افت دمای بدن (هیپوترمی): عبارت است از پایین افتادن درجه حرارت بدن به کمتر از 35 درجه سانتیگراد. این حالت می تواند بسیاری از دستگاه های بدن را تحت تأثیر قرار دهد، از جمله این که جریان خون به کلیه و مغز کاهش می یابد. این حالت در تمام سنین می تواند اتفاق بیافتد اما اکثر بیماران، سالمندانی هستند که نمی تواند خود را در زمستان گرم نگاه دارند.

علائم:

1. کم بودن تعداد نبض
2. سفت شدن عضلات
3. ضعیف، خواب آلودگی
4. از دست دادن هوشیاری
5. گیجی و سردرگمی ذهنی
6. هماهنگی نامطلوب عضلات
7. بنفش شدن انگشتان دست و پا و نیز بستر ناخن ها
8. لرز بدن و پایین بودن درجه حرارت بدن (کمتر از 35 درجه سانتیگراد)
9. درجه حرارت بدن به محدوده 9/28 الی 25 درجه سانتیگراد سقوط می کند.

علت:

• قرار گرفتن طولانی مدرت در معرض سرما، خصوصاً محیط باز همراه با بالا بودن شاخص باد، سرما و نیز غرق شدن در آب سرد و نجات فرد قبل از خفگی کامل. البته در افرادی که بیمار و با ضعف هستند، این حالت می تواند در درجه حرارت های نزدیک به طبیعی نیز رخ دهد.

عوامل افزایش دهنده خطر:

1. مصرف الکل
2. لباس نازک یا مرطوب
3. بزرگسالان بالای 60 سال یا شیرخواران
4. مصرف دخانیات، که خونرسانی به اندام ها را کاهش می دهد.
5. لاغر بودن، افراد لاغر زودتر از افراد چاق حرارت بدن خود را از دست می دهند.
6. اختلال روانی بیماری مزمن (نارسایی قلب، بیماری ریه، بیماری هایی که فرد را زمین گیر می کنند).

پیشگیری:

1. برای تولید گرما سعی کنید حرکت داشته باشید.
2. به هنگام طوفان شدید در زمستان خانه خود را ترک نکنید.
3. در هوای بارانی اگر خیس شدید، لباس های خود را هرچه زودتر عوض کنید.
4. در هوای سرد، از لباس ضد باد در چند لایه استفاده کنید، از جمله شال گردن، کلاه و دستکش.
5. پیش از رسیدن زمستان و فصل سرما، از سیستم گرمایشی منزل و داشتن لباس های گرم اطمینان حاصل کنید.
6. باید در فصل سرما مرتباً به ملاقات افرادی که ناتوان از مراقبت کامل از خود هستند، مثلاً سالمندان یا افراد دارای اختلال روانی، رفت.
7. به هنگام پیک نیک یا راهپیمایی در هوای سرد، تمهیدات لازم برای موارد و اورژانس به هنگام کم شدن یا صدمه دیدن را به همراه داشته باشید.
8. در رودخانه یا دریاچه ای که یخ بسته است، اسکیت یا ماهیگیری نکنید مگر این که مطمعن باشید یخ آن ضخیم و بی خطر است. کودکان را مرتباً تحت نظر داشته باشید.

عواقب مورد انتظار:

• بر حسب مدت زمان قرار گرفتن در معرض سرما و میزان حرارت از دست رفته می تواند مرگبار هم باشد. احتمال زنده ماندن فرد در صورتی که به هنگام رسیدن به اورژانس هوشیاری باشد بسیار زیاد است. جالب این که بعضی از کودکان پس از یک ساعت یا بیشتر غوطه ور بودن در اب یخ زنده مانده اند.

عوارض احتمالی:

1. مرگ
2. شوک
3. ذات الریه
4. نارسایی کلیه
5. سرمازدگی؛ قانقاریا

تشخیص:

1. انجام معاینات بالینی و گرفتن شرح حال از بیمار.

درمان طب نوین:

• از لحاظ پزشکی، هیپوترمی شدید با تزریق وریدی مایعات گرم و عمدتاً سرم‌های نمکی درمان می‌شود. پزشک خون را با انجام اقداماتی دوباره گرم می کند؛ در این پروسه خون بدن را بیرون می کشند، آن را گرم می کنند و سپس به بدن باز می‌گردانند. گرم کردن مجدد مجاری تنفسی با استفاده از تجهیزاتی مانند ماسک‌ها و لوله‌های بینی هم می تواند انجام شود. گرم کردن معده از طریق شستشوی آن و یا استفاده از پمپ معده، به واسطه وارد کردن محلول نمکی گرم به درون معده هم می‌تواند به گرم شدن بدن کمک کند. هیپوترمی یک مشکل پزشکی فوریتی است. اگر احتمال می دهید که خودتان یا فرد دیگری دچار هیپوترمی شده است، فوراً با اورژانس تماس بگیرید. هدف از درمان هیپوترمی، افزایش و رساندن دمای بدن به یک حد نرمال است. تا زمان رسیدن اورژانس برای بهبود اوضاع می توانید اقدامات زیر را انجام دهید:
• فرد را با احتیاط جابه جا کنید: بیمار را با احتیاط جابه‌جا کنید. از ماساژ دادن آن ها به منظور بهبود جریان خون بپرهیزید. هر حرکت شدید و اضافه‌ای ممکن است سبب ایست قلبی شود. سعی کنید آن ها را از سرما دور کنید.
• لباس‌های خیس فرد را درآورید: لباس‌های خیس فرد را درآورید. در صورت لزوم آنها را پاره کنید تا مجبور به تکان دادن فرد نشوید. کل بدن آن ها، حتی صورتشان را با پتوی گرم بپوشانید. پتو را روی دهان فرد قرار ندهید. اگر به پتو دسترسی ندارید، از گرمای بدن خود برای گرم کردن آن ها استفاده کنید. اگر هوشیار هستند، سعی کنید به آن ها سوپ و یا نوشیدنی گرم بدهید، چون این ها دمای بدن را افزایش می دهند.
• از کمپرس گرم استفاده کنید: از کمپرس گرم و خشک (نه داغ) مانند یک بطری آب گرم و یا یک حوله گرم استفاده کنید. کمپرس را فقط روی قفسه سینه، گردن یا کشاله ران قرار دهید. از گذاشتن کمپرس روی بازوها یا پاها خودداری کنید و از لحاف برقی یا پد گرمکن یا لامپ حرارتی استفاده نکنید. قرار دادن کمپرس روی این مناطق، خون سرد را به سمت قلب، شش‌ها و مغز باز می‌گرداند که این موضوع می‌تواند مرگبار باشد. دمای خیلی بالا هم می‌تواند پوست را بسوزاند و یا سبب ایست قلبی شود.
• بررسی تنفس فرد: تنفس فرد را بررسی کنید. اگر تنفس آن‌ها به طرز خطرناکی کند است و یا اگر هوشیاری خود را از دست داده‌اند، در صورتی که آموزش های لازم را دیده‌اید اقدامات احیای قلبی، ریوی (CPR) را انجام دهید.

درمان طب سنتی:

• در صورت امکان، فرد را را با گرمای بدن خودتان گرم کنید.
• اگر فرد در محیط بیرون است، وی را با پتو بپوشانید باید از باد محافظت کنید.
• فرد را روی تخت قرار دهید و وی را با پتو الکتریکی با درجه حرارتی طبیعی بدن بپوشانید.
• توجه داشته باشید که فرد ممکن است گیج باشد و در برابر اقدامات کمک کننده مقاومت کند.
• حمام گرم (نه داغ) ممکن است کمک کننده باشد، اما برای راهنمایی گرفتن در این مورد با نزدیکترین مرکز اورژانس در تماس باشید.

داروها:

• داروهایی برای حفظ فشارخون در صورتی که وضعیت فرد بحرانی باشد.

فعالیت:

• پس از درمان، فعالیت های طبیعی باید تدریجاً از سر گرفته شوند.

رژیم غذایی:

• اگر فرد قادر به نوشیدن باشد، مایعات گرم به او بدهید.