ترک روی زبان: عبارت است از ترک خوردن زبان که با عناوین دیگری همچون زبان شیاردار و … شناخته می شود از اختلالاتی است که در حفره دهان به وجود می آید و به طور معمول بدون ناراحتی می باشد و در معاینات بالینی و دسته جمعی آشکار و تشخیص داده می شوند. این ترک خوردن زبان نه تنها ظاهری جالبی نداشته بلکه میتواند برای بیمار مشکلاتی را به همراه داشته باشید، از علت های ایجاد زبان شیاردار می توان به نقش توارث و عوامل محیطی و … اشاره کرد. اقدام خاصی برای درمان آن نمی توان انجام داد. در یک تعریف کلی تر می توان گفت زبان شیاردار نیز با عنوان زبان اسکروتوم یا زبان پلیکاتا ( plicata ) شناخته شده است. یک بیماری خوش خیم است که با یک یا چند شیار کم عمق یا عمیق (شکاف) در سطح بالای زبان ایجاد می شود.

علت:

• ترک خوردن زبان می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد که اهمیت به آن می تواند به درمان کمک کند:
• سوء تغذیه
• سندروم دان
• غذاهای داغ
• عامل ژنتیکی
• مشکلات کبدی
• گراماتالوز دهانی
• سندروم ملکرسون روزنتال
• افزایش حساسیت به مواد خاص
• افزایش سن: افزایش سن نیز در برخی مواقع سبب بروز این عارضه می‌شود.
• تب های طولانی مدت و وخیم: در برخی مواقع علت ترک خوردن زبان، تب‌های طولانی در بیماری‌های وخیم است. در این شرایط زبان به دلیل سوء هاضمه دچار ترک‌خوردگی می‌شود.
• غلبه گرمی: در بعضی از اشخاص که دارای مزاج گرم هستند این عارضه بیشتر از سایر اشخاص مشاهده می‌شود. در این حالت مقداری آب لیموترش را روی زبان بمالید، زیرا اسید سیتریک موجود در آن به تدریج سببمحو شدن پوشش روی زبان می‌شود.
• کمبود ویتامین گروه B: یکی از دلایل ترک زبان می‌تواند کمبود ویتامین‌های گروه B در بدن باشد. در صورتی که این ادعا درست باشد می‌توان با مصرف قرص‌های B Complex این مشکل را برطرف نمود. همچنین می‌توان برای جلوگیری از به وجود آمدن این مشکل، مقداری جوش شیرین را در کمی آب حل کرده و قرقره نمایید.
• مشکلات گوارشی: اگر شکاف‌های ایجاد شده بر روی زبان در میانه زبان و به سمت مرکز آن باشند و به نوک زبان نرسیده باشند ممکن است به دلیل وجود مشکلات گوارشی در بدن باشد. این شکاف‌ها می‌توانند نشان‌ دهنده شرایط ضعیف معده یا روده‌ها و قرار داشتن در معرض خطر برخی کمبودهای تغذیه‌ای باشند. برای بهبود این شرایط می‌توان آنزیم‌های گوارشی را از داروخانه و بدون نیاز به نسخه پزشک تهیه نمود. همچنین مصرف برخی مواد غذایی مانند سیب زمینی شیرین، یام، نعناع بیابانی و جوانه ارزن می‌تواند تأثیرگذار باشد.

تشخیص:

• تشخیص معمولاً با بررسی بالینی انجام می شود.بیوپسی به دلیل مشخصه ظاهری تشخیصی، به ندرت لازم است.

درمان طب نوین:

• زبان شیاردار یک بیماری خوش خیم است که هیچ درمان خاصی نیاز نیست. بیماران باید تشویق به مسواک زدن سطح بالای زبان خود شوند تا هرگونه باقی مانده غذا از روی شیار حذف شود، چرا که همان ها ممکن است باعث تحریک یا عفونت بین شیار شوند. این عغونت نه تنها باعث بروز مشکلاتی برای سلامتی فرد می شود، بلکه در شرایطی می تواند باعث ایجاد بوی بد دهان نیز شود.

درمان طب سنتی:

• مرکب 1 استفاده کنید.
• خوردن سرکنگبین شب ها
• اندازه یک حبه دوای جامع امام رضا (ع) با عسل مخلوط کرده و روی زبان بمالید.

داروها:

• معمولاً داروی نیاز نیست.

فعالیت:

• محدودیتی وجود ندارد.

رژیم غذایی:

• از مصرف فرآورده های کارخانه ای، لبنیات پاستوریزه، غذاهای خیلی گرم پرهیز کنید.

نکته:

• زبان جغرافیایی چیست: افراد مبتلا به ترک زبانی گاهی اوقات دچار وضعیتی به نام زبان جغرافیایی هستند. زبان جغرافیایی یک وضعیت التهابی بدون آسیب است که روی سطح زبان تأثیر می گذارد. معمولاً کل زبان با دانه های سفید و صورتی ریز تشکیل شده، اما در زبان جغرافیایی بعضی از این ذرات وجود ندارند و تکه های یکدست و قرمز روی زبان دیده می شود که گوشه های آن ها به سمت بالا رفته است. زبان جغرافیایی نشان دهنده عفونت یا سرطان نیست و معمولاً مشکلی برای سلامتی فرد ایجاد نخواهد کرد. بسیاری از افراد بدون داشتن علم و مشورت گرفتن از متخصصین این حوزه با کوچکترین علایم از هر بیماری وحشت کرده و گاهاً برای فرار کردن از ترس ها و نگرانی های خود به جای مراجعه به متخصص مربوطه از چنین عملی خودداری می کنند. به این دسته از افراد اکیداً توصیه می کنیم، عدم توجه و مراجعه به موقع نه تنها به دندانپزشکی بلکه به هر متخصص و پزشکی دیگری در هر حوزه ای از بهداشت و درمان و بی توجهی به نکات مراقبتی و سلامتی شما می تواند باعث بروز مشکلات گوناگون شود، پس حتماً در صورت بروز و مشاهده هر علامتی با متخصص مربوطه مشورت داشته باشید.