تنگی مری یا ازوفاژیت خورنده: عبارت است از تنگ شدن مری به علت التهاب، تنگی مری باعث مشکل در بلع می شود، ازوفاژیت خورنده عبارت است از تنگ شدن مری به علت آسیب شیمیایی.
علائم:
- تند شدن تنفس
- افزایش بزاق دهان
- درد در دهان و قفسه سینه پس از خوردن
- استفراغ، که گاهی مخاط یا خون در آن وجود دارد، البته سرطان معده هم غالباً علائم مشابهی ایجاد می کند.
- کاهش ناگهانی یا تدریجی در توانایی بلع، در صورت تدریجی بودن این حالت، مشکل بلع ابتدا در مورد غذاهای جامد رخ می دهد و سپس مایعات.
علت:
تشکیل بافت جوشگاهی در مری به دنبال التهاب یا آسیب ناشی از:
- ترش کردن مزمن یا فتق معده
- اشعه درمانی به گلو، گردن یا قفسه سینه
- استفاده طولانی مدت از لوله های مخصوص تغذیه
- بلع عمدی آب قلیا یا سایر مواد شیمیایی خورنده جهت خودکشی
- پرخوری روانی (معمولاً فرد پس از پرخوری خود را وادار به استفراغ می کند)
- بلع اتفاقی آب قلیای یا سایر مواد شیمیای خورنده توسط کودک، این یک اورژانس است.
عوامل افزایش دهنده خطر:
- نگهداری نامناسب و بدون احتیاط از مواد شیمایی خورنده مثل آب قلیا، نفت چراغ، مواد پاک کننده یا سفید کننده قوی.
پیشگیری:
- معمولاً با درمان خوب می شود، با درمان منظم برای گشاد کردن تنگی، بلع را می توان در حالت طبیعی نگاه داشت.
- تمام مواد شیمیایی را خارج از دسترس کودکان نگهدرای کنید، از استفاده طولانی مدت از لوله های تغذیه خودداری کنید.
عوارض احتمالی:
- سوء تغذیه به علت ناتوانی در خوردن، سوراخ شدن مری، این حالت ممکن است زندگی را به مخاطره افکند.
تشخیص:
- اقدامات تشخیصی مثل آندوسکوپی (دیدن مری با یک لوله که سر آن منبع نور قرار دارد) برای اطمینان از اینکه تنگی خوش خیم است و در اثر سرطان نیست، مقدار کمی بافت از محل تنگی برداشته می شود تا مورد بررسی پاتولوژی قرار گیرد. همچنین امکان دارد عکس برداری از مری به هنگام بلع باریم توصیه شود.
درمان طب نوین:
- جراحی: تنگی مری باید مرتباً (حدوداً هر ماه یک بار) با وسایل گشاد کننده بزرگ و سنگین گشاد شود. اگر این کار ادامه داده نشود، تنگی دوباره بر می گردد و مشکل ایجاد می کند، جراحی برای رفع تنگی، در صورتی که سایر اقدامات با شکست مواجه شوند، این حالت ندرتاً رخ می دهد.
داروها:
- دکس لانسوپرازول
- داروهای کورتیزونی برای کاهش التهاب و کم کردن احتمال تشکیل بافت جوشگاهی، آنتی بیوتیک برای پیشگیری از عفونت.
فعالیت:
- فعالیت عادی خود را تدریجاً از سر گیرید.
رژیم غذایی:
- پس از درمان، غذاهای نرم یا مایعات بخورید تا زمانی که بلع طبیعی امکان پذیر شود، از خوردن غذاهای پر ادویه که مری را آزرده می کنند خودداری کنید، الکل ننوشید.
- خوردنی های مفید: خوراک باقلا، خوراک گل کلم، نخود فرنگی پلو ۱، خورش قیمه بادمجان، خورش شوید باقالی، خورش بامیه با قارچ.