تنگی مادرزادی پیلور (تنگی هیپرتروفیک پیلور): اختلالی در شیرخواران که در جریان آن عضلات مدور دهانه خروجی معده بزرگش شده و موجب انسداد می گردد، این عارضه دریچه پیلور (مجرایی عضلانی که غذا را از معده به سوی روده کوچک عبور می دهد) را درگیر می سازد. این اختلال در فرزندان اول مذکر شایع تر بوده و معمولاً در سن 5 الی 2 هفتگی تولد شروع می گردد ولی تا چهار ماهگی نیز ممکن است بروز کند.
علائم:
- یبوست
- کاهش وزن و کم آبی تدریجی
- استفراغ پس از شیر خوردن که به تدریج شدت آن افزایش می یابد.
- لمس توده ای عضلانی به اندازه یک زیتون در قسمت فوقانی شکم (گاهی)
- نبود درد یا تب، شیرخوار پس از استفراغ ظاهراً سرحال بوده و فقط گرسنه به نظر می رسد.
علت:
- نوار عضلانی گرداگرد دریچه پیلور ضخیم شده و در نهایت مجرای خروجی معده را مسدود می سازد.
عوامل افزایش دهنده خطر:
- سابقه خانوادگی تنگی پیلور
پیشگیری:
- در حال حاضر قابل پیشگیری نیست.
عواقب مورد انتظار:
- با جراحی قابل علاج است، کودک معمولاً پس از جراحی به سرعت بهبود می یابد.
عوارض احتمالی:
- در صورت عدم درمان، با کاهش وزن، کم آبی، شوک و در نهایت مرگ همراه است.
تشخیص:
- پزشک متخصص اطفال در مورد علائم مشکوک از شما سوال می کند. به پزشک بگویید که چند وقت یکبار پرتاب استفراغ رخ می دهد و دقیقا حالت استفراغ چگونه است. پزشک همچنین وزن گیری و رشد نوزاد شما را بررسی می کند و سپس شکم نوزاد را از نظر وجود هرگونه توده معاینه خواهند کرد. پزشک ممکن است برای بررسی بیشتر موارد زیر را تجویز کند:
- سونوگرافی:با استفاده از امواج صوتی و تصاویری که از داخل معده نوزاد شما ایجاد می کند وضعیت مجرای بین مری و معده بررسی خواهد شد.
- عکس برداری با بلع باریم:در این نوع تصویر برداری، نوزاد مایعات خاصی می نوشد که دارای عنصر شیمیایی باریم است، سپس تصویر برداری با اشعه ایکس از معده انجام خواهد شد. باریم باعث می شود معده و روده و مجرای بین آنها با وضوح بیشتری نشان داده شوند.
- همچنین ممکن است آزمایش خون برای بررسی مقدار سدیم و پتاسیم در خون نیاز داشته باشد. اگر نوزاد بیش از حد استفراغ کند ممکن است مقدار زیادی از این مواد معدنی مهم را از دست بدهد.
درمان طب نوین:
- برای جبران مواد معدنی از دست رفته، ابتدا وصل سرم و دریافت مایعات از طریق وریدی برای درمان کم آبی بدن نوزاد انجام خواهد شد. سپس جراحی به نام پیلورومیوتومی برای باز شدن انسداد یا تنگی انجام می شود.
- بعد از بیهوشی جراح عضله پیلوروس ضخیم شده را باز می کند تا مجرای وسیع تری برای ورود غذا به روده ایجاد کند. گاهی اوقات، این کار را می توان با ابزارهای کوچک از طریق برش های بسیار کوچک در شکم کودک انجام داد که به این عمل لاپاراسکوپی می گویند. این جراحی معمولا بین 15 دقیقه تا یک ساعت طول می کشد.
- نوزاد شما بعد از بستری کوتاه مدت، یکی دو روز بعد مرخص خواهد شد و می توانید او را به خانه ببرید. نوزادان معمولاً بلافاصله به شیر خوردن عادی برمی گردند، اما بعضی از آنها ممکن است تا چند روز بعد کمی استفراغ کنند. تنها درمان تنگی پیلور در نوزادان جراحی است پس با همکاری با پزشک سلامتی را به نوزاد بازگردانید.
داروها:
- تا آماده شدن شیرخوار برای جراحی از معاینات و الکترولیت های وریدی استفاده می شود، پس از جراحی معمولاً دارویی نیاز نیست.
فعالیت:
- محدودیتی وجود ندارد.
رژیم غذایی:
- تا زمان جراحی شیرخوار ممکن است شیرخشک های رقیق شده با حجم کم را تحمل کند، در صورت عدم تحمل، شیرخشک از طریق لوله معده به شیرخوار خورانده می شود.
- خوردنی های مفید: خوراک باقلا، خوراک گل کلم، نخود فرنگی پلو ۱، خورش قیمه بادمجان، خورش شوید باقالی، خورش بامیه با قارچ.
نکته:
- پیلور دریچه ای است که بین معده و روده کوچک قرار دارد. برای نگه داشتن غذا در معده بسته شده و سپس باز می شود تا غذا به روده یعنی جایی که هضم رخ می دهد منتقل شود. در نوزادان مبتلا به تنگی پیلور، بافت عضلانی دریچه پلور ضخیم شده و مجرای آن باریک می شود در نتیجه غذا با سرعت کمتری به داخل روده کوچک حرکت می کند. هنگامی که شیر نمی تواند از معده وارد روده شود معده نوزاد شیر تجمع پیدا کرده را به بالا پرتاب می کند. پزشکان دقیقاً نمی دانند که چرا در طی روند رشد جنینی عضلات دریچه پیلور ضخیم می شود، اما این عارضه ممکن است تا حدی ناشی از تغییرات ژنتیکی باشد. به این معنا که می تواند ارثی باشد. اگر یکی از والدین یا هر دو آنها در دوران نوزادی خود دچار تنگی پیلور باشند، احتمال ابتلای کودک آنها 20% بیشتر است. موارد دیگری که باعث می شود احتمال ابتلای نوزاد به تنگی دریچه پیلور بیشتر شود شامل موارد زیر است: جنسیت: پسران بیشتر از دختران دچار تنگی پیلور می شوند. زایمان زودرس:نوزادانی که قبل از هفته سی و هفتم بارداری متولد می شوند احتمال بیشتری برای ابتلا به این عارضه دارند. سیگار کشیدن در دوران بارداری: نوزادان مادرانی که سیگار می کشند بیش از دو برابر نوزادانی مبتلا به تنگی دریچه پیلور به دنیا می آورند. برخی از آنتی بیوتیک ها: اگر مادر در پایان بارداری خود ازیترومایسین یا آزیترومایسین مصرف کند، یا در دوران شیردهی از این داروها استفاده کند، یا نوزاد به دلیل ابتلا به انواع عفونت ها این داروها را در چند هفته اول زندگی مصرف کند، احتمال ابتلا به این عارضه بیشتر خواهد بود.