بچه خوره (حاملگی پوچ یا حاملگی مولار): عبارت است از بارداری پوچ یک نوع حاملگی است که در آن کیسه و جفت تشکیل می شوند ولی جنین تشکیل نمی شود. هر فرد ممکن است یکبار دچار این نوع بارداری شود. بارداری پوچ یا مولار که معروف به بچه خوره است موجب انگوری شدن جنین میشود. برخی از متخصصان زنان و زایمان علت را تغییرات سنی و برخی دیگر تغییرات هورمونی را عامل اصلی این مشکل در بارداری میدانند. حاملگی پوچ ممکن است به عنوان حاملگی تلقی شود که هرگز وجود نداشته: نوعی سقط جنین است و زمانی رخ میدهد که یک تخمک بارور به جنین تبدیل نشود. در دوران بارداری طبیعی، اسپرم همسر شما بعد از تخمک گذاری تخمک شما را بارور میکند. این تخمک بارور شده فوراً شروع به تقسیم میکند، تقسیم به دو سلول، سپس چهار تا، هشت تا و همینطور به صورت تصاعدی ادامه پیدا میکند. در حدود ۱۰ روز بعد این خوشه رو به رشد سلول، به یک جنین در داخل کیسه بارداری تبدیل میشود و به دیواره رحم میچسبد. پس از تکمیل فرآیند کاشت، جنین شروع به تولید هورمون hCG میکند (هورمونی است که در تست بارداری مثبت تشخیص داده میشود). جنین به رشد خود ادامه میدهد و به اندازه کافی رشد میکند تا بعد از شش هفته بارداری قابل رویت می شود.
علائم:
- علائم حاملگی مولار در ابتدای حاملگی، همان علائمی است که در بارداری طبیعی دیده می شود. اما با توقف رشد تخمک بارور شده، علائم بارداری مولار ظاهر می شود که شبیه علائم سقط جنین است. مثلا:
- لکه بینی
- ورم شکم
- بزرگی رحم
- فشار خون بالا
- پرکاری غده تیروئید
- تهوع و استفراغ شدید
- وجود کیست های تخمدانی
- پره اکلامپسییا مسمومیت بارداری
- گرفتگی و اسپاسم در عضلات شکمی
- بزرگتر بودن رحم نسبت به سن بارداری
- دفع کیست های انگوری شکل همراه با فشار و درد لگن
- همه ما می دانیم که لانه گزینی با خونریزی همراه است و این مورد کاملاً طبیعی است. اما در بارداری مولار لکه بینی و خونریزی بعد از 6 هفته از بارداری تا هفته دوازدهم بارداری ادامه پیدا می کند که اصلاً طبیعی نیست. این یکی دیگر از علائم بارداری پوچ است.
علت:
- اختلالات کروموزومی یکی از علل اصلی حاملگی پوچ است. در حاملگی مولار کامل، یک تخمک خالی با دو اسپرم لقاح پیدا می کند. در نتیجه دو نسخه از ژن های پدر وجود دارد ولی هیچ نسخه ای از ژن های مادر نیست. یا ممکن است لقاح تخمک با دو اسپرم انجام شود، اما بعد از مدتی کروموزوم های مادر غیر فعال شده و یا از بین می روند. در این حالت فقط کروموزوم های پدر تکثیر می شوند. این نوع مولار، مولار ناقص نامیده می شود. همچنین عواملی مثل:
- غلبه سودا
- جهش ژنتیکی
- مصرف دخانیات
- سابقه سقط جنین
- عدم تعادل هورمونی
- مصرف زیاد آنتی بیوتیک ها
- پایین بودن کیفیت پایین تخمک یا اسپرم
- کمبود ویتامین آ و ترکیبات حاوی بتاکاروتن
- مصرف قرص های پیشگیری از بارداری به مدت طولانی
- از دیگر دلایل بارداری مولار در زنان هستند. حاملگی مولار قبلی نیز می تواند علت بارداری های پوچ بعدی باشد.
- سن: احتمال حاملگی مولار در زنان زیر 20 و بیش از 40 سال بیشتر از سنین دیگر است. همچنین بالا بودن سن پدر نیز می تواند باعث بچه خوره یا حاملگی مولار شود.
پیشگیری:
- زنانی که سابقه بارداری مولار داشته اند در بارداری های بعدی حتماً باید موارد زیر را رعایت کنند تا از بارداری مولار و خطرات آن جلوگیری شود:
- انجام آزمایش ژنتیک
- انجام سونوگرافی های زودتر از موعدی که پزشک تجویز می کند
- پیشگیری از بارداری تا زمانی که از صفر شدن هورمون بارداری مطمئن شوید
عوارض احتمالی:
- بافت جفت غیر طبیعی می تواند بعد از سقط جنین به رشد خود در رحم ادامه دهد و باعث ایجاد بیماری به نام تروفوبلاستیک بارداری شود. در مواردی ممکن است تروفوبلاستیک به سرطان کوریوکارسینوما منجر شود. این سرطان بیماری بسیار نادر است و از هر 40 هزار بارداری یک بارداری منجر به این بیماری ها خواهد شد. خونریزی شدید رحم و گسترش بافت غیر طبیعی رحم به سایر نقاط بدن نیز از دیگر عوارض بارداری مولار هستند که عدم توجه به آنها می تواند منجر به مشکلات وخیم تری شود.
تشخیص:
- زنانی که لکه بینی آنها ادامه دارد و یا علائم غیر عادی مشاهده می کنند باید هرچه سریعتر به پزشک مراجعه کنند تا نوع بارداری آنها مشخص شود. در هفته هفتم بارداری، حاملگی پوچ به کمک سونوگرافی واژینال قابل تشخیص است. در صورت بارداری مولار، تصاویر سونوگرافی یک کیسه خالی بدون جنین و مایع آمنیوتیک را نشان می دهند. همچنین برای تشخیص بارداری مولار پزشکان از روش های زیر استفاده می کنند:
- معاینه لگنی
- آزمایش خون
- آزمایش ژنتیک
- تست هورمون بارداری: اگر سطح هورمون جفت HCG بالا باشد، این به معنای بارداری است در غیر اینصورت بارداری مولار خواهد بود.
درمان طب نوین:
- برای جلوگیری از بروز بیماری تروفوبلاستیک بارداری، باید بافت غیر طبیعی جفت که در حال رشد است، برداشته شود. درمان بارداری مولار ممکن است یک مرحله ای یا چند مرحله ای باشد. پزشکان برای بارداری های مولار از روش های درمانی زیر استفاده می کنند:
- کنترل هورمون جفت: بعد از خارج کردن مول یا مولار از رحم، پزشک هر هفته سطح هورمون گنادوتروپین جفتی انسان (HCG) را کنترل می کند تا مطمئن شود هیچ سلول مولاری در رحم باقی نمانده است. اگر سطح هورمون بارداری همچنان بالاتر از حد طبیعی باشد، بیمار به درمان و مراقبت بیشتری نیاز دارد تا سطح هورمون به حالت طبیعی قبل از بارداری برگردد.
از آنجایی که احتمال خطر بازگشت سلول های مولار وجود دارد، معمولاً به مدت 6 ماه یا یک سال سطح هورمون بارداری در زنانی که بارداری مولار داشته اند چک می شود. زنانی که بیش از 40 سال دارند و بارداری مولار را تجربه کرده اند بیش از زنان دیگر در معرض بازگشت سلولهای مولار هستند. - عمل هیسترکتومی: در صورتی که تروفوبلاستیک بارداری خطرناک باشد و مادر تمایلی به داشتن فرزند دیگر نداشته باشد، پزشکان از روش هیسترکتومی یا خارج کردن رحم استفاده می کنند. از این روش برای درمان حاملگی مولار به ندرت استفاده می شود. همچنین در مواردی که خطر بازگشت مولار وجود دارد، پزشکان ترجیح می دهند به جای عمل کورتاژ، جراحی هیسترکتومی را انجام دهند. این جراحی خطر عود مولار را از بین می برد.
- اتساع (باز کردن) و کورتاژ: در این روش بافت مول یا مولار به کمک عمل کورتاژ از رحم خارج می شود. این یک عمل سرپایی است که در بیمارستان ها با بی حسی یا بی هوشی موضعی انجام می شود. برای انجام این عمل، بیمار به پشت می خوابد و دهانه رحم ضد عفونی می شود.
سپس شبیه معاینه لگنی اسپکتلوم وارد رحم می شود تا پزشک بتواند دهانه رحم را ببیند. پزشک دهانه رحم را گشاد می کند تا بتواند با دستگاه وکیوم بافت مولار را از رحم خارج کند. باقی مانده بافت از روی دیواره رحم به کمک ابزارهای پزشکی تراشیده می شود. بافت تراشیده شده نیز از رحم خارج می شود. - شیمی درمانی: رشد غیر طبیعی سلول های جفت در رحم در صورتی که درمان نشوند، ممکن است تبدیل به سرطان نادری به نام کوریوکارسینوما شود. این بیماری را با داروهای سرطان می توان مداوا کرد. اما گاهی این بافت های غیر طبیعی می توانند به قسمت های دیگر هم منتشر شوند. در این حالت مول های مهاجم از رحم به اندام های دیگری مثل ریه، کبد یا مغز نیز منتشر می شوند. در مواردی پزشکان جهت درمان این سرطان و مول های مهاجم از شیمی درمانی استفاده می کنند. معمولاً انتخاب روش درمان حاملگی مولار به وضعیت مادر، تمایل به بارداری بعدی و … بستگی دارد. پزشک با در نظر گرفتن عوامل مختلف، راه درمان حاملگی مولار را برای هر بیمار تعیین می کند.
درمان طب سنتی:
- خوردن گلابی و کیوی.
- تقویت تخمدان انجام دهید.
- دمنوش میوه نسترن میل کند.
- رفع یبوست در صورت داشتن یبوست.
- بعد از بچه خوره شش ماه اقدام به بچه دار شدن نکنید.
- شش ماه قبل از اقدام به بارداری اقدام به رفع سودا کنید.
- بعد از رفع سودا از ملین ها استفاده کنید تا سودا زود دفع شود.
- تا سه ماه اول بارداری روزی یک لیوان پودر آب پنیر میل کند.
- روزی 30 دقیقه فعالیت بدنی مناسب در حد تعریق داشته باشید.
- تقویت و پاکسازی کبد انجام بدید با عرقیات خارمریم + کاسنی + شاطره + خارخاسک به یک نسبت ترکیب و روزی یک تا سه استکان میل کند.
- برای تقویت تخمدان ها و ذخیره تخمدان ها چهل روز قبل از بارداری ترکیب بذر هویج 20 گرم + شیرین بیان 15 گرم + جنسینگ قرمز 15 گرم + پنج انگشت 10 گرم + سیاهدانه 15 گرم + بومادران 10 گرم + رازیانه 15 گرم همه را مخلوط و پودر کنید و با دو برابر عسل به مدت چهل روز روزی یک قاشق غذاخوری میل کنید.
فعالیت های بدنی:
- روزی نیم ساعت فعالیت مناسب بدنی داشته باشید و عضلات کف لگن و شکم را تقویت کنید.
رژیم غذایی:
- از مصرف فرآورده های کارخانه ای، لبنیات بدون مصلح غذایی پرهیز کنید. همچنین یک رژیم غذایی متعادل غنی از آهن و ویتامین c داشته باشید.
نکته:
- بارداری مولار چیست؟ حاملگی پوچ یا مولار حاملگی است که در آن تخمک لقاح یافته به جنین تبدیل نمی شود. در واقع این نوع حاملگی نوعی سقط جنین است. در این بارداری که در بین زنان به بچه خوره معروف است، تخمک لقاح یافته شروع به رشد و تقسیم شدن می کند. اما چند روز بعد از لانه گزینی، رشد و تقسیم سلول ها متوقف شده و جنین تشکیل نمی شود.
- انواع حاملگی مولار: حاملگی مولار ممکن است کامل یا ناقص باشد در بارداری بعد از لقاح، تخمک تقسیم و زیاد می شود تا به جنین تبدیل شود. بعد از آن در هفته سوم بارداری جفت جنین تشکیل می شود. در مولار کامل، بافت جفت، غیرطبیعی و متورم است. در این بارداری هیچ بافت جنینی شکل نمی گیرد. در بارداری مولار ناقص، در کنار تشکیل جفت طبیعی، جفت غیرطبیعی نیز ایجاد میشود. در مولار ناقص یا نسبی گاهی ممکن است جنین تشکیل شود، اما زنده نمیماند و در اوایل بارداری سقط میشود.
- احتمال بارداری مولار: بارداری پوچ خوشبختانه چندان رایج نیست. تنها از هر 1000 بارداری یکی از آنها مولار یا پوچ است. زنانی که قبلاً سابقه حاملگی پوچ داشته اند، احتمال بارداری مولار در حاملگی های بعدی برای آنها بیشتر از زنان دیگر است. همچنین یک زن از 100 زن ممکن است بارداری پوچ مکرر را تجربه کند.
- بارداری مجدد بعد از حاملگی مولار: بعد از حاملگی مولار معمولاً توصیه می شود 6 ماه تا یکسال صبر کنید تا هورمون بارداری به صفر برسد. بعد از آن می توانید برای بارداری مجدد اقدام کنید. باردار شدن زودتر از 6 ماه بعد از بارداری پوچ احتمال مولار بودن بارداری بعدی را افزایش می دهد. طی این مدت باید ویتامین آ و پروتئین کافی در رژیم غذایی خود داشته باشید تا بارداری بعدی سالم تری داشته باشید. به علاوه، بعد از درمان، بارداری مولار نمی تواند باعث خطراتی مثل سقط جنین، زایمان زودرس، نقص مادرزادی و یا مشکلات دیگر در بارداری های بعدی شود.
- چگونه بارداری پوچ را سقط کنیم: بهترین کار، سقط خودبخودی بارداری پوچ است که کاملاً روش بدون عارضه ای است. اما در بعضی موارد برای جلوگیری از ناباروری یا خطرات حاملگی مولار برای مادر، باید سریعتر سقط انجام شود. در این موارد از روش های زیر برای درمان بارداری پوچ استفاده می شود: دارودرمانی، کورتاژ، عمل هیسترکتومی یا خارج کردن رحم، در صورتی که مجبور به عمل هیسترکتومی باشید که به ندرت ضرورت پیدا می کند، حاملگی پوچ منجر به نازایی همیشگی تان خواهد شد. بنابراین پزشک شما تا حد ممکن سعی می کند از روش های دیگر برای درمان تان استفاده کند.