انحراف تیغه بینی: عبارت است از کج شدگی یا سایر ناهنجاری های تیغه بینی، دیواره ای که بینی را از وسط به دو قسمت مساوی تقسیم می کند، تیغه بینی از دو قسمت غضروفی (نزدیک نوک بینی) و استخوانی (نزدیک پیشانی) تشکیل شده است. یکی از قسمت های بینی، سپتوم یا تیغه بینی نام دارد. که از جنس استخوان و غضروف است و در بخش میانی بینی قرار دارد. انحراف بینی، بر اثر منحرف شدن این تیغه از حالت طبیعی خود می باشد. این انحراف باعث به وجود آمدن مشکلاتی در تنفس و برخی دیگر از قسمت ها خواهد شد.

سه حالت برای کجی و انحراف بینی وجود دارد:

1. ظاهر بینی کج می باشد ولی تیغه بینی دچار انحراف نمی باشد: که برای اصلاح آن می بایست جراحی زیبایی بینی یا «رینوپلاستی» انجام داد.
2. ظاهر بینی مشکل ندارد و تیغه بینی منحرف است: در این حالت نیاز به جراحی «سپتوپلاستی» میباشد، و ظاهر بینی تغییری نمی کند.
3. هم ظاهر بینی کج میباشد و هم انحراف تیغه بینی وجود دارد: در این حالت که باید هر دو مشکل را برطرف کرد ، نیاز به جراحی «سپتورینوپلاستی» می باشد.

علائم:

1. سردرد
2. عدم تقارن
3. اختلال در خواب
4. ترشحات پشت حلق
5. عفونت های سینوسی
6. ایجاد گرفتگی در بینی
7. ایجاد مشکلات تنفسی
8. درد در ناحیه سر و صورت
9. خون دماغ شدن های مکرر
10. کج بودن بینی و نازیبا شدن
11. بدون علامت، در اکثر موارد
12. تنفس صدادار در هنگام خواب
13. خشکی دهان ( به دلیل تنفس دهانی)
14. احساس فشار و گرفتگی در مجرای تنفسی بینی
15. گرفتگی یک یا هر دو سوراخ بینی (شایع ترین علامت)، نکته جالبی که در ارتباط با گرفتگی بینی وجود دارد این است که؛ اغلب اوقات بیمار در سمتی از بینی که دچار تنگی می باشد، احساس گرفتگی نمی کند. ممکن است گرفتگی را در هر دو سمت و به صورت متناوب یا حتی طرف مقابل ذکر کند.

علت:

• جراحی بینی
• فشارهای در حین زایمان.
• اصابت ضربه در اثر تصادف، ورزش و …
• تغییرات در جریان فرآیند رشد و در سنین بلوغ.
• فشارهایی که در هنگام جنینی به رحم مادر می آید.
• اصابت ضربات در دوران کودکی که باعث کج شدن تیغه بینی می گردد.

عوامل افزایش دهنده خطر:

• موارد فهرست شده در بالا

پیشگیری:

• از وارد آمدن ضربه به بینی پیشگری کنید، برای ورزش های پر برخورد و دوچرخه سواری از کلاه های محافظ استفاده کنید، هنگام سوار شدن در اتومبیل کمربند ایمنی خود را ببندید.

عواقب مورد انتظار:

• معمولاً با جراحی قابل علاج است، اگر علائم برای بیمار مشکل زا نباشد معمولاً جراحی ضرورتی ندارد.

عوارض احتمالی:

1. خونریزی مکرر بینی
2. عفونت مکرر بینی یا سینوس ها

تشخیص:

• این وضعیت با مشاهده داخل بینی با استفاده از یک چراغ واسپکولوم بینی تشخیص داده میشود.

درمان طب نوین:

• جراحی برای اصلاح انحراف تیغه بینی (گاهی). روش های جراحی عبارت اند از:
• برداشت زیر مخاطی که انسداد را کاهش می دهد.
• رینوپلاستی که بدشکلی کالبد شناختی بینی را اصلاح می کند.
• سپتوپلاستی که انسداد بینی را کاهش داده و نمای آن را بهبود می بخشد.
• مراحل جراحی سپتوپلاستی: جراحی سپتوپلاستی با بیهوشی عمومی انجام می شود. و چند ساعت پس از بهوش آمدن، بیمار مرخص می شود. در جراحی انحراف بینی غضروف اضافه در قسمت‌هایی که جزو داربست تیغه بینی نیست به مقدار کم و مورد نیاز حذف می شود. یا اینکه با برش هایی شکل داده می شود. و اگر بخش‌های استخوانی آن هم کج باشد برداشته می شود. برای جلوگیری از خونریزی پس از عمل به مدت یک یا دو روز تامپون بینی گذاشته می شود. یا اینکه بدون تامپون، از سیلیکون‌های داخل بینی استفاده می شود. تا یکی دو روز پس از عمل زیر بینی گاز گذاشته می شود، و مرتب تعویض می گردد.

مراقبت های بعد از جراحی انحراف بینی (سپتوپلاستی):

• حجامت سر انجام دهید.
• طاق‌باز خوابیدن بهتر است.
• دو الی سه روز استراحت کنید.
• الکل و سیگار و قلیان مصرف نکنید.
• بهتر است داخل بینی را چرب نکنید.
• در صورت نیاز از مایعات استفاده کنید.
• چیزی را به داخل بینی خود فرو نکنید.
• بعد از برداشتن تامپون می توانید به حمام بروید.
• داروها را دقیقاً طبق تجویز پزشک مصرف کنید.
• آنتی بیوتیک تجویز شده توسط پزشک را مصرف کنید.
• خوردن خوراکی های نرم و معمولی از روز دوم مجاز می باشد.
• از فعالیت های ورزشی و محرک تا حدود دو ماه خودداری کنید.
• بهتر است بعد از عمل از خوردن خوراکی های سفت خودداری کنید.
• هر شب، دو قطره روغن بنفشه پایه کنجد آیا پایه زیتون در هر بینی بریزید.
• تا حدود دو ماه بعد از جراحی اشیاء سنگین بلند نکنید (بیش از پنج کیلوگرم).
• در صورتی که ترشحات متوقف شد می توانید پانسمان پایین بینی را بردارید.
• موقع خواب، دو قطره از قطره جامع مرزنجوش را در هر سوراخ بینی بچکانید.
• تا پنج روز پشت سر هم می توانید از قطره فنیل افرین برای بهبود تنفس استفاده کنید.
• در صورت درد از استامینوفن یا قرص سرماخوردگی که پزشک تجویز کرده مصرف کنید.
• مواظب ضربه ها باشید و در مکان های عمومی و شلوغ، بخاطر احتمال بالای ضربه نروید.
• بهتر است تا حدود یک ماه بعد از عمل، تنفس عمیق و هم چنین فین کردن را انجام ندهید.
• نیازی نیست که جلوی عطسه کردن خود را بگیرید. فقط به خاطر داشته باشید حتماً با دهان باز عطسه کنید.
• در شرایطی که ترشحات خونی یا خونابه ای زیاد بود و نیاز به تعویض پانسمان به فاصله زمانی هر نیم ساعت بود به پزشک خود اطلاع دهید.
• تعویض پانسمان زیر بینی تا حدود چهار روز بعد از جراحی ادامه می یابد، در هنگام تعویض پانسمان از مالیدن و دستکاری بینی خودداری کنید.
• برای جلوگیری از تشکیل کر، بینی خود را با سرم شستشویی که برایتان تجویز گردیده شستشو دهید. (اهمیت این شستشو در هنگامی که جراحی ترمیم شاخک بینی هم انجام داده باشید بیشتر خواهد شد).

داروها:

• برای ناراحتی خفیف، استفاده از داروهای بدون نسخه نظیر ضد احتقان ها برای کاهش ترشحات بینی ممکن است کافی باشد، آنتی بیوتیک­ها برای مقابله با عفونت، در صورت لوزم تجویز می شود. هشدار: از مصرف اسپری های بینی غیر نسخه ای خودداری کنید.

فعالیت:

• پس از جراحی به تدریج فعالیت های طبیعی خود را از سر گیرید.

رژیم غذایی:

• رژیم خاصی نیاز نیست.

نکته:

• کوچک کردن بینی یعنی آسیب زدن به بدن. از نگاه طب سنتی بینی بزرگ نشانه کبد گرم است و اگر بینی کوچک گردد باعث آسیب به کبد خواهد شد. جایگاه گرما قلب و جگر است اگر زیاد گرم باشد باید خنکی بیشتر از طریق هواکش بزرگ به آن ها برسد و هواکش انسان هم بینی است پس انسان صفراوی بینی بزرگ دارد و کسی که جگرش خنک است بینی او هم کوچک است پس جراحی بینی منطقی و اصولی نمی باشد.