بیماری لایم: یک اختلال التهابی که خصوصیات آن عبارت است از یک بثور پوستی که به دنبال آن پس از هفته ها تا ماه ها علائم مربوط به دستگاه عصبی مرکزی، دستگاه قلب و عروق و مفاصل ظاهر می گردد. اکثر افراد مبتلا به بیماری لایم دچار ناخوشی شدید نیستند. این عارضه می تواند یک بیماری خود محدود شونده بوده و بدون درمان برطرف شود. نام بیماری لایم برگفته از محلی است که اولین بار این بیماری در آنجا توصیف شد. این بیماری در کودکان اغلب با آرتریت روماتویید جوانان اشتباه می شود، بیماری لایم هنوز یک بیماری ناشایع است.
علائم:
- گلو درد
- تب و لرز
- درد پشت
- تهوع و استفراغ
- درد و ناراحتی عضلانی
- خستگی و خواب آلودگی
- نقص گردنی همراه سردرد
- بزرگی طحال و گره های لنفاوی
- بزرگی قلب و اختلالات ریتم قلب
- درد مفصلی مهاجر، که نهایتاً با قرمزی و گرمی مفصل همراه است.
- یک برآمدگی پوستی کوچک قرمز (پایول) بر روی پوست ران، باسن یا زیر بغل که تا اندازه 50 سانتی متر رشد کرده و معمولاً رشد آن با پاک شدن قسمت مرکزی ضایعه همراه است. این ضایعه ممکن است به صورت متعدد ظاهر شود.
علت:
- عفونت با یک اسپیروکت (نوعی باکتری)، به نام بورلیا بورگدورفری، که در اثر گزش کنه گوزن به انسان منتقل می شود، بسیاری از بیماران گزش کنه در محل ایجاد ضایعه را سه روز تا چهار هفته قبل از پیدایش ضایعه پوستی گزارش می کنند.
عوامل افزایش دهنده خطر:
- جاهایی که کنه ها در آنجا فراوانند، نظیر علفزار یا بوته زار
پیشگیری:
- استفاده از ترکیبات موثر دفع کننده حشرات
- استفاده از لباس های محافظ دارای یقه و سرآستین تنگ
- بررسی دقیق پوست و برداشتن کنه های یافت شده در سطح پوست.
- برای سگ و گربه خانگی خود از گردن بندهای حاوی مواد دفع کننده کنه استفاده کنید
عواقب مورد انتظار:
- ضایعه پوستی در برخی بیماران با درمان در عرض ده روز قابل علاج بوده و این درمان ممکن است از بروز سایر علائم جلوگیری کند، در غیر این صورت، علائم مفصلی و علائم مربوط به دستگاه عصبی مرکزی و دستگاه قلبی عروقی معمولاً به آهستگی در عرض 3 الی 2 سال برطرف می گردند، علائم اغلب پس از چند سال، بدون گزش مجدد کنه، عود می کنند.
عوارض احتمالی:
- نارسایی احتقانی قلب
- آسیب مغزی دایمی (نادر)
- تغییر شکل دایمی مفصل
- اختلال اعصاب خارج مغزی (نوروپاتی محیطی)
تشخیص:
- پزشکان بیماری لایم را براساس علائم بیمار و سابقه قرار گرفتن در معرض نیش کنه تشخیص می‌دهند. آزمایش خون دو مرحله‌ای اگر به درستی استفاده شود مفید است. اما صحت آزمایش به زمان آلوده شدن بستگی دارد. در چند هفته اول عفونت، آزمایش ممکن است منفی باشد، زیرا تولید آنتی‌بادی‌ها چند هفته طول می‌کشد. انجام آزمایش برای بیمارانی که علائم بیماری لایم ندارند توصیه نمی‌شود. هرچه درمان زودتر انجام شود، احتمال پیشرفت بیماری کمتر است.
پزشکان ممکن است علائم را تشخیص ندهند، به ویژه در مناطقی که عفونت لایم شیوع ندارد، همچنین تا 30% از عفونت‌ها با بثورات پوستی همراه نیستند. بیشتر آزمایشات بیماری لایم برای تشخیص آنتی بادی‌های ساخته شده توسط بدن در پاسخ به عفونت طراحی شده است. تولید آنتی‌بادی‌ها ممکن است چندین هفته طول بکشد، بنابراین بیماران در صورت آلودگی اخیر ممکن است آزمایش به اشتباه منفی نشان دهد. آنتی‌بادی‌ها به طور معمول ماه‌ها یا حتی سال‌ها پس از از بین رفتن عفونت در خون باقی می‌مانند. بنابراین، نمی‌توان از این آزمایش برای تعیین بهبودی استفاده کرد. عفونت با بیماری‌های دیگر، از جمله برخی بیماری‌های منتقله از طریق کنه، یا برخی بیماری‌های ویروسی، باکتریایی یا خودایمنی، می‌تواند منجر به نتایج آزمایش مثبت کاذب شود.
درمان طب نوین:
- استفاده از چوب زیر بغل در راه رفتن برای برداشتن وزن از روی مفاصل مبتلا در صورت لزوم.
- درمان زودرس در پیشیگیری آسیب عصبی و ایجاد آسیب های عصبی برگشت ناپذیر اهمیت دارد.
- کمپرس گرم برای کاهش درد مفصلی با حمام داغ، یا استفاده از کیسه های گرم کننده، لامپ های گرما زا یا درمان با قرارگیری در معرض جریان های گردابی.
- از آنتی‌بیوتیک‌ها برای درمان عفونت لایم در مراحل اولیه استفاده می‌شود. برای بیماران به طور معمول داکسی‌سایکلین به مدت 10 روز تا 3 هفته یا آموکسی‌سیلین به مدت 2 تا 3 هفته تجویز می‌شود. تا 90% موارد، آنتی‌بیوتیک عفونت را درمان می‌کند. در غیر این‌صورت، ممکن است آنتی‌بیوتیک‌های دیگری به صورت وریدی تجویز شود.
- در بیماری لایم منتشر اولیه که در صورت عدم درمان عفونت لایم اتفاق می‌افتد، آنتی‌بیوتیک خوراکی برای علائمی مانند فلج صورت و ریتم غیر طبیعی قلب توصیه می‌شود. در صورت ابتلا به مننژیت، التهاب غشای مغز و نخاع، یا مشکلات شدید قلبی، آنتی‌بیوتیک‌های وریدی توصیه می‌شود. در مرحله آخر لایم، ممکن است بیمار آنتی‌بیوتیک خوراکی یا وریدی دریافت کند. بیماران مبتلا به آرتروز طولانی مدت درمان استاندارد آرتروز را دریافت می‌کنند. هیچ درمانی برای سندرم بیماری لایم پس از درمان که در 10 درصد افراد اتفاق می‌افتد، وجود ندارد.
- اگر زیر پوست خود کنه را دیدید، هرچه سریع‌تر آن را با یک موچین ظریف بردارید و با فشار مداوم به سمت بالا بکشید. اگر قسمت‌هایی از کنه در پوست باقی مانده است، سعی کنید آنها را نیز با موچین بردارید. بعد از خارج شدن همه چیز، محل گزش را با مالیدن الکل یا آب و صابون تمیز کنید. اگر در طی 36 تا 48 ساعت کنه را بردارید، احتمال آلوده شدن بسیار کم است.
برخی از افراد نسبت به کنه واکنش آلرژیک دارند، بنابراین بلافاصله متوجه گزش می شوند. بعد از برداشتن و کندن کنه باید آن را در آب صابون یا الکل قرار دهید، آن را به یک تکه نوار بچسبانید، یا آن را در توالت باندازید.
درمان طب سنتی:
- انجام حجامت عام هر ماه یک بار.
- خوردن سرکنگبین روزی یک لیوان.
- استفاده کردن از آنتی بیوتیک های خوراکی گیاهی نظیر دوسین (سیاهدانه و عسل)، سیر، پیاز، تره فرنگی، لیمو، میخک، سرکه، زنجبیل، زردچوبه، آویشن،
داروها:
- سفوتاکسیم
- سفوروکسیم
- سفتریاکسون
- آزیترومایسین
- داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی
- آنتی بیوتیک وریدی ممکن است برای مراحل دیررسی تجویز شود.
- داروهای کورتونی برای کاهش التهاب در قلب یا دستگاه عصبی مرکزی
- یک آنتی بیوتیک خوراکی به مدت 21 الی 14 روز برای مراحل اولیه بیماری
فعالیت:
- تا برطرف شدن علائم التهاب فعال در بستر استراحت کنید، سپس فعالیت طبیعی خود را به تدریج از سر گیرید.
رژیم غذایی:
- رژیم خاصی نیاز نیست.