بالا آوردن شیر پنیری در نوزادان: عبارت است از برای بیشتر نوزادان، بالا آوردن شیر اتفاق می‌افتد. بالا آوردن شیر به طور معمول منجر به کاهش وزن در نوزاد نمی شود. اگرچه به نظر می رسد مقدار زیادی مایع از دهان نوزاد خارج می‌شود، ولی در واقع این مقدار زیاد نیست. اگرچه بالا آوردن شیر شایع است، اما گاهی نشان دهنده مشکلی به نام بیماری ریفلاکس معده دستگاه گوارش (GERD) است.

علت:

• سردی شیر مادر و معده نوزاد
• گاستروانتریت: گاستروانتریت یک عفونت روده است. این یک علت شایع استفراغ درنوزادان است و معمولاً چند روز طول می کشد.
• آلرژی غذایی: آلرژی غذایی می تواند باعث ایجاد استفراغ در شیرخوار شود. همچنین علائم دیگری مانند بثورات پوستی برجسته، قرمزی، خارش پوست (کهیر) و تورم صورت، اطراف چشم، لب، زبان یا سقف دهان از علائم دیگر حساسیت درنوزادان است. اگر فکر می کنید فرزند شما ممکن است حساسیت غذایی داشته باشد، مراقب غذاهایی که به او می‌دهید و یا غذای خودتان در تغذیه با شیر مادر باشید.
• سایر عفونت ها: استفراغ گاهی اوقات می تواند نشانه ای از عفونت غیر از دستگاه گوارش مانند عفونت ادراری (UTI) ، عفونت گوش میانی، ذات الریه یا مننژیت باشد. در صورتی که استفراغ و علائم اضافی مانند درجه حرارت بالا (تب) و تحریک پذیری وجود دارد، با پزشک معالج فرزند خود تماس بگیرید.
• آپاندیسیت: آپاندیسیت تورم دردناک آپاندیس است، آپاندیس ضایعه ای است که به روده بزرگ وصل شده است. تورم آن باعث درد شدید شکمی می شود که با گذشت زمان بدتر می شود. اگر فرزند شما درد شکمی دارد که به تدریج بدتر می شود، با پزشک معالج خود تماس بگیرید. در بیشتر موارد آپاندیس باید در اسرع وقت با جراحی برداشته شود.
• سموم: بلعیدن اتفاقی که باعث مسمومیتنوزاد شود، می تواند استفراغ ایجاد کند. اگر فکر می کنید این مورد رخ داده است، فوراً با پزشک معالج خود تماس بگیرید یا فرزندتان را به نزدیکترین بخش اورژانس ببرید.
• بازگشت اسید معده (رفلاکس): رفلاکس اسید معده وضعیتی دردناک است که در آن اسید معده به دهان برمی‌گردد و باعث سوزش مری و گلو می‌شود. این حالت در نوزادان بسیار شایع است و منجر به بالا آوردن شیر پنیری در برخی از آنان می‌شود. با غذا دادن به نوزاد در حالت عمودی، جلوگیری از پرخوری نوزاد در هر وعده غذایی و پرهیز از مصرف برخی غذاهای خاص در دوران شیردهی (مرکبات، نوشیدنی‌های گازدار، غذاهای پرادویه و مانند اين‌ها) می‌توان از بروز این وضعیت پیشگیری کرد.
• تکامل نيافتن سیستم گوارشی: یکی از دلایل رایج بالا آوردن شیر پنیری در نوزادان تکامل نيافتن سیستم گوارشی آنان است. با گذشت زمان و بزرگ شدن نوزاد، سیستم گوارشی نوزاد نیز رشد می‌کند و روند بالا آوردن شیر متوقف می‌شود. در برخی موارد علت بالا آوردن می‌تواند ناشی از مشکلات گوارشی مانندتحمل‌ ناپذيري لاکتوز، آلرژی به شیر خشک یا شیر گاو یا پروتئین موجود در شیر باشد. اسهال یکی از نشانه‌های آلرژی و تحمل‌ناپذيري لاکتوز در نوزدان است. در صورت مشاهده این علایم باید به پزشک مراجعه کنید.
• تنگی پیلور: یکی از موارد نادری که می‌تواند موجب بالا آوردن شیر در نوزدان شود تنگی دریچه پیلور است. تنگی دریچه پیلور باعث می‌شود جریان ورود مواد غذایی از معده به روده مسدود شود. کاهش وزن ناگهانی، استفراغ شیر پنیری یا غیر پنیری و یبوست از علایم تنگی دریچه پیلور است. درمان این عارضه معمولاً با عمل جراحی امکان‌پذیر است.

پیشگیری:

• در حالت عمودی به نوزاد شیر دهید: تغذیه نوزاد در حالت خوابیده احتمال برگشت شیر به دهان و استفراغ را افزایش می‌دهد. اگر نوزاد از شیر مادر تغذیه می‌کند و مادر شیر زیادی دارد، برای جلوگیری از تغذیه بیش از حد نوزاد، مقداری از شیر را بدوشید. درمورد نوزادانی که با شیشه شیر تغذیه می‌کنند، سوراخ شیشه شیر را بررسی کنید تا جریان ورود شیر به دهان نوزاد زیاد و خارج از تحمل او نباشد.
• بیش از اندازه به نوزاد شیر ندهید: وقتی نوزاد تمایلی به خوردن شیر ندارد او را مجبور به این کار نکنید. به ‌جای تغذیه بیش از حد نوزاد در یک نوبت، وعده‌های غذایی او را افزایش دهید.
• برای جلوگیری از بالا آوردن شیر، مراقب هرگونه فشار اضافی روی شکم نوزاد مانند لباس یا پوشک تنگ باشید. خوابانیدن نوزاد به مدت طولانی روی شکم نیز می‌تواند باعث ایجاد فشار و درنتیجه برگرداندن شیر شود.
• آروغ نوزاد را بگیرید تا هوایی که به‌ طور تصادفی هنگام خوردن شیر بلعیده شده است خارج شود. در صورت امکان، هنگام تغذیه نوزاد و مابین آن نیز باد گلوی نوزاد را بگیرید.
• در محیطی ساکت و آرام و بدون حواس‌پرتی به نوزاد شیر دهید. حواس‌پرتی نوزاد هنگام تغذیه موجب می‌شود حباب‌های هوا را همراه شیر قورت دهد. بلعیدن هوا باعث افزایش تعداد دفعات بالا آوردن شیر می‌شود.

تشخیص:

• انجام معاینات بالینی

درمان طب سنتی:

• مادر غذاهای گرم مصرف کند.
• بارهنگ را در عرق نعناع بجوشانید و در طول روز دو الی سه قاشق غذاخوری به کودک بدهید.

فعالیت های بدنی:

• مادر فعالیت بدنی مناسب داشته باشد.

رژیم غذایی:

• مادر از مصرف فرآورده های کارخانه ای و همچنین لبنیات پرهیز کند.

نکته:

• تفاوت بین بالا آوردن شیر پنیری و استفراغ در شیرخواران چیست؟ مهم است که بتوانیم تشخیص دهیم بالاآوردن شیر یا استفراغ رخ داده است. تشخیص این دو از هم گاهی دشوار است. چندین عامل متمایز کننده وجود دارد که معمولاً به شما کمک می کند تا این موضوع را متوجه شوید. بالا آوردن شیر به صورت پنیری در نوزادان معمولاً به سرعت ظاهر می شود و بیشتر به صورت آرام است. نوزادانی که شیر بالا می‌آورند، معمولا قبل، حین و بعد از این اتفاق احساس ناراحتی ندارند. بالا آوردن شیر پنیری نوزاد بیشتر در اولین ماه های زندگی نوزادان شایع‌تر است و به طور معمول بعد از یکسالگی کمتر اتفاق می افتد. استفراغ فقط یکی از علائم یک بیماری جدی‌تر است و خودش بیماری نیست. بنابراین استفراغ معمولاً همراه با سایر علائم مانند تب یا اسهال مشاهده می شود. استفراغ اغلب به سرعت رخ می‌دهد و به سرعت خاتمه می یابد. چون این علامت با بیماری زمینه ای مرتبط است. بعلاوه استفراغ غالباً باعث ایجاد سر و صدا و ناراحتی نوزاد می شود و رنگ آن زرد است.
• شیری که نوزاد بالا می‌آورد همان شیر مادر یا شیر خشک خورده‌شده است. اما با توجه به مدت زمان ماندن در معده ممکن است شل‌تر یا سفت‌تر شده باشد. اگر شیر بلافاصله بعد از تغذیه بالا آورده شود، دقیقاً مشابه شیری است که نوزاد خورده است. باقی ماندن طولانی‌مدت شیر در بدن موجب ترکیب آن با اسید معده می‌شود. در نتیجه شیر به ‌صورت سفت یا دلمه ‌بسته برگردانده می‌شود. در صورتی ‌که نوزاد فقط شیر مادر یا شیر خشک می‌خورد، شیر بالا آورده ‌شده سفید رنگ خواهد بود. اگر رنگ شیر قرمز باشد، نشان ‌دهنده وجود خون در استفراغ نوزاد است. رنگ سبز یا زرد هم از علایم وجود صفرا یا بلغم است.