سیلیکوز: عبارت است از التهاب مزمن ریه ها ناشی از استنشاق غبار سیلیکا (کوارتز). سیلیکوز شایعترین نوع پنوموکونیوز (گروهی از بیماری های ریوی ناشی از استنشاق غبارهای برخی مواد معدنی است).
علائم:
- خلط خونی
- بی اشتهایی
- خشونت صدا
- کوتاهی نفس
- خواب نامنظم
- درد قفسه سینه
- کبودی ناخن ها
- علائم نارسایی قلبی
- احساس ناخوشی عمومی
- سرفه با خلط کم یا بدون خلط
علت:
- استنشاق طولانی مدت ذرات ریز کریستال های آزاد سیلیکا (دی اکسید سیلیکون). معمولاً این عارضه به دنبال 30 الی 20 سال مواجهه با غبارهای مذکور ایجاد می شود ولی در صورت مواجه شدن شدید ممکن است این زمان کمتر از 10 سال باشد.
عوامل افزایش دهنده خطر:
- مشاغلی نظیر معدن کاری، سنگ بری، سفال گری، تراشکاری فلزات، حفر تونل و کار با دستگاه های ماسه بادی، تغذیه نامطلوب، استعمال دخانیات.
پیشگیری:
- استفاده از ماسک محافظ یا هود هواکش در طی مواجهه با غبار سیلیکا، عدم استعمال دخانیات، شرکت در برنامه های ورزش منظم برای مطلوب نگاه داشتن وضعیت قلبی، ریوی.
عواقب مورد انتظار:
- این بیماری در حال حاضر غیر قابل علاج محسوب می گردد. این بیماری طول عمر را کاهش می دهد. سیلیکوز باعث اختلال ریوی پیشرونده می گردد، با این حال علائم بیماری با درمان قابل تسکین یا کنترل هستد. تحقیقات علمی درباره علل و درمان این بیماری ادامه دارد و این امید وجود دارد که درمان هایی موثر و در نهایت علاج بخشی برای آن عرضه شوند.
عوارض احتمالی:
- سرطان ریه
- پلوزری (التهاب پرده جنب)
- سل (در مراحل پیشرفته سیلیکوز)
- نارسایی قلبی ناشی از بیماری ریوی
- کلاپس ریه (خالی از هوا شدن قسمتی از ریه یا همه آن)
تشخیص:
- بررسی های تشخیصی ممکن است شامل رادیوگرافی سینه، آزمون های عملکرد ریه و برونکوسکوپی (عبور دادن یک وسیله بصری با چراخی در نوک آن از نای و سپس نایژه ها به منظور مشاهده داخل آنها) باشد.
درمان طب نوین:
- واکسیناسیون بر ضد آنفولانزا و پنوموکوک.
- درمان موثری برای سیلیکوز شناخته نشده است.
- اقدام به درمان طبی در مورد هرگونه عفونت ریوی شامل سرماخوردگی
- نقل مکان به یک منطقه آب و هوایی گرم و خشک در صورت پیشرفته بودن بیماری
- پیشیگری از ابتلا به عفونت ها با دوری کردن از اجتماعات و افراد دچار عفونت های تنفسی
- از یک دستگاه مرطوب کننده با بخار سرد برای ریق کردن ترشحات ریوی و در نتیجه تخلیه آسان تر ترشحات با سرفه استفاده کنید. دستگاه مرطوب کننده را هر روز تمیز کنید.
- فیزیوتراپی تنفسی (نظیر سرفه کنترل شده) و تخلیه ترشحات ریوی به پاکسازی ترشحات کم می کند. آموزش های طبی لازم در مورد این اقدامات فیزیوترای باید به بیمار ارائه شود.
داروها:
- آنتی بیوتیک که برای عفونت ها، داروهای گشاد کننده نایژه ها (انواع خوراکی یا استنشاقی) همراه استنشاق درمانی (در ابتدا تحت نظارت متخصص مربوطه) جهت گشاد کردن لوله های نایژه ای تا حداکثر میزان ممکن. برای ناراحتی خفیف، استفاده از داروهای بدون نسخه، نظیر استامینوفن یا آسپرین ممکن است کافی باشد.
فعالیت:
- در طی دوره عفونت ها در بستر استراحت نمایید، پس از درمان به محض بهبود علائم هرچه سریعتر فعالیت های طبیعی خود را از سر بگیرید.
رژیم غذایی:
- رژیم خاصی نیاز نیست. افزایش مصرف مایعات توصیه می شود.