اپیدیدیمیت (عفونت بیضه): عبارت است از التهاب و عفونت اپیدیدیم. اپیدیدیم یک ساختار مستطیلی شکل است که به قسمت بالای هر کدام از بیضه ها می چسبد.
علائم:
- تب
- بزرگ، سفت و دردناک شدن بیضه
- گاهی حساس بودن بیضه دیگر به لمس
- حساس بودن محتویات کیسه بیضه به لمس
- غالباً التهاب حاد پیشابراه که باعث سوزش به هنگام ادرار می شود.
- شروع سریع درد، گرمی و تورم در پشت یکی از بیضه ها (گاهی هر دو بیضه)
علت:
- معمولاً عارضه ای از یک عفونت باکتریایی در قسمت دیگری از بدن است، مثلاً سوزاک؛ عفونت پروستات؛ یا عفونت مثانه یا کلیه، اپیدیدیمیت ممکن است عارضه ای از عفونت در کیسه بیضه باشد یا به علت آسیب به کیسه بیضه ایجاد شود.
عوامل افزایش دهنده خطر:
- تنگی پیشابراه
- بودن سوند ادراری به مدت طولانی
- بیماری اخیر، خصوصاً التهاب حاد یا مزمن پروستات، التهاب پیشابراه، یا عفونت مجاری ادراری.
پیشگیری:
- حتی المقدور اجتناب از سوند ادراری.
- استفاده از کاندوم و عدم بی بند و باری
عواقب مورد انتظار:
- معمولاً با درمان خوب می شود. درد معمولاً در عرض 3 الی 1 روز بهبود می یابد، اما بهبودی کامل ممکن است هفته ها یا ماه ها به طول انجامد.
عوارض احتمالی:
- گاهی یبوست، زیرا اجابت مزاج باعث بدتر شدن درد می شود.
- عقیمی یا تنگی و انسداد پیشابراه، در صورتی که اپیدیمیت در هر دو طرف رخ داده باشد. این موارد احتیاج به جراحی دارند.
تشخیص:
- پزشک شما به دنبال تورم بیضه ها و غدد لنفاوی در ناحیه کشاله ران و همچنین ترشحات غیر طبیعی از آلت تناسلی ابتدا معاینه فیزیکی ِکامل انجام میدهد. اگر ترشحی وجود داشته باشد، پزشک از یک سواب پنبهای برای جمع آوری نمونه و آزمایش عفونتهای مقاربتی استفاده میکند. پزشک شما همچنین ممکن است آزمایشها و روشهای زیر را انجام دهد:
- نمونه ادرار: که میتواند نشان دهد آیا عفونت مقاربتی دارید یا خیر.
- معاینه رکتوم: که میتواند نشان دهد که آیا بزرگ شدن پروستات باعث بیماری شما شده یا خیر.
- آزمایش خون: مثل آزمایش کامل خون (CBC)، برای تعیین اینکه آیا یک پاتوژن عفونی در سیستم شما وجود دارد یا خیر.
- آزمایشات تصویربرداری: هم ممکن است برای رد سایر شرایط انجام شود. این آزمایشها تصاویر دقیقی ارائه میدهند که به پزشک شما اجازه میدهد ساختارهای بدن را به وضوح ببیند. پزشک ممکن است برای دریافت تصاویری از بیضهها و بافت های اطراف کیسه بیضه،سونوگرافی بیضه را تجویز کند.
درمان طب نوین:
- درمان اپیدیدیمیت شامل درمان عفونت زمینهای و کاهش علائم ِبیماری است. درمان های رایج عبارتند از:
- استراحت در رختخواب
- داروهای ضد درد، که میتوانند بدون نسخه در دسترس باشند (مثل ایبوپروفن) و یا ممکن است بسته به قدرت آن، نیاز به نسخه داشته باشند (مثل کدئین یا مورفین).
- مصرف آنتیبیوتیکهایی مثل داکسی سایکلین و سفتریاکسون، که یک متخصص مراقبتهای بهداشتی به مدت ۶ الی ۴ هفته برای افراد مبتلا به اپیدیدیمیت مزمن تجویز میکند.
- درمانهای اضافی ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- پرهیز از بلند کردن اجسام سنگین
- استفاده از کیسه آب سرد روی کیسه بیضه
- پوشیدن کاپ (بیضهبند) برای حمایت از بیضهها
- در صورت امکان، کیسه بیضه را حداقل به مدت ۲ روز بالا ببرید.
- اگر آبسه روی بیضه ها ایجاد شده باشد، پزشک میتواند با استفاده از سوزن، چرک را تخلیه کند.
- در موارد ابتلا به عفونتهای مقاربتی، شما و شریک زندگیتان باید تا زمانی که دوره آنتیبیوتیک خود را کامل نکرده و کاملاً درمان نشدهاید، از رابطه جنسی خودداری کنید.
- این روشها معمولاً موفقیت آمیز هستند، اما گاهی اوقات ممکن است چندین هفته طول بکشد تا درد یا ناراحتی به طور کامل از بین برود. بیشتر نشانههای اپیدیدیمیت در عرض ۳ ماه از بین میرود. با این حال، درمان تهاجمیتر ممکن است برای بعضی افراد ضروری باشد.
- اگر هیچ درمان دیگری موفقیت آمیز نبود، جراحی گزینه دیگری است که شامل برداشتن تمام یا بخشی از اپیدیدیم است. مداخلات جراحی هم، مثلا افزودن یا اصلاح ساختار عروقی فعلی، ممکن است برای اصلاح هرگونه ناهنجاری فیزیکی که باعث اپیدیدیمیت شده ضروری باشد.
درمان طب سنتی:
- سعی شود کیسه بیضه از زیر نگاه داشته شود تا درد کمتر شود. برای این کار می توان از یک حوله نرم استفاده کرد و آن را بین پاها و زیر ناحیه ملتهب قرار داد.
- تخم خیارین، مغز تخم هندوانه، مغز تخم گرمک و مغز تخم کدو را بکوبید و با شیره تخم خرفه و شربت بنفشه و لعاب اسپرزه مخلوط کنید و هر روز صبح ناشتا بنوشید.
- داخل شلغم را خالی کنید و در فضای خالی شده عسل بریزید 3 ساعت بعد، شلغم آب انداخته و معجون حاصل يكي از بهترین و قوی ترین داروهای سرماخوردگی است.
- پیش از شروع فعالیت های عادی از یک وسیله محافظت کننده و نگهدارنده که در بعضی از ورزش ها مورد استفاده قرار می گیرد یا لباس زیر نسبتاً تنگ استفاده نمایید.
- اگر مجرای اسپرم دچار عفونت شده باشد، علایم آن عبارتند از: احساس وجود ادرار و احساس ادرار کردن، احساس گرمی و التهاب، سوزش شدید در آلت، خروج عفونت و تحریکات داخلی مجرا به صورت تیر کشیدن یا فرو رفتن میله ای در مجرای ادرار. برای درمان آن باید آب فراوان و مایعات بسیار بنوشید، همچنین می توانید آب شوید، آب تخم ترشک، آب زیره و شیره تخم کافشه را مخلوط کنید و به جای آب بنوشید.
- روش تهیه آنتی بیوتیک طبیعی پنج میوه: برای درمان بیماریهای عفونی می توان در منزل یک آنتی بیوتیک طبیعی تهیه کرد: دو لیوان از مخلوطِ رنده شدهِ: “سیب، به، شلغم، زردک یا هویج، کدو حلوایی ” را با یک استکان آب ۲۵ دقیقه بجوشانید سپس یک قاشق شیره انگور طبیعی اضافه و مخلوط کنید، و این خوراکی را بجای وعده ناهار و شام بخورید. چون در این خوراک هویج وجود دارد بعد از ۲۴ ساعت قابل استفاده نیست.
درمان کیست های مجرای اسپرم:
- در مجرای اسپرم، در لوله های جمع کننده اسپرم، کیست های کوچکی ایجاد می شوند که این کیست ها در مردان بالای ۴۰ سال شایع هستند که در اثر آن تورمی کوچک و بدون درد در قسمت بالایی پشت یک یا دو بیضه ظاهر می شود. این عارضه بی خطر است، مگر اینکه بزرگ شود و ناراحتی ایجاد کند. این نوع کیست ها فقط با عمل جراحی برطرف می شوند.
داروها:
- آمپی سیلین
- افلوکساسین
- آموکسی سیلین
- نرم کننده مدفوع
- آنتی بیوتیک برای مبارزه با عفونت
- ایبوپروفن یا استامینوفن برای درد خفیف، در مواردی که درد متوسط تا شدید وجود داشته باشد ممکن است داروهای ضد درد قوی تر تجویز شوند.
فعالیت:
- تا وقتی که تب، درد و تورم بهبود نیافته اند، در رختخواب استراحت کنید. از مقاربت جنسی خودداری کنید؛ حداقل یک ماه پس از فروکش کردن کلیه علائم صبر کنید.
رژیم غذایی:
- برای پیشگیری از یبوست، غذاهای مسهل طبیعی بخورید، مثل آلو، میوه تازه، غلات سبوس دار و آجیل.
- از خوردن الکل، چای، قهوه، یا نوشابه های گازدار خودداری کنید. این موارد باعث تحریک و آزردگی دستگاه ادراری می شوند.