بیماری حرکت: یک عارضه ناخوشایند موقتی که در طی مسافرت بروز می کند و مشخصه آن منگی و دل آشوبه است. این اختلال مجاری نیم دایره گوش داخلی را درگیر می سازد، این مجاری پر از مایع مسئول حفظ تعادل هستند.

علائم:

1. گیجی
2. خمیازه
3. بی اشتهایی
4. تهوع و استفراغ
5. ضعف و بی تعادلی
6. احساس حرکت دورانی

علت:

• مسافرت به ویژه سفر با هواپیما، قایق یا اتومبیل؛ سفرهای تفریحی و تاب سوار شدن در پارک ها، حرکت نامنظم سبب تغییراتی در مایع مجاری نیم دایره گوش داخلی می شود که پیام هایی به مرکز استفراغ در مغز مخابره می کند.

عوامل افزایش دهنده خطر:

1. استرس
2. مسافرت
3. مصرف الکل
4. تحریکات بینایی (جابه جا شدن افقی)
5. محیط دود آلود یا تهویه ناکافی محیط

پیشگیری:

1. از مطالعه کردن خودداری کنید.
2. نفس های عمیق و آهسته بکشید.
3. در صورت امکان بر روی صندلی خود تکیه دهید.
4. قبل یا در طی سفر از خوردن غذای حجیم یا مصرف الکل خودداری کنید.
5. در صورت امکان از مکان هایی که در آن سیگار کشیده می شود دوری کنید.
6. قبل از مسافرت از داروهای پیشگیری کننده از بیماری مسافرت استفاده کنید.
7. در نواحی یا حداقل حرکت در هواپیما (معمولاً بر روی بال ها) و قایق بنشینید.
8. در هواپیما یا اتوبوس دستگاه تهویه بالای سر را روشن کنید تا هوا بهتری جریان پیدا کند.
9. یک روش درمانی پیشگیری کننده عبارتست از حساسیت زدایی (تمرین های خاص برای استفاده از چشم که ممکن است به جلوگیری از بروز علائم بیماری مسافرت کمک کند).
10. در بعضی خطوط هوایی روش های اصلاح رفتاری برای افرادی که دچار ترس از پرواز بوده یا بیماری مسافرت دارند ارائه می گردد، برای دریافت اطلاعات در این زمینه با خط هوایی مربوط یا دفتر مسافرتی خود تماس بگیرید.
11. عوامل روانی نیز در بیماری مسافرت دخیل اند، سعی نمایید قبل از عازم شدن به سفر نگرانی های خود را برطرف نمایید، در این باره خوش بین باشید، در صورتی که شغل یا شیوه زندگی شما ایجاب می کند که مرتب در سفر باشید و شما معمولاً دچار بیماری مسافرت می شوید برای دریافت روان درمانی یا مشاوره با متخصص مربوطه اقدام نمایید.

عواقب مورد انتظار:

• در صورت تداوم علائم، پس از پایان سفر یا مدت کوتاهی پس از آن رفع می شوند.

عوارض احتمالی:

1. از دست دادن آب بدن در اثر استفراغ
2. افتادن آسیب های ناشی از بی تعادلی

درمان طب سنتی:

• سعی کنید موسیقی گوش کنید.
• جویدن زنجفیل و خوراکی های حاوی این ماده خوراکی می تواند در بهبود وضعیت افراد مبتلا به بیماری حرکت اثر گذار باشد.
• از مطالعه و کار با تلفن همراه در زمان مسافرت و حرکت خودداری کنید، زیرا به دلیل نیاز به تمرکز بالا چشم، احساس سرگیجه به وجود می آید.
• پیش از مسافرت و یا در زمان سفر از مصرف مواد خوراکی پر چرب و پر ادویه یا استفاده از مشروبات الکلی، عطر و ادکلن های تند خودداری کنید.
• افرادی که دیر به دیر به مسافرت می روند و از تحرک کمتری بهرمند هستند بیشتر امکان دارد در زمان مسافرت با وسایل نقلیه دچار بیماری حرکت شوند.
• استشمام هوای تازه و خنک هم می تواند سبب بهبودی افراد شود برعکس استشمام هوای آلوده و بوی نامطبوع می تواند سبب ایجاد حالت تهوع و تشدید بیماری حرکت شود.
• از پنجره اتومبیل یا هواپیما یا قایق به افق و منظره ای خالی و بدون هیچ گونه شی نگاه کنید؛ این کار سبب ایجاد حس درونی تعادل و رفع احساس سرگیجه و تهوع می شود.
• در صورتی که راننده نیستید و در طول سفر نیاز به انجام کار خاص یا مراقبت از افراد و کودکان ندارید با بسته نگه داشتن چشم ها می توانید مانع از بروز علامت های بیماری حرکت شوید.
• در صورت لزوم مسافرت برای جلوگیری از بروز این اختلال در صندلی جلو بنشینید، زیرا چشم ها قادر به مشاهده مناظر بیشتری است و به این ترتیب احساس سرگیجه در آنها برطرف می شود.
• زنجبيل حالت تهوع را برطرف مي‌كند. بررسي‌ها نشان مي‌دهد مصرف تنها يك گرم پود‌ر زنجبيل قبل از سوارشدن در كشتي تا 40 درصد علائم بيماري مسافرت و تا 70 درصد استفراغ را كاهش مي‌دهد.
• در مسافرت های هوایی در هواپیما کنار پنجره بنشیینید تا بتوانید به مناظر اطراف نگاه کنید، برای احساس کمتر لرزش و تکان هواپیما، صندلی های روی بال هواپیما را انتخاب کنید، زیرا در آن قسمت میزان احساس حرکت حداقل است.
• به محض بروز علائم، سعی کنید در یک اتاق تاریک استراحت کرده و یک دستمال خیس شده با آب خنک را بر روی چشم و پیشانی خود بگذارید، جلوی استفراغ خود را نگیرید چرا که به تخفیف تهوع کمک می کند ولی خود را مجبور به استفراغ نکنید.
• جویدن آدامس یک راهکار منحصر به فرد و فوق العاده کارساز برای کاهش علامت های بیماری حرکت است. افزون بر جویدن آدامس، مصرف برخی تنقلات سالم و به طور کلی جویدن خوراکی سبب بهبود وضعیت عملکرد گوش داخلی و جلوگیری از بروز تداخل بین چشم و مغز می شود.
• برخی افراد به دلیل وجود عفونت گوش میانی و گوش داخلی خود در زمان مسافرت با وسایل نقلیه دچار این بیماری حرکت می شوند؛ اگر دچار درد گوش، وجود ترشحات در گوش، احساس کم شنوایی و مواردی از این دست هستید به عفونت گوش را درمان کنید؛ بروز عفونت گوش یکی از دلایل ایجاد بیماری حرکت و یکی از موارد منع پرواز مهمانداران و کادر پروازی هواپیماست.

داروها:

• زینتوما
• مکلیزین
• سیناریزین
• دیفن هیدرامین
• دیمن هیدرینات
• برای موراد خفیف، داروهای بدون نسخه نظیر دیمن هیدرینات (درامامین) یا مکلزین (بونین) قبل و در طی سفر ممکن است کافی باشد، برای مسافرت ممکن است بر چسب های پوستی اسکوپولامین تجویز گردد، پس از پایان سفر فوراً این برچسب های پوستی را بردارید، مصرف بلند مدت آن توصیه نمی شود.

فعالیت:

• برای به حداقل رساندن علائم در طی سفر، در وضعیت تکیه داده استراحت کرده و نگاه خود را به یک جسم دور متمرکز کنید.

رژیم غذایی:

1. قبل یا در طی سفرهای کوتاه از غذاهای سبک استفاده کرده یا اصلاً غذا نخورید، برای سفرهای طولانی تر، از مصرف مکرر مقادیر اندک آشامیدنی (چای و آب میوه) برای حفظ مایعات بدن استفاده کنید، از مصرف الکل، نوشیدنی های کربناته و نوشیدنی های بسیار سرد خودداری کنید.
2. شیر بادام،