بی اشتهایی: عبارت است از پرخوری مشکل بسیاری از افراد جامعه می باشد، به گونه ای که بسیاری از افراد، دلیل چاقی خود را پرخوری می دانند؛ اما در این میان افرادی نیز هستند که مشکل کم اشتهایی دارند، این موضوع باعث شده تا آنها به وزن ایده ال خود نرسند؛ اگر بی اشتهایی برای مدت کوتاه و به ندرت باشد، جای نگرانی ندارد، اما اگر آخرین باری که از غذا خوردن لذت برده اید را به یاد دارید، باید سعی کنید حالت طبیعی خود را باز به دست آورید؛ کسی که بی اشتها می شود و لب به غذا نمی زند باید تا حدودی احساس خطر کند و به فکر سلامتی خود باشد، زیرا این عرضه باعث کاهش وزن شده و می تواند مانند اضافه وزن و چاقی برای سلامتی مصر باشد. بنابراین لذت بردن از مواد غذایی برای افرادی که دچار بی اشتهایی هستند نباید به یک حسرت تبدیل شود؛ پس اصلا نگران نباشید، زیرا موارد بسیار زیادی وجود دارد که می توانید امتحان کنید و دوباره از خوردن غذاهای مختلف لذت ببرید.

بی اشتهایی عصبی: عبارت است از یک اختلال روانی که طی آن بیمار علی رغم گرسنگی، از خوردن غذا به حد کافی امتناع می کند و به قدری وزن کم می کند که لاغر و نحیف می شود، این بیماری معمولاً به دنبال رژیم گرفتن عادی برای کاهش وزن آغاز می شود، فرد بیمار بسیار کم غذا می خورد و از توقف رژیم لاغری پس از وزن کم کردن خودداری می کند، دریافت ذهنی و تصور فرد از بدن خود دچار اشکال می شود به طوری که علی رغم لاغری زیاد، هنوز فکر می کند که چاق است.

علائم بی اشتهایی عصبی:

1. یبوست
2. افسردگی
3. بی اشتهایی
4. توقف قاعدگی
5. ترس زیاد از چاقی
6. عدم تحمل به سرما
7. امتناع از حفظ حداقل استاندارد وزن بر حسب سن و قد
8. انرژی فردی، علی رغم تحلیل رفتن بدن، در حد خوب است.
9. کاهش وزن به میزان حداقل 15% وزن بدن بدون اینکه بیماری جسمانی وجود داشته باشد.
10. اشکال در برداشت ذهنی از شکل بدن، بیمار علی رغم لاغری زیاد هنوز فکر می کند که چاق است.

علت:

• بدن همیشه لازمه در یک محدوده تعادلی از گرما و رطوبت قرار بگیره تا فعالیتش به درستی انجام بشه، حال اگر هر عامل خارجی این تعادل رو به هم بریزه قدرت انقباض از دهانه معده گرفته شده و اشتهای طبیعی فرد از بین میره، اگر هر عاملی باعث افزایش گرما در دهانه معده شود، معده شل تر از حد طبیعی شده و قدرت انقباضات کمتر و اشتها کمتر می شود (مثلاً تنفس هوای گرم مصنوعی منازل در زمستان) اگر معده سرد شود، درسته تا حدی اشتها زیاد می شود ولی اگر این سرد شدن طولانی شود، رطوبت غیرطبیعی موجب شل شدن جسم و دهانه معده شده و این معده شل شده دیگر قادر نخواهد بود انقباض طبیعی داشته باشد و باز هم بی اشتهایی همونطور که در بالا شرح داده شد ما اینجا دو نوع بی اشتهایی را معرفی کردیم که عامل و سبب این دو ۱۸۰ درجه تفاوت دارند و درمان های متفاوتی هم خواهند داشت.
• آیا تا به حال قبل غذا مقداری شیرینی یا یک ماده غذایی چرب میل کرده اید؟ اگر این کار را انجام داده اید چه اتفاقی افتاده است؟ بله عدم تمایل به خوردن غذا است که به دلیل غلبه صفرا ایجاد می شود. زیرا به محض ترشح صفرا هورمون لپتین (LEPTIN) ترشح شده و در خون پخش می گردد. لپتین از جمله مهم ترین هورمون های ترشح شده در بدن می باشد که بر هیپوتالاموس اثر کرده و پیام سیری ارسال می کند. این هورمون باعث می شود که مغز، هورمون اشتها (گرلین) را کمتر ترشح کرده یا در مواردی اصلا ترشح نکند، بنابراین فرد اشتهای خود را از دست می دهد و میلی به خوردن غذا ندارد. این مسئله تا زمانی که میزان صفرا در حد زیاد باشد ادامه دارد؛ مگر این که فردی بر سر عادت، غذا میل کند یعنی کار ندارد که اشتها وجود داشته باشد یا خیر. از دیدگاه طب سنتی زمانی فرد اشتها پیدا می کند که غذا از معده خارج شده باشد؛ در این هنگام، طحال مقداری سودا را به داخل معده آزاد می کند سپس مغز به صورت هوشمندانه پیام اشتها را به بدن سیگنال می کند؛ اما زمانی که صفرا غلبه پیدا می کند، سودایی که از طحال به سمت معده آزاد می شد کمتر ترشح شده، لذا اشتها تا زمانی که صفرا حضور دارد کم یا قطع می شود. از موارد دیگری که فرد هنگام غلبه صفرا دچار کاهش اشتها می شود، افزایش حرارت ایجاد شده در بدن است؛ آیا تا به حال متوجه شده اید که وزن شما در تابستان نسبت به زمستان کمتر می شود؟ بله این به دلیل کاهش اشتها ناشی از افزایش دما در تابستان است که ایجاد می گردد. گرما یعنی انرژی، لذا مغز به صورت هوشمندانه میزان کالری کمتری را طلب می کند و زمانی که بدن با سردی روبرو می شود این دفعه به صورت هوشمندانه غذای بیشتری را برای تأمین میزان کالری خود طلب می کند. این مسئله مهم عاملی است برای کمتر شدن اشتها هنگام افزایش حرارت بدن؛ حال از صفرا باشد یا قرار گرفتن در هوای گرم مثل فصل تابستان یا کار و فعالیت در مکان های خیلی گرم؛ جالب است بدانید که هنگام کم شدن اشتها، حس بویایی و حس چشایی نیز کاهش چشم گیری پیدا می کند.
• اگر چاق هستید، از بین رفتن اشتها فرصت خوبی برای کاهش وزن است، اما اگر بی اشتهایی به جای چند روز، چند هفته طول بکشد و باعث لاغری بیش از حد و آب رفتن شما شود. این عارضه می تواند دلایل دیگری داشته باشد که عبارت اند از:
• اشکال در دستگاه گوارش: با توجه به این که دستگاه گوارش محل هضم غذا است، اختلالات دستگاه گوارش نیز می توانند باعث بی اشتهایی و کاهش وزن شوند به همین دلیل ممکن است گاهی درد گوارش باعث ترس از خوردن شود و این ترس با بی اشتهایی اشتباه گرفته شود که توصیه می شود در افرادی که بی اشتهایی همراه با علائم گوارشی دارند عوارض گوارش بررسی گردد.
• بیماری: تقریباً تمام عفونت ها می توانند باعث بی اشتهایی شوند و جالب اینجاست که بی اشتهایی مقاومت بدن در برابر خوردن هر چیزی است که به فرآیند بهبودی کمک می کند، به طور مثال سرماخوردگی یا آنفلوآنزا یا در موارد جدی تر بیماری سل. این عارضه را به وجود می آورده هم چنین بیماری هایی مانند: (کم کاری تیروئید، برونشیت مزمن، هپاتیت و نارسایی قلبی) نیز می تواند میل به غذا خوردن را از بین ببرد.
• داروهای شیمیایی: به طور مثال بعضی آنتی بیوتیک ها، جوانه های چشایی را غیرفعال کرده و باعث کندی حرکت غذا در روده شده و احساس پری و سیری بعد از خوردن غذا را طولانی می کنند؛ از طرف دیگر شیمی درمانی و پرتو درمانی نیز از عوامل شایع بی اشتهایی در افراد محسوب می شوند؛ مصرف کدئین، مورفین، آمفتامین، کوکائین و هروئین نیز باعث از دست رفتن اشتها می شود
• ورزش: اگر اخیراً یک برنامه ورزشی را شروع کرده اید، ممکن است دچار بی اشتهایی شوید تا بدن خود را با نیازهای جدید تطبیق دهد.
• کمبودهای تغذیه ای: این عارضه نیز می تواند اشتهای طبیعی را تضعیف کند مخصوصاً اشخاص مسن که ممکن است گرفتار کمبود «روی» در رژیم غذایی باشند؛ این عارضه جوانه های چشایی را از بین می برد
• بارداری: بانوانی که در سه ماهه نخست بارداری دچار کمبود ویتامین خصوصاً ویتامین های گروه B باشند، معمولاً دچار بی اشتهایی همراه با حالت تهوع و استفراغ می شوند.
• مشکلات روحی روانی: به طور کلی، سلامت روانی نقش مهمی در اشتهای انسان دارد؛ تنش های روانی طولانی مدت می تواند شما را به پرخوری سوق دهد؛ ولی فشارهای روانی کوتاه مدت معمولاً اشتها را از بین می برند؛ افسردگی نیز در برخی افراد باعث بی اشتهایی می شود.
• بی اشتهایی عصبی وسواسی: این عارضه اختلالی است که در افراد مبتلا (معمولاً دختران جوان) باعث کاهش غذاخوردن می شود؛ این بیماران وسوسه غذا خوردن دارند، ولی از ترس چاق شدن چیزی نمی خورند؛ برای آنها نخوردن به اندازه ی خوردن راحت است.
• کهن سالی: متخصصان احتمال می دهند بی اشتهایی در سنین بالا از احساسات منفی مانند اضطراب، افسردگی یا دل تنگی ناشی می شود.
• سرطان: از دست دادن اشتها یا بی اشتهایی در سنین بالا از علائم رایج برخی از سرطان ها به ویژه سرطان معده، کولون، تخمدان و پانکراس) است که معمولاً با تغییر در حساسیت به مزه ها همراه است.
• موارد دیگر: اشکال در بلع مواد غذایی، استفراغ و تهوع، تغییر یا کاهش حس چشایی و درد می توانند از دلایل دیگر کاهش اشتها محسوب گردند.
• علل کوتاه مدت متداول احساس بی ‌اشتهایی شامل موارد زیر است: سرما، آنفولانزا، عفونت‌های تنفسی، عفونت ویروسی یا باکتریایی، یبوست، ناراحتی معده، مشکلات هاضمه، رفلاکس اسیدی، مسمومیت غذایی، آلرژی‌ها، سو هاضمه، اشکال معده یا گاستروانتریت، بارداری، عدم تعادل هورمونی، استرس، اثرات جانبی دارو، الکل یا استفاده از دارو، افرادی که در دهان خود احساس درد دارند، مثل آفت دهان، ممکن است بی ‌اشتهایی را تجربه کنند چرا که این درد مانع غذا خوردن آن‌ها می‌شود.
• مشکلات پزشکی: مشکلات هاضمه، نظیر سندرم روده تحریک‌پذیر و بیماری کرون، آسم، دیابت، بیماری مزمن کبد یا کلیه، سطوح بالای کلسیم در خون،HIV و  AIDS، کم کاری تیروئید، پرکاری تیروئید، بیماری مزمن انسدادی ریه، سکته قلبی، سرطان معده یا روده.
• عوارض بعضی از داروها: مسکن‌ها، برخی آنتی‌بیوتیک‌ها، ایمونوتراپی، شیمی‌درمانی، رادیو درمانی ناحیه معده، اگر افراد اخیراً جراحی بزرگی را گذرانده باشند، ممکن است بی ‌اشتهایی را بعد از عمل تجربه کنند. این احساس می‌تواند مربوط به داروهای بیهوشی باشد. استفاده تفریحی از داروهایی نظیر کوکائین، حشیش، و آمفتامین‌ها می‌تواند سبب بی ‌اشتهایی گردد.
• علل فیزیولوژیکی: افسردگی، اضطراب، حملات ترس، استرس، ناراحتی، اختلالات غذا خوردن، نظیر بولیمیا یا بی اشتهایی عصبی.
• سن: بی ‌اشتهایی می‌تواند در افراد مسن متداول‌تر باشد. این مسئله می‌تواند بدلیل استفاده از داروها و تغییرات در بدن، همزمان با سپری شدن عمر باشد. این تغییرات می‌تواند موارد زیر را تغییر دهد: سیستم هاضمه، هورمون‌ها، حس مزه یا بو.
• سرطان: بی‌ اشتهایی یا وزن کم کردن می‌تواند نشانه‌ای از برخی سرطان‌ها باشد، نظیر سرطان لوزالمعده، تخمدان، یا معده، افراد ممکن است در کنار از دست دادن اشتها، موار زیر را نیز تجربه کنند: درد معده، سوزش قلب، احساس سریع سیری، زردی پوست یا چشم‌ها، خون در مدفوع، اگر افراد هر یک از این علائم را تجربه کنند، باید به پزشک گوارش مراجعه کنند، کسی که قادر به یافتن علل مربوطه باشد.

عوارض احتمالی:

1. وسواس
2. زودرنجی
3. کم خونی
4. تغییر شخصیت
5. مشکلات کلیوی
6. کسالت یا بی حالی
7. افسردگی و اضطراب
8. احساس ضعف عمومی
9. پوکی و نرمی استخوان
10. خستگی مفرط (یا زود خسته شدن)
11. ناباروری در مردان به دلیل کاهش سطح تستوسترون
12. اعتیاد به مواد مخدر از سیگار گرفته تا … و مسائل دیگر.
13. تغییر خلق و خو و عصبی شدن (پرخاشگری در کودکان و نوجوانان)
14. اختلالات هورمونی در زنان مانند: (قطع قاعدگی و عادت ماهانه در زنان)
15. اختلالات تنفسی (تنگی نفس یا نفس نفس زدن یا سرفه هایی که روز به روز شدیدتر می شود)
16. مشکلات قلبی مانند: (پرولاپس دریچه میترال، ضربان نامنظم و غیرطبیعی قلب و نارسایی قلبی)
17. اختلالات گوارش مانند: (سوء هاضمه، زخم معده، نفخ معده، ریفلاکس معده، روده تحریک پذیر، یبوست، تهوع و …

تشخیص:

1. پزشک تمام علائم یک فرد را بررسی کرده و از آن‌ها برای تشخیص علل محتمل کاهش اشتهای وی استفاده می‌کند. پزشک ممکن است شکم فرد را با لمس دستی معاینه کند تا هر نوع نفخ، برآمدگی، یا سفتی غیرعادی را حس نماید. این کار می‌تواند به آن‌ها کمک کند تا تشخیص دهند که آیا اختلال دستگاه گوارش سبب کاهش اشتها شده است یاخیر. پزشک ممکن است تست‌های زیر را برای یافتن علت بی ‌اشتهایی انجام دهد:
2. تست‌های خونی
3. تصویربرداری شکمی با اشعه ایکس
4. آندوسکوپی، که در آن یک دوربین پزشک را قادر می‌سازد تا داخل بدن را ببیند.

درمان طب نوین:

• ممکن است پزشک داروهایی را برای افزایش اشتها و یا کاهش سایر علائم، نظیر حالت تهوع تجویز کند. اگر افسردگی و یا اضطراب سبب بی ‌اشتهایی فرد شود، صحبت درمانی و گاهی داروهای ضدافسردگی می‌تواند کمک کننده باشد. اگر پزشک فکر کند که داروی خاصی دلیل از دست دادن اشتهای شما است، ممکن است بتواند دز یا داروی شما را تغییر دهد.

درمان طب سنتی:

• برگ ترب را با غذای روزانه میل کنید.
• برگ چمن تازه را دم کنید و آبش را بخورید.
• تخم کاسنی و رازیانه را بجوشانید و آبش را بنوشید.
• قبل از هر غذا پیاز را در سالاد بریزید و مقداری از آن را بخورید.
• سیر را خوب در دهان بجوید تا با بزاق دهان مخلوط شود و بخورید.
• صبح ناشتا دانه های انگور فرنگی را با شکر ولی بدون هسته بخورید.
• یک شلغم را در خمیر بگیرید و در تنور یا فر خوراک پزی بپزید و بخورید.
• دو مثقال تخم تره و ۲ مثقال تخم مورد را مخلوط کنید و بعد بکوبید و بخورید.
• دویست و پنجاه گرم آب لیمو را با مقداری قند بجوشانید و آن را قوام آورید و به مرور میل کنید.
• ده گرم تخم شاهی را نرم بسایید و ۴ قسمت کنید، هر صبح ناشتا یک قسمت از آن را کفلمه کنید.
• سه شب هر شب ۱۵۰ گرم کشمش سبز بدون دم را در آب خیس کنید. صبح روز بعد ناشتا بخورید.
• یک پیاز را چند قسمت کنید و در سه فنجان آب بجوشانید تا یک فنجان آب باقی بماند و ناشتا بنوشید.
• به مدت سه هفته هر روز ۵ گرم افسنطین را بجوشانید و آب صاف کرده آن را صبح، ظهر و شب بنوشید.
• گوشت گوجه فرنگی را در ماست خرد کنید و در یخچال نگهدارید، هر روز قبل از غذاهای روزانه بخورید.
• تخم کرفس را نرم بکوبید و در پارچه ای بپیچید و در آب انگور بیندازید. مدتی صبر کنید بعد آن مایع را بنوشید.
• نبات مصری، نبات لاهوری و نبات یزدی زرد را مساوی بسایید و روزی سه مرتبه هر بار سه مثقال آن را بخورید.
• دمکرده برگ شبدر يا يونجه + قنطوريون + افسنطين روزی دوبار نصف استکان نیم ساعت قبل از غذا بخورید.
• بابونه شیرازی، آویشن شیرازی و تخم چمن از هر کدام ۱ مثقال بجوشانید بعد آب آن را با نیات شیرین کنید و بخورید.
• اگر بخواهیم اشتها را بیشتر بکنیم باید معده و کبد را مقداری سرد بکنیم مثلاً با خوردن آبلیمو، سرکه، آبغوره، ترشی ها.
• به ترش و شیرین را بدون پوست و تخم، آبش را بگیرید. یک پنجم آب، قند به آن اضافه کنید و آن را قوام آورید و به مرور بنوشید.
• ورزش: هر نوع فعالیت بدنی باعث افت قند خون شده، لذا فرد به صورت ناخودآگاه به سمت مصرف موار غذایی تمایل پیدا می کند.
• دو گرم زعفران ساییده شده را با ۵۰ گرم روغن حیوانی مخلوط کنید و صبح، ظهر و شب هر بار یک قاشق شربت خوری از آن را میل کنید.
• سبزیجات تازه: مصرف این ماده غذایی همراه غذا عاملی است برای افزایش اشتها البته چون فیبر زیادی دارد آن را در حد اعتدال مصرف نمایید.
• جوزبوا، بسباسه، دارچین، فلفل، سعد کوفی، سنبل و آمله مقشر را با شکر مخلوط و بکوبید. هر صبح و عصر هر مرتبه یک قاشق چایخوری بخورید.
• برای افزایش اشتها سیاهدانه، زیره سبز و زیره سیاه را به نسبت مساوی مخلوط و بجوشانید. به مدت سه روز و روزی سه مرتبه یک استکان آب آن را بنوشید.
• چند گنجشک را بکشید و تمیز کنید. آن را در کیسه ای بیندازید و در یک لیتر آب گذاشته و بجوشانید تا پخته شود و تا گرم است مقداری زیره سیاه در آب آن بریزید و بخورید.
• بومادران 10 گرم + نعناع 20 گرم + زیره سیاه 15 گرم + افسنتین 10 گرم، یک قاشق غذاخوری در دو لیوان آب کمی جوشانده، دو استکان قبل از هر غذا میل نمایید. (بسیار مجرب).
• بابونه + به لیمو + زنجفیل + پونه، همه گیاهان را به نسبت مساوی مخلوط کرده و به صورت دم کرده یک قاشق مرباخوری از این مخلوط در یک لیوان آب جوش، یک ساعت قبل از غذا، مصرف کنید.
• عرق یونجه + عرق بومادران + عرق ترخون + عرق ریحان به یک نسبت ترکیب کنید و یک استکان قبل و بعد از ناهار و شام به کودک بدهید بعد از گذشت دو هفته یک چهار استکان به کودک بدهید.
• وعده های غذایی: سعی کنید وعده های غذایی خود را در اوقات معینی مصرف کنید؛ یعنی برنامه غذایی مشخص و سر ساعت داشته باشید؛ مثلاً صبحانه را در ساعت ۷ صبح، ناهار در ساعت ۲ و شام در ساعت ۹ شب میل کنید.
• هر صبح ناشتا گز علفی و گز خونساری را با هم بجوشانید و بخورید. بیست گرم ساقه های گلدار و خشک پونه کوهی را در یک لیتر آب جوش ۱۲ دقیقه دم کنید. بعد آن را صاف و با عسل شیرین کنید. قبل از هر غذا یک فنجان بنوشید.
• سرکه و به را با هم بجوشانید به سین می شود که در دمان دیابت فوق العاده است و اگر عسل را به این اضافه کنید (سرکنگبین به) می شود که بهترین داروی ضد ویار و حالت تهوع خانم های باردار است و برای افزایش اشتها نیز مفید است.
• از آب مرکبات غافل نشوید، سالاد کرفس را دریابید، شکلات تلخ بخورید، پروتئین‌های حیوانی مصرف کنید، برنج سرخ‌ شده بخورید، به گوشت آب‌لیمو و گلپر بزنید، غذایتان را آرایش کنید، ظرف‌های غذایتان را رنگی کنید، از چاشنی ‌ها کمک بگیرید.
• 10 تا 15 گرم از میوه های رازک را که خشک کرده اید در یک لیتر آب جوش 12 دقیقه دم کنید؛ بعد آن را صاف کرده و با عسل شیرین سازید و هر روز 2 تا 3 فنجان از آن را بنوشید. رازک تقویت کننده تلخی است که شما را زود به اشتها می آورد.
• تنوع غذایی: اگر لذت غذا خوردن را از دست داده اید، هر چه را که دوست دارید، بخورید و برنامه غذایی خود را عوض کنید؛ از غذاهایی که برایتان اشتها آور است استفاده کنید البته ما رژیم غذایی ناسالمی را توصیه نمی کنیم، هدف بالا بردن ضریب اشتها است.
• اگر بی اشتها شده اید و میل به خوردن غذا کم شده است آب سیب درختی و آب زرشک از هر کدام ۲ لیوان، آب لیموشیرین ۱ لیوان و ۵۰۰ گرم شکر همه را مخلوط کنید و روی آتش ملایم بجوشانید تا قوام آید. هر صبح، ظهر و شب بعد از غذا یک فنجان از آن را میل کنید.
• از مواد غذایی اشتها آور بیشتر استفاده کنید: بامیه، قارچ، ریواس، خیارسبز بوته ای، کدوخورشتی، گوجه فرنگی، آلو، آلوچه، نارنگی گریپ فروت، نارنج، لیموترش، شفتالو، شلیل، کیوی، هلو، آلوبخارا، آلبالو، تمرهندی، شاه توت،. توت قرمز از مواد غذایی اشتها آور محسوب می شوند.
• مواد ترش مزه: نوشیدن نصف استکان مواد ترش مزه ای مانند: (آب غوره، سرکه محلی، آب زرشک، لیموترش آب نارنج، آب گریپ فروت و …) ۱۰ دقیقه قبل از غذا کمک خوبی برای افزایش اشتها می باشد، خصوصاً هنگام غلبه صفرا (البته به شرطی که مشکل دستگاه گوارش نداشته باشید)
• دمنوش ترکیب مساوی (۱ واحد سبوس برنج + ۲ واحد زرشک + ۴ واحد عناب): مواد را با هم ترکیب نموده، یک قاشق از ترکیب را با یک لیوان آب جوش دم کنید، ولرم که شد صاف کرده و میل نمایید؛ این دمنوش مصلح صفرا بوده و بی اشتهایی ناشی از حالت تهوع و ویار را نیز درمان می کند.
• مایعات کافی: اگر برنامه ورزشی تازه ای شروع کرده اید، مهم ترین نیاز شما مایعات است؛ کم آبی بدن، هم می تواند باعث افزایش اشتها شود و هم می تواند بی اشتهایی ایجاد کند؛ لذا پیش از شروع تمرین و بلافاصله بعد از آن یک لیوان آب بنوشید؛ به علاوه مایعات را اندازه ای بنوشید که رنگ ادرار همیشه زرد روشن باشد.
• صبحانه: صبحانه یک وعده غذایی بسیار مهم است. مصرف یک صبحانه سالم و کامل می تواند بعد از یک شب طولانی، متابولیسم بدن را تحریک کند و بدن را برای کل روز آماده سازد؛ خوردن صبحانه به انسان کمک می کند انرژی مورد نیاز خود را تأمین کرده و در طول روز فعال باشد؛ بنابراین اشتهای شما نیز افزایش پیدا خواهد کرد.
• دمنوش ترکیب (چای مکی + گل زوفا + پرسیاوش): این مواد را به نسبت مساوی با هم مخلوط کرده هر بار یک قاشق مرباخوری با یک لیوان آب جوش دم کنید، ولرم که شد با عناب ساییده شده شیرین کرده و میل نمایید؛ این دمنوش در حالی که مصلح صفرای اضافه در بدن می باشد، قادر است بی اشتهایی ناشی از عفونت را نیز درمان کند.
• دمنوش ترکیب (۳ واحد عناب + نیم واحد لیموعمانی زرد + ۱ واحد گل گاوزبان): مواد را با هم ترکیب کرده یک قاشق از مواد را با یک لیوان آب جوش دم کنید سپس ولرم که شد صاف نموده و میل نمایید؛ این دمنوش نه تنها کم اشتهایی ناشی از غلبه صفرا را درمان می کند، بلکه کم اشتهایی ناشی از مشکلات روحی روانی را نیز بهبود می بخشد.
• برنامه غذایی که برای درمان بی اشتهایی و افزایش وزن افراد لاغر اندام تجویز می شود، برخلاف رژیم کاهش وزن، معمولاً زمان بر بوده و شاید حتی از ۱ تا ۳ ماه زمان لازم باشد تا وزن فرد زیاد شود، زیرا افزایش اشتها می تواند یک کار پیچیده باشد به خصوص اگر بیمار با غذاهایی مواجه شود که وسوسه کننده نیستند یا برای فرآیند افزایش وزن نمی توانند مفید باشند.
• دمنوش ترکیب (برگه هلو + آلبالوخشک + زرشک): مواد را به قسمت مساوی ترکیب کرده ۲ قاشق از ترکیب را با یک لیوان آب جوش دم کنید سرد که شد آب و ترکیباتش را با هم مصرف نمایید؛ این دمنوش به دلیل داشتن ویتامین های گروه B ویتامین C و املاحی مانند آهن و طبع خنکی که دارد هم صفرای اضافه را خنثی کرده و هم با تأمین ویتامین ها و اصلاح بدن، کم اشتهایی را درمان می کند.
• کنترل دارو: احتمال دارد داروی شما باعث بی اشتهایی شده باشد که توصیه می شود موضوع را با پزشک خود در میان بگزارید تا داروی دیگری که باعث کاهش اشتها نمی شود برای شما تجویز نماید، بین وعده های اصلی غذایی، چیزی نخورید. به غذا به عنوان بخشی از درمان بیماری خود نگاه کنید، یعنی نگویید میل ندارم، فکر کنید دارو مصرف می کنید. کاری کنید اوقات صرف غذا دلپذیر و خوش آیند باشند، به طور مثال: در منزل همراه با اعضای خانواده و در خارج از منزل با دوستان خود غذا میل کنید.
• میزان حجم غذا: مصرف وعده های غذایی بزرگ نمی تواند به افرادی که دارای اشتهای کم هستند کمک شایانی نماید از این رو مصرف وعده های غذایی کوچک تر می تواند مثمر ثمر باشد؛ لذا سعی کنید وعده های غذایی خود را به چند وعده کوچک تر تقسیم کنید و آن را به صورت مکرر مصرف نمایید؛ این کار می تواند به شما کمک کند تا بعد غذا احساس خوب و سبکی داشته باشید؛ همچنین از تغییر عادت غذایی خود نترسید و سعی کنید غذاهایی را مصرف کنید که تمایل دارید و هوس کرده اید (البته از نوع سالم)؛ اگر دوست دارید وعده غذایی بزرگی در صبحانه بخورید این کار را انجام دهید. اگر دوست دارید زمان شام را به دو وعده غذایی کوچکتر تقسیم کنید حتماً این کار را امتحان کنید.
• ضمناً باید پرهیز کنید از دخانیات، مشروبات الكلی، گرما، آب خوردن بعد از غذا، پنیر تازه، توت ترش، پسته وحشی، نوشابه ها، مغز بادام کهنه برای بهبودی سریع تر از خوردنی هایی مانند زردآلو، پرتقال، لیمو، سیب درختی، خربزه، زالزالک، گریپ فروت، ترنج قبل از غذا، دارابی قبل از غذا، انجیر قبل از غذا، گرمک قبل از غذا، هلو، به شیرین خام، گلابی، تو سرخ، گوجه فرنگی، کلم، شلغم سفید پخته، هویج، چغندر، کاهو، بامیه، کرفس، مرزه، جعفری، ترشک، ترخون، کاهو با سرکه، موسیر، بادنجان، پیاز خام، شاه تره، ترشی پیاز با غذا، ترشی سیر با غذا، تره، تخم ترب، تخم مرزه، تخم کرفس، زعفران، جویدن سقز، بید مشک، رب غوره، گلپر با ترشی جات، گلپر با غذا، آناناس، سرکه با غذا، دوغ، گشنیز، نمک، خاکشیر، عرق بهار نارنج، سالادکاهو،کمپوت همه نوع، تمشک، آب جوشانده مشک ترامشیع، شربت به ليمو، آرتیشو، آب سماق، بادیان، شربت به، زردچوبه، آش شلغم، زیره بیشتر استفاده کنید.

اشتهاآور برای کودکان:

• بچه را یک حجامت عام بکنید.
• بیش از حد معمول، سیب و به بخورید.
• روزی یک استکان شربت آبلیمو طبیعی با عسل به طفل بدهید.
• چهار انگشت کنار ناف را بادکش کنید و به سمت کبد ببرید اشتها باز می شود.
• روغن مالی ناف و شکم نوزادان با روغن کرچک و یا روغن سیاه دانه؛ این کار همچنین باعث رفع نفخ، دل پیچه و قولنج نوزادان نیز می شود.
• جنطيانا، نخود الوند، مرمکی، مقل ازرق، مصطکی و صمغ عربی از هر کدام ۱ مثقال نرم کوبیده و هر روز به قدر ۱ عدد ماش از آن را به او بدهید.
• خاکشیر یک قاشق غذاخوری + آب گرم یک لیوان + یک قاشق مرباخوری عسل همه را مخلوط کنید و به مدت 21 روز به کودک خود بدهید.
• برای اینکه کودک میل بیشتری به خوردن غذا پیدا کند یک قاشق غذاخوری گرد گلوکز را در نصف استکان آب و یا آب میوه مخلوط و به او بدهید.
• ضمناً باید از خوردن پنیر تازه، کوکا، گرما و آب خوردن پس از غذا پرهیز کرد و از خوردنی هایی که اشتهاآور است مانند: اسفناج، انگور زرد و رسیده، آب انگور بیشتر استفاده کرد.
• یکی از دغدغه های مهم والدین بی اشتهایی کودکانشان بوده، مخصوصاً با شروع فصل گرما این مشکل شیوع بیشتری پیدا می کند، اگر طفل یبوست دارد ابتدا باید به شناخت علت و درمان آن پرداخت، والیدن در مواجهه با این مسئله ضروریست ابتدا علت آن را توسط کارشناس، بررسی نمایند، و اگر این بی اشتهایی علت مشخص نداشت از روش های عمومی برای درمان کمک بگیرند، ولی در کل یکی از بهترین داروها افزایش اشتها دمکرده مخلوط عناب خشک و بذر یونجه می باشد، این مخلوط بهترین جایگزین برای داروهای شیمیایی است.

درمان بی اشتهایی پس از روزه گرفتن یا رژیم:

• برای درمان آن کمی عسل با کمی گلاب مخلوط کنید و بخورید.
• ضمناً از مصرف پنیر تازه، توت ترش، گرما، مشروبات الکلی، آب خوردن پس از غذا، کوکا،کوکائین پرهیز کنید.

درمان بی اشتهایی پس از بیماری و نقاهت:

• برای درمان آن باید پس از هر غذا یک فنجان آب دمکرده نعناع بنوشید.
• ضمناً بهتر است از شلغم پخته یا خردل استفاده کرده و همچنین قبل از صرف غذا پر تقال میل کنید.
• یک برابر آب زرشک، یک برابر آب، نیم برابر آب لیمو و مقداری شکر مخلوط کنید و به مرور بنوشید.
• پنجاه گرم گل بیدمشک را در یک لیتر آب دم کنید بعد آب آن را صاف و با عسل شیرین و روزی سه فنجان به نوبت بنوشید.
• بیست تا سی گرم برگ بو را در یک لیتر آب جوش ۱۲ دقیقه دم کنید، آب آن را صاف و با عسل شیرین کنید و قبل از هر غذا یک فنجان بنوشید.
• ده گرم برگ خشک سوسنبر را در یک فنجان آب جوش ۱۲ دقیقه دم کنید، بعد آب آن را صاف و شیرین کرده بنوشید و روزی سه تا چهار مرتبه تکرار کنید.
• بیست گرم ساقه های گلدار آویشن خشک را در یک لیتر آب جوش ۱۲ دقیقه دم کنید بعد آب آن را با عسل شیرین کرده و روزی ۵ فنجان آن را به مرور بنوشید.
• سی گرم ریشه توت فرنگی را در یک لیتر آب روی حرارت ملایم زیاد بجوشانید بعد آب صاف کرده آن را با عسل شیرین سازید و روزی سه فنجان به نوبت بنوشید.
• پنج تا ده گرم ریشه خشک ریوند چینی را نیم کوب کرده و در یک لیتر آب بجوشانید و ۱۵ دقیقه دم کنید بعد آب آن را صاف کرده و قبل از هر غذا یک فنجان بنوشید.
• پانصد گرم سرهای مارچوبه تازه را آب بگیرید و با همان اندازه ملاس نیشکر مخوط کنید و در ظرفی بریزید و در جای خنک نگه دارید. هر روز چهار قاشق به نوبت بخورید.
• پنجاه گرم برگ و یا پوست درخت جوان بید مشک را در یک لیتر آب ۲ دقیقه بجوشانید بعد ۱۰ دقیقه دم کنید و آب آن را پس از شیرین کردن روزی سه فنجان به نوبت بنوشید.
• بیست گرم ساقه های گلدار و خشک پونه کوهی را در یک لیتر آب جوش ۱۲ دقیقه دم کنید بعد آب صاف کرده آن را با عسل شیرین ساخته و قبل از هر غذا یک فنجان بنوشید.

داروها:

• گارلت
• درونابینول
• هماتینیک
• مجسترول
• سیپروهپتادین
• مژسترول یا مجسترول

فعالیت:

• از انجام فعالیت های شدید بدنی پرهیز کنید.

رژیم غذایی:

• از مصرف فرآورده های کارخانه ای، لبنیات پاستوریزه و غذاهای گرم و سرد بدون مصلح غذایی پرهیز کنید.
• خوردنی های مفید: سالاد گوجه فرنگی، سس کلم برگ سفید، سس لیموترش، مربای انجیر خام، شیر فندق و بادام هندی وانیلی، دمنوش آلبالو، خوراک باقلا، خوراک عدس و اسفناج، خوراک عدسی ساده، خوراک کدو خورشتی با سویا، خوراک کدو خورشتی با قارچ، خوراک کدو بادمجان، خوراک قارچ و لوبیا سبز، خوراک قارچ و فلفل دلمه ای، خوراک قارچ و سیب زمینی، خوراک قارچ طعم دار، خوراک گل کلم، خوراک کلم بروکلی، خوراک تند بامیه، خوراک بورانی، خوراک مخلوط، آش گوجه فرنگی ۱، آش شولی ۱، آش رب، دم پخت گوجه ۲، پلو مخلوط، عدس پلو ساده، عدس پلو با قارچ، لوبیا سبز پلو ۳، نخود فرنگی پلو ۱، خورش قیمه بادمجان، خورش شوید باقالی، خورش بامیه با قارچ، سوپ کدو خورشتی، سوپ قارچ ۱، سوپ کلم بروکلی 1، سوپ گشنیز، سوپ کدو قلیانی، سس معطر، سمنو با گندم و جو.
• خوردنی های مضر: بورانی بادمجان و ماست سویا، خوراک لوبیا سفید ساده، خوراک نخود با سویا، آش گندم با کرفس، آش شله قلمکار، آش جو با حبوبات ۲، آش حبوبات ۱، خورش کرفس ۱، خورش لوبیا سبز، کتلت سویا با گندم جوانه زده، فلافل ساده، فلافل تنوری، فلافل با جعفری، شیر سویا، کشک سویا، سس مایونز گیاهی، سس جعفری.

نکته:

• کسی که مزاج او گرم و پیه تن او کم باشد و رگ های او فراخ تر و خون در وی بسیار باشد، بر گرسنی صبر تواند کرد، زیرا چربی خون او به سبب گرمی مزاج، غذای او می گردد.
• هضم تند ناشی از گرمی معده و کبد، و هضم کند ناشی از سردی معده و کبد است.
• احساس عدم تمایل به ادامه غذا خوردن را سیری گویند. دو نوع سیری داریم: اول سیری روان تنی دوم سیری فیزیولوژیکی.
• سیری روان تنی: این احساس زمانی در شخص ایجاد می شود که معده اش گنجایش غذای بیشتری ندارد (تنی) و از غذا خوردن نیز دل زده شده است (روانی). به عبارت دیگر در سیری روان تنی شخص آن قدر می خورد که دیگر نتواند به خوردن ادامه دهد. در یک کلام سیری روان تنی یعنی پرخوری. با کمال تأسف باید گفت که اکثریت مردم جهان به این روش سیر می شوند. این نوع سیری که بدون در نظر گرفتن نیاز بدن و امکانات دستگاه گوارش به دست می آید پیامدهای بد و ناخواسته ای دارد.
• سیری فیزیولوژیکی: این احساس زمانی دست می دهد که شخص آگاهانه غذا بخورد و نیاز بدن و امکانات دستگاه گوارش را در نظر داشته باشد و در پی هوس غذا خوردن و لذت بردن از آن نباشد. یک کامیون ۱۰ تنی اگر همیشه ۱۲ تن بار حمل کنند موتورش زود فرسوده می شود و از کار می افتد. لذا غذا باید مفید و به اندازه کافی مصرف شود تا همیشه بدن سالم بماند.