پدیده بیماری رینود: بیماری رینود یک اختلال اولیه دستگاه گردش خون است که جریان خون انگشت دست و گاهی انگشتان پا را درگیر می سازد، پدیده رینود یک اختلال دستگاه گردش خون است که به عنوان عارضه ای از سایر بیماری ها بروز می کند. هر دو اختلال مذکور شریان های کوچک دست و پا را درگیر ساخته و در هر دو جنس دیده می شوند ولی در خانم های سنین 40 الی 20 سال شایعتر است.
انواع بیماری رینود:
- رینوداولیه: این بیماری که رینود نیز نامیده می شود، اغلب با یک مشکل پزشکی با بیماری همراه نیست. احتمال دارد آنقدر خفیف باشد که بسیاری از افراد مبتلا به رینود اولیه به دنبال درمان نباشند. حتی می تواند خود به خود بهبود یابد.
- رینود ثانویه: این فرم که پدیده رینود نیز نامیده می شود، ناشی از یک بیماری است. اگرچه رینود ثانویه نسبت به فرم اولیه شایع نیست، اما جدی تر و خطرناک تر است. علائم و نشانه های رینود ثانویه معمولاً در حدود ۴۰ سالگی ظاهر می شوند.
علائم:
- عفونت های مزمن اطراف ناخن های انگشتان دست و پا
- بروز زخم در نوک انگشتان به دلیل ناکافی بودن جریان خون انگشتان علائم به تدریج در طی سال ها بارز می گردند. در مورد پدیده رینود علائم ممکن است ناگهانی آغاز گردند.
- رنگ پریدگی انگشتان هنگام مواجهه با سرما یا استرس، پس از رنگ پریدگی، حالت کبودی و سپس قرمزی انگشتان بروز می کند، درد، کرختی و گز گز کردن با این تغییرات رنگ همراه است. گرما این علائم را تخفیف می دهد.
علت:
- اضطراب و استرس
- قرار گرفتن در معرض سرمای زیاد
- سیگار کشیدن:سیگار کشیدن رگ های خونی را منقبض می کند.
- آسیب به دست یا پا:به عنوان مثال می توان به شکستگی مچ دست، جراحی یا سرمازدگی اشاره کرد.
- سندرم تونل کارپ:این وضعیت شامل فشار بر روی عصب اصلی ناحیه مچ دست، ایجاد بی حسی و درد در آن است که می تواند دست را در معرض دمای سرد قرار دهد.
- انقباض شریان های تأمین کننده خونرسانی انگشتان دست و پا در اثر حساسیت بیش از حد به سرما، این حساسیت ممکن است ناشی از عملکرد ضعیف دستگاه خود ایمنی باشد.
- بیماری های بافت همبند:بیشتر افرادی که این بیماری نادر را دارند و منجر به سفت شدن و زخم شدن پوست (اسکلرودرما) می شود، به رینود مبتلا هستند. بیماری های دیگری که خطر ابتلا به رینود را افزایش می دهند شامل لوپوس، آرتریت روماتوئید و سندرم شوگرن است.
- عمل یا لرزش تکراری:مانند تایپ کردن، نواختن پیانو یا انجام حرکات مشابه برای مدت طولانی و استفاده از ابزارهای ارتعاشی، می تواند منجر به آسیب دیدگی بیش از حد عروق باریک پوست اندام ها شود.
- بیماری های عروق: این بیماری ها شامل تجمع پلاک در رگ های خونی است که قلب را تغذیه می کنند. اختلال در آن رگ های خونی باعث دست و پای ملتهب و فشار خون بالا که عروق ریه را تحت تأثیر قرار می دهد.
- مصرف داروهای خاص:شامل مسدود كننده های بتا برای فشار خون بالا، داروهای میگرن حاوی ارگوتامین و سوماتریپتان، داروهای مصرفی در درمان كمبود توجه بیش فعالی، برخی از عوامل شیمی درمانی و برخی از داروهای بدون نسخه سرماخوردگی داروهایی هستند كه باعث تنگ شدن رگ های خونی می شوند.
عوامل افزایش دهنده خطر:
- استرس
- بیماری برگر
- مصرف برخی داروها.
- آب و هوای سرد و مرطوب
- بیماری قلب ناشی از بیماری ریوی
- اسکلرودرمی، لوپوس اریتماتو یا سایر اختلاات بافت همبند
- استعمال دخانیات که باعث اختلال در جریان خون انتها می شود.
- مشاغلی که با کار با وسائل سنگین، دارای ارتعاش شدید، نظیر اره برقی یا مته بادی در ارتباط هستند.
پیشگیری:
- از تماس با دود سیگار افراد دیگر نیز اجتناب کنید.
- اقدام برای درمان طبی بیماری های ذکر شده به عنوان علت بیماری
- از استعمال دخانیات پرهیز کنید. تنباکو باعث شعله ور شدن این اختلال می گردد. این بیماری در بین افراد غیر سیگاری نادر است.
عواقب مورد انتظار:
- پدیده رینود در صورت قابل علاج بودن علت زمینه ای آن، علاج پذیر است.
- بیشتر افراد خود را به خوبی با این بیماری وفق داده و در صورت عدم بروز عوارض، طول عمر طبیعی خواهند داشت، حدوداً در نیمی از بیماران، بیماری پس از چند سال بهبود یافته یا به کلی برطرف می شود.
عوارض احتمالی:
- ضعف و کرختی دائمی انگشتان دست و پا
- قانقاریا و قطع انگشتان (تنها در موارد خیلی شدید بیماری)
- پدیده رینود ممکن است به سمت بیماری رینود پیشرفت نماید.
تشخیص:
- پزشک از علائم و سابقه پزشکی سوالاتی می پرسد و معاینه فیزیکی انجام می دهد. همچنین احتمال دارد پزشک آزمایشاتی را برای رد سایر مشکلات پزشکی که می توانند علائم و نشانه های مشابه ایجاد کنند، تجویز کند. برای تشخیص تفاوت بین رینود اولیه و ثانویه، پزشک می تواند آزمایشی به نامcapillaroscopy ناخن را انجام دهد. در طول آزمایش، پزشک ناخن را زیر میکروسکوپ یا ذره بین قرار می دهد تا تغییر شکل یا التهاب رگ های خونی ریز را تشخیص دهد. اگر پزشک تشخیص دهد که بیماری دیگری مانند اختلال خود ایمنی یا بیماری بافت همبند احتمال دارد باعث ایجاد رینود شود، آزمایش خون مانند:
- آزمایش آنتی بادی های ضد هسته ای:آزمایش مثبت برای این آنتی بادی ها می تواند نشانه ای از یک سیستم ایمنی تحریک شده باشد، و در افرادی که بیماری های بافت پیوندی یا سایر اختلالات خود ایمنی دارند شایع است.
- سرعت رسوب گلبول قرمز:این آزمایش میزان نشستن گلبول های قرمز در کف لوله را تعیین می کند. سرعت سریعتر از حد طبیعی می تواند یک بیماری التهابی یا خود ایمنی زمینه ای باشد.
- هیچ کس با آزمایش خون نمی تواند آزمایش رینود را تشخیص دهد. پزشک شاید آزمایشات بالینی دیگری مانند آزمایشاتی که بیماری های شریانی را رد می کنند، برای کمک به تشخیص وضعیتی که می تواند با رینود مرتبط باشد، تجویز کند.
درمان طب نوین:
- پوشیدن لباس برای سرما به صورت لایه لایه و پوشیدن دستکش یا جوراب سنگین معمولاً در مقابله با علائم خفیف رینود موثر است. داروها برای درمان اشکال شدیدتر این بیماری در دسترس هستند. اهداف درمان عبارتند از: از آسیب بافت پیشگیری کنید، بیماری زمینه ای را درمان کنید، تعداد و شدت حملات را کاهش دهید.
- جراحی اعصاب:از طریق برش های کوچک در دست ها یا پاهای آسیب دیده، پزشک این اعصاب ریز را در اطراف رگ های خونی از بین می برد. این جراحی، در صورت موفقیت، می تواند به حملات کمتر و کوتاهتری منجر شود.
- تزریق شیمیایی:پزشکان می توانند مواد شیمیایی مانند بی حس کننده های موضعی یا آنابوتولینومتوکسین ( Aبوتاکس) را برای مسدود کردن اعصاب سمپاتیک در دست ها یا پاهای آسیب دیده تزریق کنند. در صورت بازگشت یا ادامه علائم، شاید مجبور شوید این روش را تکرار کنید.
- در معرض دود قرار نگیرید:سیگار کشیدن یا استنشاق دود سیگار با محکم کردن رگ های خونی باعث کاهش دمای پوست می شود که می تواند منجر به حمله شود.
- ورزش منظم انجام دهید:ورزش می تواند گردش خون را افزایش دهد. اگر رینود ثانویه دارید، قبل از ورزش در فضای باز و در سرما با پزشک خود مشورت کنید.
- استرس را کنترل کنید:یادگیری شناختن و پیشگیری از موقعیت های استرس زا احتمال دارد به کنترل تعداد حملات کمک کند.
- از تغییر سریع دما خودداری کنید:سعی کنید از یک محیط گرم به یک اتاق تهویه مطبوع منتقل نشوید. در صورت امکان از بخش های منجمد فروشگاه های مواد غذایی خودداری شود.
- تمهیدات لازم در مواقع حمله رینود: دست ها، پاها یا سایر مناطق آسیب دیده را گرم کنید. برای اینکه انگشتان دست و پا را به آرامی گرم کنید: دست ها را زیر بغل قرار دهید. دست ها و پاها را ماساژ دهید. انگشتان دست و پا را تکان دهید. به داخل خانه یا منطقه گرمتر بروید. روی انگشتان دست و پا خود آب گرم بریزید. اگر استرس باعث حمله می شود، از شرایط استرس زا خارج شوید و آرام باشید. یک تکنیک تسکین دهنده استرس که برای تان مناسب است را یاد بگیرید و آن را تمرین کنید و دست ها یا پاهایتان را در آب گرم قرار دهید تا به حمله کمتر کمک کند.
درمان طب سنتی:
- ترک سردی ها.
- بالاتر از موضع زالو درمانی شود.
- دوری از موقعیت های استرس زا.
- خوردن دوسین روزی یک قاشق چایخوری.
- استفاده از کفش های مناسب و جوراب های پشمی.
- ترک استعمال دخانیات، با این کار علائم بهبود می یابند.
- روغن مالی عضو درگیر با روغن های گرم و ماساژ دادن موضع.
- در صورت نقل مکان به یک نقطه آب و هوای گرم برای زندگی.
- تمرین های بازخورد زیستی جهت یادگیری طرز بالا بردن درجه حرارت پوست ممکن است کمک کننده باشد.
- خودداری از تماس با سرما به هر شکل، استفاده از دستگش هنگام کار در فضای باز یا هنگام کار با یخ یا غذاهای منجمد.
داروها:
- سیناریزین
- ایزوکسوپورین
- بسته به علت علائم، داروها می تواند کمک کنند. برای گسترش رگ های خونی و افزایش جریان خون، پزشک احتمال دارد موارد زیر را تجویز کند:
- داروهای آرامبخش به منظور کاهش استرس
- مسدود کننده های کانال کلسیم: این داروها باعث شل شدن و باز شدن رگ های خونی کوچک در دست ها و پاها می شوند و از شدت و تعداد حملات در اکثر مبتلایان به رینود می کاهند. این داروها همچنین می توانند به بهبود زخم های پوستی انگشتان پا کمک کنند.
- گشاد کننده های عروق: این داروها، رگ های خونی را شل می کنند، شامل پماد نیتروگلیسیریناست که برای کمک به بهبود زخم های پوستی در پایه انگشتان استفاده می شود. سایر گشاد کننده های عروقی شامل داروی فشار خون بالا لوزارتان، داروی اختلال نعوظ سیلدنافیل، داروی ضد افسردگی فلوکستین و دسته ای از داروها به نام پروستاگلاندین ها است.
فعالیت:
- محدودیتی وجود ندارد، مگر در ارتباط با پرهیز از سرما، در هنگام شرکت در ورزشهای فعال از سرد شدن بدن جلوگیری کنید.
رژیم غذایی:
- رژیم خاصی نیاز نیست.