برگر: عبارت است از بیماری برگر Buerger یک بیماری نادر در رگ های بازو و پاها است. در بیماری برگر پا که به آن ترومبوآنژییت اوبلیترانس نیز گفته می شود، رگ های خونی ملتهب و متورم شده و ممکن است به دلیل ایجاد لخته خون مسدود شوند. در نهایت باعث آسیب یا تخریب بافت های پوستی می شود و ممکن است منجر به عفونت و گانگرن شود. بیماری برگر معمولاً ابتدا در دست ها و پاهای شما ظاهر می شود و در نهایت ممکن است مناطق بزرگتری از بازوها و پاها را تحت تأثیر قرار دهد. تقریباً همه کسانی که به بیماری برگر پا و دست مبتلا هستند سیگار می کشند. ترک همه انواع توتون و تنباکوها، راه جلوگیری از بیماری برگر است. برای کسانی که سیگار را ترک نمی کنند، ممکن است منجر به قطع عضو یا بخشی از اندام شود.
علائم:
- التهاب در امتداد ورید زیر سطح پوست
- احساس سوزن شدن یا بی حسی در دست یا پا
- زخم های دردناک و باز روی انگشتان دست و پا.
- درد متناوب در دست یا پا یا ساق پا به هنگام ورزش درد با استراحت بهبود می یابد.
- درد، تغییر رنگ به صورت آبی شدن، گرمی و سوزن سوزن شدن پاها به هنگام قرار گرفتن در معرض سرما.
- احتمالاً روی انگشتها و پنجههای بیمار زخمها و جراحتهای پوستی دردناکی وجود خواهد داشت. البته برخلاف زخمهای دیگر، چنین زخمهایی بهبود نمییابند و حتی ممکن است باعث از بین رفتن بافت هم شوند. به این حالت قانقاریا میگویند.
علت:
- رسوب سودا: رسوب سودا در اندام های انتهایی مثل انگشتان، اگر سودا در اندام های انتهایی مثل انگشتان رسوب کند می شود برگر؛ یعنی انگشت سیاه می شود این سیاهی پیشرفت می کند و چون پیشرفت می کند همینطور بالا می آید.
- مصرف دخانیات: علل بیماری برگر ناشناخته است، اما این بیماری احتمالاً در اثر نیکوتین ایجاد میشود. سیگار کشیدن باعث بروز اسپاسم در رگهای خونی میشود، که در اثر آن، رگهای خونی مهم پا انسداد مییابند. استعمال دخانیات میتواند منجر به ابتلا به بیماری برگر شود. تقریباً بیشتر افراد مبتلا به این بیماری، دخانیات مصرف میکنند. البته احتمال بسیار کمی نیز وجود دارد که فردی در این دسته جای نگیرد، اما به بیماری برگر مبتلا شود.
عوامل افزایش دهنده خطر:
- سن
- استرس
- هوای سرد
- روابط جنسی
- مصرف دخانیات
- بیماری های دهان و دندان
- سابقه خانوادگی این بیماری
- بیماری بافت همبند یا آترواسکلروز
پیشگیری:
- از دستها و پاهای خود مراقبت کنید.
- برای پیشگیری از زخم شدن انگشتانتان، دستکش بپوشید.
- سعی کنید کفشهای پنجه تنگ یا کفشهایی که به پاهایتان آسیب میرساند، نپوشید.
- برای پیشگیری از خشک یا زخم شدن پوست دستها و پاهایتان، آنها را همیشه پاکیزه و مرطوب نگاه دارید.
- سعی کنید جورابهایی نپوشید که روی پایتان رد باقی بگذارند. جورابهای تنگ میتوانند روند گردش خون را کندتر کنند.
- از قرار گرفتن در معرض سرما خودداری کنید، در این حالت، رگ های خونی منقبض شده و جریان خون به انتهای اندام ها، دچار مشکل می شود.
- سیگار نکشید. این کار میتواند باعث پیشرفت بیماری شود. اگر باید ترک کنید، بهتر است با پزشک معالج خود راجع به برنامههای ترک اعتیاد و داروهای مورد نیاز مشورت کنید. این موارد میتوانند روند ترک را برایتان آسانتر کنند.
- اگر توصیه پزشکتان انجام فعالیتهای جسمانی و ورزش کردن است، حتماً این کار را انجام دهید. ورزش باعث بهبود گردش خون در بدن می شود. پیاده روی گزینه مناسبی است. هر روز کمی بیشتر از روز قبل راه بروید. سعی کنید حداقل در هفته حدود دو ساعت و نیم پیاده روی داشته باشید.
- اگر پوست دستها یا پاهایتان زخم یا خراش برداشت، به سرعت آن را درمان کنید. گردش خون ضعیف بهبود سریع زخمها را کند میکند (یا حتی مانع بهبود زخم میشود)؛ حتی اگر زخم یا خراش ایجادشده بسیار سطحی باشد.
- بین انگشتان پای خود پنبه یا پشم بره قرار دهید تا مانع از ساییدگی و جذب رطوبت آنها شوید.
- اگر دست یا پایتان زخم شد، آن را خشک نگاه دارید و روی آن یک باند نچسب ببندید و در سریعترین زمان ممکن به پزشک مراجعه کنید.
عواقب مورد انتظار:
- امید به زندگی کاهش می یابد.
- تحقیقات در زمینه علت و درمان این بیماری ادامه دارند، بنابراین امید می رود که درمان های موثرتری ابداع شوند.
- در حال حاضر، این بیماری علاج ناپذیر است، علائم را می توان مدتی تحت کنترل در آورد، اما این بیماری نهایتاً ناتوانی فزاینده ای را باعث خواهد شد به خصوص اگر قطع قسمتی از پا ضروری شود.
عوارض احتمالی:
- تحلیل رفتن عضلات
- بروز زخم در نوک انگشتان
- قانقاریا در پا در اثر فقدان خونرسانی، در این حالت امکان دارد قطع عضو اجتناب ناپذیر شود.
تشخیص:
- اگرچه هیچ آزمایشی نمی تواند تأیید کند که شما به بیماری برگر مبتلا هستید یا خیر، اما پزشک احتمالاً آزمایشاتی را برای رد موارد شایع یا تأیید سوءظن بیماری برگر تجویز می کند. آزمایشات ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- آزمایش خون: آزمایش خون برای جستجوی برخی از موارد می تواند شرایطی را که ممکن است علائم و نشانه های مشابه ایجاد کنند، رد کند. به عنوان مثال، آزمایش خون می تواند بیماری های خود ایمنی مانند اسکلرودرمی یا لوپوس، اختلالات لخته شدن خون و دیابت را رد کند.
- آزمایش آلن: پزشک شما ممکن است یک آزمایش ساده به نام آزمایش آلن برای بررسی جریان خون از طریق شریان های منتقل کننده خون انجام دهد. در آزمایش آلن، مشت خود را محکم می کنید تا از شما خون گرفته شود. دکتر با فشار بر عروق در دو طرف مچ دست شما جریان خون را دوباره به داخل دست شما کاهش می دهد و باعث می شود دست شما رنگ طبیعی خود را از دست بدهد. در مرحله بعدی، دست خود را باز می کنید و پزشک فشار بر روی یک سرخرگ و سپس دیگری را انجام می دهد. سرعت بازگشت رنگ به دست شما می تواند نشانه ای کلی در مورد سلامت عروق باشد. آهسته بودن جریان خون در دست شما ممکن است مشکلی مانند بیماری برگر را نشان دهد.
- آنژیوگرافی: آنژیوگرافی به شما کمک می کند تا وضعیت عروق را ببینید. با استفاده از اسکن CT یا MRI می توان آنژیوگرافی را به صورت غیر تهاجمی انجام داد. در طی این روش، یک رنگ مخصوص به سرخرگ تزریق می شود و پس از آن عروق شما تحت یک سری اشعه ایکس مورد بررسی قرار می گیرد. این رنگ کمک می کند تا انسداد رگ ها در تصاویر آسان تر دیده شود. پزشک ممکن است آنژیوگرافی از بازوها و پاها را تجویز کند. حتی اگر علائم و نشانه های بیماری برگر را در تمام اندام های خود نداشته باشید. بیماری برگر تقریباً همیشه بیش از یک اندام را تحت تأثیر قرار می دهد، بنابراین حتی اگر در سایر اندام های خود علائم و نشانه هایی نداشته باشید، این آزمایش ممکن است علائم اولیه آسیب رگ را تشخیص دهد.
درمان طب نوین:
- ترک دخانیات: موثرترین راه برای درمان بیماری برگر، ترک مصرف همه محصولات دخانیات است. حتی چند نخ سیگار در روز می تواند بیماری را بدتر کند. پزشک به شما مشاوره می دهد و داروهایی را برای کمک به شما در ترک سیگار و جلوگیری از تورم در رگ های خونی توصیه کند. شما باید از محصولات جایگزین نیکوتین اجتناب کنید، زیرا آنها نیکوتین را تأمین می کنند که بیماری Buerger را فعال می کند. محصولات غیر نیکوتینی وجود دارد که می توانید استفاده کنید. برطرف کردن علائم و نشانههای بیماری برگر پا و دست، بازگرداندن گردش خون در دستها و پاهای فرد و جلوگیری از وارد شدن آسیب به بافت بدن؛ از اهداف درمانی این بیماری هستند. ترک مصرف هرگونه دخانیات تنها راه درمانی است که نشانههای بیماری را برطرف میکند و از پیشرفت آن جلوگیری میکند. به علاوه به این ترتیب خطر از بین بردن بافت آسیبدیده نیز تا حد زیادی کاهش مییابد.
- دارو درمانی: ممکن است پزشک درمانهای دیگری برای کاهش درد و کمک به بهبود زخمهای ایجاد شده برای شخص در نظر داشته باشد. مثلاً ممکن است او برای از بین بردن درد بیمار داروهای مسکن تجویز کند. داروهایی که از ایجاد لخته در خون جلوگیری میکنند نیز از گزینههای دیگر درمان هستند.
- قطع عضو: اگر آسیب وارد شده به انگشتها یا پنجههای بیمار بسیار شدید باشد، ممکن است فرد مجبور به قطع عضو آسیبدیده شود.
- سایر روش های درمانی: برای بیماری برگر وجود دارد، اما نسبت به ترک سیگار موثرتر نیست. گزینه ها عبارتند از: داروهایی برای اتساع رگ های خونی، بهبود جریان خون یا حل شدن لخته های خون، فشرده سازی متناوب بازوها و پاها برای افزایش جریان خون در اندام های شما، تحریک نخاع، در صورت بروز عفونت یا گانگرن، قطع عضو.
درمان طب سنتی:
- پا برهنه بیرون از خانه نروید.
- شبی یک لیوان ماء الجبین افتیمونی بخورید.
- از تصفیه کننده های خون نظیر عناب زیاد استفاده کنید.
- مصرف سرکنگبین گرم، یک لیوان شب ها قبل از خواب میل کند.
- با روغن زیتون موضع را چرب کنید و با اتو و حوله موضع را گرم نگه دارید.
- برای حفاظت از پایتان از کفی مناسب و نیز پوشش نرم داخل کفش استفاده نمایید.
- جوراب نخی یا پشمی و کفش هایی که اندازه پایتان باشد به پا کنید، جوراب نباید از جنس مصنوعی باشد.
- از قرار گرفتن در معرض سرما خودداری کنید، از جوراب، شلوار و دستکش گرم استفاده کنید، ناخن ها را با احتیاط کوتاه کنید تا از وارد آمدن آسیب به پوست اجتناب شود.
- حجامت عام بعد حجامت ساکرال (گودی کمر) بعد حجامت ساق بعد حجامت بین پاشنه و قوزک پا انجام می دهیم و فوری زالو می اندازیم چون زالو یک تزریق و یک مکش دارد با این تزریق، خون رقیق می شود، و از این طریق می توانیم جلوی قطع شدن انگشت را بگیریم.
داروها:
- امکان دارد داروهای گشاد کننده عروقی تجویز شود، اما اگر سیگار کشیدن ادامه یابد، این داروها ارزش ناچیزی خواهند داشت.
فعالیت های بدنی:
- از هوای سرد دوری کنید، اما سعی کنید فعالیت های خود را حفظ کنید، یک برنامه مناسب برای حفظ وضعیت مناسب جسمانی را در پیش گیرید.
- انجام فعالیت بدنی منظم می تواند از جهات مختلفی از جمله کمک به تسکین بخشی از درد بیماری برگر برای شما مفید باشد. سعی کنید در اکثر روزهای هفته حداقل 30 دقیقه فعالیت هوازی متوسط مانند پیاده روی یا دوچرخه سواری داشته باشید.
رژیم غذایی:
- از مصرف گوشت گاو، سوسیس و کالباس و غذاهایی که تولید سودا می کنند به شدت پرهیز کنید.
نکته:
- اگر قرار است سیگار کشیده شود از برگ زیتون استفاده شود که خوش بو، گرم و مفید برای ریه است.
- در رأس تطهیر خونی حجامت قرار دارد هر جایی از بدن اگر آلوده باشد همان جا را حجامت می کنیم و اوج هنرمندی تطهیر خونی، زالو اندازی است. اگر یک اندامی درگیر آلودگی شود هیچ چیز مثل زالو نمی تواند آن قسمت را تطهیر کند؛ مثلاً اگر سودای بدن زیاد شود رسوب می کند و در قسمت انتهایی بدن و موجب بیماری برگر می شود در این صورت حجامت و دارو جواب نمی دهند فقط باید زالو انداخته شود وگرنه باید انگشت بیمار قطع گردد.
- بيماري برگر پا عبارت است از مسدود شدن سرخرگ هاي كوچك و متوسط معمولاً در زير زانوها، ناشي از التهاب رگ هاي خوني كه در اين شرايط خون در عروق لخته مي گردد. این بیماری باعث تشکیل لخته میشود. سیگار کشیدن یک عامل بسیار مهم در بروز بیماری برگر است. به واقع، این بیماری در افراد غیر سیگاری بسیار نادر است. حداکثر شیوع این بیماری در مردان سیگاری ۴۰ الی ۲۰ ساله است. یکی از واکنشهای ایمنی بدن، ورم است. در بیماری برگر پا رگهای خونی فرد ورم میکند. این امر باعث تشکیل تودههای سلولی میشود، در نتیجه در خون فرد لختههایی به وجود میآید. لختههای ایجاد شده میتوانند سرعت جریان خون رگها را کاهش دهند یا کلاً باعث انسداد این رگها شوند. در نتیجه خون و اکسیژن نمیتوانند به راحتی به انتهای دستها و پاهای فرد برسند. نرسیدن خون و اکسیژن به این اعضا میتواند به انگشتها و پنجهها آسیب برساند و این آسیب میتواند بسیار دردناک باشد. در موارد بسیار وخیم احتمال از بین رفتن بافت نیز وجود دارد.
- آیا بیماری برگر واگیردار است: تقریباً اکثر دانشمندان بر این باور هستند که بیماری برگر در شرایط عدم تنباکو و دخانیات به وجود نمی آید. برخی نیز معتقدند این بیماری ممکن است به دلیل اختلال در سیستم ایمنی بدن به وجود آید. اما هنوز هیچ اطلاعات موثقی درباره واگیردار بودن یا نبودن این بیماری ثبت نشده است.