوده و بعد از تحریک برای مقاربت بلندتر و گشادتر می شود تا دخول انجام گیرد. هیچ واژنی آنقدر تنگ یا کوچک نیست که نتواند آلت مردانه را در خود جای دهد. بافت واژن موقع تحریک روان کننده های طبیعی دارد که دخول را راحتتر و بدون درد می کند.
- لابیا ماژور:به لبه های بیرونی واژن می گویند که به صورت دو بالشتک در دو طرف لابیا مینور قرار گرفته اند. پوست محکمی سطح آن را پوشانده و سطح خارجی آن با مو پوشیده شده. لابیا ماژور دارای غدد چربی و عرق است. در زیر لابیا ماژور بافت چربی جمع شده که در برابر ضربه از دستگاه تناسلی محافظت می کند. از دست دادن چربی لابیا ماژور سبب افتادگی و چروک شدن آن می گردد. لابیا ماژور همان قسمتی است که به دنبال از دست رفتن چربی زیر آن، ژل یا فیلر برای افزایش حجم آن تزریق می شود.
- لابیا مینور: به لبه های داخلی واژن لابیا مینور گفته می شود. دو چین پوستی باریک هستند که اندازه و شکل آن در زنان متفاوت است و عمل آن بستن دریچه واژن و پیشگیری از عفونت و خشکی واژن است. ولی گاهی به دلایل مختلف بزرگتر از حد عادی می شود که خود می تواند منبع عفونت واژن و همچنین بدشکلی ظاهری گردد که باعمل لابیاپلاستی می توان این قسمت را که به آن لابیا مینور می گویند را کوچکتر نمود.
- کلیتوریس:در بالای لابیا مینور قرار دارد و به شکل Y برعکس است و اعصاب حسی بسیاری دارد و تنها عضوی است که به طور کامل برای لذت جنسی است. غدد چربی زیادی در گردن و سر کلیتوریس وجود دارد و چربی ترشح می کند.
- واژن: کانالی است که سبب ارتباط رحم با محیط بیرون می شود. از همین کانال واژن است، که خون قاعدگی و جنین خارج می شود. ورودی کانال واژن با پرده بکارت (هایمن) پوشیده شده است. بافت خود واژن از کلاژن و الاستین تشکیل شده که قابلیت کشسانی را به واژن می دهد. با لیزر واژن می توان باعث افزایش کلاژن سازی و در نتیجه افزایش خاصیت کشسانی و تنگی واژن شد. همچنین با تنگ کردن واژن با جراحی می توان به زنانی که به دلیل زایمان و یا چاقی لاغری های شدید دچار گشاد شدن واژن شده اند کمک کرد. واژن دارای چندین غدد ترشحی است که سبب نمناک نگه داشتن واژن می شود. اگر دچار علایم سوزش، خارش به همراه بوی بد و خشکی واژن شدید، احتمالا دچار عفونت واژن شده اید و بهتر است به متخصص زنان مراجعه کنید.
- مونس پوبیس: ضلع فوقانی مثلث دستگاه تناسلی را تشکیل می دهد که بافت آن چربی است، و با موهای ناحیه تناسلی پوشیده می شود و غدد سباسه فراوان دارد در نتیجه ترشحات چربی در این قسمت زیاد است.